Jus canonicum in 5. libros Decretalium distributum, nova methodo explicatum, omnibus capitulis titulorum qui in antiquis, et novis libris Decretalium continentur promiscue, et confuse positis, in ordinem doctrinae digestis. Adjunctis aliis quaestioni

발행: 1759년

분량: 147페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

101쪽

Liber IV. Titulus XIX.

... 4M si . . discusseris cita dimittendo virum, ob elot

RMio est . quia ex violatione fidei coniugalis oritur iux ἡi tortii ad quam toniuges aequali iure obligantur: sicit alias amasius seecatum sit adulterium uetoris, quippe quod ma-BYem matrimonio iniuriam irrogat. quia satis est quod inutioetu. 8elicto suffieiens causa infligendae menae repetia tot. sicut omnia homicilia poena capitis plectuntur, Sarib

' ii L p. io et 3 8ictam est, licitum esse viro, vel uxo.,i itistitue te diuortium quoad totum, & cohabitationem . ob adulterium alterina coniugis, statuitur etiam inprimis in L Sunii assi. 4. h. ν. M Nam eum quidam inorem

. suam sine iudicio Hesesae dimisisset, quia ei dictum Aii. ipsam incellum cum quodam e sangui ea sua eom.

misi e . ideoque is excommanicatus fuisset e mulier vero

illa sobole ex alio viro lascepta. nihilominus postulatet

' rito suo restitui, eo qood ab ipse iniusta dimissa sui sitit

& ipse ei materiam . sed occasonem afluitetanfli dedis '' sit. C sultua se per hoc Papa Alexander IlI. respondet. qaod si notorium sit. mulierem illam ad alteitum': eommi sisti . at eam recipiendam praedictum virum e gi' noti deh. et nisi constat et, ipsum eum alia adulterium

se commissi e . - . -

IV Notandum 1. Maritos potest per Eeelesiam exeam. munieari. s sne iusta causa dimittat uxo em . nec: credi. taν ipsi asserenti, uxorem suille adulteram . AM. hιe n. a. neque potest, propria auctoritate . expeIlere uxorem pro ster adalterium . sine iudicio Ecclesia, Co o. an miso t. p. a. e. I. f. s. . Notan flum 2. Neque tamen uxor, etsi sine iusta causa

aimi illa a marito. excusatur ab adolterio, quod se reli flaeommisi. quia non debuit. praetexta paupertatis, tantum se tot paleare. Abb. sic n. g. Atix. de Naeve n. 4. not. 4.Noi,ndum 3. Adulterium uxoris esse notorium potesteiobati , vel per confessionem iptinet, vel qui, peperit s-lium, postquam tecessit a marito XI. menser tune enim dieitur notorie commissse afluliellum . quia praesumitur na tos ex a/ulterio. Aio. de Naeis hie n. a. not. q. Notandum i coniugi petenti restitutionem obstat exeeptio iori, adulterii. quia hoc non dissolvit matrimonium quoad vinculum, sed coniuges solum debent separari quoad to tum. & cohabitationem. propter adult rium alterius. Si ve autem agatur iu/icio petitolio. sve possessorio. iust. δεουε statur restit otio confugi. si adalterium si notorium na ni negiri non possi, nempe quia supersunt unus, vel pluria siti nati ex adulterio, ti Me dicitur notorium aflui t. tum sim permanentis . Alex. Ae Nais 1 ιe n. s. Notin/um s. si utetque coniux adulterium commist neuter potest e ni a alterum excipere de adulterio. quia tune fit mutua delictorum compensatas, ut e stat ex hoe e. in fine. Sanch. ι. to. dis s. n. a. de quo pluta infra tis. s. Titi i6. se. I. g. KNotandam ε. Si uxor sine eausa expulsa a viro petat

. um s hi tessitoi sed vir excipiat contia illam de notorio uxoris adulterio non flebet ei restitui a & e eontra. si

uxor. quae sine iusta c usa a suo marito aufugit . eontravitum patentem illam sibi restitua excipiat de notorio viri adulterio, non debet etiam fieri relli tutio, prout sumitur 2 hoe eap. Farin. in praxi crim. s. s. e. 143. n. sa. &alii communi e . V. Asserito a. Non tantum ob adulterium ius divortii competit e niuei innocenti, sed e ram propter quemlibet,lium illicitum eone ubi tum consummatam alterius conia. pia cum emissone sei .icet seminis cum alia persena . qua.

lih etiam est sudomia, seu activa. seu passivati hestialitia

completa, non item incompleta , sine seminis effusione e nequax et alum mollitiei, aut pollutio etiam eum alia tertia petistia perpatrata, sine copula. multia minus amplexus. & ta His, impo8ici. etiam animo adulterandi habiti ad divor iitim sumetunt, san . L io. vi marmis. dig. 4. n. g. Osqq. & alii communiter. Ratio est . quia auilum diuor itum oritur ex eo, quod coniux carnem suam in aliam ear hem dividit, contra fidem mali monialem explicatam Gen. a. Huni dtio in carne tina: & sc gra. is intuita insertur ma trimonio 1 talis autem divisio camis si per fornicationem,sodom iam . , hellialitatem completam . quia .ere chro coniugis 3 ividitur in aliam , nempe in carnem bestiae, cui

copulhtor . nihil enim refert an muceatur eum carne eiusdem, aut diversae naturae. sane h. e. n. 34. Non auiatem si dioortium propter peccatum mollitie . sive viti sue uxotia. quia non dividitur cato coniugis in aliam per concubitum & se non antegre. & consummata laeditur matrimonium. quae diviso est radix divortii. Sania. e. Laeo o 1 o. & alii eommuniter. Et hine ulteri ut insertu ν flomiam viri eompl. iam eam piopria uxore, etiam in vata , non praebere ius ampeip.thi givortii causam, nisi ad tempus. dum vita se et r. illo dε silere tenuit . quia vir per talem eopulam non di vidit O nεm saam in alium . sanch. e. s. n. g. Quamuis lii probabiliter putent. eo ea, locum habete diuortium, eo quod sit gravis abusux ἡominii eorporis sibi etineessi,& ia iis actus etiam circa propriam uxorem graviter rep xti,t fidei coniugali. .ul. Assettio 3. Matrimonium separatum quoad lorum,& cohibitationem propter adulterium mulieris. xe8integra.

tui . si uit postea etiam sormettur, sive adulterium committat . ita ni ad priorem uxorem redite debeat, eiqne emhabitate, prout statuitur in L Ex titareis. s. h. t. tibi ta lit easus proponitur: . Quidam U. nomine duxit quanflamia in Oxorem . sed non multo post otia anter eoa ἡiseordia ., dixit, quod illam per violentiam , ae metum sibi illa- , tum dux illet: tandem tonuenit eandem super erimineia servieationis. eaque publice confessa est. quod eum vir, , ei negaret de necessarias providere , se id erimen eum. lsam suisse incurrere. Cumque Episto et Eam iamdi neret . ne tam turpe sicinus contra se proponeret. ipsa , illud manisellius esserebat. Quare Episcopas , eum eo nisse stio Capitoli sui , uitique eua iugi privatim iniunxit ut, . e nilnentiam obseruarent, eosque ab invicem semiavit.

vi sed eum dictus V. eum alia furtim , se temere sponsa. in tia , & nuptias celebtasset . & Episcopo inquitenti ratis seriem explieallet, ipse U. ad Pontificem app4llavit. Qui is mandavit Episeopo, ut si res ita processit. pamdictum es.., eum afl legitimam uxorem redire eompellat. Ratio deis eisonis est . quia paria delicta mutua comaensationa tolluntur, e. pen. vi adati. GL hie ia noean quod autem hie Aacitur de uxore. intelligi etiam 8ebet de marito. e. Preem s. eatis. 32. q. I. ubi dicitur, neque enim x alteranxor dimittenda est, di uir moechus retinen flua.

rius eo iugum, quanta agatur ad separationem toti . ni patet ex hoc e. ocia autem si agatur ad separationem viti iacula matrimonialis; tunc enim non tenet consessio contra matrimonim . e. svis eo. s. de eo, qui ixit consane. tiam.

Odie. Ratio divelsitatis est . quia priore casa alitur de solvi

praeiudicio eo fitentis . non posteriore, Ass. Ite n. a. . Alo. vi in Do n. 2. Nee obliat illa tegula Iuris eommuni ter recepta apud Clarum in praei. σιman ,. n. e. I s. n. Io. quo8 si non constet aliter de crimina, quam per eoosessi

nim ipsus Rei, non debet is ex tila e sessione sua eoo damaari. Nam quando delitium consessum non est perma Eεns. sed iactum transens . ut adulterium . furtum &e. tune potest reus ex eo condemnati, s eum e sessione uni ui

r. l. num. it. Cum igitur in eati huius eap. maritus di ininxotem convenerit de adulterio, & postea eadem illud fisa rit consisti, potuit Judex ex illius e sessione ad separationem tori procedere. Baia . in Coliae . hie n. s. Notandum a. Maritus potest aceusare uxorem de adnite iario , licet tempore eommissi aflalterii tenuerit ips proυi flete de neeessariis; non enim propterea excusatae mulier . sed de huisset agere eostra virum. 3c ab ea petere alimeniata . Ahb. hie n. 4. . Atiae. de μυο η. I. Notan flum 3. Propter crimen adulterii non separat matrimonium quoad vitieulum, set solam quoad rorum .& mutuam cohabitationem , ut patet ex hoe e. Abb. hie

- Notan/um 4. Uxor ab adulterii poena non ereusatae . propiet laevitiam mariti, nee ptopter famis necessitatem . nee piopter paupertatem; debebat enim potius omne maialum pati, quam adulterium patrate, Curus h. herium. n. 3. I. sqq. Farin. in praxi. Oim. q. ra . n. εο. Notandum 1. Si post laHam separationem quoad torum . proptos adultetium mulieris, uir foenicetur eum alia moti .re, debet matrimosium redintegrari, mulierque vitamsbi ν.stitui petere potest , Coarri in o. Decret. p. R. e. I. f. 6. n. s. Saneh. L IO. de matν. dis s. n. 3ci. Ubi ait, inhoe casti nullam competere eoniugi adultero aesionem ad repetendam innocentem, qui post sententiam diuortii Insui fauotem latam afluite atus suit; po se tamen Judicem ex officio suo coniuges illos ad evitandum fornieationis perim

tum te ociliate, I as simul cohabitatidum cogere.

6. H.

ctoribus, qua tamen ad tria capita revocari possunt . Primum est, quia uterque eoniux est elutiem eliminis parti-eem . sive tens adulterii: tune enim nentri conjugi permissum est divortium celebrare. Secundum assi s adulterium culpa vacet. quia non est formatitet in sariosum alteri coniugi. Tettium, si coniux innocens iniuriam adol-tetit expresse, vel tacite remittat, sane h. 1 ro. Ea matr. dis. s. n. 4. primem constat ex L SUnrseo . 4. h. t. e. Intes eximus. 7. e. iah. de aestitieri ubi ratio re8ditor .

quia paria erimina mutua compensatione delentor . Nec refert, quod unus pilus altero adulterium commisit, vel unus saepius , quam alter , Sanch. tib. o. da mare. δή.

6. numeν. I. E. O s. ubi rationem dat , quia eum uterisque fidem steterit , delicta censentor paria ; nam in ramaeis habent rati em stactionas fidei coningalis . quam

numeri . Et quamvis etiam unius e iugis adulteriumst occulium , solique Deo cognitum, allelius vero publicum ; neqvit tamen adultet oceultus divortium petere . sed adhuc in soro conseientiae compensare tenetur adulteria , quia in hoc solo non requiritur probatio per testes . sed sola velitatis counitior in foro tamen externo, seu me . tentioso adulter publient contra oceditum non compensa tot. & eansa cadit propter defectum probationis. SancA.

e. L n. 9. Nee obstat, quod adulterium mulieris se stravius , quam viti adulterium ἔ adloque non videatur compentiti

102쪽

, risi i οὐε eum illo, aὁ quod requiritur. ut delictas ut praetextu paupertatis turpiter Eegit, L Palam. M. f. μου.

., i, n,m satis est . quod per utriusque adultellum vete si ae ritu nupti s tamen vir ea intentione uxorem ex L.iothitii fide, coniugatas, adeoque quod sint paria haec ste- seret, vel ei alimenta denegaret, ut ob neeessiatem ni lim 4ho,3 .iolationem fidei coniugalis, etiamsi ex aliis gentem adulterium perpetraret, tune perinde esset te si in ,οitibuι & eiictimitantiis unum sit gravius altero, cuia adulterium consentiret. sanes. e. ι. n. o. in fina. ihi, h,e'lo pitte tantum e sὀerant violationem sdei XII l. Quarto. Si cotin x. sve vir, sua mulier. aee 4 i,-ali & diuortium conceditur soli innocenti. Neque dentem ad se afluiterum . bona fide. & ex inviticibili letio..hio sti,uilis fornicationis, quoad divortium . cons deranda rantia putavit esse suum coniugem, S ab ipso fuit eoanit, . a iri se eum odium Dei, & blasphemia longe graviora scut accidit Jacob cum Lia, Gon. χα tune enim seut talis con h. hi a stit agulterio, & tamen ad di ollium non lum- cubitus e iugis . ob bonam fidem. exensatur a culpa adui ei isti . lεd alien flendum est. an magis repugnet fidei ma- terii, ita etiam prenam divortii non ine orti t. e. Io I.ctum in monii illudqu. laedat. Sanch. cit. is 6. n. s. . dis 4. n. q. o. ca . 34. q. a. susscit autem ad pio,1ndam fidem e iugis 1X Asisitio a. man/o adulterium vacat culpa, quia iuramentum illius, spectata eius honectate .& aliis proba ho, .st solstitit. ν iniuriosum alteri coniugi. non potest ob hilibus e nieEiutis, Saneh. cit. dig. s. ntim. tr. illisa /i.o, itim fieri, Coni M. dis 33. de dia ore. n. 8. Ra- Quin o. st inter gentiles . tempore infidelitatis matrimoliti .si qtita ins diuortii competit propter solam iniuri nio inito. poli libellum repu/ii datum . quo ipsi putanthis figet eoisin statis uiolationem; non enim coniuges se vinculum matrimonii dissol.i, unus iniustum, siue repti hi, seri is, obliealse, ut diutius alteri parti cohabitent. quam diatus, sive etiam re da an ad aliud matrimonitim trans

Gessa m hetorum immaculatum servet. Coning. cit. eat; tunc non poterit coniux repudians e iugi kapu/iata dis .,8M. a. .. a. ueluti 1. Si uxor proba, liter et edens obiicere adulterium . quod commist, consummango matri

