장음표시 사용
111쪽
ubique locorum figurandis. ' 'Honas ab ortu in superficie tum hora mali, quam
munuli breuiter expedine . cap. IZ.
VI debitur sorte superuacaneum hic de horis ab ortu sacere menestionem, quum superius de hac re per doctrinam capitis I . t bellis ipsis suppeditantibus , tractatum sit: verum imperitis morem gerere cupiens, in praesentia oper retium duxi, haec pauca de huius.cemodi negotio subiungere. are si ministerio earudem tabellari tinhoriEontale horologium, quod horas ab ortu contineat, in aliquo plano figurare desideres, duc in primis lineam meridianam.& super eam accommoda peripheriam in 36o gradibus distributam ian cum uolubili regula in plurimas partes discriminata. Deinde quaere per tabulas ipsas horologiorii horiχontalium tabellam tuae latitudini deseruietem,& per eam operare eo inci, quo superius capite I . explicauimus. Sed animaduertendum est: quod numeri horarum sumunti irinlatere dextro tabellarum, Ac ordo supputationis graduum peripheri e procedit dextrorsum. prout laterales tituli infinitant, &(ne multa huiuscemodi operationem scias nihil aliud esse,qtiam horologij occasualis in uersionem. Idem quoq; in muralibus horologiis quibus ciliam intelligedum erit. Et quoniam huiusceni odi operatio ita facilis est, ut nullo prorsus Teas exemplo, ideo in pr sentia nullum hic dabimus .
onus inaequales in superficie horiconsuli per a
C umbras extemplo expediar. Cap. IX.
Xplicatis horarum omnium aequalium contexturis, nunc sup CBes temporali uni, quas uulgo inequales uocant, linciamenta patefacCie. Sed in primis animaduertcndum tradimus ; quod hora temporalis, est duodecima pars diei artificialis : similiter & noctis. Temporales autem horae a solis exortu initium sumunt: noctis uero, a solis occvoitu. Praeterea hoc non est ignorandum, quod linea ia meridiano
semper est sexta hora inaequalis . Nec te lateat; quod quando sol est in A equino chiali: horae inaequales aequalibus aequantur uniuntUrq;: dc ob id in horologijs quibuscunq; intersecant semper sese in linea Ae quinachialis . His igitur fundamentis pr missis, horas in quales per tabellam seqtientem (capite I suppeditante in aliqua superficie ho-rigontali delineare non erit dissicile. N ij TApELLA
112쪽
ad latitudinem a s graduum fabricata. Tropicus Cancri
113쪽
ubique locorum figurandis. I o Ihoris inaequalibus honurio fossierim aliter quam dictum est ingerendis. C
PEr caput r duc interstitia horarum cum suis tropicis & Aequia noctiali. Deinde per caput quinti tractatus nostri Viridarij paratabellam horarum inqqualium ad latitudine tuae regionis, Sole primcipia tropicorum discurrente, vehic uides . His diligenter paratis supputa in tropico Cancri tui horologij horas minuta si, &ibi sac punctum : idem fac in tropico Capricorni supputando horas i minuta P, & ibi similiter procreando punctum. positaque regula super gemina puncta utriusque tropici, duc lineam transeu tem per is horam Aequinoctialis :-habebis horam primam in qu lem. Rursus suppura in praedicto tropico cancri (tabella indicanteri horas II cum minutis 8, & ibi procrea punctum: similiter fac super tropicum Capricorni, supputando horas I 6 cu minutis dc ibi puncto impressis,
per adiectione regulae gemina copulabis pune a mutuo respodentia 1 tropico in tropicum per lineam rectam, quam per I Aequinoctialis transire necessum erit: & illico secunda horarum inqqualium emerget. consequenter ages cum reliquis, lineas ducendo, quo usq; horas oes tam ante, et post: meridie absolueris. Eandem legem in superficie verticali (tropicis tamen c5 mutatis obseruabis. Sed quo magis intelligas, sequentem inspice figur tionem horas tam in quales, quam occasuales continentem : quam ad superficiem verticalem meridiem praecise aspicientem sub seu
tione polari graduum AJ fabricauimus
Tabelia horarum m- aequalium ad latitud. s grad. fabricata .ri cus
115쪽
ubique locorum figurandis. Io 3 Honafri inaequa, cuicunque horario aliter quam dictum est etiamnum accommodam. o.
