Punicorum libri septemdecim;

351쪽

PUNICORUM LIB. III.

Concedet, mediumque parens fraterque locabunt: Sidere iuxta radiabunt tempora nati. Dum pandit seriem venturi Iupiter aevi, 63o Ductor Agenoreus, tumuli delatus iniquis, Lahsantem dubio devexa per invia nisu Firmabat gressum, atque humentia saxa premebat. Non acies hostisve tenet, sed prona minaci

Ρraerupto turbant et cautibus Obvia rupes. 633Stant clausi, maerentque moras et dura viarum; Nec refovere datur torpentia membra quiete.

Noctem

turbant, non turbat, Col et Ox ovia ut abnia Tello obsita coni. N. Helias anni Butan aut leposuit Lesebo quae omnia et mihi in mente in

cedet, cedet vel decedet, adsurget, honoris causa. 629. Post apotheosin Caesares Ο-rumque liberi sidera noua fieri putabantur. v. Burm ad Val. Fl. L 19. et Ouid. Trist. V, 2, S a Corona autem vel caput radiatum diuinitatis siue consecrationis signum. U. Suet. Aug. 94. Flor. IV, 2. Plin. Paneg. C. Sa. Vbi v. Schwarg. Lucan. VII, 4 8. Conf. Stat. Theb. I, 27 sq. tempora, Caput nati, qui inmatura morte defunctus et consecratus est.

Vocem nati pluraliter capiebat Dausq. qui Domitiano quoque filiam fuisse, Domitiam Longinam, cum Celi. et aliis putabat. Sed bane

potius uxorem ius e Suet. Utam. C. I. Otam, suisse, nec

aliorum Domitiani liberortim

mentionem sacere Stat Silv. I, I, 9 sq. aliosque, sed tantum patrΘm, filium, fratrem

ac sororem memorare, iam

monuit Drah. qui etiam . l.

exprimendum curauit nurnum

Domitiani, a Tristan. Comment. Hist T. L p. 348. illustratum, in quo filius stellarus conspicitur orbique insidet, ut pater P. Occonem, quem laudauit auSq. 63o-646. Cf. Liv. XXI, 36.37. qui Copiosius planiusque

eadem memorat scrum l. ordinem. v. Burm ad Val. Fl. II, 218. IV, 4 9. humentia Diue obuia fore Contraria, aduersa cautibIIS, Propter saxa aspera et abruptη.

499. Sed . . L. Ocyems . . t p. Virg. A. VIII, 4 I. ne noctu quidem ab Opore cessant.

352쪽

248 c. SILII ITA UI cINoctem operi iungunt, et robora serre coactis Ad properant humeris ac raptas collibus Ornos. Iamque ubi nudarunt silva densissima montis, o Adgessere trabes rapidisque ad census in orbem Excoquitur flammis scopulus mox proruta ferro Dat gemitum putris resoluto pondere moles, Atque aperit sessis antiqui regna Latini. His tandem ignotas transgressus casibus Alpes, 64s Taurinis ductor statuit tentoria campis.

Interea, voces Iouis atque oracula portans, Emensis aderat Garamantum laetus arenis

Bostar, et ut viso stimulabat corda Tonanter Maxime Belide, patriis qui moenibus arces 6so Servitium

Rem venerunt mutes Alpium iuniae dicuntur Plin XXXVII, 2. - 4 patris Col. Vulgo patiens moles, quod Dacisq venuste dictum putabat pro, Tu pes reluctari nescia, cedens et caedua, quum antea esset incaedua et

non nisi Herculi peruia Malel so. Ira scr=pti et prlicae edd. u go Peliisue, uti iis qui a in a. Sed Beuda edidit Leseb. quae forma graecae N. Helusio in lentem euerat. Lad XII, 238 Al Haiclum XVI. 192. Heius

Cessant coactis, densis, tu Polyb. III, 6o. et Liv. XXI, ribus oneri submissis vel in 38. 39. Taurini in Italia