,4 um d ehmss.. .lii nubat . vel vicissim uir bona flecte- monium secundum. M ab illo per divortium separetur . d. hq tilorhm deeemsse, aliam ducat; tunc enim coniux su. ut eomlat ex L Gaudemus 8. h. t. saneh. c. i. n. 18. demisse, non potest /ivortium insiturae propter illud adul- quo insta. e. . i. ii tire e. i. e f. 34. q. a. Ratio est, quia tune non est adul- XIV. Assertio 3. Si a coninge innocenta exprεsse, val hilum formaliter, culpaque vacate nisi talis cc jux, qui tacite remissa sit iniuria adniterii xlteii. non potest itam. 3 sietiti8,1 nopitas transmi, de vita prioris coniugis ce in pilus instituere divortium, saneti iuro ius s. n. is. &alii. id, sititi, in secundo matrimonio per silens debitum pe- Ratio eii. quia eam divortitim sit tondissum in hooremetat.& ,eddit. qnia tnne Iam vere reus eli adulterii, adem coniugis an nocentis . potest hie cadενε tuti suo & fauoridue laetis .si di itio, samh. cit. Itbr. Io. dis s. n. M. ubi, pro se introὰuE o renuntiare . ae delictum eondonare'. ω , , a/git, si eo iux probabiliter putans, alterum com 1 Te autem remisso. eu e donatio est da plex. quaedam 4ν. ess4 reo reum . fornicetur . non potest ratione illius expressa, quae fit verbis expressas, vel per alia signa, perso hieationis diuortium petere, quia fornicatio alla ob Pro quae coniux innocent adultero reconciliatar 'eondonando h bilhm litio antiam prioris matrιmonii caret culpa adol- ei delictum . Alia est remisso taetra. qodi fit re & saa. inii a Me tala eii formaliter. ideoque illIus scena plecti Et . ut s coniux innocens, conlotia ad alterii alterius. non debet. sponte ,& Omnino libere eo iam earnalem habeat eum conis X. 1. Si oror fuit violenter togniti, animo non masen- itiae adultera, siue ante. sve poli divortium eelebratum p ieti t. iuxta e. Proposta c. laus 3 a. q. s. non potest peti tune enim centetur condonare adulterium, ' reccinei liati diuolitum . quia non est formaliter adulterium, cum eulpa eoniugi a 3ultero, ita si ius ἡivonii perdat, & adu Aetium. vaehi Saneh. est. δν. 3. n. t 3. ubi n. 4. addit . idem dicen- nee ad iu/ieium criminale nee ad civil/ deferte pussi, ὰum hi iam si causam violentiae mulier da.lsset, quia viro sones. I. io. a f. 14. n. g. Ratio est . quia per copulam doe oti . ut fugiat, ne vi holitum opprimere tu . non paruit; eoniugalem pol habitam sponte . & sel-nter cum e log m,m tithilominus non potest aceusam de illo adulterio. ad inis adultero, caro, agulierio di. ita in a iam, iterum effieri uesti vhodum diuortium . vel ad aliam poenam, quia in I. Vim una e,to eum carne innocentis coniuers; ideoque censeturiri o. in prine. F. Ad ιου. Iul. de adviit. indistincte abolita prioris adulteria iniuria . Sisriel. e. l. sectis est, si

d. eiditur, non esse mulieri v m passae adulterium Imputan- eoniux innocens ignaros si adulterii. aut tantum suspieio dum heqne etiam rea si ullius criminis, quae eoahia fuit, nem habeat de eo. uel non umtiann .usuntarie. sed redi- nee prohibere potuit, L Nullum i .E. de R. I. Secus est, mendae vexationis gratia copula habeatur ut si uxorsi , Ite, o ter coniux gravi metu coactus in adulterium cun- lenoeens metu mariti Multeri ad id compellatur uel pre sensi. tune enim secundum commaniorem sententiam pud Opto Jodieit. antequam mist adulterium probare Geoga-Gωιε. et . 2 . 1. 36. potest divortium institui: quamis tur at concubitum eum conruge aflultero; tunc enim coit, inuti ἐγ non possit hoc casu criminaliter accusaria viro, pula habita nihil praeiudieat iuri divortii, Sauch. eit. x 4. n. Ritis est quia est vere, ac formaliter adulterium , cum tr. coning. eis. διί s. n. I t. mae, metuὴ etiam gravit non excuset a peccato mortali, & te- Ex quo pitet . quod duae conditiones requitantur in t permeato, e lux potias mori. quam fidem maiugalem viola- eopulam habitam, post adulterium, cum eoni uae adultero ,. . eoo sentiendo in fornicationem,' itemue Vere infertur illu/ Matiatur eoodonatum . adeoque tota votiti aecu-3titisti, eoningi innocenti l quamvis Coniue. citi dis qs. n. sitioni h extinctam . Prior es . ut alter e sex innocin sit s. sui. sole contra charitatem temete i cera divortium . conscius adulterii . sola nulla est remisso iniuriae . quan/citiis hiaues cinis ad id urgerent. . t e tonoratur esse illata. P derior est, ut copuli eonio ἀXI. Non potet divortium inlii tui. s vir uxorem pro- Hlis st libere, & sponte habita, quia debet elle habita lituat, ademne in adulterium uxoris consentiat expresse , liberali voluntate eoniagis innocentis; in neeessitate enim . t i, et t. permittendo illud, cum Keile posset prohibere, nemo praesumitur liberalis. Saneh. eit. δέ. 4. n. s. in i p. e. Disisti .m d. vi eo qui coeum is congone. Crc. & ratio XV. Plaeterea si adulterium si publieam. & notorium, .si. qui, seienti, & volenti non sit intuita: nam qui scit & e luet innoeens sponte, ae seienter in tonsortio mari- delictum inseriotis & non prohihel, cum possit. censetur tali retineat adniteram . nec ab ea si separet , eum facile eoosεhtire. & ideo talis vir tanquam leno punitur, ι. 2. C. ad posset at domi retentam familiariter trahiet, eum ea la

is i ium quia eum Bxor sit inferior, non est illius delitia iis, & reeoneiliationis eoniugalis, adeoque etiam eoodo υiii p ohibet , Sanch. cit. dis s. n. s. Id vero ex enditur, ut nationis adulterii, ik e sequenter eoniax se condonans hon stilum . s uxor invita &resistens prestituta sit a vito, sed phidit ius divortii, & acetisandi a8ulterium, Ianeh. cit..tiam fi volens committat adulterium . non possit ob id a viro dis is n. t . o' a. seqq. dimitti γε divortium, ut aperte probatur ex citi c. Discreti Illud hie addendum ti in his e bus coniux innoe.n -- . ibi e Ciam adviIterium ei non pust objicere, qui eam ad- teipsa non habeat animum, seu voluntatem remittendi intili, aridom tria dat. praeseriim imitam r quia scilicet idem iuriam adulterii, in foro conscientiae prFiumptio cedet velle didum est, si uxor volens sit prostituta a viro; id enim altati, & se reuera non erit condonatio adulterii facta, aetititat dictio praesertim, quae est implicativa, & ratio est: se A poterit diuortium institui, non obliantibus huiusmodiettim quia .it prostituendo uxorem eodem erimine implicatur, praesumptis actibus eonflanationis r quamvis in soro externo ει σε,infle et , ae s ipse adulterium commisisset: tum quia iudicabitor vera condonatio, in quo animul gestus contra iniuit, illat, uiro ob adulterium uxoris est causa & sun- rius latebat, & se non audietur volens insitinere diuor dimetitum divortii, quae cessat, s ipse consentiat in a4ul- tium propter praesereptionem eondonationis factae , Saneh. . itim, nam scienti, & volemi non fit iniuria, auata RM. cit. Δf. ia. n. ar. I. . ,r. in s. sanedicit. dis s. n. 4. N plures alii apud ipsisti XVI. Ubi praeterea notandum i . Quamdiu eoniux in-

litium, tit quia uxorem iuspectam habens de adulterio non potest eum dimittera, & adnitar pote exigere debitum si ohibet. ni deprehensam dimittat. non censetus in id con- & nolentem ad hoe per Iudicem compellete. Coisine. a Litatile , etsi in directe occasionem adultetit ei praebeat, adem 33. da Letor. ril. r. n. 4. Ratio est, quia antequam u. attim potest vir ab ea per divortium se palari, sauch. moraliter certo constet de adulterio, saltem per uiolentam .ii. a g. s. h. o. Coninae. cit. ἁ s. n. 8. ut coni at ex pta sumptionem . alter eoniax non potest privari sua pes d. suus sei. 4. h. t. ubi vir non tenetur uxorem adul- fessione , eum melior sit in de bio eonditio posIidentis et . iam recipere, etsi ipsi allegavit, excipit, quoa vir in ideoque non potest poena hae infligi ab homine, donee sau ausi sumit. ipsam insulte expallendo, ubi Gι. V. Mat tem motaliter eerto constet fle adulterio perpetrator eum, tori, rationem dat, quia mulier nulla ratione ad adulte- Ergo adnitet non sit, ipso facto . privatus iure petendi de- .itidum induet debet, ea x. eoas. ηχ. q. 1. Et in c. Ea iiD hi tum, per adulterium, anteuuam privetur per coniugem, rati . s. h. t. non auditat uxor allegans, se adulterium pam licita utetur matrimonio, & libere non miam, quam ii, isse. εο qaod vir ei necessaria alimenta denegavit, quia erimen non eam mitillet . Quod si tamen e iugi adul-tit ait Gι ibid. V. Compulsa. non est 1 gaulce adam ei, uuae Ieru coalliret , alterum cetio scire , ipsum adulterium

103쪽

eommissu . initiss. saeeret. si eoniux xdulter ipsum ieeu- coaluetis tu euscientia obligetur se ab illa iam rata. Illum sintem e pare .ellei ad reddεndum gehitum, etiam si id pro- que dimittere . Ac an fam3 divortio. Dist. aut debeat is

bare non posset. Con M. e. ι. voeare, & Iecipere alterum coniugem ρ Resp. 1. Comma- Notandum a. Quam pii mum coniux innoeens celtitudi- nitet. dc per se non tenetur innocens coniux dimitthronem 1equis uti, ultem moralem aflulterii eommissi ab al- adulterum, etiam persidentem in adulterio publieo. Sisis h. terti coniuge , habet ius se ab illo se palandi, qnoad torum L l . dis. 13. u. 6. Coning. eit. dis lx. ἁώθ. g. .. Iς. Id qua quidem. etiam propria auctoritate: qnoa 3 cohabitationem constat ex e. s. o ip. Matis. ubi Christus peimisit di υὰro solam per sententiam Iadici nis 18ulterium sit ita vortium tanquam lieitum, ratione fornieationis, seu adul-pohlicum . Ac notortum, ut nulla tergiversatione eelari terit. sed non id praecepit: de ratio est, quia diὐottium .st pollit. Sin h. L Io. dis i a. n. as. Et quidem quod habiis inductum in favorem eoniugis innueenis, di in odium adisi ta noratia adulterii. propria auctoritate . quoad torum. tera , ob iniuriam illatam innocenti ; ergo hie potest illi .. di υottium seri possit, probatur. qaia innocens coniux hoe sui proprio genu nelare . neque debet, quot pro savore eotiai ut discitiis aequi fit. non per Ia8ieis sententiam, sed ex jugis innoceatu statutum et . in eius incommodum retor ipsa natura e tractu mittimonii; ergo eum ius naturale, queri. durum enim accidere posset coniugi, s eopse tua imo Ac niuinum permittat. hoe casis, divortium coniugi coelebs vivere . 3c solus familiam regere. Et administrare . innocenti ; Ec Me pthiumqtia quoad totum, de debiti nega- idque consimatur i. quia divortium est poena a fluite iii. t. em fieri possit, sine pablico scandalo propria auctori quam vir innocens subste non tenetur. Confirmatur a rate licebit id saeere sne sententia Iu4i eis. Idem etiam quia vir non tenetur divortium instituere, ae dimittere quoad habitationem probatur . quia quando adulterium uxorem adulteram . ratione praecepti collectionis staretnae. est Occultum . quamdiu hoc probari son potest in foro cui vir aliter satisfacere poteli uxorem mon/ndo & m externo eoniux adulter eii in paea fiea postissione iuris eonis derate puniendo, s sa emendare velit i neqne etiam prae Iugalis . ergo non posset coniux innocens, propria aucto i. cepta charitatis, quale est hoc eum tanto detrimento uititate . separate se ab adultero occulto. quoad habitationem, Obligant, quia moraliter loque ada. si expellat alalteram .sne gravi seandalo. eum talis separatio in publieam noti- stimulis carnis agitabitur, ac deliriuetur obsequiis uxoris. tiam venire luteaa, sed ad Me rhquiritur sententia Iudici . ut custodia, domus educatione ita rotum. de ministeria per quam . probato legitime adulterio, divortium initi- dometticis. Veronta mei per accidens iti eatu aliqua raro. tuendum esse declatet uti quae ratio seandali eessat , si adula atione publici lcanaesi vitandi, ne vi fleatur patrocinati telium publice si notum tit celata: non possit. ae proin- adulterio uxoris . obligari pollet at recipiensam uxorem de tali ea sui propria auctoritata e iugis innocentis, fieri adulteram. s emendata sit, de quo videri potest Sones. Diei divortium . nec coniux spoliatus petens reditur au- οι. dig. II. a. s. in Io. uia sese hanc rem persequitur. dietur. Unde si maritus e eitus da a/ulterio uxoris, quod XXI. Resp. a. Facto divortio etiam pii sententiam Iuramen in foro externo probare nequit, postit ab more aqui- dicis. Potest coalux anno eos revocare coniugem adulterum teta . sae scandalo, discedere, praetextu ν. e. peregrinata dimissum, de cogete at redeundum, mulci nc uter eonionis diuturna. sed si ae revertendi proposto, belle id faciet, gum statum mutarit, sanch. t. lo. ὰ . io. n. g. Ratio ei . quia eessat tune seandalum , quoa eii tota ratio, ob quim quia coniux innocens per sententiam Iudi eis non prio, tueprohibitum est diuortium propter adulterium occallum, iure suo, quod habet in corpus adultet i; com alioqui ti

f. III.

an. O qua rat ova est UM e prostas ad I istam sparati s i stia νοι iis usi. tintis te tit/νρtie reIohaιών in aciuti mam. ν sui dentio disertitim istituere' sententia piodestit reo, eunt a quem lata est, quod iniquum esse ait J Ctas ta I. gυιdenter. Io. q. da Mops. rei Iu tu. Ratio vero exceptionis eii, quia si vel coniux inn cens, vel a/ultet statum mutavit, cum c sensu expresso. vei tacito eoa iugis innaceutis, prostendo Religionem . vexss. Oidines suscipiendo, nudum supereti ius innocenti ad revoeandum adulterum . quia adlumendo lutum immQ- ahilem, Ec incompatibilem eum matrimonio, vel permit

