장음표시 사용
381쪽
3 8, Liber Quintus. Titulus 4 I.
non potest.I.pharibus. g.etsi placeatae .de verb.obi.& hoc ultimum verum casus superueniens tenderet ad eundem finem , quia tune ad iis, quamuis non fuerit consumatus, non vitiatur , licet ad eum casum deumniret, a quo inci e non potest. Decius in d.A.non est arg. in Ce contra 'rio, verso quod si vivo. Instit. de legat. Secundo regula limitatur, non habere locum,quando res deueniat ad talem casum,quod causa finalis deficeretavi not.Bart.per illum tex.in l.Vranius. s. sed cum duo. sfide fideius Ee nota,quod dicit etractari.q. d. propter causiam seperuenientem non retractatur, ac si legitimε non fuisset factum. Interdum tamen propter superuenientem causam impeditur eius effectus, quod legitime factum erat.glos hic.arg.c. preSbyterum.eXπ.de Cier. grol.& c.coinmiualteraeist. 3 3. Nota etiam, quod habuisti aliam regulam, per contrarium stipran c. non firmaturi ut l1cet casus superueniat,a quo potuit inchoari,non sirinatur, quod ab initio non valebat. In actibus enim praecipue spei, tur initium. ut per glosin dae.non firmatur.& lcum filius. .haeres.sede legati a.
βVO D alicui gratiosὸ comeditur , trahi non debet Massis
exemplum. OVI A gratia recipit vires ab intentione concedentis c. 1. exu.d restri Et quoniam intentio concedentis alicui priuilegium persona-Ie,est,ut personam sequatur, & extinguatur cum persena. mpr.c priuile. gium. Ideo,quae a iure communi exorbitant, & alicui gratiose conceduntur, nequaquam ad consequentiam sunt trahenda.ut in tex. & svr.c.quae a iure.& adhaec vide,quae latius notaui in L priuilegium.
p. s. Frustra. F RV ST R A ,sii fidem quis stulas as eo seruariscui fidem a se
praenita eruare recusas. OV IA qui sub conditione promisit, non tenetur alteri, nisi conditio
impleatur. Instit.de verb.obl. s. ex conditionali. Et ex eo non debet quis fructum consequi,quod nisus extitit impugnare.sii pr.e ex eo.Et quoniam ille,qui recusat seruare fidem, quam circa idem fictum promisit, viis detur recedere a conditione , sub qua alter sibi promisisse censetur. I cum proponas.C.de pact. Ideo qui non seruat legem conuentionis, in ea commodum sentire non debet.ut in tex.& c.peruenit,il a .extr.de iureiur. Vnde oportet illum prius implere,si vult petere lias nulla est petitio, eum nulla sit alterius mora.l.pupillus. Ede verb.obi. Et hoc verum est circaeis idem factum,non circa diuersa. arg.l cum pater. O . libertus.Ede legat.a. Item verum est, quando contrahentium eadem est conditio; aliis locum non haberet regula, ut si unus esset maior,alter pupillus, quia claudicat contractus factus cum minore. vis de act.empl.I.Iulianus .s si quis Quod
ideo est, quia ibi fiat in culpa contrahens cum pupillo siue tutore, alias aliud
382쪽
aliud esset,ut si eontraxisset cum pupillo,tutoris auctoritate. vi I. I.& 2. C. si aduersvenae Et sic quando partes sibi adinvicem aliquid sub pina pro mittunt , & una pars primo stangit fidem; aut expedit magis alteri pa rei poenam prosequa, di stare pacto, vel contractui; aut magis expedit sol fidem rimpere.In primo casia,licet sibi fides sit seactaupse tamen pro sua parte seruet eandem; di sic poenam petere poterit cum effectu. l. cum par. ff. hoc tit. In secundo casu secure stangit fidem, & fiet hinc inde poenarum
mutua compensatio. c.constitutus. evr.de poenis.
S ELI CT VM persona, non debet in detrimentum Eccle a re
dundare . OV IA Ecclesia iure minoris debet semper illaesa seruari. . I. exinde in integra est Et praelatus rerum ecclesiasticarum dicitur procur tor,non dominus.c.a. extr.de donat. Et quoniam pupillus non tenetur ex delicto tutoris,nisi quatenus ad eum peruenit.I.fin. fide auct.tui. Et alteri per alterum non de t iniqua conditio asseret. supr. c. non debet. Ideo ex delicto praelati, Ecclesia non tenetur; cum Praelatus delinquendo, non re-- praesentet Ecelesiam; & eum eius conditionem possit meliorare,n5 autem. iacere deteriorem.ut in tex.& c.si episcopum. I .q.6.Et intellige hanc re gulam de delicto in faciendo, secus in omittendo, per quod Praelatus p test praeiudieare Ecclesiae. ut in et I .extr. de praescri& c.placuitiat 1. I q.3.