Curvis, ut vertice coacto pinus Transpadana ad Alpium radi-ap. Sen. Hippol. 223. ces habitabant, eorumque 6 O. Montes nudari, exui, urbi Augusti, Taurinorum spoliari arboribus, ut contra nunc Turinum vocatur et Pe- amiciri iis et vestri dicuntur demonii caput est Plin. III, V. Burm ad Val. l. III, 33 a. 7. . satuit tent quinto vel pondere, taxo, resoluto, di sexto nense, postquam ex viso vel putrefacto igni et Hispania mouerat, i Alpibus insus aceto; unde putris die X superatis. v. Appian. Ni aDS, montes igne exesi l. c. et Liv. XXI, 38. pr. πέτρα ψαφαρα ap. Appian 647 sqq. Cf. sup V. 6-I3.b Hannib. c. q. quem vide et et ad Ι,4 I Belides, Hanni-Liv. XXI. 37. aperit . . bal. cf. II, 49. - 6sa -66s. Ostendit Latium it viam in Cia LUCan. IX. 447-497. et de hanc terram pandit. χ 6. Cf. campis Bactrianis Curi. IV, 7.

353쪽

PUNICORUM LIB. III. 249 Servitium dextra, Libycas penetravimus aras

Nos tulit ad Superos perfundens sidera Syrtis: Nos paene aequoribus tellus violentior hausit. δε finem coeli medio tenduntur ab orbe Squalentes campi Tumulum natura negavit Gues Inmensis spatiis, nisi quem cava nubila torquens

Construxit turbo, inpacta glomeratus arena: Vel si perfracto populatus carcere terraS, Africus aut pontum spargens super aera Corus Invasere truces capientem pro Plia campum 66o Inque vicem ingesto cumularunt pulvere montes. Has observatis valles enavimus astris: Namque dies confundit iter, peditemque prolando Errantem campo et semper media arva videntem

Sidoniis

Heins ad Ouid Epist. III 87. et ad Virg. A. III, 47ς. I, I 26. - 6s I.

avos, . . temptui Hammonis, non oras. Ol. et X. 6sq. pandimetur coni. Burm. νbe scripti R. 3. ed. Uulgatum ore ortum ex errore typogr. in ed. Marsi, qui in Comment Dostram est illustrauit. 6s . Conltrinxit ut 6s9. surgens Xon non improb. N. Heins ut sit pro surrigens, ut porgens pro porrigens aera, non aethera, scripti aut populatus in pontum surgens super aequora Corus perperam reposuit Leiab. . quo iudice absurdam huic loco inedicinam facit . Heini . . nec altius

1apit Drah quod nollem ei excidisset 66 I. montes Colon Uulgata

montis

et VII, 4. - set. 3. s. Virg. tentem. . 66 sqq. commen- A. IlI, 64 sq. ubi v. Heyne tarii loco sint verba Lucan. violentior, i arenas et ar IX, 493 sqq. Curi. VII. 4. S. dorem solis 1 6s . Ad occa 28. 29. Plin. IV. s. Arrian.

sum a meridie porriguntur. ΙΙ, I. VI, Enare pro eua- CL Cellar Geogr. I, I, 2. p. 7. dere, transire, quoniam via 8. Lucan. IX, 3 I. 96. qua Per hos campos, ut in mari, ιentes f. ad I, II. ris ad astra dirigitur quod iam V ap. ΗΟm. Il. M IS 7. - 6S monuit Drah. coli. XV, 37s.

in Corus venti contrarii car et v. M a v. 68a dies concere LVirg. A. I, sq. et Burm fundit iter. incertum reddit, ad Val. l. I, 8 66 o. quoniam rastra non conspi- capientem p., iis aptum, a ciuntur nosura . l. pro