X Ull. Respon fletur si post an ius, vel alteritia eontagia teudo, ut ab adultera alIure e re tu . omne a se ius conici adulterium . sint recone illati. & postea alteruter eoniux in gale abdicavit . banch. c. n. 5. apud quem plura de his ui-

adulterium relabatur. poteti alter diuortium instituere . quia ueri pollunt. com per reconciliationem aut matrimonii sit rei uvium, ae XXII. Re p. r. Coniux innocens ordinarie non oblist ias nullum adulterium prati essi Iet . hine eoniux relapsus tur ad recipiendum e sugem adulterum, etiams si emenio adulterium putei dentio de eo aecusati, de ratione ilis datus. On g. eis. Hf. qs. hiab. a. n. 18. Ratio est, quia istius denuo divortium in iis tui, quia praecedens venia non absolute liber est ab onere coniugali, di adulter violando extenditur ad sutura delicta , sed sola praeietita respicit, nee semel fidem matrimonii. Omne ius coniueiae amist . Ita aequum es 4 ut reconciliatio Lesa fututi erimini impuni. terdum tamen ex hunestate , vel etiam cliaritate recipientalem praeitet, Ianth. I. io. . s. istim. ao. dus erit, si adulter alias in periculo incontinentiat ver la-XVlll. sed iam hic dabiratur i. Si post uitiusqua rena retur. & se intelligi debet text. in Q si vis. a. de adciti

iugis soraical ionem. teconciliatio mutuo consenti ean si' ubi dicitur, eum debere Di facere. scilicet ex quadam a iacia, set unus quidem emendat ut sit . alter vato in soria qua tate . non nece state. ut ea si eat . G. ibiat V. Deflet nicatione Persi a . an ture eon ux emendatu possit 4 iuor. Resp. 4. Vir communiter non tenetur uxorem persi entium institueret Resp. alfimatii e . si tam .n coniux hineo em in adulterio da mittere, ouia non tenetur ratione cordatus de emendatione parii et facienda alterum coniue m rellionis fraternae. ut supra dictum , nee ratione scandati . admonuerit, asque adhue sornicari pergat. Sonch. I. io. aQ. quod nullum erit, si clunea occultum si uel si crimeti . n. 4. Coninae. cit. is . I .atis. r. n i . un/I. 6. alii. publicum sit, sussciet, si vir publice conetur eam emeti Ratio est, quia admonitio illa. per quam offerior te eon. date puniendo, ne uideatur in crimen consentire. Contra villato alteri . habet vim reconciliationis. & ideo quatenus vero uxot non tenetur a viro adultero te separare, quia hici In favorem admonenti. cedit. censetur facta te nciliatio, per hoc non emendaret ut . eaque non habra pote Ilatea cor hoc ipso, quod oblata sit, sed non acee piata, eum tamen rigendi ultum. nisi per preces . ex admonitiones, Conine. de bulliet , ae proande prius commissum adulterium coniugi d . 33. dub. 3. n. ι9. o M. emendato obisse non ὀebet. quominus petere possit divortium; non autem censetur chia reconciliatio an savorem

eam recusantis et ideoque hie ius diuortii noti habet, s reconciliationem acceptavit.

XIX. Dubitatur a. si postquam sentonita diuortii ela lata . ob adulterium alterius eo niugis , innocens quoque in adulterium labatur. an hoc calu coniux adulter ius nabeat repetendi innocentem p Resp. ualde probabile est , coniugem adulterum nullum ius habere repetendi innocentem, qui poli sententiam diuortii adulteratus est: adeoque ea

delatia non eompensantur, quamvis Judex ex osseio suo eo reconciliare pollit, & ad hoe cogere, ob vitandum pro. habile periculum incontinentiae. sancti L Io. δέ Q. m. go. N alii. Ratio eis, quia per sententiam divortii libera tur coniux innoeeng ab obligatione coniuratis tonsoris ;tiam per illam dissoloitur eontractus matrimonii quoad ius toti, tu cohabitationis. manente vinculo e quare coniux innocens. s pollea fornicetur, reus erit adultetit coram

Deo. quia vinculum matrimonii pe se velat, non tamen

iniuriam ullam inseri coniugi dimitso. quippe qui privatus

eii Oinoi iore in illius corpus, &eonsequenter nullam etiam ahilonem habet ad repetendum eonis stem sorti icantem poli sententiam ditiortii. eum iniuria cessam . quae sandamentum eis eompensationis deli florum, Ecaesionas ad repeten. dum . Nee oditat e. ΕΣ ΙΗιeνsa I. s. l. ubi vir, qui pol divortium aliam duxit iti uxorem, iubetur ad priorem uxo

ea clanationis pia XUIII. De hoe agitur in e. Porro φ. h. t. Nam eum vi Comes postim, propria authoritate, absque iudicio Ec- esesim . uxorem suam dimisistit, quia eam dicebat sui D,, se cognatam uxoris suae defunctae, mulier dimisia petiitia libi virum tessi tui. Consulius Papa Alexander J II. te scri ,, bit Epistopia loci e etsi patent tia, seu cognatio esset nu.

M toria, & publica, absque iudicio Eoaesia, ab ea sepa-

,, rari non potuisset. Quare apium Comitem ad eam re- citiendam, quae testitutionem ipsius petiit, distri Eleeom ,, pellat, quam si recipere noluerit, in eum ti super in vi ductam excommunicationis sententiam prolitat. Pt te-ὐ rea cum quidam H. noreine quandam cognatam suam Α, in uxorem duxisset . idem ponti lex respondet, quod si non appareant acculatores. & parentela matutiis a , laeia publica existat quod tamen credibile non eii, tu si en,, lent consa: 1guinei in prima. vel secunaci gladu) . matri-- monsum allud dissoluatur, quia ad Episcopale ossicium M pertinet , malit munia alia dissolvere, quae allicite colura.

XXIV. Ubi notandum i . Non potest quis, propria au

ter uta. ut patet ex eo. quia privatim illis suit in itin. ctoritate, de absque iudieio Ecclesae, uxorem dimittere. Mum, ut ab invicem sepalati continentiam servent, Laum. Fum qua matrimoniam in secie Eeelesae contraxit, etiamsi M. f. tri io. p. g. e. r. n. i 4. Impedimentum sit uoto tum scilicet publica fama, M

104쪽

De Divortiis.

Naio n. a. Ratio esse potest, quia multa 3icuntur notoria

elonem eorrumpere velit ab eo sparari non dε γε

, Verumtamen s vir uxorem suam ag infidelitatem traia quae non sunt . ideoque cavendum est . ne quod dubium M xerit, a viro poterit separari , ita tamen. ut ei nuberoesi, pro nototio habeatur . e. Constitit. t . d. appεtiar. Ne alii non liceat. quia quamvis separentor scilie t quoadqεε debet saeramentum matrimonii rescinfli, ob solam opi- is torum. & cohabitationem) semper tamen eoniuges maianionem coniugam credentium sorte intulle, & ialso subesse , , nent, nam vinculum matrimonii nunquam 4issoloitur impedimentum notorium: nam homines sepe falluntur in ,, viventibus eoniugi hus etiam separatis . c. a. o g. eain dis etnendo. an aliquid si notorium, & ideo metito requi q. . m. hie V. Coritiges erunt . Idemque in virix obiaritur iudieium Eeclesiae inseparatione tanti Sacramentit in Iervan/um est , quia viri & uxor non iudieantur ad impa terim tamen huiusmodi coniuges debent abstinere a red/en. Ita. e. Si quis. 4. ea . 32. q. I. ubi O. V. Aa imparia .

do tibi invieem 4εbito , si firmiter erodant esse inter eos ait, quod vir , & uxor non iudieantur ad impatia , et tim

Notandum 1. Si fama publica reserat . inter alio nos esse XXVIII. Notanflam x. Qui tecumqtie delictem n nn

impedimentum matrimonii, potest Episcopus ex ossicio suo coniugum committat, non potest alter ob hoe petere sepa- de eo inquirere, etiam nemine opponente; s vero impe . rationem matrimorii etiam q ad totum, excepto erimina

dimentum si notorium, potest, ae debet Episcopus ex om. fornicationis. sve carnalis, ut in Q Signi esses. e. s. eici per sententiam matrimonium separare , Milan. his h. D sve spiritualis, quia ineiflit in haeres m. vi hie Alla Raιio e. hic nam. . . Atiae. de Naevi n m. a. quidquid aliqui di Notandem 3. Parentela , sve consantuinitas non Deile cant apud Barbos hie num. a. etiam propter alia crimina est notoria. nis si in ptimo, uel secun4o gradu cuiuis, adulterio patia, ut veneficium . parricidium . & smilia , di sunt fratres, & sorores, vel filii statrum . quia hi viei matrimonium pina dissolvi quoad torum. N echabitationem. Notandem 3. Parentela , sve consantuinitas non Deile cant apud Barbos hie num. a. etiam propter alia crimina est notoria, nis si in ptimo, uel seeun4o gradu cuiuis, adulterio patia, ut veneficium . parricidium . & smilia , di sunt fratres. & sorores, vel filii statrum, qdia hi viei matrimonium posse dissolvi quoad torum. N eo habitati unem. nis sa palam ostenfluat, non item qui sunt in ulteriore gra- Notandum a. Quamvis propter lapsum alterius e iugis du Asex. hie n. s. in haeresim fiat separatio quoa/ torum. & eohabitationem rXXV. Caeterum textus huius cap. aperte aqversari ui fle- non tamen vinculum matrimonii 3issoluitur , ut supta litur eap. immediate seq. nempe eap. Suni H; 4. h. p. tiam . quia nonnis per mortem dissolvitur matrimonium Nam in priote eis. Porro deciditur , non esse lieittim glia ut superstes aliud matrimonium inire possit , Sauri. I. io.

vortium instituere, absque auesoritate Eeclesae, ut patet ex dis. 13. num. 7. Farinae. p. s. qq. erim. q. 143. num. O8. &illis varbiat Eriam parenteia effer Nie noto is , ah tia omnes consentiunt. itiaeeio Fe tis . ab M separari non poιai 1 At vero in p, Notandum 3. Ratio autem vera , eur divortium de tuet erioie e. 1 unificassa , habetur nototium adulterium propter haeres m. non est , eo quod si sotnieatio spiritua- posse eoniugem dimitti, absque spe te si tutionis, ut constat lis, ni quidam existimant apud Sanch. e. I. u. 8. eaque no- ex illis verbis r si ne1Mium si, muιὰ rem is m dati tis tim mine fornieationis comprehensa si a Christo, M.t h. s. mramm,sisto, aci eam reeipiendum praefatus ν regi non istit, io. quia una & eadem res non debet divelso iure censera. sonis. i. io. dis ra. n. ao. Ualde autem laborant DD. in & divortitim ob haeresim alterius eoniustis nimii dissere aeonciliatione horum duorum Capitulorum. Communior divortio ob sernieationem earnalem sea veta ratio expres- expostici, & responsio est, quod in priora est. Porio, aga- se traditur in hoc ea p. nempe perieulum perυersonis e n-rnε de dissol.endo matrimonio . quoad vincustum , propter iugis Catholici . nec eomprehenditae sub nomine formea impedimentum notorium consanguinitatis , vel aliu/ diri- tionis haeress , Matth. s. in 1ρ. sed sola earnalis, ut henemens, in quo ea sa separatio e iugum non tantum tendit probat Saneh. e. I. n. p.

4 privandam possessi e eoniugem dimissum , sed etiam Notandum G Lex, vel sta intum loquens de netore, ha- ure, ae proprietate matrimonii, quoi tuae cimnino dissol- het etiam locum in marito, quia statutum de nno corte vitur, etiam quoad vinculum . ita ni ponit utetque coniux litiuorum habet etiam locum 1a altero. Unde in fine hu- ad alias nuptias transire t ideoque ad hoc etiam requiritor tu ion ei p. dieitur, quod de mulieribus statuitur , etiam Obdicivm Eeclesiae publicum ti notorium , ob erranfli peri- servandum esse in viris. tum idi re tanti momentir sient enim auctoritata Eees 4 XXIX. Assertis r. Si nxor uiro lapso in haeres m. prosim matrimonium est contraelum , ita etiam eius iudieio de hel ptia anctoritate . ab eo divertit. sve se separavit. ad eum dissolvi; per easdem enim causas res naseitur, & dissolvitur . eonversum ad fiflem redire debet . & est compellenda 1 sRυ. Iur. i. in antiquis. At vero in posteriore eap. flantia τε ro p.r iudieitim Eeclesae ab eo fuit separat, non 3ebet fi L. fit separatio matrimonii propter notorium afluit, tam pelli, ut afl eum redeat prout sumator ex c. Da iliarium tantum qumi torum & conabitationem. ae obsequia is ε. h. r. Nam eum quidam vir lapius fuisset in hares m,

coniugalia, manente vineolo matrimonii illaeso . 3 neutri uxor eius, s ne iudieici Eeclesae , ipsius consortium deis aleat aliud matrimonium inire; di ideo nil mirum, si Ee- - elinavit. Consultus ponta sex Urbanus is l. reseribit, quod el/six lolicium non requiratur sed semeiae adulterium , s mulier maxime ea intentione, diseessit a viro , ni illa

coniugis ita notorium esse , ut nullae te etiversatione celati stit, afleoque ut a toniuge innocente dimitti possit, quoa/etotum. & eohabitationem. ita Sania. I. Io. d . II. ηυ. Nprope finem . Coniat. . . 31. de ait οσι. dus. r. n. g. & alii. XXVI. Asiam conciliationem horum Capitulorum affert

in hae te sim lapsus, taedio. & consulione assellus , se a hia errore suo eonverteret, ei reverso afl fidem uxo/ sua et

reddenda . & s ad eum reuerti noluerit, est compellenia . d. i s uero iudicio Ecelesae ab ea recessit, ad eum ra. . eipiendum nullo modo est compellenta. XXX. Notandum a. si unus ex eoniugibus incidat iuvit lirat quos e. 19nificaβι, loquatur da adulterio , qnod somnieationem spiritualem, nempe in infidelitatem. vel hae ita uotorium est . ut nulli inficiationi si locus sue ni nolla resimi potest alter, propria avAoritate , ab eius eon sortio tergi .ersataone eelari possit : nam s uxor a viro, sine cau- declinare, nee compelii potest per Ecesetiam re/ire adeon sa ei ditilla serat virum sibi restitui . sva se viro . sed .it iugem perseverantem in infidelitate , vel haetes : id qu

exeiotat de notorio uxoris adulteria. impeditur petita νει proptεε petieulum perversonis: sicut est in semicatione carna stitutio ; & e cootta s uxor, qvae sne eausa a marito an . li, nisi esset ὀehEinm notorium, Ahθ. hiema. . Alex. n. saetit contra uirom petentem sabi eam restitui . exeipiat Notandom a. Hoe discrimen esse inter coniugem Caiade nolutio viri adulterio . pariter impeditur petita restitu. tholicum raee dentem ab haeretico . absque iudacio riclesiae.

aio. suxta est. e. sisu fessi. h. t. Farinac. e. s. nu. sq. Re di teredentem eum auesoritate eiusdem, ut in priore casu vero ine. Ferro. h. t. est quidem sermo de notoria erinsan- teneatur illum emendatum . seu revellam a 3 hd-m . alpurnitate, quae tamen poterat aliquo moto celati ,' i/enque consortium coniugale admittere ς non antem in talu pose

restitationem coniugis spoliati non impediebat . iuxta eii. e. riore, sed possi tibere ab eo diseedere, sicut pollet, D alter Perra, quia notorietas consanguinitatis est rata, & dissicilia eonidae carnale adulterium patrasset, prout de ei ditor in est. probationis . nisi in primo , vel secundo pra/n existat, ue e. Da illa. h. t. in quo absoluta , & libera sacolias conee- meit Ponti lex in o . e. pono, in sine, 'nam e ciliatio. ἡitii ν coniugi Catholico se patato ab haeretieo, iudieio Eeisdem praeteri aliis Barbos hie tanquam saei Iiorem , & m- ethsae, libera diueirandi ab haeret leo, seut & in e. βα ritentem majore aueIuritate DD. .onvers. eonjue. Saneh. ι . io. ὰν s. i9. ag. de qno videli possunt. quae dicta sunt tib. 3. meret. GL 32. 3. 8. xu.

