장음표시 사용
12쪽
Confusius hesterno die est acta res, C. Pansa, quam Postulabat institutum consuIalus tui. Parum mihi
visus es eos, quibus cedere non soles, sustinere. Nam
quum senatus ea virtus suisset, quae solet; et quum re viderent omnes esse bellum. quidamque id verbum removendum arbitrarentur: tua voluntas in discessione suit ad lenitatem propensior. Victa est igitur propter verbi asperitatem, te auctore, nostra sententia. Vicit L. Caesaris, amplissimi viri, qui verbi atrocitate dempta, oratione suit, quam sententia, lenior. Quamquam is quidem, antequam sententiam diceret, Prinpinquitatem excusavit. Idem fecerat, me consule, in sororis viro, quod hoc tempore in sororis filio, ut et Iuctu sororis moveretur, et saluti rei publicae provi-
quam decuit a consule, praesertimeo, quem te ad eam diem praebueras. Mat a Est acta res Acta rea eat eoui. Lambin. 1
In diseessione ) Diaeessit tu eam partem Pansa, eui tumulium potius, quam bellum . voeari placebat: eum
Pro ter Merii asperitatem Olim edebatur Wietia suur est yromer eritatem. Sed Meria uddendum es o. idii Faerntia. Amplissimi seiri Sie NM. meliores et edd. vett. alisis lectio postea vulgata L. Caesar a tissimva Mir et ipsa tamen in MM. est ut GuelcPr isqvitatem Nam Antonii mater ei soror erati MAN. In amuris inro Lentulo, q i.
Cicerone eo ale. eum aliis eoniuratis in carcere, senatua iussu atra
gulatus est. D. Philipp. u. 6.
13쪽
IN M. ANTONIVM deret. Atque Ipse tamen Caesar praecepit vobis quodaminodo, Patres conscripti, ne sibi assentiremini, quum ita dixit, aliam sententiam se dicturum sui vis, eamque se ac republica dignam , nisi propinquitate impediretur. Ergo ille avunculus. Num etiam vos avunculi, qui illi estis assensi 2II. At in quo fuit controversia 2 Belli nomen ponendum in sententia quidam non putabant: tumultum oppellare malebant. ignari non modo rerum, sed etiam verborum. Potest enim esse bellum sine lumultu: tumultus esse sine bello non potest. Quid est enim tumultus, nisi perturbatio tanta, ut maior timor oriatur 7 Vnde etiam nomen ductum est tumultus. Itaque maiores nostri, tumultum Itulicum , quod erat domesticus; tumultum Gallicum, quod erat Italiae finitimus,
praeterea nullum nominabant. Gravius autem tumul
tum esse, quam bellum, hinc intelligi licet, quod bello
vacationes valent, tumultu non Valent. Ita sit, quemadmodum dixi, ut bellum sine tumultu possit, tumultus sine bello esse non possit. Etenim quum inter bellum et pacem medium nihil sit, necesse est, tumultum , si belli non sit, pacis esse. Quo quid absurdius dici aut existimari potest 2 Sed nimis misita de verbo: Tem potius videamus, Patres conscripti, quam quidem intelligo verbo fieri interdum deteriorem solere. NO- Inmus hoc bellum videri. Quam igitur municipiis et coloniis ad excludendum Antonium auctoritatem da-
maior umor oriatur Qui au- Iianus VlI, 3, 21, ater cytiid enim est
aliud eumultus nisi pertiactatio tanta ut maior timor oriatur. Vnde etiam nomen diacetum est tumultus. Sed Ianua Dousa prohante I. Geth. Vossio ponendum Putabat vi maior tuisntor oriatur. Sine haec et mologia probabilior est. qnam tumultum a timora dictam. Praeterea nullum Olim nullum tumuleum. Sed Fuernus aliique auctoritate eod. Valle. omiserunt cumul
14쪽
imas 3 quam, ut milites fiant sine vi, sine mulcta, studio et voluntate quam, ut pecunias in rempublicam pol Iiceantur 2 Si enim belli nomen tollitur, municipiorum studia tolluntur; consensus populi romani, qui iam descendit in causam, si nos languescimus, debilitetur necesse est. Sed quid plura Τ D. Brutus ΟΡ- Pugnatur: non est bellum Mutina obsidetur: ne hoc quidem bellum est 2 Gallia vastatur: quae potest pax esse certior 3 Illud vero quis potest bellum esse
dicere 7 Consulem , sortissimum virum , cum eXerei tramisimus, qui quum esset infirmus ex gravi diuturnoque morbo, nullam sibi putavit excusationem esse oportere, quum ad rei publicae praesidium Vocaretti P. C. quidem Caesar non exspectavit nostra decreta, praesertim quum esset illud aetatis: bellum contra Antonium sua sponte suscepit. Decernendi enim tempus nondum erat: belli autem gerendi tempus si praetermisisset , videbat, republica oppressa, nihil posse decerni. Ergo illi nunc, et eorum exercitus in pace versantur. Non est hostis is . cuius praesidium Claterna deiecit Ili Plius; non est hostis, qui consuli armatus obsistit, designatum consulem oppugnat, nec illa hostilia verba, nec bellica, quae paulo ante ex collegae literis Pansa recitavit: Deieci praesidium; GaIerna potitus sum ; iugati equites p proelium commissum poccisi aliquot. Quae pax potest esse maior 3 Delectus
tota Italia decreti, sublatis vacationibus ; saga Crassumentur; consul se cum praesidio descensurum dixit. III. Vtrum hoc bellum non est: an etiam tantum
Potest bellum esse dieree Olim Imid aetatis Ηtie pro vulg. illius
minus bene legebatur bellum non esse aetatis e cod. Vat. recePeruiit G ae . diaera. Rectius abest negatio HSS. Eiu. i,ost Faerv. eL Murcium.
