장음표시 사용
221쪽
I9 o Institutiones Puris Canonici.
ciat saxa, vel ligna, non apposito signo, quibus viatores offendantur; aut alius e senestra projiciat in viam publicam aquam maculosam. Vel brodium , quo transeuntis vestes maculentur; sive dominus canis rabidi non teneat illum bene alligatum, adeo ut insiliat in tran-Ieuntes, eosque mordeat, aut seriat. In his omnibus, & similibus Casibus datur actio tam Civilis ivam Criminalis contra actorem amni; in quem Iudex pro suo arbitrio proseri Sententiam ad res a ciendum damnum, attenta quantitate ejus , & qualitate personae, cui damnum fuit illatum. i. Si Seris Uum meum. F. Ad Lex. Aquil. l. Imremum. f. de Publie. iudie. l. Prino edixit. 1. de Iniur. l. Suri des. St. peniar f. de Incend. ruina, oe nau-I. F. Sed S sic aris. ω l. 2.j. Si quadrupes pauper . foc. dic. Niciatus, & DD. in libr. 4. IV Cital. tis. I.. De Lege Aquilia . ubi late agunt de damnis. eX mera
negligentia, & istae levi culpa il
De Ereysalicis Censuris. Quoniam de Iure Canonico de
licta , de quibus hucusque egimus, ut plurimum Ecclesiasticis Censuris plectuntur, & castigantur, ideo de his in praesenti est agendum ; & pro intelligentia earun dem videbimus:
et uuia significet boc Vocabulum. Centura λ
s Contra suos po sint fulminari δε uuae sint necessaria pro inliditate Centurae ζ ae causae excusent ab incurrendis Censuris p 8 cuis possit absolwre ab Ecclesia. sticis Censuris pQuo ad Primum. Hoc Verbum C sura, generaliter sum 'tum, judicium innuit de aliqua re, digna laude, vel vituperatione; hinc RG uisores librorum vocantur Censo res; & hoc nomine appellabantur apud Romanos illi, ad quos spoctabat indagare mores populorum; ne indigni admitterentur ad hono. res. Sic etiam in Serenissima Re. publica Veneta creantur Centires, quorum officium est observare, ne Leges, quibus ipsa regitur, ab aliquo offendantur . Specialiter auistem sumpta haec vox Censura fgn, ficat aliquam poenam correctivam,& medicinalem alicujus transgressionis,. ut notat Navarr. in Summa. cap. 27. & Olim etiam vocabatur Pressura ; ut eam nominat Raba.
nus in cap. Non in perpemum. 24. q. 2.
& etiam Clausura; ut in Regula S. Benedicti c. 6. Magrius in Heroleniisdem Vocibus .. Quo ad Secundum. Censura E clesiastica est Poena Spiritualis , ct
medicinalis, priυans usu aliq-rum bruxorum spirisualium , imposita per E clesiae poetestatem , a Deo sibi concessam, im fidelis baptizatus u com mmciis di cedat . Sis culpa, proHer quam instigistir, emcndetur. Dicitur Parra, ideit punitio Spiritualis , ad disserentiam punitionum corporalium. Medicinalis , quia intentio Ecclesiae est mederi animabus per Cet . Di2it Zod by Cooste
222쪽
suras. eap. I. De Sem. Excomm. is 6. Dicitur priυans usu aliquorum Spiri. rualium bonorum, qualia sunt Sacra. menta, Sacrificia, orationes; non autem sit pernaturalium ; utpote Fides , Spes, Charitas , Character, quae Omnia retinere potest, qui aliqua censura est irretitus. Dicitur imposita per Ecclesiae potestatem, d Deo sibi concessam, ut legitur Mar- tb. I 8. in illis verbis Cnristi: Si peccaυerit in re frater rutis oec. dis etesiae : Si Ecclesiam non audierit, sit tibi sicut Eibnisus, ct Publicanus. Amen dico vobis, quaecunque alligawritis super terram , erunt ligata in Caelo . Quae verba intelliguntur de soro externo per Censuras . rop. Solitae . in Maior.-med. S. Τhomas 3. pari. quaest. I. ara. Σ. & Sco. tus is 4. dist. I9. F. De quinto. quod demonstrat Mastrius in eolog. M l. disp. II. num. 4. ω s. ubi prohat etiam ab Apostolis suisse fili. minatas Censuras; &auctoritatem eas fulminandi esse de iure Divino. cap. Nemo. II. q. 3. N in Extra g. Unam Sanctam. De istiser. SObed. Hanc autem potestatem Censuras fulminandi in toto orbe , &contra quoscunque habet eminenter Ponti sex Romanus, tanquam
Christi Vicarius ; alii autem Epi copi, & inferiores Praelati in eo. rum Diarcesibus tantum, ac dePendenter 1 Papa , ut ego ostendi in meis Decisionibus de Paenitent. G. cf. I9. a n. χχ. ω seqq. Dicitur indefinitione , Ut fidelis baptizotus a contumacia discedat V quia non baptizati non possunt censuris puniri; sed tantlim qui sunt fideles , ac in Ecclesia, ad hoc ut a propriis eX- cessibus emendentur. Subditur, Sa culpa , propter quam Censura instigi.