. Notandum 3. Ut eon ux Catholient dicatur ah hoete iecitaretim, O quando ob ad Ilenum Diratuati, sis ob Iosiam iudieri Helesae se palatu , non requiritur speetalis diuortii in haeresim, avit apsi fiam a fide alterius toniseis. ι υοι sententia. sed sumeti sententia Iudi eis Eeesesas iei . per mi ira insitaria diteri tim, o an ei retiris is fidem quam deelaretur illum esse haereti eum a qnia sententia lata ,.beat conciliora. seu ad eam redire ' sne alia sentεntia , potest conlax Catholieus ab haeretieo diti eedete, quia eum di vortium si quaedam prena eonseqnen hae N XUII. Amitto t. Plaeter adulteriam ea nale potest jelim . hoe ipso, quod coninx per sententiam Iudicis decla etiam divortium institui, s alter contutum labatur id hae- ritur haereti eus, condemnatur ad hane poenam , sicut & ad

resim, vel apostasam a fide , ut e st,t ex D. Paulo ad alias haereticorum, san . et t. f. 1 f. n. M. Titum g . haereiicum heminem . pose tinam . isur fetinuism XXXI. Notandum 4. Uxor, quae propter viri hae te sm, eorreptionem devita eonfiat etiam ex Isisti atriae. . propita auctoritate, I sne iudicio Eeeletae, ab eo discessit. c. Non siaum. 4. & ibi GL V. Rarari. eatis et8. q. t. m. da tenetur ad enm redire, si idem vir afl fisem revertatur, eit.e. conHU. eo M. Idque statutum est propter periculum MD De illa. Farinae. in praxi crinet. p. 3. est. q. I4'. n. IV. Saneh. versionis Catholi ei coniugis. Idem etiam probatur ex eap. e, .disi . n. iq. tibi ait . quod ita omnes DD. satentur, ubi versionis Catholi ei coniugis. Idem etiam probatur ex eap. ei .disis. n. i . tibi ait, quod ita omnes Do. satentur, ubistiaesiit a. l. l. Nam cum quaesitum suisset ex Papa Ale- tamen id limitat, nisi subesset timor probabilis quoὰ notiis xandro III. utrum mulier propter futurum, vel euodli. vete , sed ficte coniux haereticus fuerit conversus , di se , bet aliud erimen separari debeat a viro suo, vel alii nu- non eessaverit periculum perversionis Catholi ei & num. te possit Respondet Ponti sex. mulierem piripiet suia i 4. .g8it , s Catholicus , qui piopria auctoritate , ante, tutum , vel aliud climen viti sui suis fidei suae Reli- sententiam Judicis Et les istiei. ab haeretico discessi, instres Hrline Ias Cano. Tom. IV. G a sis

105쪽

ro I

. ne it Relia enem . eldemque reuerso ad stem resti. tuendus est . quia ante sententiam diὐotiti coniuei Chtholico non est licitum ingtedi Resistionem . secus est . s uxor separata fuerit a viro, propter illius hvresim , audieio Misesesae adeoque per sententiam divortii: tune enim non tenetur amplius afl eum redite . etiams is revertaint ad

alii apud ipsum . Notandum Eis in eis. e. D. II.. uideatur absolute tribui haee potestas. ut eoniux separatus iudieio. &aue o-titate Eeelesiae, a conante haeretaeo. non teneatur amplius ad eum redite . etiamsi denuo ad fidem eon .ertatur e id

tamen intelliti debet , dum re o nxor v. p. Catholica i Eleio Eeesas ae separata a vito haeretico Religionem ingressa suerit , & protesia r si .eto Religionem non fuit ingres.si, vel ingressa. sed non professa ; tune viro redeunti ad hJem etestituenda est . & ad virum e uersum redire debet, non obi ante quod iudieio Eeeusae fuerit separata. & fietelle Faranae. e. i. n. in s. communiter distinguunt D D. &eoncordant tex. in eἰt. e. D. tuo. cum seq. in fine, qui videntur contra/ice te .XXΣll. CF eium ex ginis natet, quo3 tune demum coniux ob hae telim dimitti potest, si pertinax appareat, &poenitentiam agere Ieruat , ut constat ex e. Non sum. 6.

sus 28. q. I. imo ad iὰ iure naturali . ae Divino coniti xaltet obligat ut, s aduertat ex cohabitatione sibi, vel libe Lis suis periculum perversonia imminere 1 ti tunc etiam propria auctoritate licet coniugi Catholico se separate a coniuge haeretico, modo esus obuinatio in haeres. vel apo-1 alta notoria st. Ubi tamen distin tuen/um est . ut tum diuortitim, propria auctoritate, si inditurum; an uero auis lolitate, se is fulicio Ecclesiae nam priste casu, Catholicus consuram res pascentem . seu ab haeres revertentem statim recipere teneturinon autem pocteriore casu , si sti-dieio Meles 2 LE , si separatio , ut traditur in e r. c. De .lia. h. i. & diElum supta. Ratio ea . quia Ecelesa in Daedam taless pravat litteticum in re, quod habet in cor. pus coniugis, & se Cathulico tribuit ius in perpetuum di-υei tenda. seu se separandi ab haeretico etiam resipiscente .setit pri .are pote i Ecclesa haereticos aliis tutibu , ae do-m:atis . ut constat ex c. uti. de haeretis. in o. Lum. l. s.

Aliqui tam o apud Saneh. eir. HI. as. n. t 8. putant convitheem Cathulicum non obligati afl recipiendum haeret eum . etiam condemnatum poli prenitentiam, s Religionem imhtedi velit . alias obligari, si velit in saeculo manere, idque probare nitunt ut ex e. titi. de convers. re M. Verum ibi quidem decernitur, quod mulier . quae rudicio Ecclesiae a υ:io propter infidelitatem separata tuit , possit etiam ea in Uito ad Religionem transire . novi tam eo dicitur . quod teneatur e lugem conversum recipere . s nolit Religion/mine redi, sed potius contrarium illivitur in citi e. De uti. h. t. Potiti lamen Ecclesia praecipere e iugi Catholico ut coniugem hm relicum conversum ad fidem recipiat ad con ortium confugale. s lis necesse si afl occultendum pe. mulo antina . L m. c. i. uan. vis in locis hae es iniactittiti scandalum . pacemque publicam hane poenam vix lo- .um ha te dicat a uanen rom. 4. diis. 8. qu. 5. dtib. I.

u sevi reni lati initium non dias vitur , at era eariti. a. m M.tium ιn Mosim . iei i rilitarem Iori. o ira.tiam se tintis ex ιnsviiiiMs μηθυι ι ι veri ιιν au Ad.m , dimitia 1ων tinctii m comtia i , in conversus ahauma ιν mentiam mira possis RXXXII l. De hoc agitur in e. uuanto . h. r. ubi imis,. primis consultus Pontifex Innocentius II l. an s ex duo. - bus coniugibus , alter eorum transuat ad haresim . is. qui remantit in fide , posIta a 3 secunda vota , sive aliua m .. ira monium transire Respon3et Papa. etsi qui/am ex an . . te cessoribus suis aliter sensisse videatist , dialiartien/-- esse, utrum ex duobus infidelibus alter ad fidem Catho- ,, litam eonvertatu . vel an ex duobus fidelibus alter labatur .. in haeresim, vel errorem gentilitatis. Priote east, s unus . infidelium coniugurra convertatur ad fidem Catholicam . - μή infi34lis, vel nullo modo . vel non sine blasph/miaia Divini Nominis, vel ut pertrahat ad peccatum motrale ae pervertat, cohabitare velit, is . quilrelinquitur. ad se. . cum/a vot , seu secundas nuptias . s voluerit, poteritia itans rer & in liue casu intelligitur, quoad ait Apostolusi. Corinth. . v. is. s. i, istas a ceu a, d. ..dor a nonia enim serti rati subseditis os fri γ, aiat foris iis AH meat, . quod docet Canon c. sι sitis. I. cati . 28. q. a. id est ui ibidem explicatur . s m elis Diauerit ese ctim cori a

γ.Eitim cistiter Iertiam isti, ιι ιHam 2 mistat fidem , ne coniti. am amittat iovetimo. Nam contumelia Oeatom soluitia ius matrimonii calca eum, qui relinquit ut , ut hie di- , citur in textu . Possetiore vero calo s aliet fidelium coniugum vel labatur in hae tesm , vel transeat aderto - , rem gentilitat .s is, qui relinquitur, non potest, uiuen- te altero coniuge . ad secundas nuptias transite . eis in Q hoe casu maior appateat contumelia Creatotis s nam ii. cet inter infideles verum sat matti movium. Eon tamen , e Is ratum t quia potest dis lolvi. GL hie V. Rottim ) quia is Sacramentum fidei, quod semel est admissum, nunquam vi , uti ur. imo ratum eiscit sacramentum coniugii , ut , , tillis viventibus con agrum ipsum Midatet. Neque ob.

- stat, quod forsan opponi posset . sq.lhm relisum nori . 4ebere iure suo sne culpa prisari r cum in multis ea si is . . bus t in quibus quis privatur iure suo . s causa subst . - Gι. hie ' mtitiis ιastas) hoe eoot lotat. ut s alter eonia , iustum ineidatur id est castratue, uel exlectas fuerit

is c. Hi qvii. 23. eatis 32. q. 7.) per quam responsiouem,. quotumdam malitiae occurritnr, qui in Odium coniugam . uel quando sibi invicem /ispliserent. s in tali easti n-- res posJent dimittere. smularent haetesim & se it, quiri remansi in fide. coge ut redire ad eum . qui ab haeresi uel infidelata te revertitur, & per hoc ipsum soluitur illaquetilio . XXXIV. Pro deela ratione huius eap. notandum I. Praedae e sciri de quo hie si mentio. suit secundam G his V Peis. UsM. o Hostens. Caelestinus III. qui in sua qua/am Meletali Epistola , quam olim dicunt suis te contentam in Corpore Juris. Tit. convers. a ML definivit matrimonium dissolui , cum alter coniugum in haeresim labitor . vel ad Gentilium errorem transit. Ex quo inserunt haereti ei. Romanum Posii ficem errare polle etiam cum aliqnid definit tanquam Summus Eeclesae totius Re lor δc Pastor. Sed inprimis salsum est, aliquid unquam Caelestinum hae de reris nisse , hi patet ex verbis Innoeentii III. in hoe eap. quae se habent i Ii ea quidam Hae icse, nos.ν snssse aiis ν ωιῶottis, tibi dicit sensisse, non /esdiu ille quia stili cet caelestinus nihil . aquam hae de te definivit. sed solum antequam res examinaretur propen flebat in illam sententiam, & respondit, qood si hi probabilios υidebatur: & ipse Innocentius ait e s mero alter fidelitim coniugum uel labatur in haeresim . vel transeat ad Gentilium errorem . notictedimus , quod in hoe casu is , qui relinquitur, vivente altero confuge, possit aia secundas nuptias transire. Deinde nihil ex hoe textu probatur; non enam ex eo. quod aliquid in Corpora Jutis contineatur. sequitur, quod sit a ponti. fee δεῖ nilom ; multa enim in Corpore Iuris habentur quae pontifices non de disiunt ranquam articulum fidei. se 1 ranium dicunt & reserunt suam sentent .am , & respondent, quoa sibi plobabilius vadebatut , Aetor. p. r. In t. i. I. c. 4. q. 3. in a. os est. XXXV. Notandum a. Eis vinculum coniurale non dio sol atur. s alter coniugum fid Elium in haeresim . vel infi-δὰ litatem sit lapsus e sed si unus infidelium coniugum con .eriat ut ad fidem Christianam . & alter coniux nolit ipsi cohabitate , vel non sine blasphemia Divini Nominis, vel non sine periculo perversiams , seu inductionis ad Meea

tum mortale, dua olvitur matrimonium , etiam quoad uiticulum eun iugale, & eonversus potetit aliud matrimon intra contrahere , ut expresse decernitur in hoe cap. & ibi tradunt communiter Canotuitae. Ex quo patet . quod tres te quirantur conditiones , ut in faelis coetu et ad Christi fidem conversus possit cum alia matrimonium contrahara. Prima est . si infidelis omnino respuat eam stium , si ue eo habitationem eum coniuge fideli. secunda eii, quando non vult sne iniuria Creator s. cum fideli commorati, ut quia blasphem,t Deum, uel Chtillum . Tettia . quan3a ex convi-Eiu fidelis eum infideli sequitur perieulum reduε ionis actpeccatum mortale, sev s talis convictus cedat in pernicie

immae coniugis fidelis. Barbes hie n. r. porto tune censetur fidelis ab infideli pertrihi ad pecea

tum, quando fidelis, attenta propria eius fragilitate . p ticulo lapsus in peccatum exponitur, sive levi suasione. ιλ-ve violenta , aut importuna luggestione ius fletis, saneh. I. . . matri a . 74. n. 6. Notandum 3. Probabilius est, in tribus pi dictis ea sibu matrimonium infidelis cum fleti non statim ipso aure diti soloi , set tum demum . postquam Christianus aliud m tri. moti tum de fa8 o inI acie Ecclesiae contraxit, Canis. hic m. a. h. a. & alia. 13que confimatur ex eo , qui a s vitumans delem conuersum ad sdem mulier conuersa sequatur . antequam ille aliam ducat . tenetur vir eam recapere , ac pioinde per solam conversiostem unius insae tum coniugum non dissolvitur ipso iure matrimonium e sed postquam conia iractum est iam rimonium eum allu : nam ctamina in Baiast smi, soluuntur, non coniugia, c. I. H. Σου. a.