compluribus. Est enim leonice dicioni, quod viderunt Ferrarius et Nondum erat) Sic ieeeutiores equi eum sequuti sunt. cod. Vat. Vulg. oliuae nondum Denerat.
15쪽
bellum , quantum nunquam fuit 2 Ceteris enim bellis, maximeque civilibus, contentionem reipublicae causa faciebat. Sulla cum Sulpicio de iure legum , quas per vim latas Sulla dicebat; Cinna cuni Octavio de novo.
rum civium Suffragiis; rursus cum Mario et Carbone Sulla, ne dominarentur indigni, et ut clarissimorum hominum crudelissimam puniretur necem. Horum Omnium bellorum causae ex rei publicae contentiono natae sunt. De proximo bello civili non libet dicere; ignoro causam; detestor exitum. Hoc bellum quintum civile geritur atque omnia in nostram aetatem inciderunt : primum non modo non in dissensione et discordia civium, sed in maxima consensione, incredibilique concordia. Omnes litem volunt, idem defendunt, idem sentiunt. Quum omnes dico, eos excipio,
quos nemo civitate dignos putat. Quae est igitur in medio belli causa posita 8 Nos deorum immortalium templa, nos muros, nos domicilia, sedesque populi
romani, PenateS, aras, socos, Sepulcra maiorum ; nos
leges, iudicia , libertatem, coniuges, liberos, patriam defendimus: contra M. Antonius id molitur, id pugnat, ut haec omnia perturbet, evertat, praedam rei
pubIicae causam belli putet, sortunas partim dissipet. partim dispertiat parricidis. In hac tam dispari ratione belli, miserrimum illud est, quod ille Iaironibus suis pollicetur . primum domos; urbem enim se divisurum confirmat: deinde omnibus portis, quo velint, deducturum. Omnes Caphones, omnes Saxae, ceteraeque pestes, quae sequuntur Antonium. uedes sibi optimas, hortos, Tusculana , Albana definiunt. Atque etiam homines agre-
16쪽
ΡHILIPPICA OCTAVA , CAP. 4 sies, si homines illi, ac non pecudes potius, inani
spe ad aquas rasque et Puteolos provehuntur. Ergo
habet Antonius, quod suis polliceatur. Quid nos num quid tale habemus' Dii meliora. Id enim ipsum agimus, ne quis posthac eiusmodi quidquam possit
polliceri. Invitus dico, sed dicendum est. Hasta Caesaris, Patres conscripti, multis improbis et spem anseri, et audaciam. Viderunt enim, ex mendicis fieri repente divites': itaque hastam seinper videre cupiunt ii, qDi nostris bonis imminent; quihus omnia pollicetur Antonius. Quid nos ' nostris exercitibus quid pollicemur Multo meliora atque maiora. Scelertim enim Promissio, et iis, qui exspectant, perniciosa est. et iis, qui premittunt. Nos nostris militibus lihee. tatem, iura, leges, iudicia, imperium orbis terrae, dignitatem, Pacem, otium pollicemur. Antonii igitur Promissa, Cruenta, tetra, scelerata, diis hominibusque
invisa, nec diuturna , nec salutaria : nostra Contra,
honesta, integra, gloriosa, plena laetitiae, plena pietatis. IV. Hic mihi etiam Q. Fufius, vir sortis ac Strent Us,
amicus meus, Pacis commoda commemorat. Quasi
vero, si Iaudanda pax esset, ego id aeque commodenoere non Possem. SemeI enim pacem defendi' non sempor otio studui 2 quod quum omnibus bonis utile est, tum p ocipue mihi. ouem enim cursum indu stria mea tenere potuisset, sine forensibus causis, sine legibus, sine iudiciis ' Pine esse non ΡΟSsunt, civili pace sublata. Sed quaeso, Calene, tu servitutem
tiri iam belloriam cisilium semm, et eausa deerit . dum homines perditi hastam tuam eruentam et meminerint, et a rabiant. Lib. II , eap. 8. NAN.