PRincipio per caput i et duc interstitia horarum a meridie inchoautium cum suis tropicis, & aequinoctiali. Deinde per cap. quinti trach.Viridaris nostri para tabellam horarum inaequalium ad latitudinem tuae regionis, sole principia tropicorum discurrete, ut hic uides. His diligenter paratis, supputa in tropico Capricorni tui horologij minuta ga, secunda so, utrinque alinea meridiana, & ibi gemina fac puncta tam a dextris, quam a sinistris. Idem fac in tropico Cancri, qui semper est in infimo horologij
muralis, supputando utrinque ho ram Vnam cum minutis II (secun dis neglecti S, eo P parvipendeat & ibi similiter gemina procrea pucha: positaque regula super gemina puncta antemeridiana utriusq; tro pici, duc lineam transietatem per undecimam horam Aequinoctialis:& habebis horam quintam inaequalem . Idem fac cum alteris punctis sibi inuicem correspondentibus , ducendo lineam per primam A equino chialis pro hora in quali. Rursus supputa in prq licto tro pico Capricorni (tabella indicante horam unam cum minutis 16 se re tam ante' quam posset meridiem, & ibi gemina procrea puncta . si militer fac super tropicum Cancri, supputando horas duas cum minutis 3 , & ibi punctis utrinque impressis, per adiectionem regulae gemina copulabis punci a mutuo respondentia a tropico in tropicum per lineas rectas, quarum alteram per decimam qquinoctialis, ait ram uero per secundam eius de transire necessum erit: & illico quamia, & octaua horarum ini qualium emergent. Consequenter ages cureliquis, citra, ultraue lineam horae I E meridianae , gemina puncta singillatim procreando, atque lineas ducendo quousque horas omnes tam ante, quam posset meridiem absollieris
Tabula horarum inaequaliumcia pro latitudine s graduum .
116쪽
'Vod si sorte scire desideres cui planetae debeatur quilibet horarin primis cuius planetae ut dies praesens (qui semper a domino primae horae nomenclaturam sumit) scire oper retium erit. Nam dies dominica debetur soli: secunda seria, Lunae: tertia, Marti, dc sic deinceps . prout patet per haec metra.
Totius hebdomadae septem hoc sunt ordine luces: Quaelibet ut certo fuit assignata planeta.
Trima datur foli, imae altera, tertia Marti . Mercuri ver. quartam de nomene dicunt. Quinta dicata Ioui se tam Venus occupat: at qua ultima mox sequitur,faturni nomen habebit. Habito itaque domino horae primae, reliquos ipsarum gubernatores scitu non erit difficile, modo eorum periodum seruaueris. Nam prima hora debetur semper planetae, qui illi diei dominatur: secunda uero, sequenti planetore sic deinceps (seruato ordine planetaru) proceditur usq; in finem ; deinde 'irsus reditur ad primum. In exeplum, offertur mihi lepus geniturae Reuer. D. Adami Fumani, quae incidit die Mercurij lx Ianuarij anni 13o8, hora 16, minuto s eiusde diei, in principio horae quar inqqualis . Huius autem horae scire desiderans quis planetarum sit dominus,primam horam (ab ortu solis incipiendo deputabo Mercurio qui est dominus illius diei: secundam lunq: tertiam (ad primum redeundo attribuam Saturno: quartam uero Ioui. Pronunciabo igitur ipsam quartam horam, in qua natus fuit talis vir, essie sub dominio Iouis . dc sic cum reliquis ago.
Signorum rodiaci interuassa ex quibm Acm selis
interdiu elicitur, una cum horis a meridie in aliquo plano describere . Cap. 22.
FXpeditis hactenus horarum omnigenarum tum equalium, tum in qualium distinionibus, non absentaneum diaximus in prae sentia signorum Eodiaci lineameta insinuare, ex quorum Vnica dUn-
117쪽
ubique bo corum figurandis . ros
taxat inspee ione in loci solis notitiam per qua facile perueniri pos. sit. Iccirco sequentem formati imus tabulam analemmaticam lati tudini duntaxat s graduum deseruientem, cuius usus Sc forma parum differt a superioribus, prout hic uideri licet.
D pro segnis inseribedis in horol. horidntasibus pro latitudine graduu s. l cancer Leo Gemini s v rgo Taurus s
Arcus f Vmbras Arcus sumbra Arcus vim bra
Scorpio Pisces Sagiti. Aquagitassi capricorinus
Arcus sVmbras Arcus lumbra i A rcus umbra
nicripturus itaque Eodiaci signa in aliqua stiperficie plana, fige ci culum aliquem in s gradibus diuisum in eius linea meridiana, quorum distributio incipiat in parte inferiori eiusdem linem atque utrinque tam dextrorsum, quam sinistrorsum procedat, superitis finiendo in I 8o gradus partis oppositae. nam tabula quidem ipsa o dinem talem requirit. Firmato autem circulo in linea praedicta, adhibe centro ipsi uolubilem regulam in partes qquales diuisam ut prius , dc subinde (capite 3 suppeditante transfer distantias signo-O rum
119쪽
ubique locorum' figurandis. Io
.rum iuxta horarum ordinem in premissa tabula repertas, tam per alicus hori Zontales, cit Iam per umbrarunt longitudines in tuum horo
logium puncta singillatim imprimendo : ac tandem omnia illa pusi icta consimilia reduces in lineas tam laterales lineq meridiane, pso horis a. meridies exorsis ; traius uersales pro Eodiaci signorium in teruallis . & sic descripsisti i r lignorum radiaci interstitia , pariter horarum a meridie discrimina, ut patet in hac pri missa figuratio , ne. in cuius linea ir horq meridianq figendus erit stylus ad perpen -diculum, hac quidem indusstria, ut inter centrum horologij & li Meam qquinoctialis, medium possideat locum.