XXXVI. Notandum 4. 5s propter conversionem alterius ih fil/litim ad fidem dissolὐitur vinculum matrimonii, multu malas videbat ut dissolvi propter lapsum illius in haereias n. quia maior iniuria insertur Deo , de hoe . si , quod dicitur in hoe e. Licet in hac casu ma ιν appareaι rani me I a Crotoris 2 mastis enim delinquunt fideles , apostatando a fide. sua labendo in haeresim, quam s infideles in infiis delitate remaneant. GL hu M. Masor. Porro hodie sedit entia Innocentii III. in hoc e. quod si alter fidelium conjustum labitui in haeresim , vel transeat ad Gentalium erro arem, non possit ad secundum matrimonium trans te, rela ta .st inter fidei deerata, auctoritate Cois ιι . Des mini fusi. 24. ea . s. de Socram. matri si quis doeris pristis hae Gm au j rei posse line Itim matrimonii.anaitimast, tit nos Cama.

modι: nam sensus est, ut exponit Oseel. a Lap. ia d. V. is. Si infidelis non vult cohabitare fideli, ut fideli, sed eam oti Religionem Christianam relinquate vel si non velit ei cohabita. i. sitia Clea totis iniuria . quia nimirum alterum coniu- ρεm Mitiahere vult ad infidelitatem . vel ad crimen .

,el blisphemias iactit in Deum , fidem Christianam ,

106쪽

De Divortiis. γογ

ita ut non tantum tori diuortium initituere pollit . 1ed etiam m11timonii, & aliu3 inire valeat ; hoe enim eon

celsit Chii sui in gratiam fidei: alimni enim servituti subiectu; eslEi frater, A soror, id est, Chiis ianu . adit Christiana ; magna enim seroituet ea, obstrictum elle matrim Mio, ita ut cum alio contrahere non possit. sed etiamsi disieedat infidelit, Christianus e ebs vivete , & eontinere debeat. XXXVII. Notandum ε. Matrimonium contractum In tet infideles, verum, ae legitimum est matrimonium, quia via olidum: 18que etiam constat ex I. ad corinth. r. ubi S. Paulus cocistitit ad fidem conversu. ne ab infideli eon uispe discedit ; is uero nefas es et , nisi tempore infidelitatas

e tum, & lepit imum esset matrimonium etiam inter infideles. Et ratio est , quia non est tantum Sacramentum, .d etiam contralius naturalis, ut supra dictum t r. I. non est tamen matrimonium ratum . ut dicitur in hoe cap. quia Non est Sacramentum inter infideles, nee elatiam consert. re quantumuis consummatum sit . potest diiuolui per converi.onem alterius coniugis ad fidem'. etiam quoas vinculum; ideoque in hoc cap. dieitor mathimonium infidelium non ella ratum, quia praeditio moto dissol.i potest, Sunih. I s. V. ae matri dig. 73. n. a. Dices, matrimonium etiam infidelium est indissolubile, iuxta illud flictum Christi, euia Deus conjunxu, homo non separer, Aloreh. e. I s. quori non solum ad matrimonium fidelium, sed etiam infidelium pertinet: OG nes.α. dicitur: hoe

6tin ties levia patr/m fiatim, O matrem . . aci rebiι axori 6 o ertina duo in eo a tina. Ex quibus uerbis , qua primus humani genetis parens diuini spari ius instinctu pio-muncia vot in paradiso. Concilium 1 radent num 5e q. 24. iuasurino de Sistrumenιο motνimonii in princ. ait, colligi m trimonii perpetuum, indissolubilemque nexum. Sed re sponsio patet ex dictis: nam exeipi debet , nisi infidelis ad 1idem convertatur . iuxta interpretationem S. Pauli i. G. νmrh. e. 7. At vero matrimonium Christianotum copulacarnali consummatum est omnino indis olubile. ita ut nulla

casu ab Ecclesia . eiusque Capite S. Potite iee possit dii Iol- .i di sic matrimonium consummatum eli sortius inter fide es , seu Cht: ilianos, quam inter infidelet; & per consese eos diffici ius etiam dissoluitur quoad , inculum , Aiax De n. 7. h. ita ut nonnali per mortem alterius conivgis disi luatur . & supe1 stes alius matrimonium inite possit. F rinae. in proxi re m. eit. q. ida. n. ios. Sed de radiisolubilitate mairim nil plura dicta sunt supctit. i. hoc lib. sec. s.

Natandum V. Si coniuges inii 4eles ambo . eolem tem te , ad fidem Christianam convertantur . Iunc matrimo. Dium inter eos non distolvitur . si verti unus coci ius pollat tum ad fidem conuertatur; is, qui primo convellus eii , re lituitur secundo converso . si res sit integ a, hoc est , si

cuin alia nua contraxit matrimonium , ae tune inter eos redintegratur matrimonium tanquam nodum. Si vero poli conuersonem viri infidelis, uxor euin sequitur. prunia Cianis versus eanilem recipere tenetur . quia non ita tim per conversionem unius coniugis vinculum matrimonii ditio uitur,

ac preinde uno edi coniugibu infidelibus ad fidem conuerso, ii alter. te integra, id est . antequam contrahat cum alia , ad eandem fidem etinueriatur . tenentur se invicem recipere, CI. ιn eis. e. Duanto, M. stii retin isur, in fine , . Furfnae. citi q. 143. n. Iis. de qua pLra g. δερ. .

f. VII.

Pres tintus , o resoletiantαν otia qtiaesiones e rea murrima hi vi ἱ- ὸstim ionis,festim ad Frim cίν; unum , odi iliciis inter ities in i .ntium . XXXVIII. D. hic apitur in e. Ga dhmvs S. h. t. ubi imprimis consultus Pontifex Innocentius III. utrum paga- . Di, seu iusdeles accipientes uxores in secundo, vel te tio, vel ulteriore gradu sibi coniunctas , pati converso- nem suam ad fgem . debeant simul temanere vel abis inuicem separatiὶ Respondet Papa, quod cum sacramen. 'ia tuae contu ii apud fletes , & infideles ex illit . utide

Ud Iem tibὸt tirirem iae ians urit hos, ara ctim , illo. non a m stat . Iam . Et cum in praelictis eis busia pagam licite contrahant reatrimonium . quia Gallita. tionibus Canonicis nqn obligant ut .d tu en/m au nos deia his, quae fcris fiant. Dicare I. Ccris.) ideo in fauoremia fidei Christianae libete possunt se copulari , de lieite vi remanere coniuncti . cum ser Sacramentum Bapti sinivi coniugia non solvantur. sed cramina dimitiantur ; de quia vi alias viri timentes . ne ab uxoribus deserantur , facileti reuocati polient a fide recipienda. Consultuet pia terea idem Pontifex, si pagani simulis plutes uxotes habeant, utrum post convellionem omnes , , vel quam ex aliis retinere valeant ρ Ad quod te spondhtia Papa non directe , sed indirecte , ut notat GL hie V. M te quam.) quod unam tantum scilicet pii mare de. - heant habere , cum ab initio una colla in unam tremi-- nam si converta e I S. scriptura hortatur quia propiose loe reii uel homo parrem , O matrem , ω auhinebit., tiaori sua , o eriant utio in earne tina e non dixit tres,ia vel plures, sed duo i nee dixit, adhaerebit uxoribus. sedia uxori. Nec enim unquam licuit alicui simul habere plu-

- huerunt uxores, de se ab adulterio sunt exeo sati. Idquoia etiam probatur ex Evangelio e ualetistia ἁimiseris in ,, rem hom ob fornicationem. atiam acidierit, maee altis ., s ergo uxore dimissa , alia de iure duci non potest . ,, multo magis nee ea retenta, per quod evidenter appa- ,. ret, quod nullus plures smul potest habere nxotes, nec aliqua plures maritos, eum non ad imparia iudieetitvt. Ita habetur in iit. e. Ga Amus, β. suis vero . l. t. Exqum patet, quod e lux conversus , post Baptismum , primam ha te debet in uxorem, GI. istae in inna.

, porro quia pagani, seu Gentiles uel etiam Jodaei secundum ritum suum . s velint, dant libellum ripue uis uxoribus, quaeritur. utrum, illis viventibus. possnt coniari versi ad fidem . vel ante eonversonem , uxores suas reis pudiare ρ Respondet papa ..eum in Evangelio Christus,, tale repudium reprobarit Matth. io. o Liae. Io.) ideci . conuersus ad fidem, uiuente legitima uxore i aliam da- eere non pote. nisi poli conuelsonem ipsi ut illa re-- nuat habitate eum illo . vel f eonsentiat , non tamen ,, velit cohabitare eum ipso sne contumelia Creatoris .ia vel ut illum trahat ad peceatam mortale, O .c. Onante. ,, h. t. in quibus easbus petere restitutionem non potest

sed ea ipsi neetaretur . etiams constaret . ipsum iniusteo spoliatum fuisse . quia secundum Apostolum i. Cον. 7.4., non auim servituti ivi. es saris , atit δενον in tuisse , modi, ut habe tui nic , Ωυι autem. Quod s conve is sus ad fidem dimisi uxorem . propter praedihias causas ,

& uxor, antequam vir eontrahat eum alla. converta ur

ad fidem, compellitur vir eam recipere, i. ouoa s sit. Denique si paganus, seu insidelis dedit libellum repudii M urora suae, & ipsa nupsi alii . secundum ritum suum .is pollea vero etiam vir conuersus eii ,3 sdem . & uxo eri sua , quam re udiavit . & quae nupst alteri , similiter

an versa est ad fidem , hoc easu, quamuis secundum riri vangelicam veritatem . qui duxit dimissam . moechetur ris non tamen is , qui dimisit . poterit dimissae fornieatio nem 'obi ieere, eo quod nupserit alii poli repudium, etsi,4 eam teneatur vir recipere , nis alias suerit fornicata ,

XXXIX. Porro ex hoe cap. dedueuntur δερο. assertiones. Assertio a. pagani. seu infideles con uncti in seeundo, ter taci, vel ulterrore gradu lineae colla te talis . Iure Canoniecitantum prohibito, si convεttantur ad fidem . non debent separari. quia prohibitio Canonica . quoad contrahendum matrimonium. non extenditur ad inii fletes, qui sunt extra

Eeclesiam , tu ita illud Apostoli, Otita enim ala nos δε hu . ψtia Iulis svivia, iussi re se Nee oblitantur Constitationibu u

non .cis. ut hae dicitur , quae ab Ecclesia feruntue ad spirituale regimen animarum . Si vero sat in tradu lega Divina prohibita coniuncti, debent e vers ad sdem sep, rari. quia tale matrimonium est ipso iura nullum & etiam in faeles sunt subieEli legi Divinae . Quia igitur matrimo nivm inter infid/les est verum matrimonium. prout inviis tutum est in ossicium natura . nempe ad generando ,

educandos liberos . se ut ast inter fidem, o dictum β. praecedenter & quia matrimonium etiam infidelium repulariter non est separandum, iuxta illud Christi, Mati. Is. ω, Datis .asti st. Rmo non separes r ubi loquitur fle matrimonio, non solum Christianorem , fel etiam Judaeorum . cc aliolum inta delium , ideo si infideles non contraxerunt in piad. hua lege Divina prohibitis. legitime contraret tint, ae pio: nde si infideles conversi ad stim volunt cohabitate sne contumelia Creatoris, Ec perieulo inductionis a3 peciacitum . non sunt separandi . sel lieite manent eo iuncti . qui ante conuert:onem ad fidem matrimonium contraxerunt. quia per sacramentum Baptismi non disialuuntur conrugia s de elimina dimatiuntur, ut dicitur in hoe cap. Ratio est. quia matrimonium aure natum consilit inter infideles , δρper conuelsionem ad fidem , live pioseisionem fidei non tot litor ius naturae. Santh. l. 7. dg q. n. 4. XL Ubi praeterea notandum i . Personae, inter quas in γε Diuino, naturat: prohibitum est matrimonium etiam inter atis deles, sunt coniundiae in primo gradu lineae reti .e, ut sunt parentes. & filiae item quae sunt conivntiae in ptimo gradu consanguinitatis in linea eos laterali, ut sunt ita tres, de sorores: nam etiam insdeles in his ata di bos conia iuncti . cum ad fidem convertuntur, sunt separandi, Somi.

I. 7. ae mair. . . 32. num. Ita Aetor. p. a. ι. s. c. q. in 1. q. Bois. hic num. I.

Notangam a. 4 mcultatem habet id . qnod hie dieitur, Sacramentum coniugii apnd fidele . & infi/eles existere . nam Metamenta lantum sunt in Ecclesia, e. stila ex Λώ.

22.catis. 24. q. a. c. Extra. τι .ea . i. e. i. & extra illam nullum reperitur Sacramentum, e. Plertimque, et . f. Hinc M.

ἡamentum Omnium Sacramentotum, si tittitie Claris. non la

I ii Io, consequens est . quod omnes non bapti rati in Eeclesia esse non possint . Verum respondetur . sacramentum accipi. vel late , prout est iῖgnum rei Saetae non conferenti tritiam, adeoque Sacramentum naturalis, ae Veteris I egit Mosaicae; & hue iuulo te petatur etiam inter Iudam, Ac in is sietes aliquo modo significat unionem Chiatii cuna Ecclesio alio modo accipitur matrimonium stacte, pre ut est Saetamentum novae , seu Eoanaeticae legis inlliturum a

107쪽

gratiami & Me modo nω reperiter . rus intat Chiisti, nos, ut plutes docent apuὰ Barbos i ι n. 4. Quare in e.

Chri titisti . 8. h. t. nomen sacramenti sumatur in genete,

lata , prout est signum rei Sacrae . seu senaseat rem M. a ciam 'i & se Saetamentum coniugii etiam existit apud itis del/so in eap. veru praeeedenti sumitvr in speeie pro Saeta linenta nou legis , fle repetit ut inter selos Chtillianos .

XLI. Utrum autem matrimonium ab infidelibus contra elum, s postea ad fidem eonvertantur, per Baptismum fiat verum saeramentum nosae legis, dubita toti Reis. Quam-υia mittimonium inter in fiseles contraesum . non sit sacra meatum 4 eum nullum subsilat Saetamentum sne Baptismo . qui est sacramentorum ianua , iuxta Cone ilium Florentinum in mereto de Baptismae s tamen ambo conis iuges ad fidem conuertantur . tale matrimonium effieitur Saetamentum, saltem s post Baptismam millinum matrimo

ilium in infidelitate contractum novo consensu eonfirmetur rvelli antiquum uetbis . aut nutibus approbetur 1 quamvis alii putent fieri Saeramentum statim ae coetustes hapti Eantur . tiam sne nouo consenis. ut docet Saul Κι. a. Aemaιν. d. .