17쪽
Ia IN M. ΛNTONIVM pacem vocas ' Maiores quidem nostri non modo, ut liberi essent, sed etiam, ut imperarent, arma Capiebant : tu arma abiicienda censes, ut serviamus. Quae causa iustior est belli gerendi, quam servitutis depulsio2 In qua etiamsi non sit molestus dominus, tamen est miserrimum, posse, si velit. Immo aliae causae iustae, haec necessaria est. Νisi sorte ad te hoc non putas pertinere, quod te socium fore speras dominationis Antonii. In quo his Iaberis: primum , quod luas rationes communibus anteponis; deinde, quod quidquam stabile in regno, aut iucundum ΡutaS. Non , si tibi antea prosuit, semper proderit. Quinetiam , memini, de illo, homine, queri solebas: quidie facturum de bellua putas 2 Atqui ais, eum te esse,
qui semper pacem Optaris, semper omnes cives Salvos volueris. Honesta oratio; sed ita, si honos et utiles rei publicae cives: sin eos, qui natura cives Sunt, voluntate hostes, salvos velis, quid tandem interest inter te et illos 3 Pateo quidem tuus, quo utebar Senea dolescens, homo severus et prudens, Primas omnium
civium P. Nasicae, qui Ti. Gracchum interiacit, dare solebat. Eius enim virtute, consilio, magnitudine animi, liberatam rempublicam avbitrabatur. Q id Z nos a Patribus num aliter accepimus 3 Ergo ii tibi civis, si temporibus illis suisses, non Probaretur, quia non omnes salvos esse Voluisset. Quod L. Opimius consul uerba fecit de re Pubiaca, de ea re sta censuerunt:
tus haec verbis, Opimius armis. Num igitur eum, siditur quid ' quod post quaeso in
commodii in esse vidit Ernestilis. Tu arnici Sic Era. e cod. Leid. Viligo at tu.
In quo bis laberis Sie cod. Vat. Leid. Recepit Ern. pro vulg. salieris.
Atqui ais, eum te esseὶ Ita Faera. e eod. Vatic. quod Ern. recepit Vulgo atqui is es. Mitretus malebat: Atquivis eum te esse.
18쪽
PHILIPPICA OCTAVA. LAP. 5 13 tum esses, temerarium civem , aut crudelem putares8 aut Q. Metellum, cuius quatuor filii consulares ΤΡ. Lentulum, principem senuius, complures alios Summos viros, qui cum L. Opimio consule armati Gracchum in Aventinum persequuti sunt 2 quo in proelio Lentulus grave vulnus accepit; interfectus est Gracchus, et M. Fulvius consularis, eiusque duo
adolescentuli filii. Illi igitur viri vituperandi. Non
enim cives omnes salvos esSe voluerunt.
V. Ad propiora veniamus. C. Mario, L. Valerio ConSulibus, senatus rempublicam defendendam dedit: L. Saturninus tribunus plebis, Glaucia praetor, est intersectus. Omnes illo die Scauci, Metelli, Claudii,
Catuli, Scaevolae, Crassi, arma sum PSerunt. Numant consules illos, aut clarissimos viros vituperandos putas ' Ego Catilinam perire volui. Num tu, qui omnes salvos vis. Catilinam salvum esse volnisti Z IIoc interest, Calene , inter meam sententiam , et tuam : ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit; tu, etiamsi commiserit, conservandum
putas. In corpore si quid eiusmodi est, quod reliquo
corpori noceat, uri securique patimur; ut membrorum aliquod potius, quam totum corpus intereat: sic in reipublicae corpore, ut totum salvum sit, quidquid est pestiferum , amputetur. Dura vox t Multo illa durior: Salvi sint improbi, scelerati, impii; deleantur innocentes, honesti, honi, tota respublica. o in homine, Q. Fufi, fateor te vidisse plus, quam me. Ego P. Clodium arbitrabar perniciosum civem ,
Prines em senatus in me editum e et Moreto placebat membrum altivi M. cod. Vatic. Vulgo princimm sena- Ie Midisse Hus , quam me NSS. t rem. nonutilli te Hias quam me Midisse.