tur. Siquidem non est fulminanda Censura contra aliquem nisi ob cutipam , di culpam gravem . c. Nulis
ιus. I . qu. 3. cap. Sacro. De Sent. Excommunis.
Quo ad Tertium . Quintuplex datur divisio Censurae a Doctoriis bus, tum Theologis, tum Caninnistis . Una est, quois Censura est triplicis generis, nam alia vocatur communicatio, alia Suspensio ri DLianis, & alia Interdi tum p ut legitur in cap. suaeremi. de in . Significi in cap. I. & in cap. Statum . de Sext. Excommvn. in 6. Altera, quod Censura alia est a Iure , quae scilicet statuta est in Canonibus Sacris, realia est ab homine; videlicet quam fulminant Iudices Ecclesiastici jurata factorum contingentiam. Terintia , quod alia Centura est comm L natoria, re alia latae Sententiae: illa non incurritur, nisi Iudex proeserat suum Decretum, quo declaret reum illigatum censura : haec
vero afficit ipso Iure, vel ipsos cto , cujus causa est sulminata, Quarta divisio est , quod alia Cen. sura dicitur justa ; & alia injusta ;& haec talis est, si Iudex eam influgat non servato Juris ordine. Quinta tandem; quod alia est valida, &alia invalida; re haec ita dicitur, Si Iudex non habeat legitimam amctoritatem; vel procedat absque justa causa , aut nulla praemissa monitione , ut late demonstrant D D. quos citat, & sequitur Mastrius incit. disp. II. n. 8.- Quo ad Quartum . Omnes se. quentes possunt fulminare Eccle-Dasticas Censuras, videlicet; Primo Papa, ut dictum est, per totum orbem, & contra quoscunque. c. Unam Samsam. de Majori es Obed. E. De Diqilirco by Corale
223쪽
Institestiones Puris Canonisi.
e. Decreto . Σ. qu. I. cap. Multum. 3. s. 6. Secundo, Concilia generalia, di Provincialia . cap. Grabe nImIF.
de Praebendis . Illa in universos ἔhaec in sibi Subditos . Tertio, Ca dinales in Eccleliis suorum titulorum. cap. Unie. de Maioris. ω Obed. in 6. Quarto , Legati a Latere per Summum Pontificem creati . cap. Legatus . de Olfic. Leg. in 6. Quinto, Archiepiscopi, Patriarchae, re Episcopi, ac alii Praelati, habenistes territorium cum quasi Epi1copali iurisdictione, respectu suorum
subditorum . cap. Ad reprimendam.
eap. Cum Episcopus . de Ose. Orum. m 6. Concit. Trident. Ieg. 6. cop. I. efffers. Is cap. 4. MEO m. SeXto, eorundem Vicarii Generales . cap. Licet. de Olyc. Vicar. Septimo, Capitulum Sede Episcopali vacante, sive ejus Vicarius Capitularis. d. cap. tinis. de Majorii. in 6. Concilio Trident. seg. 24. cap. 16. de Resorm. Et octavo, Omnes Superi reSReligionum inhabitantes intra eorum Nonasteria . cap. Gm in Eccle=ia. de Praebend. Ex his sequitur, Pa. rochos non posse sui minare Censuras in suos Parochianos, quia non habent Jurisdietionem in foro existeriori , sed tantum in interno, ac poenitentiali . Gloss. in cap. Nemo .