Et etiam intellige, nisi delictum sit perpetratum a Praelato eum consensu Capituli, quia tunc, cum tota Ecciisa censeatur deliquisse, etiam in f ciendo, praeiudicat Ecclesiae.gloshie. & c. a.& ibi glos venimus.exu.deis: ora. γ.Et hoc limita pro ere,scilicet,ut delictim Praelati,& Capituli noceat Ecclesiae ih rebus particularibus, quando remanent tot bona Melesiae, quod ei potest deseruiri in diuinis, & eius ministri potarit eo puE sustentari; & hoc casu donatio facta Ecelesiae posset reuocari ex eminis iuratitudinis Presati, di Capituli; sed ubi propter delictilis Praelati, MCapituli, elesia veniret priuanda omnibus suis bonis,vel maiori parte, ita,quod non posset Ecclesiae seruiri in diuinis, vel veniret destritenda ipsa Eeciesia in totum; tunc desictum Praelati, di Capituli non nocet Eceleuae. Francus hic, di specul.in es e donat. verisi aliquis baro.
T IONI congruis, visuccedat in onere, qui sublitustur ima.
c VIA iniquissimum genus secietatis est, in quo unus damnum, ε
non lucrum haberet,& e contra. QN.c.qui sentit.& I.si non fuerint. . s. sn. E. pro sec. Et quoniam suceesses censetur eadem pers a Cum prae- decessese. Auth.de iureiur.a mor. praest .s. I. coli. . Ideonon est serendus,
383쪽
physic: rex. x . Tofum enim omnis &'perfectum, dein signincant; sed differunt secundum materiam; nam in quantitate contiὁμa est totum in disereta est omne; in serma,& qualitate est perfectum. Arist. I. caeli te 3. Et oniam plus, semper in se eontinet, quod est minus. supr.c.plus. Et si moerininus videtur inesse, thest& ouod magis videtur inesse , ii eritie. cum in cunctis, &ibi flos de gest. Ideo in toto, & pars continetur. ut in tex. α I. iri toto. 'd. Vnde qhi abselu tura totius landi ,3 HlArepturii olariis a Malibet eius partς. L si quis sum istorumsideHcepe. rei iussi
UT A ea,quae speciali notaJunt digna, nisi specialiser nisiqnjr, industria censentur omissita.item apud.g.hoc edictum.Tde insur 48t,
384쪽
336 Liber Quintus. Titulus 4 I.
I contra iura mercatur. Mnam empraesumtur non balere. OVI A talis emptor, aut sciebat prohibitionem iuris,aut ignorabam. Si sciebat planum est, quod mala fides aperte concluditur in ipQ. Lnon dubium C.de Iegib. Si ignorabat, tunc mala fides praesumitur in ipse, propter iuris ignorantiam , quae non excusiat. l. si fire. Ede usiacap.& su .c.ignorantia. Et quoniammata fidei possessior nunquam praescribit. α fin. extri de praesci . Ideo qui contra iura mercatur, non praescribit. ut in tex.& l.quemadmodum. C.de agrie. di cens lib. II. Sed δἰces, videtur, quod semi r praetariatur bona ficies, si abesse non probetur. α si diligenti exti depraescr. & lyenuit. C. de praescr.long temp. Respond.quod,aut alle tur ignorantia facti, aut iuris. Si facti, tunc praesumitur fides,quia ruris praesiimptio allegationi non resistit. svr c. praesumitur. Si allesatur norantia iuris, tunc praesumitur mala fides, ut hic;quia praesi mo i ris allegationi resistit supr.e. ignor mia, a pupillo. Epria empta , i
S O NA siles non patitur,vιsemel exactum,iterum exigaιu . .