354쪽

Sidoniis Cynosura regit fidissima nautis. 663

Verum ubi defessi lucos nemorosaque regna Cornigeri Iovis et fulgentia templa subimus, Exceptos hospes tectis ducit Arisbas. Stat sano vicina novum et memorabile lylympha, Quae nascente die, quae deficiente tepescit, ToQuaeque riget, medius quum sol adcendit Olympum, Atuue eadem rursum nocturnis fervet in umbris. Tum loca plena Deo, dites sine vomere glebas Ostentat

montis non spernenda tamen, si χα taz scripta censeatur. 667 8. Ita Col et Oxon. Uulgo nouus verius, ab infaceto versificatore procusus. inseritur: f Isentia . columnas dueni nus Aduehimu ant. d. en quod reponere praestat quam attigimus vel adpuIrmus simili usu cum Dausq. mapvis, nam saeta fionte mente Put. sacerdos Exceptos, hospes cet. Hunc versum vel propterea delendum non et Drah. . quod Artabas hospes est. non sacerdos, a quo v. 694 diltinguitur. II. medius, accendit Col. et ut Uulgo mediκm: Non male, et ne opus quidem videtur, ut tum adscendit coli. Hom. ll. S. 68. et Virg. A. Vt II. T. corrigas cum . Hein s.

vel adcedit cum Drah. qui et medius sol adscendit . ex Val. l. I, 444. defendi posse notat, licet ei lectio c. Col propter antithesin, quam Silius hoc

quouis sidere, et reliqua ad Ornatum spectant. Nam Cy-MUura propr. est αρκτος vel Vrsa minor, quae Phoenicum, ut maior vel Helices Graecorum nauigationem dirigebat.

cf. Ouid past. III, io . pivi. XVIII. 49. et Trist. IV, 3. I. Val. Fl. I, II. Manil. I, 9 sq.

666 sq. De templo Iouis Hammonis ci . Curi. IV, 7. Lucan. IX. I seqq. Diodor. I, 3. XVII so Herodot. II. 2. IV, 181. De vestigiis eius etiamnum reliquis vid Grammaye Asric illustr. p. Io. - 669sqq. De Solis fonte v. Curi. l. c. Ouid Met XV, o R. Plin. ΙΙ, Io 3. V c. Vbi v. Η8rd. Mel. I. . Diodor. XVII. O. P. S28 al. 89. B., erod Ol. IV, ISI. Arrian. III q. et in Pr. Lucret. VI, 848 sq. ubi in camsas huius miraculi inquirit, Silioque praciuisse putatur. 6 1. Cf. Uirg. Ge. IV, O I. Sed adcendit h. l. st inlustrat. Cf. XU, 68i. Claud. Cons. Mall. The Od. 78. et Burin ad Val. l. III, II et V, 3TO. medius solis ad I ret 8. loca plena Deo se siluas in quibus Oraculum erat. Cf. LUCan.

355쪽

ostentat senior, laetaque ita mente profatur: HAS umbra nemorum, et connexa cacumina coelo, 6 sCalcatosque Iovi lucos prece, Bostar, adora. Nam cui dona Iovis non divulgata per orbem, In gremio Thebes geminas sed iis columbas ZQuarum Chaonias penni quae contigit raS, Inplet fatidico Dodonida murmure quercum. At quae Carpathium super aequor vecta, per auras

hoc et seq. s. captauerit, praeserenda videtur. 68o Dodanida'. 2. Prob. Leseb. murmure, non vitinere, scripti et edit ante Marsum, ne im- Prob. quidem Dausq. f. v 698. Chaonis quercus loquax en Herc. et. 623 de ilii Dodoliaea. in qua columbae oracula reddunt, . quod vel

IX sar dites s. v. g. ponte

frugiferas. s. Lucan. X, ZOseq. Curi. IV, 7. S. 16 cacumina nemorum Calcatos, saepius visitatos, quia locus ipsi sacer; vel, quod D. Heius.

iam monuit, habitatos, ut χορευων P. Musaeum v. 48. pro ναίων. 677-687. De Origine oraculi f. Herodot Η, Sq-ST. ac Gronov. ad Steph. Byzant Fragm. de Odone, Strab. VII. p. 329 al.