Fhom. in 4.ὰ f. 2ς. q. I. 9. i. vhi dieit matrimonium infidelium esse Saetamentum, non actu. siil habitur quae sententia videtur probabilior. Ratio eii . quia matrimonium

infidelium non ea ratum, nee indissolubile . e. Ganto P. A. t. quia sellae et non eis Sacramentum , sed i atim atqne coniuges isti baptizant vi, fit, manetque indillai ubila, licet alter . vel oletque ruisum a fide deficiat. samque persecte

lenificat indivisibilem unionem Christi eum Ecesesa. ergo

latam , ac baptirantor . elscitur Saetamentum . Neque vero in proposito descit sussulens consensus nam eo ipse quod baptirantur. virtualiter. & implicite consentiunt in rnatrimonium praesent . ut sit indissolubile , de petieete sis ni ficet unionem Chri ili cum Eeclesa, qeae indillo lub. litas tipposta Chiilli initi lutitiae, quasi ex natura rei consequi tur ad Baptismum , unde eo ipso quod intendunt baptirari, virtualiter. & implicite intendunt etiam . ut matrimonium lius contractum fiat, & si iudissolubile , adeoque etiam aetamen in m. Et hac ipse contensus eti signo externo Baptismi exprestus est noua materia & nov. sotπι huius sacramenti, qui etiam novus consensus dici potet . Et quamvis atras ad matrimonium de novo contrahendum inter eos, qui antea nunquam con uetes fuerunt, non susticiat eiusmodi consansas implieitus, es interpretativus . sufficit tamen ad matrimonaum is ua, quod non eii omnino novum qu

ad subitantiam. sed solum quas novum , in ratrone sacra. menti . Et indissolubilitaris quia scilicet quod erat contra- Ebas naturalis . prosinua I solubilis. fit insolubilia, lacer , vi reptasentans unionem Chii sit eum Eeelesa. XLII. Notandum 3. Et si olim tempore primitivae Eecle. sae & pluribus fisculis sequentabus ., propter frequen emconuerscinem infidelium ad fidem Christia a m. laudabilitercon ax fidelis cum infideli cohabitabat, ex consilio Apolt

ii l. Coetinah. 7. quando sine contumelia Clea totis cohabi. tare volebat, ut refertur In c. Iam nune. 8. in seqq. causa 8. q. a. quia tamen succedentibus tempotibus . experientia docuit, non modicum periculum peruersonis imminere

coniugi fideli. s smul habitet eum infideli . ideo eum conis

uetudine Ecelesa ieceptum fuit. tum etiam ab ea praece. v tum, ne coniux as fidem convelsus permitteretur smul hi

hilare cum infideli, e. Iudaei. Ici. citis. 28. o. I. Idque ei.

Iamsi subesset spes conversonis, Santh. I. r. dis. 73. N. II.

XLlII. Assertio a. Si Paginos, seu infidelis prius plures

habuit uxores, post fidem lati eptam adhaerebit primae, quia tulit unquam iacuit plures timul habere uxores, nis cui Divina revelatione id fuat concessum , ut habetur in cit. e.

otidemus. g. h. a. Quare pluralitas uxorum s mul ductarum, , ton solum Jut4 Canonico. & Ciuili, sed ei iam Divino , Evangelico & naturali prohibita est, ut probatur in eu. c. aAdemtis 4. Qti a mero. Unde sequitur . s. Pontificem . cum non possit dispensare in In te naturali , vel Divina ron polle etiam dil pensare, ut quis plutes fimul uxoles hi. beat, Dura. I. τώ dig. so. n. s. Et sicet citam Patriarchae antiquae legis plures simus uxores testani et habuisse, id tamen latium eli ex dilpensatione De l, ut dicitur e. 9. NeetitIi . Hate autem dispentatio concella fuit a DEo , non per externam scripturam , vel locutionem . sed per inspirationem internam sillam patitarchis a DEO . sive Diui. ma revelatione, ut hic dicitur, quae postea derivata fuit , vi consuetudinis, ad reliquum populum Israeliti eum . ita Di omnibus tilis licitum esset pluret uxores simul habere ;Idque, ut retilii placaretur fidelis populus, ex quo Messias

XLlU. Vertim non e i a lege Evangelica huiusmodi dispensatio sublata fuit a Christo . Matth. ro. ubi matrim

n um ad primaevum statum reduxit , in quo unam tantum D xorem dueere licebat. Quare nee fideles, nee infidelet hodie habere pollunt simul plures uxores , & cum infideles convertuntur ad fidem . debent redite ad primam legiti- ream uxorem. & separandi sunt ab aliis uxoribus , quia

matrimoatum eum illis initam erat irritum, prout expreste dicitur. In e. Gotidemus pen. h. t. Nam lege naturali etiamolam, di in υeteri Lege matrimonium initum cum dua-hus uxoribtis erat irritum & sola DEt dispensatione validum iuris postqdiam ergo Cht41ius cassavit illam dispensa riuuem, mauunonium illud uritum cil iurent iura, ut ab

Tit. XIX.

initio siserat. Itaque mittimonium etiam insὸ Eliam eum plumibus see minis initum est irritum , non piopter legem hostivam Christi , quae noe oblitat infitiles . ante susceptum Baptilmn m. sed propter Ioa Divinum naturale illud irritans, per quod postquam Christus sustulit dispensilionem Divinam, vi cuius lie 1 tum erat plures smul habere uxoret ad piistinum statum reductum est Mattimonium , ita ut duae denuo non si licitum plures smal hibere uxores. sentptius in lege naturae saneh. e.Ldis M. n. 4.& alii apud i psum Similiter eis plures DD. tradunt, non posse Deum disia pensare , ut una uxor pluribus vilis smul nubat eo 'hodhoe etiam si eontra prima principia iuris naturae e contrarium tamen tenet Sania. eir. δν. 8o. n. 13. eo quod hoe non itare pnanat iuri naturae nee ita si inirinsece malum. quin DEUS dispensite possit. ut diesum supra Tit. I.sec. q. f. n. ia . o puribus sqq. hoe libio, tibi plura δε his dicta sunt. XLV. Potio poena viri dueentis. eodem tempore , plures uxores Iur. Civili est pcima arbitraria , iuxta qualitatem personarum, Farinae. n praxi p. s. qu. I 4 . n. s. qnam

vis etiam possit infligi poena capitalis . sue mortis. Meneeh. de arb/tr. Ivid. cosa 4 . n. io 3. ios . sent etiam mulieri . eodem tem te, nubenti plumbos viris, similiter pcima arishitritia imponitur, Farinae. e. I. n. 18. imo enm plurali taxmaritorum malici magis repugnet legi Veteri divinae Evangelieae , & inti natu tali, quam ipsa uxornm pluralitas, ideo tisdem poenis. imo etiam gravioribus Blectenda est . Me

nati. a. a/hιD. Itia. e. ι. n. Ias. De Iute vero Canonico poena latet eontia hentis secundum matrimonium . viventeptima conjuge. est publiea ignominia, quia vestes ea. pilla eis ineiduntur in ignominiam , e. De beneditio 3. Oibi GI. V. Et mea batos ea . gr. q. a. Eagemque poena

imponit ut molieti nubenti ἡuobus vitis rinae. e. s. n. lo.

crim. Canon. e. M. n. a. q. At perna , ubi addit, quidam existimant, pio erimine isto impositam esse etiam excommuis nieationem, quae ipse facto incorritur.

XLVI. Asse itio 3. Si Pae nos seu insὀelis . repudia auxore scia, conversus ad fidem matrimonium eontrahaa cum secvnfla, etiam poli Baptismum dimittet eam , quam se. eotido duxit. & adhaerebit primae repu/iatae et etiamsi haeetum alio matrimonium conitaxerit, nisi illi fornieati suis set , prout deciditur in eis. c. Gaaciemus E. 3. Pui aur/m h. t. prima pars probatur. quia eum tale repudium legitimae Oxoris Christus reprobaverit. Matth. e. 9. non pate: qnis licite, & valide aliam, etiam postquam eonvellas est

ad fighm chiisti habete, nisi post conuarsionem ipsius il

la tenuat habitare cum ipto vel non absque contomelia Creatoris, aut periculo perversonis r quo cisi . eis uxor repudiata restitutionem peteret & de iniussa spoliatione constaret, ea ipsi deneghretue, ευ;a foro. foris non siti ἡ-9ι fovitati δειν eitis r. C,in h. s. Igeoque is, qui veram, & legitimam uxorem repudiavit, tenetur etiam 4 poliquam conversus et ad fidem, recipere repagia tam . &illam, eum qu secvadam matrimonium eo nitavit. 4imitistere , quia illa naa ea legitima uxor, ne habetur in eiι. e.

G. demus.

XLVII. Serenda pars, quod etsi repugiata rem alio matrimonium contraxerit. nihilominus restre debeat ad .irum, qui eam repa 3iavit, prohatne , quia per tale repudio m non soli dissetutum vineulum matrimonii, Mart. e 1s. Neque potest mulier eodam tempore habeta plures maritos a. Cor. 7. adeoque is, qui talem repudiatam duxit Eefacto in Oxorem moechatus est , eaque non des nil este uxor legitima prioris mariti. Non tamen poterit, qui eam dimisi, seu repudiivit, obiice te fornieationem, seu adulterium dimissae, seu repudiatae, ex eo, quod nupserit alii poli repudium , licet matta munium non tenuerit . quia adultellom non committit ne sine dolo, LMn. E. d. .Puιιεν. &repudium erat approbatum lege antiqua Ueteris Testamenti, c. 24. Deatem . di ideo videbantur Judaei, & infideles ea diatentes excusari ab adulterio , quia eis repudium non tenuit, infideles tamen contrahentes matrimonium eum alia exeus ibantur ab adulterio . quia instElei noti subiiciuntur Eganaello. a quo repudium fuit repto bitam, Asb. in cit. c. Gaurimωs. n. a o. sed Burno apud Atiae. s. Nisio in elis. c. Gativimias. q. Qui autem . num. 4. h. a. probabilius ait. quod diuortium factum per repudium non excuset ab adulia telio quoad Deum, & ia soro animae, quia ignorantia iti-ris Divini non excusat a peccato ; etli excuset quoad poenam temporalem in laici externo.

XLV IlI. Tertia part , quod talem molietem infi/elit,

s suetit sotnieata maritus ipsus potest dimittere, non sci-lum quoad totum sed etiam quoad uinculum , probatur. quia eo ipse . quod talis mulier eommittit adulterium. etiamsi postea contersa fuerit ad fidem , aequiritur marito ius eam omnino dimittendi , ita ut aliam dueere possit . quia per Baptismum vovea secutum non tollitur mat: taleius iam acquistum , dum adhue ipsa infidelis esset , quia per Baptismum non tollitur ius alterius , nee benescium alieti eompetens , GL sn. in cil. e. Gaudemus , quamvis omne peccatum, quod ovis in se commisit, per haptismum

XLIX. Ex dictis infertur licet dubium lit inter Do an in lege Veteri Mosai ea lieitum fuerit divortium , seu

repudium, quo matrimonii υineulum ditatuebatur, ita et uterque coniux ad alias nuptias libete trans te posset . nam

qu Idam dicunt, repudium iuiisse permissum Judaeis non tanquam

108쪽

De Divortiis: Ios

o uim lie; tum . sed tanqram minus malum It vitanda maiora ala o alii velo, suille licitum Hebi is ex dispensati titie DEI in lege naturali. cui reputium adversatur, quod pro

b, bilius videtua,.ut conflat ex c. 24. Deuteron. & supra dinum. At vero quia rapnflium iuri naturat adversatur, tu

ta quod matrimonium est indissolubile. non quidem omni

no scut est in dissolubile in lege Evangelica ad shε DEI

dispensitione dissolvi non poterat per sepu3ium . hane aviarem Gentilibus concessam esse nullihi reperitur. Pol leg.m autem Evangelicam certum ess . nec Judaeis, nee aliis infidelibus permissum esse tepudium, nec per illud dissolui matrimonium , quia Christus illad reprobavit , di matri in tum ad statum legis naturalis reduxit . a qua matriis morium etat indissolubile, & dispensationem Iudaeis eon cessam a DEO tev avit ι. is. Matth. ut dilium . sanes. I. ro. de marr. dis. i. n. 7. Quare nune infideles ad Chiilli fitim conuelsa, s tempore infidelitam legit mas via mores repudiarunt , cogen/i sunt post Baptismum ad illa, redite. quamvis iam alial mktrimonium iniverint: nili in casu ' qeo per conversonem alterius coniugis dissoluitur ptist matrimonium tempore infidelitatis contractum , ut er-ptem deciditur in eir. e. Gaurimas, ε. su/ autem. l. r.3e

patet ex supra dictis a diam uxor . quam Cen alas. priora sepudia a 4 duxerat, non erat legitima, nee talis esse poterat, nis 8issoluto prioris uxoris repudiatae matrimonio in vos utriusque coniugis consensus accederet. Sanch. e. i. n. II.

Neque praeflictu obstat . quos in fine eit. e. Gaademtis, dicitur: non tamen 2 mi ον poterit otiiora sim rati .m ἀι

Disii florei ι. t nam id eo solum pertinet , quod adnit

alum. seo fornicatio tempore infidelitatis commissa non censeatur deleta per Baptismum, quoad divortium , latione illiu . cete hian/um: non autem Ibi extendatur. quod scitis

nicatio admissa, poli repudium celebratum sit suffieiena causa divortii. sed intelligi debet de pt edente repudia . adeoque de fornacatione . quae nullo pario a culpa adulte sit eicusati potest, Samm L ro. dis 3. n. 8.

hienses. contraheb ni matrimonium cum uxori hus teluia His statium Harum . qui postmodum tonuetsi sunt ad fi vi dein Chrastianam. Unde quaestum fuit, utrum debeantia remanere coniuncti cum uxoribus relictis fiat tum suo rum 8 Respondet Papa Innocentius Is I. & concedit di vi nix Livoniensibus ad fidem converss. propter infirmita

se tem eo torra . ut matrimonias contractas cum oraribus sta

trum tuorum utantur . si tamen fratrihus illis sne pio

se decedentibus, cum talibus uxoribus cran traxerint ma

trimonitim, ut semen defuncti fratris exeitarent , itiit,ia letom inlateam . De caetero autem prohibet Pontifex, , ne tales deinceps . postquam fidem CFristianam iuster. ' , itit . sia re, rimonialiter eo lent. LI. Ubi notandum I. secundam Legem Mosaicam, quan do duo silites habitabant simul . A unus ex eis mora ansfuit sine libetis, debebat stater eius aecipere morem de

futicti fratris & iri suscitare semen Datris sui, ni e flatex e. 23. Deviraran. V. s. dum scilicet generat prolem. quae

nomen, & stirpem desciatis fratris propaget , ut exponit Menoeh. ibid. ham soboles infle nata attribuiret satri d. suncto & su perstes satet erat pater earnalis prolis natae

de funestis .etci pater legalis. Atix. da Nato hu n. 1. LII. Notacidum I. infidelis, qui cum uxore contraxit di consummavit reat imonium tempore infidelitatis . honsores post haptismum ualidum matrimonium contrahere cum conlanguinea illius usque ad qua tum pradum, ut e sat ex eis. e. ti t. h. t. ubi Matu tut , infideles cooversos alfi3em n n polle ducere uxores, eum quibus illorum staties, tempote inlidelitatis contraxerunt: nam talis amnitas oti,

ex copula coniugali, non est impedimen in m mere indBctum ab Eccl4lia, sed quiadam vinculum naturale amicitiae instar consanguinitatis e eam e go in deses conversi ad fi/εα. post Baptismum fini assines illis. quibuscum matrimonium contraxerunt , intrat quartum gradam affinitatis, & i, mi ebite ianitiet legibus Ecclesae, non poterunt valide eontra

hera matri reonium. quamuis Maildum ellet matrimonium

si tempo e infi/elitatis contraxissent, quia affinitas illa non dirimit reatrimonium iure naturali, sed solo Eeel .s,sita. a quo infideles, ante Baptismum, sunt exempti. NEc ob itat , quoa infideles non et ut subiecti Legahus Eeel Esω .

quando affinitatem contraxetunt . adeoque posset inter eoqmatrimonium conssiere: at vero subsunt Ecelesae tempo Te . quo volnet 1nite matrimonium, ti tune illud est iiii talum ab Ecclesa intra quartum gradum affinitatis. Son h. I. . de mair. dij. 13. n. F. Itaque ratio, cur non possit in.

detis .conversus ad fidem . post Baptismum , contrahete matrimonium cum uxore relicta satris sui defuncti , est . quia haee est illi contentia in primo grado affinitatis in ii ne a collate tali r afle ua s de iacto insdelis con9eisus ad

fitim contrahat cum tali matrimonium . Me non tenet ,

sed .st itiitum Jure Ecelesastico . cui iam conversus subit c isti & consequenter se con uncti debent ab invicem se. parati . eum matrimonium hon subs sit . meipi deiat. nisi Gelasia eum talibus, ex causa justa, dispenset, ut hahetur in fine huius cap. LIII. Hine iam patet. qnis si υε tus sensus . seu intelis l. int huius cap. videlicit, quod matrimonium hie suetie contractum ab nis. qui iam etant fideles . & l tibnt EO. etesias ieis obligabantur; & ideo haeess,tia suis illis dispensatio. Quod autem in fine additur prohibitio, ne tales dac telo. postquam fidem veneriai, shi eopulenti id ita ieielligendum est . quod infidelas, qui usque ad illud tempus. post e versonem ad fidem. mattimonium eum mordi. licta fra iis defuncti contraxerunt. titantur matrimoni

per dispensationem Ecclesae: at vero eum illis. qui de ineem et conversonem se contraxerint . haud ἡisphnsetur; & ideo otitia praeeipit Episcopo, ut illis deinceps tale matrimonium inteiaitat. Earti . in Cessis. in e t. e. titi. n. a.