Zodiaci sigila, quibus locis filiae perpenditur, ho-
rologiis quibu unque etiamnum facile , at expeditissime figurare. Cap.
Vurn in LePci tetra errantia sydera motus solis prae motibus alio rum psanetarum nobilissimus: sit et omnes, alios aliorum motus ai11d O , ac peculiarit quodammodo stio cursu regit, ac iugiter moderaxur, atque omnia per dies 'singulos maiestate suae moderatio ne componit. Est enim Sol gubernator in udi de effector temporum: per eum planetae modo fiunt orientales, modo occidentales et modo apparent: modo occultantur: dc per eundem mouetur omnis res semovens : per eum nascitur omnis res nascens: crescit omne statium et
ac deniq; maturatur omnis fructus, hinc uicissitudines temporum a hinc fiunt dies,& horae, ac subinde menses,& anni. Deniquet eX motu ipsius festa mobilia prodeunt : Sc alia habentur permulta ; quod in dies singulos per te ipse, si uoles, animadtierres: ac sIngula, magi stra experientia, cognosces . Memoria igitur tenens cognitionem to ci solis pCE caeteris, quae ex Astronomia quqruntur, essestim me utili, talis mortalium generi: magna adhibita solertia, hac alteram linea
mentorum texturam, meo quidem marte paulatim rimando exco
gitatam, patefacere decreuir quo facilius , & commodius quilibet suo arbitratu facile imitari, dc cuicunque horologio simili negotio inserere possit. Eius autem usus non solum locum solis interdiu aperiet, unde in notitiam temporum,& dierum facile pertientes: Uerum etiam ex radiis lunaribus nocturno tempore locum tune indicabit: Hinc aspectus luminarium (quod item admirationem fortassie non mediocrem afferet dc pleraque alia, tum utilia, tum iucunda, habe
120쪽
butur. CVterum ad laruiuscemodi operationem tali uia aggrediemur. IDescribantur primo lineq horarum Italicarum: idque per doctrinam aliquam capitum 1 aut I J.Deinde ducatur linea per capita seu per extremitates ipsarum horarum tam ex parte superiore, quam inferiore: & prodibunt gemini tropici: Cancri scilicet ex parte superiore, dc Capricorni. ex inferiore, (has autem lineas necesse erit curtias existere. Idem facies cum inscriptione Aequiis octialis,lineam enim duces per propria puncta illa, quam rectam per horologij transuersum euenire nec essum erit. His expeditis, per doctrinam capitis adii ciantur similiter line* horarum a meridie inchoantium, qui tamen occuli sint, seu etiam (si mauis apparentes: (fieri enim poterit, ut horum usii sit opus aliquando hoc modo duplex apparebit horaruinstitutio . His peractis, ad inscriptionem reliquorum Eodiaci itagnorum hac lege procedes. Vide primo per nostrum calendarium, in quam horam meridies incidat, sole principium Leonis occupate(quod in nostra hac regione fit hora 16 minuto 3 3 hoc lepus qu(re ex tua industria in linea horq 11 meridiano dc ibi fac punctum cadentem inter horam i66cI Italicarum. Rursus uide diligenter in linea primi horq pomeridian ubi cadat hora IT cum minutis 3 sedc ibi itidem procrea punctunt. Atq; hoc idem seruabis in reliquis, ut uidelicet semper notas distantes 3 3 minuta ab horis nostris, pro crees in ipsis lineis horarum pomeridianarum, quo usq; ipsas habereoteris et de has notas, ministerio circini, in altera horologis parte, oc est in lineis antemeridianis, trans serendas curabis: ac tandem illis punctis in unam lineam (licet curuam redactis, signuna Leonis apparebit. Idem fac cum signo Virginis, supputando in linea merid.
horas II cum min. I , & ibi procreando punctum : dc conseque te cum reliquis horis,& signis ages, prout sequens tabella indicabit. Quibus expeditis, omnia illa consimilia puncta in lineas transite sales reduces, Ut prius. Animaduertondum ess s ista tabella deseruit duntaxat ad latitudinem A s graduu. nam in aliis regionibus, huiuscemodi meridianum tempus iuxta earum latitudines indagare oper rectum
erit; quando Sol signorum principia perlustrat, quod facile essicere poteris, si nostium Viridariuac etiam Horoscopi tam planum, quod propedies mus edituri, costitueris. Ide in horol. murali bus ages, sed caraeteres signoru fiutinuersi, prout stipficies exposcit. Signorum