so6. Triglandi Coniectan. in Thes Antiq. r. T. VII. Parrhas ad Claud de R. P. I,

3I. Serv. ad Virg. Ecl. IX. IS. et D. Helias ad h. l. qui omneS fore fabulam inde ortam putant, quod πελειαδες et Ο- lumbae et mulieres fatidicae dicuntur, et columbae fuerunt

subiectum των ἐνταυθα μμαντευομ ένων singularisque earum

in vaticiniis usus. v. et Tiraq. ad Alex ab Alex. VI, 2. et

Aristoph. in Auib. 7 a sq. In gremiora ἐν Θήβνσι, sed ταῖσ

ναν ap. Aristoph in Ranis D. Heliis CLDrah et ad ΙΙ, ST . Sunt vero etiam, qui fabulentur, has columbas e gremio Thebes, virginis euolasse. Leseb haec notat: Achaeet ficta e Thebam. d. arca NOB chi, qui columbas emisit Valde suspicor.' Sed veremur, ut multis id adrideat. 'Chaonias oras, pirum. CLIntp. ad Virg. Εcl. IX, I S. Ge. I, 8 et Prop. I, 9, S. - 68'. Mare Carpathium pars maris

Aegaei, a Carpatho ins hod. Scarpanto inter Cretam et Rhodum sic dicta. Sed quare

columba tam late vagatvryΡOeta forte v. 78. Thebas Boeotiae perperam innuit, non Aegypti urbem, a qua

356쪽

c. SILII a TALI cI

In Libyen niveis tranavit concolor alis, Hanc sedem templo Cythereia condidit ales: Hic ubi nunc aram lucosque videli opacos, Ductore electo gregis, admirabile dictui Lanigeri capitis media inter cornua perstans PI armaricis ales populis responsa canebat.

Od. e. 328. , 233. 'tum. 682. Vox niueis et ontextu et fabulae aduertatur. v. Herodot li, T. l. Hinc stimis coni. N. Heius ad h. l. et ad Ouid Met III, 273. piceis Burm. nig is Drah et Beger Thes. Brandent, T. III p. 222. quod et mihi in mentem venit et a Leis h. recepitan video. ii is avsq. voce inaudita et metro contraria. 683. emplo, non prin o Col et X. non repugn. augq. 684. nunc arma scripti constanter unde araν cum Drah decli suadente . Helias Uulgo

tenuere

Hammonii non nisi secem

dierum iter herant testem erodoto IU I 8 r. niuei v. . L. Nota D. Heinc haec est: Nigrae τελειαδες sunt: πέ- λον euim το με κνίζου χρί μα. nigrieans color unde Oti Ο-vem nigram cris dicunt,

color Afris suscis sed Leseb. iudice, quia Oc Libye, ab Orientali ub, igniscat nigrum . Ultum. Traniare, ut Mare L enare, pro Volare. CL

pennarum et alarum miri XII,

odit. Schmid. Chres Om. r. Stroth. p. I 06. Cf. ad . 662. Cerda ad Virg. e. IV, I9. et Aen. IV, et s. I. I 6. Helias ad Ouid. A. A. II, 7 et Dra. in . ad XII. 98 ubi verba Aristophan in Auib. τω πτέρυγε, ναυςολεῖν et Nonn. Dionys XXXI, Is νηχόα ενος πτερ γεσσι X citat, et contra Tolare de naui monet dici, ut διριπτασθω Eurip. Med. I. Vnde

de quo v. Cerda ad Uirg. A. HI seto et Barth ad Claud. COncmon. VI, 38. Cythereia aleS, columba, Veneri sacra. 68;-7 De columba, quae medio arietis capiti insid ns Oracula ediderit, v Turneb. Advors. XIV. I S. empiter. paralip ad Rosmi Anti Rom. II, . et inpr. Beger Thes. Brandenb T. III. p. 22 sq.