VIA Blutione eius, quod debetur, tollitur omnis oblitatio.Instita quib.m .lol. l. s. r. Et quoniam obligatio semel extincta, non reuiuiscit.I.qui res.si aream.Ede solui. nec aliquis sine actione experitur Idipupilli.s .nn. Ede negot.gea. Et exigere, 'prio est ab inuito extorquere. lint debitora. de vero. n.& oblisatio dscitus mater actionis ut ubi non est obliaatio, ibi non eompetat actio. Instillae aistion. s. I. Ideo bona fides non patitur, ut bis idem exigatur.vtin rex. & I. na.Eeod Et ista resul procedit etiam in obIigatione ex maleficio, vel quasi. glocia d. s. Iiulit. suib.mod. tol. obl. nam saepius de eiusdem hon-s facto non quaerituriulicet.ls.fin.ε. naui. caup. & stab. Bene verum est, quod delicta praeteritata,
OVI A committit in legem, qui legis vectam inelectem,contrat agis nititur voluntatem. ipse. Q fin. Eiq niam antentio legis est , quando aliquid prohibet , habito princi iter reoctu ad rem prohibi-bitam, ut nullo modo pelviniatur ad illud. sueta e. cum quid, Ideo eum aliquid prohibetur proh ntur omnia, quae sequuntur ex illo, di per quae postet perueniri ad illud. vi in tex.&L oratio. si de sponsati Et intellige hane resulam, cum aliquid prohibetur, habito principaliteri res ita ad prohibitum, non ad viam, vel modum,quo piat turi ut in c.detestan-d supr.de calcesi reb. & lain Gai mania verum proru tunc enim sos'
385쪽
ficit,esse prohibitum una via, vel modo, ut ad id in eius fraudem alia via vel modo admitti non debeat. ut hic. Speciale tamen est in libertate, ob eius fauorem.vt fide inoffic.test.l. Papinianuss.quoniam autem.Si autem prohibitio principaliter se habet ad viam, vel modum, non ad rem, tutac secus est. glos hic. unde alteri ecclesiae alligatus Episcopus, non eligitur, sed postulatur. c.fin. extr. de postul. prael. Item qui iurauit non accusare, bene denuntiat, quia sibi non est prohibitum deferre crimen, nisi per modum accusationis. c.quemadmodum. ρ fin.extr. de itiretur. Item petendorem,una actione repellor, & per alia admittor.c.examinata. extr.de iudici
CONTRACTUS, ex eouentione legem accipere, dign-cuntur. OVI A pacta sunt seruanda. c. i. extr. de pact. Quid enim tam con-gritum fidei humanae,quam ea seruare,quae inter eos placuerunt l. r. st cle pact. Et quoniam rei suae quisque est moderator, & arbiter. l. in re mandata.C.mand.Ideo conuentio partium, legem inter eas inducit. Hintex.& l .contractus.ffeod. Et hoc intellige de conuentione honesta, & pos sibili;nam conuentio contra bonos mores,vel impossibi bis non valet.glos hie.& d.l.contractus.
Cap. 8s. Damnum. D AM N V M , quod quis sua culpa sentit, si debet, non aliys
imputare OVI A essectus est attribuendus suae causae. c. cum cessante.extride appeti causa autem est,ad cuius esse sequitur aliud. Arist. y.mctaphoteX. l. Et quoniam ex culpa aliena, regulariter nemo punitur. supr. c sine culpa. P.ena enim, quod sit pro culpa insigenda, & quod nullus sine cuia pa puniri debeat, di tat ius naturale. S. Tlaom. par 3 .q. I 2.art. .ad tertiuin addit. Ideo quod quis ex culpa sua damnum sentit, non intelligitur damnum sentire; & sibi debet,non alijs imputare.ut in tex.& l. quod quis.ffeod. hinc docte dixit retrarcha in triumpho castinatis; Ma virtu,tae dar buon non compagna , MVirda queIpunto ben,ram'bagran torto. Cbi I abban na,epol d 'astruis inna.
INFAMIBUS , portae non pateant dignitamm . QVI A ad dignitates illi sunt assumendi, quorum vita, di mores ita,
commendatur,ut corum monitiS,S: exemplo,illis, quibus praesunt, proficere possint.c cum in cunctis: extr. de ulcet. Et cum honor sit praemiuvirtutisullis sunt dandi honores, qui virtutibus florent, non autem illiSν qui vitiis onerantur. l. a.C.de dignit. lib. I x. Et quoniam in ramos despiciuntur. c.infames. . Porro. 3.Φ7. Et cuius vita despicitur, restat, ut eius
386쪽
y88 Liber Quintus. Titulus 4r.
licatio eontemnatur. S. Gregor. homil. i. in Euang atth. Et infiis diminutio status alicuius, quae incurritur ob aliquod graue delictui glosin d. β.porro.Ideo opinio assumendi ad dignitates, in nullo debet vacillare, sed debet esse bonae famae, & illaesa exis limationis. ut in te S l.vnic.C.de infamib.lib. Io. Et cum unumquemque criminosum non dignitas debeat, sed poena comitari. l. ne quis. C. de decur.lib. I O.infames non solum non debent praefici. ut hic. Sed etiam remoueri debent a dignitatibus habitisa.iudices.C.de dignitaib. I a.