2. qu. I. Nisi consuetudo, eam illis 'contulisset. Abb. in cop. 3. n. I .
de Osc. O m. Mailrius d. disp. I 3.mm. II. Vel nisi specialiter talis fa cultas eis committatur; siquidem omnes supradicti Pontifices , ac Praelati possunt delegare eorum auis ctorit tem serendi censuras, dumis modo eam delegent homini baptizato , & Clerico non conjugato; nam non baptizati, laici, Clerici conjugati, & sceminae non sunt capaces talis delegatIonis. cap. I. o
cap. 3. de P shr. non baptiz. c. Dilecta. de Maior. et obed. cap. de Monialib. de Sent. Excomm. cap. In η a. I 6. q. T. S cap. Sane. de Clertc. Comitig. Nisi 1 Papa eis talis facultas demandaretur. Mastrius d. disp. Iq.
Quo ad Quintum . Tam Themlogi , quam Canonillae firmant hanc Regulam , quod soli homines viis vi, baptizati, rationis, ac dolicapaces . & sii bdit illius , a quo femtur Censura , possunt Cen stiris ligari . DD. apud Mestrium a. di p.
13. num. 16. Hinc bruta, homines mortui, non baptizati, pueri, a
mentes, & non iubditi, non possunt censuris seriri. Et quamvis albquando locustae dican tur excommuanicari, id improprie dicitur. Nam proprie nialedictioni submittuntur, ut scripsi in meis Decisionibus de Merim. Missae . doris 42. num. ῖς.
quemadmodum mortui, qui in vita incurrerunt censuram . possunt declarari incursi in eam; prout etiam post mortem, si prius dedissent signa paenitentiae , possunt ab ea absolvi , & absolutos declarari, ut tradantur Ecclesiasticae Sepultum
cap. A nobis. ω cap. Sacris. De Sem. Excom. Sed utrum Communitas,
vel Collegium possit Censuris irre. tiri λ Diti ingi iunt DD. dicentes, quod Suspensone, vel Interdicto
irretiri possunt. cap. de Sede Uaedmte . de Sem. Excomm. Secta autem
Excommunicatione . cap. Romana.
eod. tit. in 6. & dicunt mea Erote. mat a c. I 47. a n. I 6. Ο eqq. ubi alii Caius excepti ponuntur, ibi a Stidiosis videndi. Quo ad Sextum . Ad validitatem Censurae nςcesse est, ut ea infligatur Diqitigod by Corale
224쪽
tur ob peccatum mortale, & ideo
ubi non committitur culpa mortalis, ibi Censura infligi non potest.
cap. Nemo 'scoporum. ωρ. xtilius Sacerdottim. II. q. 3. Concit. Trid.
self. 23. cap. g. de Mastri iis d. di ρ. I r. n. Σῖ.. ubi notat, quod ipsum peccatum debet esse exterius, nam propter mere internum Censura ferri non potest: quia Ecclesia non judicat de occultis. cap. Erubescat. oe c. Sicut tuis . de Simoη. c. Grillim . 32. q. s. Est tamen verum, quod minor Excommunicatio, & levis
Suspenso potest infligi ob culpam
Venialem. Toletus, Bonacina, &alii apud Mastrium a. di . Ig. n. 23. ω Σ . ubi subdit, quod neque pro delicto praeterito, vel non completo Censura ferri potest, quia debet Praecedere monitio, & subsequi Contumacia, ac inobedientia. Quo ad Septimum . Quatuor sunt causae princiyales, quae eXCusant ab incursu Censurarum . Prima est ignorantia invincibilis tum Iuris, tum facti habentis annexam
ensuram. cap. Si vero . de Sem. ΕΥ- mm. cap. L. eodem tit. in 6. Secunda
est im potentia faciendi id, quod sobpoena censurae faciendum praecipi tur, sive illa sit physica, sive moralis tantiinri Mastrius d. disp. II. min. 27. Tertia est appellatio legitime interposita a comminatione Censurae ad Superiorem. cap. Si dyadice . de Appellat. in 6. Quarta est emissio, quam facit Creditor in favorem debitoris ; quapropter si Clericus suspendatur a Divinis, nisi intra mensem debitum solvat; si Creditor prorogaverit ei dictum terminum , Clericus non erit suspensus. DD. apud Mastrium ἀ
Quo ad Ultimum . Distinguere oportet, An Censura sit lata a Jure, vel ab homine Θ Primo casu, si nulli sit reservata, in foro eximriori ab ea absolvit Superior cens rati; in soro interiori omnis Comsessarius . cap. Nuper. de Sem. E commvn. Si vero sit reservata Papae.