357쪽

Mox subitum nemus atque annos robore lucta gΕxsiluit, qualesque premunt nunc sidera quercus, prima venere die: prisco inde pavore 69o Arbor numen habet, coliturque tepentibus aris. Dumque ea miramur, subito stridore tremendum Inpulsae patuere fores, maiorque repente Lux oculos ferit ante aras stat veste sacerdos Effulgens nivea, et populi concurrere certant. i. 69; Inde ubi mandatas effudi pectore Voces, Ecce intrat subitus vatem Deus alta sonoro Conlitis trabibus volvuntur murmura luco, Ac maior nota iam vox prorumpit in auras:

Tenditis in Latium, belloque agitare paratis Too Assaraci prolem, Libyes Coepta aspera cerno, Gradi-

tenuaeve scit aethera. Sed v. Hor. Ibid pavore in scriptis, suffrag. Dau sq. v. ad . 3 l. et ad , 82. Vulgo nitore, quod opera ruin errore in ed. Le-feb relictum. TOI. Vulgarem disthimouena, proterue ιι es coepta cet. suitulit . Helias.

bitum subito natum, unde exsiluit premunt, alias feriunt vel tangunt vertice. Γε-

Nere, prouenere, reuere, t

697 sqq. f. Virg. A. I, 4s'. 7 sq. Deus dicitur intrare Stat Achill. I si . ut in sedere, inrun ere, Lucan. V, 167. Stat Th. X, 3 I. , possid re in Ierri vh bitare

incolere vatem qui ita lanus et totus Dei, ῆλος του δε vel κάτοχος κ κ Θεκ et ἔν ος

sit, Phoebo latrata acti dos XII, 323. et deum pectore adcipit, tenet, vel f t, IV. 777. ut contra furore

cessante, xcutit. CL ad I, Iag.

percussis ot repercussis Nilaior nota Ox, ut P. Val. l. II, 226. - O R. f. ad 1, Ias et Virg. A. I, 8 seqq. agitare f. ades,1 6. Absaraci P. f. v. s66. et Uirg. A. I, 28 . Liby S, O Poeni. V. ad I, i 89. flammam atram atri

358쪽

as C. GILD ITALICI PUNICOR ' LIB. III. Gradivumque trucem currus iam scandere, et atram

In latus Hesperium flammam exspirare furentes Cornipedes, multoque fluentia sanguine lora. Tu, qui pugnarum eventus extremaque fati os Deposcis, claroque ferox da vela labori, Invade Aetoli ductoris Iapyga campum: Sidonios augebis avo S, nullaque relinques, Alitus Ausoniae penetrare in viscera gentis; Donec victa tibi trepidabunt Dardana regna IIo Nec ponet pube umquam Saturnia curam, Dum carpe superas in terris Hannibal auras. Talia portabat laetis oracula Bostar, Inplebatque Viros pugnae propiori amore.

atri belli, et aestum suroris.

tum. Deposcis, scire cupis. Dare vela labori, ut famaeap. Martiat. VIII, o pro studere, operam dare vel summo studio ad laborem perficiendum adcelerandumque ferri, quo forte sensu vela dare fatis h. e. mandatis ΟΠ-siliisque deorum, dixit Virg.

A. III, 9 et contra eIa conistraheremor. d. II, Io EXtr. 7o7. et Cannas. v. ad I SI. et Ias. Πgebi aROS, . . maiorum gloriam, ut αυξειν, ὀοέλλειν nulli relinques c. gloriam et famam, . E. per

mittes, Concedes, adeoque nemo poterit. III. Roma

ni non sine timore et bello erunt. I 2. Cf. Virg. Aen. I, 387. 8.

359쪽

PUNICORUM

LIBER QUARTUS.

LI Hannibalis tam audaci traiiciendarum Alpium conflio ot klici eius essecta tristes nuntii Romam veniunt, unde summa quidem in urbe et agris trepidatio oritur, sed Patribus

auctoribus magno quoque animo bellum comparatur. . D 38.