C ERT V M ea, quod ii commisiis in segem, qui legis verba commplectens,contra legis nititur voluntarem. OVI A ratio legis, siue intentio dominatur verbis in lege, sicut anima corpori.l non dubium.Caie legib.unde scire legesinon est verba ςarum te re,sed vi ac potestatem.l. scire a. de legitaverba enim debent seruire intentioni, tamquam fini. c sedulo.dist. 3 8. α Miss.de interpr.cap. r. bt quoniam finis est nobilior his, quae sunt ad finem. Arist. 1. metavipex. 8. Et qui tantiun verba sectatur, nihil habebit ; qui autem possin est mentis, diligit animam suam. Prouerb. cap. I9. di cum quid una via prohibetur alicui, ad id alia non debet admitti . supr. c. cum quid. Ideo contra legem facit, qui id facit, quod lex prohibet . In fraudem vero lagis, qui fatuis verbis legis , sententiam eius circumuenit . ut in tex. &l. contra. E de legib. Fraus enim lege fit, ubi id fit, quod fieri noluit; fieri quietu non vetuit. Et quod distat, δε ν - δεμία, idest,uerbum ab intelle. Au,vel seluetia,hoc est sisnificatione ipsus,distat fraus ab eo, quod mira legem fit t. fraus.ff. de legib. Est ergo ad legis intelligentiam,eius ratio inquirenda. Quod ego Ioannes Baptista Viuianus animaduertens, ut dixi in prooemio huius mei Rationalis Iuris Pontifici), composui hoc opus, in quoad singulas propositioues cuiuslibet Capitis quinque librorum, Dein
cretalium,Sexti, Clementinarum,S Extrauagantium, rationes assignat di ne illae possent insutilatentes existimari, eas grauissimis auctoritatibus ex quibus ipsas deduxi, comprobaui. Et syrans hunc meum assumptum laborem,non inutilem sore; me delectat, iuuentutem meam illi applicuis. se, & hodie die 7. Iunij. r6I ε.Aetatis vero meae 66. Dco dante, pus Romae compleuisse, in nomine Patris, & I ili ,& Spiritus Sancti. Amen.
Explicii Liber Gintus , c, Vltimus IONALIS IURIS
PONTIFICII Auctore Ioanne Baptissa Uiuiano.
387쪽
Ceuotionibus, inquisitionibus, ct denuntiationibus. lib. y. pagina IAdulteriis, ct supra. Bbo. I 33 etate, di qualitare,di ordine pra- eiendorum δεθ. r. F. Alienatione iudieij mutandi eau facta ib. t. 13 A pedationibus, Neuotionibus, erretitionibus.59.a. 188 ADHaus, ct uerantibus baptisma. Lib. I. II Arbitris. m. r.
Calumniatoribusaib. . 2 ICapellis monachorum,ct aliorum religiqforum. H. 3. 36
Causa possessonis, di proprietatis .
Clerico peribitum promoto. lib. s.
nee ione praebenda, ct ecclesia no
388쪽
Cusuria Euebarissiae, ebri atis,
Eo, qui ordinem furtiui fusepit.
I Iis,quae nι ὰ maiori parte rapitu-
389쪽
Pactis.lib. I. 692 Parochys, er ahenis paroebianis.
Peeuhoelerisorum. lib. 3. 2I3 Pignoribus , ct Mys causis ibus.
Paenitentys, di remissionibus. lib. s.
Raptoribur, incendiarys, edi vi latorum ecclesiarum. ib.3. I 36 Rebus ecelsae alienandis, via non . lib. 3. 333 Regulis iuris .lib. . 3 Reolaribus,'transeuntibus ad religionem.lib. 3. 282
Religiosis domibus, Ut Episcopo triaiectae. A. 3. 3 o
Sebi attris , di ordinatis ab eis. Iib. I. It Serutinis in reuine faciendo . lib. I.
quoiratione possessionum, d --ctuum.lib. a. I 28 Seruis non ordinandis, & eorum