tunc si delictum est publicum , Q. lus Papa absolvere potest; at si sit
occultum ex concessione Concilii Tridentinisesf. 2 . de Ref. cap. 6. Episcopo licitum est absolvere; exceptis tamen Censuris fulminatis in Bulla Coenae Domini, & inflictis ob haeretim , ob Duellum , ob Simoniam realem, ob violatam Clausuram Montalium ob malum finem,& ob violationem Ecclesiasticae Immunitatis ; quia etsi liaec delicta
sint occulta , Episcopi non valent ab eis absolvere, nisi irretitus Censura non possit ob senium. vel morbum, aut paupertatem accedere ad Papam , ut probavi in meis Decisonibus de Poenuent. decis. 43. is nums seq. Secundo casu ; Si Censura lata
sit ab homine, nullus ab ea ab Lvere potest , nisi qui eam fulmina. vii , vel ejus Superior; aut ejus Suo cessor, vel Delegatus; excepto semper articulo mortis, in quo omnis Confessarius potest absolvere poenitentes a quibuscumque Censuris Concit. Trid. seg. I 4. de Res. cap. 7. sub conditione tamen, ut iid ab lutus, si periculum mortis evadat, teneatur comparere coram Superiore , & facere quod sibi praescripserit; alias reincidat in Censuram . cap. Eoy . de Sement. Em commim. m 6. Corollarii loco notandum est, quod qui pluribus est alligatus Censuris potest absolvi ab Bb uua,
225쪽
iq4 Institutiones Puris Canonici.
una, & non ab alia; ad differen
tiam peccatorum, quorum absolu
tio non potest dimidiari; sed velfi nullo , vel ab omnibus eadem uice est concedenda . Mailrius d. disp. II. num. g I. ubi quod absol. vendus a Censuris debet prilis praestare debitam satisfactionem : &aliquando jurare de eodem delicto
non amplius committensso . c. Extenore . de Sent. Excommunis.
De Sententia Excommunicationis .
nem Censurarum , quod tres sunt , ' nempe Excommunicatio,
Suspensio a Divinis , & interdictum; idcirco in prauenti titulo agendum est de Excommunicatio. ne , ac pro hujus Tituli explicatio. ne videbimus: 1 Ouid sit Excommunicatio81 Uimiuplex Hy
3 sitie requirantur pro υaliditate Geommunicat oris st
re cima Excommunicato , etiam non Iole Io δ
Quo ad Primum . Duae sunt definitiones Excommunicationis apud Theologos. Llna est, quod Excommunicatio est Ecclisiostica Censura, qua bomo CBUlianus bonis fidelium
communibus pri tur. Ita Eminentiss. Card. Toletus in Sum. lib. I. cap. 4.mm. I. ubi declarat, tria esse hona
communia fidelium , quibus per Ecclesiae potestatem Christianus privari potest; nempe exterior con versatio ; Sacramentorum partici. patio; ac orationes, Suffragiaque Ecclesiae cap. Omnis Christianus. II. q. 3. Alia est , quam ponit Scotusis 4. dist. I9. I. De quinto . Videli. cet : Excommunicatio est Censura, qua quis ab Eccisastica Commtinione pdralium separatur. Dicitur Ce6Bra, tanquam genus ; quia sub hac voce comprehenduntur etiam suspensio a Divinis , & Interdictum . Dicio tur , qua quis separatur ab Ecclesim sica commmione fidelium, ad d ifferen tiam praedictae Suspensionis, ac Interdicti; quae privant exercitio vel activo, vel passivo Divinorum OL ficiorum ; non autem eXteriori conversatione . Dicitur Ecclesiasti. co non autem Spirituali ; quia privatio comprehendit illa tria ho-na a Cardinale Toleto explicita; non autem Fidem, ac alias Chri .stianas virtutes, ut late demon strat Mastrius tu sua TDeolog. Mor. disp. II. m m. 33. Quo ad Secundum. Duplex datur divisio Excommunicationis . Uno, quod alia est major, alia est minor. Altera, quod alia est 1 Jure, & alia ab Homine. Circa primam divisionem ; Major Excommunicatio est illa, quae infligitur ob
grave peccatum, vel ob contuma
ciam , & inobedientiam; & haec
privat antedictis tribus bonis, quae continentur in hoc carmine : Os, Orare , Viale, Communio, Mensa negatur . Minor illa est, quae contra. hitur per conversationem cum Ex.