Interea HannibaI, quum Gallos, Pari adcolas, donis ad defectiouem sollicita diei, castra ex Taurinis mouet, et P. Cornelii Scipio iis conquiis, cui ex Massii redeunti obviam venerat, sui persequens ad Ticinum amnem raptim contendit. 39-55 Ibi duces militum animo ad pugnam Lcendunt, 56-S9. et ad e loranda circa loca cum parte equit:Em progresp, ad praelium se expediunt. 9o-Ioo. Primus Omnium Bogus auspex, ex aeto prodigio certam victoriae Dem augurans, teIum in Romano emittit. Or-I a quo facto tu prima Popnorum acie pugnam capes ut Boii duce Cryxo, qui magnam hostium fragem edit. 1 3 - 18S quam dum ulcisci conatur rurinius, a Voges interscitur. IS9-aI5. Impetum vero Gallorum, quibus multo liccessu audacia crescit, fortiter propulsat Scipio confiu, qui ingenties caede prosternit, 36-aη7. et Cryxum, insolentius eiactautem in sugulari, ad quod eum prouocaufrat, certamine has traiicit u S-ίρρ. Vbi Gallos duci nece consternatos, terga vertere videt Magus, equites Poenorum in primam aciem deducit, quo facto diu tibi utrimque euentu pugnatur. Oo-3a3. Uremo Hannibal Dis auxilio ait currit, magnumque hostium numerum caedit. 3a -35 . Forte in utroque tum exercitu trigemini erant fratres, qui inter duas acies infesis armis concurrunt et mutui υulneribus confos cadunt. 355- οο. Mox foedam Romanorum

fugam psit Scipio, ut in confertilmos osse inruit. ΟΙ -

360쪽

as SILII ITALI cI 36. Praesentissmum Consulis periculum repeIIitu auxilio

Martis, a Ioue Us et uterueritu tum primum tib6c tis

siti, qui Deo adiuuante, per densos opes viam bi ferro

facit, multisque occisi patrem, graui uiuere hucium, iucon pectu Poenorum, admiratione mi egregii bucctaculi ob- sup factorum, humeri sui ex acie re ortat. IZ--79. Noctis interventu praelium dirimitur, et quarta eius vigilia Scipio tacito agmine profectus ad Trebiam fluvium, tu cotiles, equiti inpeditiores, acis in erigit, ubi Ti. Sempronius Longus Osul, compositi Siciliae rebus, collegae conium-gitur. δο- 97. Ibidem Hannibal secunda fortuna ferox, traiecto Pado, castra communit, et, ne quod rei gerendae praemitteret tempus, sese ad nouam pugnam elicit, quam et SemproniuS, Nir jortis gloriaeque cupidus, non detrώtiat. ψ98-5a . Magna tum caede ab Utroque perseetrata, Romaniis Irem pedes uertini ripamque suuii, qui notiurno imbri adcreuerat, Detunt, ubi azii inis cunctationεm ingrediendi ab Uibus trucidantur, alii vero nive, iambo, Lusis Ieranda vi frigoris, paludibus et ni absumuntur. 525 - 597. Terror IrageSque augetur, Ubi is Phanis quoque aqua rhingredi vident, quos tamen mox Fibreni exemplo incitati, verutis fortiter coniectis necant. 598-6ar. Quin se iam Romanorum pugnam resiluit Scipio consul, qui, licet xlner . ad Ticinum adcepto, adhuc debilitatus, uis repente auxilio venit, et Trebiam hostium cadaueribtis replet. 6aa- p. zu- Cius id grauiter frens, magna vi ac mole aquarum super ripas ejunditur et in Consulem inruit, quem VulaanMS, cf- cibus Veneris istus, rabienti periculo cristit, flamma undique excitata, qua vis undarum coercetur. 633-697. Vtεν que deinde exereitus tu hiberna concedit, et Romae C. FIaminius, Cir temerarius L Picioria, tu priore consulatu a

Boiis reportata ad intolaxabilam superbiam tu latus, Consu creatur. 693- par. Laetus hic nuntius a Limone iudema praesidem Trasymeni lactis conuersa, ad Hanniba mperfertur, A extfmplo senuinum quoque trans ire conatur, et, vi tempsalis in paludibus praeter homines et iumenta altero etiam oculo amisso, in Etruria ad Traismenum lacum infra locat. Iaa-76a. Dum haec tu talia geruntur Carathagine Patres, Hannonis seni eutia et sorte commoti, paruum Hannibalis situm Saturno umolandum decernunt; sed milles amentatione ad misericordiam adducti, patris arbitrio permittunt, sortemue re Duere clit, an adcipere 763-Sor. Hannibal, lagatis beneue exceptis, pro filo, cuiu mort m deprecatur,

라틴어 텍스트