LIV. Porro quod ditium est 4e infi/eli, qui eum uxoresattis d.stincti matrimonium iniit, & eonsumma sit, tem poma itifidelitatis . non posse post Baptismum v xlidum rex.

timonium inire eum eonfinguinea illius intra quartum g 4ὰum, i8 etiam locum habet, si tempore infidelitatis initum

sit matrimonium , etsi non consummatam. quia eti3m ex matrimonio rato oritur quiadam Minevium naturale pro*in

qnitatis, quod durat post Baptismum . qno tempore Iam fideles sub ieiuntur Et lesasticis legibas . per quas imitatur

matrimonium tum consanguineis uxoris . seu sponsae de praesenti etiam nondum cognatae . quia per tale matrimonium conjeges ita8unt sbi divinam potestatem in empora. mo do illo fl matrimonium tempore infidelitatis sierit validum

saneh. eis. 2 . 61. n. 6. Pluta de hoe videri possunt apua eundem est. dis 63. n. 8. sqq.

f. IX. Iui si Dena muIinis insidiamis vitis molli sui , s

LU. De hae agitae in e. si ρtis. 1.h. t. quod est delum plum ex Concilio apud Uolmatiam habito , ubi diei tortse Siqua mulier cum aliis conspiravit , seu machinata sole

se in mortem mariti sui , & ipse se flesendendo aliquemia illorum oceidit. potest ipse , s voluerit , post mortem

ό, uxoris aliam 4neeter mulier autem, sine spe eonitigii. manere. N poenitentiam agere debet, adeoque post moristem mariti sui alteri nubere non potest . Coneordattextus in c. sistia 5. eatis 3 t. q. a. ubi tamen habetur , qtiod

rem xxoris, quae verba desunt in cit. Can. Decreti. os . tim infliotrn. panιientia stillatia, abGaa De ιovulsi man/at: ita ut tum demum possit maritus aliam in uxorem ducere: ipsa vero mulier non possit, post mortem mariti sui, altera n here, prout habetur an uiroque textu, di siectius textus ex altero supplendus videtur, ut notat Henriccan f in c. I. n. I. A. r.

LVI. Uhi notan8um x. In easti huius e. 'mulier in Mean m machinationis in mortem mariti privat ut spe suiuii eoniugii, ita ut post mortem mariti non possit alteri nu- here . non propter maehinationem in moriem reariti. sed propter hinnici/ium factum a uiro ad sui defensio em, cui

ipsa causam delit: nam ut propter machinationem mulier impediatur contrahere matrimonium, post mortem vi

ai & alteri nubere . necesse est . quod machinatio habuerit effectum, ita ut maritus ob illam machinationem uera meidatur, c per hoc. 3. CP e. sn.de eo. qui rixia in manim. Oe. N per talem machinationem impeditur , ae 8irimitur matrimonium, iuxta citatos textus. Non ergo hier unitur muli et propiet machinationem. quia illa non haiauit essectum 2 nam maritus ipsius non luit ocellas e sed ipsa mulier punitur . propter homieidium . cui ipsa ciuiam dedit: per tale autem det esum solum impeditur, non autem dirimitur matrimonium 1 unde s mulier ista. post motis rem mariti, contra prohibitionem legis contraheret cum alia matrimonium. illud teneret . ut tradit GL M. hie, de se intelli tendum est illud c. Aiax. d. Nae hie n. 4. in fine. Notandum 1. Maritus in exsu huius cap. non prava ne spe matrimonii coetrahendi, post mortem uxoris . eum alia

propter homieidium necessarium, quod fecit ad 4ε sensionem vitae suae, quia inuasus aliquem oecidit . N. se innoeensisti sed mulier machinata est in mortem mari iii & mr-st aliquem, et maritum oecideret, & se eulpabilis suit . ipsique impalatur homici 81um a milito patratum r ideoquuin poenam prohibetur post mortem mariti nubeta alieti . All. hie n. a. o R. LVII. Notandum a. Quod autem si totum est ἡe mu liete, nempe quod mari ius. propter insidia, vitae suae stu-His, possit uxorem dimittere. N post mortem e uuem aliam ducere, id proce/it etiam ex parte mariti, quia hie factum solum narratur, sive casus eontigit in muliere . Quare lietiim maratus vitae uxotis suae ins diat ut soli , non tamen eam occidit, sed tantum eum a sita e spiravit in mortem illius, & alignis ex illis occisus lait, potetit smiliter maritus dimitti ab uxore, si rearitus ei suffieientem secum ii Iem prasset, iuxta c. I 3. in fine, da restit. oes,or. Et ipse post mortem ipsus non potetit filiam tirorem ducere, quia el eadem omnino ratio. Arg. s. a. ga. q. 6. Canis.

Notandum 4. Propiti insidias , quis evniux siturit in

uitam

109쪽

epirati pollunt coniuges. quoad torum. & mutuam cohaiahitationem 1 nam quoad legem mitti mouit punitur assentit conatus, etiam non secuto essectu , dummodo afl actum aliquem exi. rnum fuerit perductus , non tamen matrim viii vinculum discolvitur . quia a 3 huc manent toniuges , Asb. in e t. e. i. n. 4. l. r. Farinae. in praxi erim. p. I. q. I 43.

f. X.

An nost/ν alias praeterea eas fas , divortiam λυν eano

LVIII. Altinio r. Generatim loquendo. ob erave perieulum animae , seu salutis spiritualis toti iugis lieitum ei

se ab eo per divortium separate , quamdiu tale periculum durat. Ut si unus coniux nitatur alterum ad pia via peccata pertrahere I tune enim iieite ab eo divertit, seu se se-Pxtat. Ratio est . quia Iure naturali. & Divino permissum

est cuiqve periculum corporis cavete , ergo multo reatis animae. Sanch. I. io. de marri dig. 37. n. I. imo etiam quasque tenetur periculum peccati vitate , auxta illud Mitth. 8. si orsis, stitis fundeιidiat te . ariae eum , in p.r e dίς re. Neque vero as hoe divortium opus est Ju- Is sententia. tum quia non est perpetuum, sed tempo-va e: tum quia ob motam eli periculum lapsus in pecca-

I.IX. Porro secluso periculo inductionis in peccatum, obrullum aliud crimen quantumuis prave, prater fornicati nem earnalem. & spiritualem , lietium iniet coniuges divortium instituere, ut constat ex c. r. l. t. quamvis mari-iti. ad t/mput se possit ab uxore eriminosa separate, . eausa ipsam corii genii, si hoc medium opportunum ad ipsus

emen flationem esse videatur: quod etiam vice versa, quandoque lie/hit uxori ad emendandum maritum, si comm Marossit. N piobabilis spes ist id medium profuturum quam is vas alias regulati ter non deceat . nee incumbat mulieri vi xum corrige te cum ipta sit subdita viro , at hie sit eaput 4psns. sauch. .it. se δ. 17. n. g. edi 4. LX. Asserata a. Praeterea ob grave perientum vitae . &salutis corprital 1ς , imminens alteri coniugi ex cohabitatio-xe, quod merito etiam virum constantem, ae prudentem,

spectata ipsus personae qualitate, terrete pollit, licitum est coniugi metum passo divellete, donee periculum cesset, &su iiciens cautio ipsi praestetur de malo imposterum non in

se te nio, san h. cit. ιis. Io. dis i s. n. 2 de pilet ex e. Ex rro missa L O ιop. L3rs/ros iῖ. vi resit. Des or. Ratio est, aia nemo tenetur, cum tanto luci periculo , aut damno. s.ce animae, sive corporis, aliis obligationibus satisfacere , ergo nec obligationi matrimonii.

LXI. Hine insertur i. Jussam causam diuortii virum praebere uxori, si sit leno, eamque incitet ad adulterium, vel Edomiam. ei ad satia, Sumh. eit. dis i s. n. 1. Insertur a. Iustam esse causam divortii lxuitiem mariti

ndecunque tandem provenientem. ut si uxor tulie metuat Hortem. vel mutilat ionem membrorum , ob saeuitiam vi si e vel f is grauia, seu atrocia uerbera uxori intitat, esto sua culpa occasionem uxor dedisset . I. Nec timcrem . f. io nde, Eri eo , qtisci mei. ean . Secus est, s moderatam cata agationem tirneret, quia hane vir inferre potest uxori. Don item aerem, ta immoderatam verberationem, etiamsi uxor deliquetit. sonth. ιit. dis. 13. n. s. Non tamen sussicit ad divortium . sed semel, aut iterum vetheratio, quantum vis atrox, praeter consuetudinem uiri, ex insolito. & inpenti itae motu acei gerit , nisi ejusmodi verberationis saepius imposterum exercendae probabilis timor adsi . San L

Inseri ut a. sume lentem causam divortia praebere graues λ seες ueniet discolaias, & rixas, quae nimis molestam re/dunt cohabitationem iniet coniuges, Sania. e t. 2 fis n. I.

Insertur 4. Si aliet coniux sit omnino sutiosus, ita ut s- ne vitae, aut alio ptavi peliculo . cum ipso habitati non possit; tune divortium institui potest . ae debet, secus est, D huiusmoξi periculum absti tune enim eis inolestum tit

habitare amenti, tamen ea molestia toleran/a est . quid enim Iam liamonum in , quom sortiitis eositis mulieris Ma-νittim , vel xxoram molli por/i sem esse, I. Si cum ritem a tas . Si moratus, exstit. matrim. Sanci. cit. a f. I s. n. g. Insertur 1. Etiam lepta, vel alius pravis morbus cunia.. iosus praebet sumeten .m eausam di sortio eum tune alia teri conjugi sano ex eohabitatione grave immineret pericu lum, Conmg. eit. atis. 4. n. aa. cra a 3. Plura de his videtivossunt apud A A. cit. LX si. Fididiesit add/ndom i. Cautio sulti ciens , qu I vrmitanda est ob saevitiam viri, censetur ea, per quam, at .hatrici h tini viri , satis eonsultum est incolumitati uxoris. qualis est fideiussotia . aut pignoratilia e interdum etiam sui it iura toti,, ii probabilitet piobetur, virum probum iuramenti teligionem plurimum revereri, Saneh.I. ia. de matris

Addendum a. si caula diuortii, propter grave periculum animae, vel eorporis, notoria st . propria auctoritate , divortium inter coniuges fieri potest : securius tamen est , imo ob scandalum vitandum. plerumque necessarium est,

ut ex ossicio Judiei, Pecthsi,uiei id diuottium sit, nis pelliculum in mota esset, uel non si facilis aditus ad Judicem, Sams. sit. 18. n. 3. Lum. c. I. n. 18.

heri edueari. & ali debent penes coniugem innocentem ;& quidem expensis patiis. s is di Vottio causam dedito si vero mater dedit. apud patrem, expenss matris locupletis. nis pate, minus idoneus sit; tune enim apud matrem nuiati iri debent, ut habetur in Atit . Si parer, C. Disertio DSio. quae desumpta est ex Avith. O ιiceas matri, O aiat. I. I Ad

men limitandum a. his coniux innocens. qui divortio ea uiatim non ἡ ε/it si infidelis, is autem. qui in eulpa suit . si fidelis: tune enim in fauorem fidei, ne proles in ius

Aelitate educetur. tradenda est alteri eoningi fideli, e. ust. in eo et res infidei. Limitatur a. Si culpa .iri factum est di uortium, set mulier transit ad secundas nuptias; tune proles non relinquitur eflueanti ips matti ut colligitur exiit. Atit . si patre o Atias. s. I rear g. II ia2 5 an A. cit. I. Limitatur a. Si mater causam dedit divortio . & locuplὸς st. pater autem si minus idoneas. sve pauper; tune apud

matrem proles educanda est, ch. Auli. Sa poter. N expres

sui in eis. Auth. Ii Mi s. Iliad. Idemque smiliter dicendum est , si e contrario pater dedit causam gi uortio &ipse locuples si mater autem pauper et tuae enim alenda est proles aput patrem. quia eadem est ratio . ti pater ,

ac mater sunt correlativa, adeoque dispositum in uno censeatur etjam dispostum in altero, Sancs. e. i. n. q. o Lυm. c. I

DE DONATIONIBUS INTER UIRUM, ET UXOREM. ET DE DOΤE POST DIVORTIUM RESTITUENDA .

Dictum est Tit. pr feederit4 de diuortiis r sed quia facto

divortio. dos solet repeti, & plerumque litigatur de donationibus Actis reter eoniuges, ideo agitur nune de A natione facta intem vitum, uxorem, & de dote relli- tuenda post diuortium.