226쪽
communicatis majori Excommunicatione non toleratis . cap. Nuper. de Sent. Excommunieat. & pri.
vat sola passiva participatione Sacramentorum . cap. Si celebrat . de Cleric. excomm . minista & cap. pGniat. de Sent. excomminis. Porro Excommunicati non tolerati sunt duo tantam , nempe Notorii percussores Clericorum; & illi, qui nominatim denunciati s lint excommunicati a Superiore. Ideo ex Decreto
Concilii Constantiae , cui praefuit Martinus Papa v. & quod legitur
apud Card. Toletum in Summ. libr. I cap. I 2. rum. 2. praedicti duo suntrantummodo vitandi; non autem alii; etsi sciamus, eos incurrisse in aliquam majorem excommunicae-tionem . ut tenent DD. apud Ma-strium a. disp. Ig .mm. 34. quamvis contrarium scribat Fagnanus in c.
rios esse vitandos . Igitur minori eXcommunicatione affectus valide ministrat aliis Sacramenta' etsi venialiter peccet. cap. iat. de Clerico eric m. misistraet & celebrando non fit
irregularis; at Poenitentiae Sacramentum recipere non potest ; nisi prius ab eadem minori ex ommunicatione a Consessario absolvatur. Malirius a. di ρ. I . mm. ῖ6. ubi quod omnis Consessarius approbatus potest ab ea absolvere . Circa secundam divisionem Excommunicationis sciendum est: quod illa dicitur a Ture, quae instigitur per Ca- nouem , aut per Ecclesiasticam Constitutionem; quae durat etiam post mortem Legislatoris. Illa vero vocatur ab Homise , quae per Iudicem ex legitima causa promulgatur contra reos; & haec expirat per mortem Iudicis, aut per ejus remotionem ab officio , ut docet Mastrius , alios DD. cumulans d. disp. II. mm . ῖ T. Quo ad Tertium . Ut valida sit Excommunicatio, tria sunt necessaria, nempe Auctoritas in Superio. re Excommunicante; Peccatum grais , se ii contumacia, & inobedientia scandalosa in Excommunicam do: atque Solemitaιes a iure pra scriptae in ferenda Excommunicatione; scilicet praecedens monutio , ac citatio , ut tradunt D D. apud eundem Mastrium d. disp. II. m. 38. S 67. Est tamen verum, quod aliquando major Excommunicatio infligi potest ob levem culpam ; si ex hac scandalum soleat
generari; ut notat Uolpi in suis RG solat. Min lib. reses. I 4. mm. 4. S S. Quo ad Quartum . Effectus majoris Excommunicationis sunt sequentes. I. Quod Clericus Excoinmunicatus exercens aliquem ordidinem fit irregularis. 2. Quod si
insordescat, sit suspectus de haere. re si . Glossa in eo. Contingit. de Do-D, S contum. Concit. Trid. sess. 11. de Ref. cap. g. in D. 3. Quod venit privandus Ecclesiasticis beneficiis.
II. q. 3. cust. Rursus. & cap. Cum bonae . de AEtate, o quat. a. ut sit
incapax suffragiis Ecclesiae , nempe Sacrificiis . orationibus , &Indulgentiis . cap. A nobis. es cap.
pta Feria 6. in Parasceve, in qua ob mortem Redemptoris nostri,& ex nimia pietate Ecclesiae, ipsa
orat etiam pro Haereticis . ac Schiomaticis, Qui sunt Excommunicati. Mastrius d. arist. 13. m-. 4 I. 43. S44. notans, orationes publieas noa
227쪽
esse iaciendas pro Excommunicatis
non toleratis privatas autem pro eorum conversione non esse prohibitas . cap. Alma Mater . ubi DD. de Sent. Excomm. 5. SacerdoS eX Om-- Inimicatus , etsi toleratus, ministrans, aut recipiens Sacramenta, peccat mortaliter. cap. Cum illorum. cap. Si quem . de Sent. Exc m. cap. Si celebrat. de Cieris. excomm. mitiis yr. Ο 3. qius. 4. cap. Engehmda . 6. Ministrans fit etiam irregularis. cap. Licet. S cap. illi. de Clerico ex.c . ministri ac II. q. z. cap. Si qtiis. necnon cap. Is, qui .focop. Is, cui .
de Sent. Excommm . Nisi excusetur ignorantia in vincibili , aut metu mortis , infamiae , jacturae bon rum , vel periculo alj cujus gravis damni . cap. Apostolicae . de Clerico exeom. ministr. & DD. quos cum, lat Mastrius d. disp. I 2. n. 43. S46. . Si vero ipse accedat ad Sacramentum Poenitentiae, invalide iulud suscipit; ut ego ostendi in meis citionibus de Poenitent. decisci L. mim. 9. S Io. 8. Similiter si Encommunicatus sit Sacerdos, & at,
diat Consessiones, invalide abs LVit, quia privatus est omni Iurisdi.