Membrorum aliquod Olim vvl- Te Midisse plus , quam me Perspi-gabatur aliquid membrorum Fatauo eua ironia. Defensum a Calano Clo
19쪽
sceleratum , libidinosum , impium , audacem, facino
rosum : tra Contra Sanctum , tem Perantem , innocen-lem, modestum, retinendum Civem et optandunt. In lioc uno te plurimum vidisse, multum me errasse
I. Num quod me tecum iracunde agere dixisti
solere : non est ita. Vehementer me agere fateor, iracunde nego. Omnino irasci amicis non temere soleo; ne si merentur quidem. Itaque sine verborum contumelia a te dissentire possum, sine animi Summo dolore non possum. Parva est enim mihi tecum , aut
i,arva de re dissensio 7 h go huic vel illi videt ieei
1 aveo, tu illi Τ Ιmmo vero ego D. Bruto faveo, tu M. Antonio; ego conservari coloniam populi romani cupio, tu expugnari studes. An hoc negare potes, qui omnes moras interponis, quibus infirmetur Brulus, melior fiat Antonius 2 Quousque enim dices, pacem velle te 8 Res geritur; conductae vineae sunt; Pugnatur acerrime; qui intercurrerent, misimus, tres principes civitatis. Vos contompsit, reiecit, repudiavit Antonius. Tu tamen permanes constantissi-inus defensor Antonii. Et quidem, quo melior .enato Phideatur, negat se illi amicum esse debere; quum suo magno esset beneficio, venisse eum Contrit se. Vide, luanta caritas sit Patriae. Quum homini sit iratus ,
Egra hiιὰ Mel illi initia cessori, Sie codd. MM. teste Ferrario; melius virum vulg.: ego huic indelιcet I 1ὐeo. Non pe significat, noti nune id agi Mu Cicero huic vel illi iguoto i,omiuisa eat, Antouius illi. Mιtinatis eres Diximus losatos ad Autor tum a senatu missos L. tris nem , L. Philippum. Ser. Sulpicium.
Iu Na vim suo mσgno esset beneficio Quum a se magia tam Antonitas heue scium accepisset. Notaudum loqueu-di genus, quod Perquam rarum e t. Vsus eo Cieero est in ep. ad Curium
20쪽
lamen rei publicae causa defendit Antonium. Ego lo, tuum in Massilienses tam sis acerbus, Fufi, non animo nequo audio. Quousque enim Massiliam oppu-
gitabis 3 Ne triumphus quidem sinem fecit belli 3 per
quem lata est urbs ea, sine qua nunquam ex Transal-Ρinis gentibus maiores nostri triumpharunt. Quo quidem tempore populus romanus ingemuit. Quamquam enim proprios dolores suarum rerum Omnes h Rhebant,iamen hiatus civitatis fidelissimae miserias , nemo erat Civis, qui a se alienas arbitraretur. Caesar ipse, qui illis fuerat iratissimus, tamen, Propter Singularem eius civitatis gravitatem et fidem, quotidie aliquid iracundiae remittebat: te nulla sua calamitate civitas satiare tam fidelis potest y Bursus me iam ii asci sortasse dices. Ego autem sine iracundia dico, ut Omnia, nec tamen sine dolore : Neminem illi civitati inimicum esse arbitror, qui amicus sit huic civitati. Excogitare, quae tua ratio sit, Calene, non possum. Antea deterrere te, ne Popularis esses , non poteramus: nunc EXOrare, ut sis popularis, non possumus. Satis multa cum Fusio, ac sine odio omnia, nihil sine dolore. Credo autem, qui generi querelam moderate serat, aequo animo laturum amici. VII. Venio nunc ad reliquos consulares , quorum
ost nemo iure hoc meo dico), qui non mecum haheat aliquam coniunctionem gratiae; alii maximam,
bat eorum commoda r nam tu senatia actum e v ut iis redderentiae isdem
pta a Caesare, iacile est inrelligere ex iis Antovii verbia. quae recitaui ut I hil. XIlI, Massilienses prosei- seenti in Hispanias Caesari, civitatis
Per' quem lata γ Lala e vvt. recte repositum a Nureto , Graev. Du. Frustra ineptam scripturam stibialia defendit Gruter. tu Caesaris trium pho Gallieo urbis Massiliae simula
Generi Intelligendus Parisa, quisliavi Fusii Caleui in matrimonio
habebat, eamque ob Causam, eum praecipuo loco. pietatis causa. Bententiam rogarati Vid. Or. X, cap. IERI.