Dp dimittendum, /uplex est donatio inter eoniuges, quae I dam fmplex. sum fit stratis, & ex mera donantis liberalitat , L . in pνities. a. Ponarion.surdam vero fit. b cati sam aliquam, qualis est donatio ante sive propter nuptias . quae fit a marito uxori propter matrimonium in compensati mem dotis sibi datae r sicut enim dos affertur a muliere asmati tum, ita ha e donatio fit a marito uxori, ita ut maritus de aure communi teneatur tantum flate uxori, eanti ὀotiationis , quantum ipse ex eausa dotis recepit , Aurh. Doedata, C.d. . an propter not. a. Sicut dos ante , S po I matrimonium . constraui potest , ita etiam haee donatio propter nuptias. g. In constituenda, & augenda , tam dote, quam donatione propter nuptias, servanda est aequalitas. 4. Sicut dos, soluto mattimonio . de iure communi redit ad mulierem , vel patrem dotantem , a. E. siaurimoriam. ita & donatici propter nuptias redit ad reati tum ,

uti. C. ae donat. ante num

II. His piamissis, dicendam , donationem simplieem .

qnae fit solius libatalitatis cma. inter vitem. & uxorem, consante matrimonio, invalidam esse . prout explesse hahetur in I. i. a. o' a. si vi donat. int/ν Urtim G tixarem; ubi ratio redditur. tum ne coniuges mutuo amore se invicem spolient: tum ne separentur mittimonia, s nan dianet is, qui potest. & se mattimonia essent venalia. & nec ncordia pretio conciliati xiileatur. Est autem, ae dieitur donatio inter eoniuges inuali 3a non quo3 si omnino nulla, eum confirmetur morte donantis, ut insta dicitur: sea quia a eoniuge donante ad libitum revocari potest, Samo. ιιι. s. d. mor M. Bis r. n. q.

III. Id veto extenditur i. Quod non valeat donatiomere liberalis. etiam iniet sponsum , & sponsian de praesenti. ante matrimonium consummatum , Sanch. c. I. n..4.

quia est eadem ratio prohibitionis. Extenditur a. Non tau tum donatio inter coniuges est in.aiida . sed etiamsi donatio sim si ante contractum mattimonium, sed eius an se ius d. feratur an tempus contracti mattimonii , i. modoonsae q. C. d. rimor. an . ntipt. Ratio est, quia idem est aliqua 3 fera tempore inhabili. & prohibito , ac re iatri ad tempus inhabile, vel prohibitum. I. In t/mpus. or. E. uehared. instit. I. Tum, ς,, . it. E. de j, Ud Ei. Sanes. cit. AELI. n. 4. Extenditur . Non ualet donatio inter coniuges 1acla etiam per intermediam personam, I. Si oonfvis, 3. in princ. G f Generaliter. E. Er. Nam patia sunt per se , Vel per alium facete; qui enim per alium saeit, per se ipsum

1acbe censetur, M . yuν. a m s.Seuit. c. I n. g. Extenditur 4. Quam .is donatio inter coniuges non valeat. valent ta

110쪽

zt irr

De donationibus inter

e tigitae r nam s iere imo pretii. animo ἡonandi . eensetne

donatio. & non valet . sanch. e. ι. n. M. Extenditur 3. Legatum tamen inter vitum. & uxorem valet, quia snamvis sit quae/am 4onatio, resertor tinen in temptis Aissolviata matrimonii, quo tempore donatio inter coniuges valet,

IV. Porro de hae quaestione , qaando, & qualiter genatio facta inter e intes valeat . vel re voeata intelligator , alitur etiam in e . R. ti t. in priore eius parte A. r. ubi Papa Gregorias IX. ita rescribit di is Donatio . e stanteia matrimonici, inter eoniuges sal a. ea qua alter locuple- tior. de pauperior alter emetant, firmitatem non habet: M nis /onato is obitu eonfirmetur: 8e penituet euanestit .ia si revocetur ab eo, taeite, vel expresse. vel sis. qui M., natum attepit, prius de, tum naturm persilvat. V. pira explicatione notandum I. non tantum de Iure Cibili. sed etiam Canonico , donatio facta inter virum .di uxorem non valet. durante matrimodio dummodo ex illa donatione donator fiat meperior. 8e reeipiens loen pimetior : erso a contrario sensu , s Mnator sat loenpl/tior . e aeeipiens pauperior, valet talis donatio. AM. hie n. a. O AIM. da Nais n. a. Tune autem donator dieitur fieri

imperior, qnando dat. sve gotiat de substantia sua, ita ut diminuatur patrimonium suum, L Si spem s. s. f. sim sistis: ibit neque enim pauperior H qui non aeqaiias . Muψαid δε νιν movi. stio δε οβιι , με διδι ff. h. r. Si .ero maritus donat de reatra monio aequisito. sed donat isti/ qni3 posset aequirere . et s repudiet Hereditatem . dona elonis caula. Et ea deferatur uxori subsitnta . vel f svexit relictnm vel legatum uxori eum onere , ut det aliquid rea xiio. 8 hie Aonet illia uxori . tene valet do alio. iieet pro pter donationem maritus des nat acquirere, qnia non fit panis verior , quia non aequirit, ut Iam diEium, Atiae. d. Flavo

Notandum et. Donatio inter eoniuges saua, durante matrimonio . non est omnino invali/a . quia confirmatur morte donantis , nis expressa revocetur, quia taetrum, &expressum aequiparantur quando est ea/em uitiusque ra tio. alias secns, op. Iitieris. 7. de jaera patrem. Atix. hie n. 4 UI Notandem . Tres recensentur in hoe e. casus . in qui ut donatio iacta inter eoniuges . durante matrimonio . re nino revcieatur, ita et non confirmetur morte donatoris. Ttimus est si donatio fuit per donatorem tacite revocata .

placito filium esset diuortium, aut aliunde multaret, domantem .elle. ut nihilominus ἡonatio valeat. eit. 1 Ama. rua. Modin. tr. 2. Ae jU. dig. 289. n. Ia. Sanch. I. 6. matria f. i5. n. an. se n/O. s dorans vendat. permutet, leget ;vel dunei eanflem rem alteri, imo s pignori eam tradat , vel Φεciali hypotheeae subiiciat , taetre eensetur revocata sonatio , s constet de voluntate donantis ipsum velle, ut donatici possiat, eir. ι. Cum hie flatus . I. 1. maritu , Mo- Iin. c. t. sonth. e. t. n. s. Tertio, s coninx donatarius mores mutet in fletrimentum donantis, ut si Oxor donataria

adulteriam eommittat, te mata censetur donatio . Sanch. e. ι. n. ai. Plura exempla. Per quae tacite eensetur revoca

ta donatio inter coniuges videri possunt apud est. Seeundus eisus est , s expresse revocetur donatio latereon ures, ut si donatot eam revocet. & v. e. dieat , sex enitere donationis a se laesae, cir. 1 Cum. Le solas. g. Aia motio si A. e. vel si maritus ea, quae donauit posthaalii donauit, uel alio modo alienavit i GL hie R Geit. , mes eui. a. Tertius easus est , si prius moriatur doaata ridet . ut habetur hie in fine. Ull. Adflunt communiter DD. quartum eatim , in quo

tacite revoeatur donatio inter coniuges, qui tamen non po-oitur in hue cap. nempe si res donata non suit tiadita do. natatio: nam tune morta donatoris non confirmatur, omnia quippe iura, quae dicunt donationem inter coniuges eons mali , vel validam fieri per mortem do totis, uel dona

lim, intelligi debent. si traditio rei donatae inter.ed Erit .sυe ueta, ut si quando rei donatae possessio in donatatiuma his trans se ituri sive ficta traditio. ut si maritus Moet ali qes id tixoti & dicat se possidere rem illam precario, no mina uxoris, ι. suod meo. Ig. E. ὰν arq iis . possess. I. .em s uxor debebat centum marito & hie animo donan i, misi ei debitum ; nam ista liberatio habet vim tradi ii vis. Hι. I. Cum hie sata . q. si sponsus. E. fit. It hie .s L sta tiaditio, quia fingitur mulierem soluisse maesto &hisne d. inde donasse . de tresidii e uxori , Atia. d. N is

uerum hae procedunt quidem de iure veteri Digesto rum sed quia hodie ex C-lii tutione Jossiniani iti dona

aione inter vivos non requir In traditio rei donatae . 1 si

erit, s. v sv. c. de Amo t. in ristiamin I. i. Hae deo neque in donatione inter ecia iuges , sed dero a tum est 3 citi Ueteri per Novell. 16 a. quae licet in antiquioribus C

dic thus ti a reperiatur . extat ramen in retentioribus, te

se Horii. Caniso hic n. s. in qua re fides si penes Au.

VIII. pisterea in e l. e. 8. Q v t. Sane h. t. additur ria scol dos, solato matri in otio, ad mulierem c. se de do. eitici propter nuptias Tedit ad virum di nis de eonsueto ., dine secus est: neat, vel ea paeso inter virum , Ae ex, , , rem de lucranda dole , uti donat: e propter nuptiar ,

quod aequale si tamen ex utrique parte, hine inde eo,

M trarium intueatur.

IX. Ubi notan/um I. De Inre ecmmnni soluto matri monio , dos reuertitur ad moverem. vel ad eius haeredes .& donatio propter nuptiat Ed maritum. vel eius haeredes. adeoque de in re eommuni maritus nihil iactatur ge dote . Me molier da donatione propter nuptias . A ex. δε Noohi. in . r. h. sane n. 2. Notandum a. ualet ean suetudo , S pactum de Inerandago te, ' de lueranda donatione propter nuptias . N multo maris valet tale statutum quia hoe habet expressum con .sensum Principis consae tu/o vero tacitum, L D. Dibtis . gr. a. d. ινινι b. Ates. λ Noo e. I. u. 3. X. Notandum t. Soluto matrimonio. dos regit ad net x.m non indisti Q. , sed tres easus sint di imgnredi . ve luti t. Quan/o moliet se ipsam dometit . ex propria sob. stantia . tune re/it ad ipsam , soluto matrimonio, mria prE sumitu, sti nimiata /otem reddi . I. aenis. in princ C. viri; vixis. . . Menngo s extraneos, hoe est, qui non habet muli et om in sua praestate, fuit stipula tot dotem sbi reddi araee afl ipsem, soluto matrimonio dos revertitur . alias a molierem, est. L tinie. f. Aioa t. c. eod. Tertio quanis

do pater dedit dotem pro filia, ti stipulatui fuit eam sbie di. soluto matrimonior tum dos revertitur a/ ipsum o..1 4edit dotem smpliciter. N tune competit actio pro do te com mn niter patri. & filiae . I. a. si fur. matrim. &si filia emitur sui iuris, per mortem patris, Nel eius eman- eipationem. dos Mettur filiae, eique competit actio . qui est prosecta a patre, iique etiams extent liberi ex ipsa fi lia , I. I. E. sitit. matrim. O tib. Des 4. Cod. M . All. .

. . e. xit. I. Sane. n. o. h. t. o Atiae. de Nae . n. l. eod.

XI. Notandum 4. post matrimonium contractum. debetem aequalit, dolis . & donationis propter nuptias , nocisalum in euantitater sed etiam esse debet aequalitis in luetis ex pacto provenienti hus ut habetur in eli. f. S.M. ia .; nam si pactum de laetanda dote si ma1us, quam pactum de luerenda donatione propter nuptias . rearitus non plus lucrabitu e da dote qnam uxor de donatione propter nn ptias, Auth. de κρώajitara dolis rediat. τ. g. me seirin.

Seeundo, s si pactum sitium de lueranda dote. & non deilaetanda donatione propter nuptias, ut servetur aequalitas. pactum /otis trahitur afl flonationem propter nuptias. LCum m ιικ. χα εν ti t. f. s/n atitem Gnatio C. d. do nat. ante nup/. ae proinde sevi vir luctatur dotem; it, de mulier donationem propter nuptias. etiams nihil de ea actum si, L Fn. C. de pas. eonveni. Tertia sevi potet eonstitui flos durante matrimonio; ita etiam donatio propiee nuptias. I. Et aliis Insit. da donas. Quarto sedit ni auram/ntam dotis ante matrimonium, fle constante matrimo isto; ita etiam fit augmentum donationis eropter nuptias

quod flebeat esse aequalitas , post nuptias e tractat , salante illa, eontractas, potest esse inaequalitas i a qdiantitate dotis , At donationis propter nuptias, Ze in pactis snpεr tu etia . Idene praeedere ait Abdi de Iure Αuthenticorum . vertim hodie in mollis locis per consuetu/itiem soblata e donatio propter nuptias, ita dit saepe ea non fiat. sed eoasti. reatur dos mulieri, sne reeiproca donatione propter nuptias S.d ubi non est talis consuetuda indueens inaequalitatem inter dotem . Et donationem propter nuptias , vel disponens. ni omnino non fiat donatio propter nuptias . serυa j, des t dispositio Anthenii eae AEqualitas, C. A. pas. eon meis. ot notat A ex. da Nais est. uti. f. sane h. t. n. s. prope finem. XII. Caeterem plures casui Iure sint expressi , in qui hus ualida est donatio inter uirum , de uxorem. Veluti sti reo. quando Imperator, vel Rex donat uxori , vel viea vetti, Imperatrix, aut Retina marito, I. pH. C. s. a. 3e tradunt A r. p. a. Ab. II. c. Io. Less. t. a. de itis. e. as. λλxa. saneh. I. E. ae matri ius. I. I flemque est de alici supte reo Principe, eiusque uxore. Secunda s vir donet uxoiiseenniam ad resciendis aedes dotales incendio e sumptas. I. Quia se vir. I 4. e. eoae Tertio Mando uxor marito do Bat , ut aliqtiam .ignitatem, vel honorem eonsequatur, Lania ad piseanc. M. E. h. t. Quarto si donetur in tem sui soluti matrimonii , nimirum ut res fiat eoniugis dona tarii. quando alteruteet coelux obierit. I. sis isterim. H. s. i. E. h. e. qnia paria se ut saeere aliquid tempore palmisto de reserra in adem tempus , at donatio est si ei ta , solutomat,imonio, sanes. cit. dis. 3. n. s. Ouinto s uir usulas dotis non silutae remittat. M suarum solutione eonventum erat. I. Vis usuras. M. in prine. U. h. t. Sexto si uir do. net uxori quid annuum, vel memlinum ad eam sustentanis dam, modo donatio non excedat vires, id eli. fructus dotis, I. Ex a via. a . & ibi GL ff. h. e. septimo donatio facta . fauore Religionis , valet inter coniuges . ot fiah ad oblatio nem Dei, uel sepultum ea uia . I. sa oon 3. I. f. Conees s. o l. Proind. . E. A. t. Octavo s coniuges sibi donent ea illi causa, valet donatio, ni s uir donavit uxori, eum ex pectaret mitti in exilitim ob delictum , eo situlo. conis firmatae donatio . L Inter. 4 r. si eod Nono si alter exeon iuri s utatua seruis, vel animalibus alterius , vel gi,ite hibitavit in domo alterius. valet donati , I. si vis. 18.st. h. t. Deeimo s donati sint exigui pretii . l. Sad iis . ai. s. Diis, o t. Ea annis is . U. h. r. argumento sumpto aeontrario sensu. Raνι. in Coueti. in e. titi. h. r. n. II. apud

quem, de una PD. ιit. plura de his viden possunt. . II.

SEARCH

MENU NAVIGATION