Etione. c. Ad proban iam . de Sent. 6 re iudie. e. Romana . de c. Vicari in 6. & 24. q. I. cap. Auditamus. At id est intelligendum de EXcomminnicato non tolerato, vel publico Clerici percussore : nam caeteri ob Extra g. Ad eυisanda . Concilii Comflant. valide absolvunt. Mastrius d. disp. Ιχ. ηum. SO. oe s I. Ego in Decisionibus meis de Paenitemia. deci
4s. num. 2. q. Si EXcommunicatus
non toleratus, vel publicus Cleri. ci percussor se immisceat in Divbnis officiis cum aliis Clericis, est ab eis expellendus p nam Praedio ictus non est admittendus in Eo Io.sa ; nisi ad audiendas Conciones. cap. Si quis 'iscopus . 4. 9. 3. c. o,
qui . de cient. Excom. iv 6. c. I. de Semtent. Re iudici is 6. H. Moriens Excommunicatus non toleratuS,
vel Clerici publicus percussor absque poenitentia privatur Ecclesi,stica sepultura. cap. Sacris . de Seu pult. & Clem I. eod. Iis. II. Quil, bet excommunicatus majori e communicatione ad beneficia, seu Ecclesiasticas Dignitates non Poetest valide promoveri . cap. Pasto ratis. ubi DD. de Clerico excommun. Circa autem obtenta ante EXcommunicationem non est eis privatus, antequam publicetur a Judice pria vationis Sententia. eap. Pastoralis. V. Verum . de Appellat. At tenetur restituere fructus . o d. V. D. HI Quuod atruem. 23. q. 7. Scap. Praeter χχ. dist. I 2. Si 1 non tolerato comserantur beneficia, collatio est i valida ; & provisus censetur intrusus, ac ea dimittere debet, & sti
Excessib. Praelat. re αν. I. Ne Stade Vacante is 6. II. Tandem Encommunicati non tolerati non possunt stare in iudieio. cap. Praesi.
dentes. de meretis. cap. Decemimus. de S t. ex m. cap. I. de Excepi. in
6. cap. Veniens. de Testib. cap. Intella. ximus. de Iudis. Si tamen de facto Matrimonium contrahunt ; aut Prosessionem religiosam faciant; valide agunt . cap. Significasti . ct
cap. Cum illorum . de Sent. excom. e
rasione, quia nullo canone illa i ritantur . Mastr. d. disp. I 3. num. 86. ubi idem tenendum sentit de vat, ditate privatorum contractuum , ac activae S. passivae factionis i stamen Diqitigod by Corale
228쪽
sa menti, nisi insequutus suisset hostiliter Cardinales, aut protector
haereticorum . cap. Felicis . de Poenis is 6. c. Excommuniciamus. de raeis reticis is 6.
Effectus autem Minoris Excommunicationis est peccatum mortale, si communicatio cum EX m- municato non tolerato, vel publico percussore Clerici fiat in rebus divinis; venialis vero culpa, si communicatio fiat in rebus humanis tantum ; & absque contemptu Clavium Ecclesiae . cap. Si celebrat. De Clerico excom. ministr. Mastrius ubi Ju-
communicare cum excommunicatis etiam non toleratis, quando communicatio praedicta sit vel ex igno. rantia, vel ex utilitate, aut ex necessitate, juxta casus contentos in hoc carmine, videlicet:
iis, Lex, Humile, Res ignorata, Necesse Porum verborum sensus talis est. ille , idest monendo, & hortam
do Excommunicatum ad poenitemtiam . Lex, ut in uxore, vel indebitore . Humile, ut in Filiis, ac Servis . Res 'rarata , quando vere quis nescit, i Ilum esse excommunicatione majori irretitum . Necesse: si vere urgeat gravis aliqua necess-tas spiritualis, vel temporalis, tum
in ipso communicante, tum in eo. dem excommunicato . c. Quoniam multos. II. q. I. cap. Inter alia. I. ILlud. de Sent. Excomm. Mastrius u.
Quo ad Sextum. M sciendum, quis possit absolvere ab Excommunicatione , quatuor sunt Regulae obiervandae. Una est, quod si Excommunicatio sit reservata Papae,
solus Papa potest ab ea absolvere . Si sit reservata ab Episcopo , sinius ipse Episcopus. Si sit lata , Judice, solus ille Iudex, vel ejus Superior in causa appellationis. Quae autem Excommunicationes sint reservatae Papae λ vel Episcopis no.
tant Card. Toletus lib. I. cap. 18. seqq. Busem batim lib. 7. cup. 2.
Astera Regula est, quod in articulo mortis omnes Consessarii possunt absolvere a quacunque EXcommunicatione cuicunque reservatae.
Mastrius d. diis. num. 61. θ IN. Tertia Regula est, quod Episcopi possunt absolvere etiam ab Exco municationibus Papae reservatis, si delictum sit occultum . Exceptis tamen illis contentis in Bulla Genae Domini; acillis inflictis ob H resim, ob Duellum, ob Simoniam realem, ob violatam Montalium clausuram ad malum finem; dioblaesam Ecclesiasticam Immunitatem ; ut dictum est supra in Ti. prae ced. Quarta Regula est ; quod publicus percussor Clerici absolvi potest ab Episcopo, si sit Impubes, Vel Senex, vel Mulier, vel Filiussamilias , vel Regularis, vel si ob grave impedimentum accedere nore possit ad Apostolicam Sedem οῦ ut docen DD. quos citat Mastrius a.di p. II. v. 63. & alii, quos alleg, vi in meis Decisionibus de me semtia. decis. 4s. δε η. s. S seqq. ubi haec tertia, & quarta Regula fuit co cludentissime comprobata. Quo ad Ultimum . arnor sunt
eaudae, quae excusant ab incurrem, da Excommunicatione, quas T tuli supra in Ti. a ueced. in respiamson. Ad Septimum , videlicet igno. rantia
229쪽
tantia in vincibilis, Impotentia vera, Appellatio legitima, &Remissio ejus, quam faceret ille, ad cujus instantiam esset inflicta ex communicatio e & ideo ad dicta ibidem studiolus Lector recurrat . .
pugnantes in Duello. ΙNtet praecipuas Excommunica tiones, Iure latas, satis conspi cua , ac frequens reputatur illa , qua plectuntur pugnantes in Duello ; idcirco post explicitam mat riam Excommunicationis in genere agendum est in specie de hac Ex. communicatione ob Duellum ; &pro ejus intelligentia videbimus:
a Quid , ct suompleae sis metilam Ret Quo Iure probibitum sit Duellum p
municiatione iηcursa ob Duel. Ium pQuo ad Primum . mellum est duorum , uel etiam plurium fingulare
certainen, quod ex conicto, uno indiscente , N altero acceptame, suseipitur praecia desimaIione locI, temporIT, iarmorum . Ita Bonacina Iom. I. de
Ceriuris. difρ. Σ. qu. 6. ρι . I. &Maltrius in Ges. δία I. disp. Io. rum. I L. Dicitur duorum, vel plurium singulare certamen , ad differentiam
belli; quod consistit in multitudine Militum p ct in pugna universali Dicitur ex condicto, idest exfrovocatione ad pugnandum in λuello per unum facta, & per ab terum suscepta; & ideo si ex calo.
re iracundiae aliqui se invitent ad pugnandum, & statim pugnent . non dicuntur committere Duellum. neque incurrunt paenAS contra Pimgnantes in Duello inflictas i quia
bi pugnant non praemeditate , ndique praevia conventione , sed ex furore animi irati. Antonellus de Regimis. Abiit. Eccles hλ 6. cap. I 6 num. 4. Marcellus. Vulpes, in Praxi c. I. num. 49. Dicitur praeuia dem rione loci, temporis , S armorum, quia haec tria necessaria sunt ad quiddLtatem Duelli et quapropter si quis dixerit suo Adversario, pugnabis mecum, cum te invenero in tali loco; etiamsi postea eum ibi inveniat, & secum pugnet, non censetur committere Duellum. Λntinnellus d. e. I 6. n. s. LeZana in Summa . rom. ἶ. Veis. Duellum. n. g. Collegium Salmanticen. I m. Iet. ιR IO.
de Cen Q. c. 4. num. 33. Similiter qui ex condicto pugnant non armjS sed pugnis, non videntur Duellum facere, nec poenas incurrere contrae Duellistas latas. Salmanticen. ibid.ηum. 34. & Naldus Uerb. Duellum c
Duplex autem est Duellum se .cundum Theologosi &Moralistas. unum Solemne ς & est illud , quod fit in aliquibus locis ex publica auctoritate; & Principe permittente Alterum Minus solemηe, seu Pri-rum ; quando duae personae priUatae, aut tres, vel quatuor ex condicto, conveniunt ad pugnandum limul, loco, tempore, & armis. inter se conventis. Thesaur. de Poenis Eccles. para. 2. Veis. Duellum. cv. I. &- Sa Diqitigod by Coos e
230쪽
Sancher in Decalog. lib. 2 c. 3 q. v. M. Utrumque tamen est illicitum , &
Quo ad Secundum . Duellum est prohibitum . Primo de jure Divino; nam ab eo Velitum est hominibus exponere propriam Vitam periculo mortis absque urgentissima causa. Mastrius d. dio IO. n. II 2.
ubi DD. Secundo de J ure Civili perrexi. in I. inica . Coa. de Gladiator. Tertio de Iure Canonico m cap. M
de Clericis pignan. in Duello. Ex Bu l-la Pii Quarti Incipien. Ea , 9Dae a Praedecessisibus, cte. re est in Bul. Iario Cong. XXI. Ex Concilio Tri. dentino sess. 25. de Ref. ωρ. I9. EX Bulla Gregor. XIII. Incipien. Adtollendum oee. & est inter ejus Cori. sitution. 78. Et ex Bulla Clemen. tis VIII. quae incipit, Illius viceroee. ac est Const. XI. inter illas eiusdem Pontificis, de quibus omnibus Iath disserunt Thesaur. d. pari. 2.
Verb. Duellum . d cap. I. Psiue ad c. s. & Novarius in Summa Bullarii pari. I. Commentar. SI. S p. 2. Commem. 62. ubi plures L D. alle.
Qito ad Tertium . Pugnantes in
Duello, Primo committunt peccarum mortale gravissimum . Secum
Eo incurrunt infamiam , & proscriptionem bonorum; ac alias poenas Contra Homicidas statutas: &Tertio ex supra citatis Pontificiis Constiturionibus tum ipsi pugnantes in Duello, tum eorum Fauto res, Consultores . Patrini, atque Spectatores incurrunt in e Xcommuis nicationem latae Sententiae, Summo Pontifici reservatam; & moerietates ex vulnere in Duello inflicto carent Ecclesiallica Sepultura . Guarto ulterius si praedicti pugnan. tes, vel consulentes, aut coadjuvantes Duellum , sint Clerici, remanent infames, irregulares, & privati Benc ficiis, ac Pensionibus ul. tra poenaS supra dictas, ut late ostendunt Novarius, ct Thesaur. tibi sis. pr. ac Antonellus de Metim. Mi L
Quo ad Quartum . Si quaerimus , An aliquand y liceat acceptare Duellum , & in eo pugnare λFirmanda est Regula negativa; ita- ut neque Vir Nobilis provocatus ad Duellum sub poena infamiae, Posiit illud acceptare . quia cum sit actus prohibitus tum Jure Divino, tum Constitutionibus Ecclesiasticis, ac Legibus Civilibus, debet respondere provocanti : Te non fori mido ; S si in aliquo loco me sed astaris, me defendam. Tuum autem Ductis tum non accepto , quia Deum timeo ,
ct Ecclesiae obedio p ae Legibus Diianis , Ecclesii ossicis , S minavis conis Iraire non debeo . Idcirco hic notam da est Propositio damnata ab Alexand. VII. Anno I 66s. D 2 quae asserebat ; quod Vir Equestris ad
Duellam provocatus, potest illud acceptare I ne timiditatis notam aptiu otios incurrat . Ita Colla g. Salmanticen. d. cap. 4. v I m. ἰ8. tibi DD. qui tamen ab hac Regula tres casus excipiunt. Primus est, si quis provo. cetur ad Duellum ab inimico assi clato a Sicariis, a quibus statim si confodiendus, nisi acceptet Duel lum ἰ talis enim acceptatio esset a d necessariana suae vitae defensionem . . Secundus est , s quis innocens sententiaretur a Iudice ad acceptandum Duellum; alias a carnifice ocicideretur . Tertius est, si ad finien. . dum Diqitigod by Coos ς