장음표시 사용
2쪽
ALEXANDRO FARNESIO S. R. E. CARDINA Li
Ioannes Planerius Quintianus. VI Trincipibuι allustribus iris
scriptasa consecrant, nonnulli id agunt, ut eorum nomen, mys mam clariorem, G sita Iriorem
reddant. Hij, ut ingeni, sivi m nimenta ipsis ostentent. Ego bamaenalis amplissime diuersam omnino rationem secutus, meas has Vigilias tibipotis imum dicandas exviimavi,quod te bonam rum artium Eudio oblectari, literatis etiamfauere midi. Et t multospraeteream: 'Paulum certe Agagnota miri
3쪽
que linguae , ' Hilosophi periti fimum,mibi amicissimum, iam fat uncisum, tibi οἱ familiai fimum ouissi hodi
nor ce , I quod buas lucubrationes tibi dicauerat,nonpar: uo munere donasti: quem ego tuas laudes, tuam liber alutam renis iuspraealcantem his auribus audiui . Sed quid ago '
cur maiortim tuorum exempla non commemoros ulus rer
tius, aulis tuus, Pontifex Optimus, in ximus, CPrinceps eruditi semus, eruditi imos etiam, quos nouerat in Urbe Roma, magnis praemiis donauit, m adsiummos honores ext lix Nam Iacobum Sadoletum, starem contarenum, Petrum Rembum, mirtute, sprobitate praeditos , ad summam sardinatatus dignitatem evexit: nimirum igitur, si tu quoque aut tui vestigia secutus, ea dem laudes, ut tutes consequi contendis: haec mera laus, haec commendata in virtute, , liberalitate aemulatio. Sub optimo illo Pallore reuireficere, atque efflorescere carperunt literarum uuata, quae
tu quoque semper fouere, Falere consiueuicti. Sed ad me φαsum redeo. mprimum igitur adhanc Urbem Menetam appulimus febres omnes ex Galeno,et e vicenna extraximus e suis ipsas, quanta potuimus diligentia, in arbores redegismus e redactas Cardinalis eruditifime ad te mittimus. Eua
gratifimum mihi erit si praestanti imis illis 'manae Vrbis
me cis tabellas has,ac meluti febrium t7pum demonstraum ris. Coeterum ingenui e i hominis fieri per quem didiceris. Ne quem igitur laude propria dest audemus: dum Pataui, liberalium artiumstudio operam nauarem: viri isti erudia tisimi
4쪽
tissimi adhaec inuestiganda simitus quasillam mssipraemona
strarunt: Infebrium ita ii diuisione Vieronymum Coi ad musicuti sumus. verum ille niuersalem tantum febrium diuisionem mihi indicauit: quam pontea etiam aliquot in locis deprauatam correximus. Rursio ita3 febres omnes simplices in arbores particulares Hyinximus: f, compostas etiam, quod ille non fecit, explicauimus: f, commentaria in eodemscripsimus. uictionem praeterea illam defebr anguis niue vulgatissimam diligentius fori e , quam antea, excusesimus, examinavimus: quo in labore si quid medicinae nesronibus profuimus: Soli Teo laus semper fit , O gloria. A seam autem hanc febrium diuisionem Cardinalis Illucistris e si quando si sitis maioribus, oegrauioribus nego:
cist per ocium diligentius inspexeris: non parua ortasse animi moluptatem consequeris. Nam ex hac diuisione marias febres,uarias febrium causas percipies . Ex diuersitate enim humorum peccantium diuersae etiam oriuntur febrium stocles . Haec tametsi ad medicos duntaxatspecitare midenditur: non aliena etiam sunt apraeclaris ingeni , , diuino philosophantibus, rerum causias perscrutantibus. Haculto
enim haec medica philosiophiae naturalis melpars ect, mel illi subalternata, quod eius principia , cause, 6s elementa in philosophia naturali, silenti uperiori probentur, m conacludantur: quod enim quatuor sint elementa, accipit me
cui a philosopho naturali probata, o stabilita, quodsi clamedicusprobauerit: tuu on amplius medicus, sed philoαλ . se nu
5쪽
sophus nuncupabitur. Ex illuctri etiam familia Farnsia clarisimi quando, prodieraphilosophi: Hi ex annalibus, oe historijs petenisi sunt. Precor autem Teum Optimum urimum ordinalis humanissime , Ut tuum hunc amaptissimumstatum augeat, te felicismum, oea uuae
fifimum reddat. Venetijs, I TA . . ensi Iunio.
6쪽
Furium omnium simplicium diu is , si compositio ex Valeno, fes e uicenna excera in Tabulas, mi facilius
Quaedam ephe- Quedam pu- Quaedam limnaera, seu diaria. -trida. inica.
C A P. I. AEC est febris simplicis prima diuisio, nam ex Galeno primo de differen .sebrium cap. i. tria sunt sebris proxima subiecta, Spiritus, humores, membra solida, in Spiritibus ephemera, in humoribus putrida, in membris solidis,hectica. Illud interim animaduertendum, febrem illam quς ex sanguine solum calefacto,& no putrescente fit,& ephtamera,&Synocham a Galeno nuncupari, 9.Methodi.cap. &s.propterea febris omnis vel ephemera, vel putrida, vel hectica.2.ue diffseb.cap.9. Galeni verba lisc sunt.' Siquidem ephemeras eo tantu modo calefacto, non autem putrescente fieri dicebamus. Quare decipi sertas se nonnullos existimamus, qui diuiserunt febrim prima diuisone,in.ephemeram,humoralem, & hecticam, dicentes se-brim synocham, nec ephemeram, nec putridam, nec hecti
7쪽
eam, sed hii moralem esse. Caeterum febris illa Synocha, exsanguine tantum calefacto, tametsi humoralis sit, Ephem ra tamen & ipsa a Galeno dicitur, neque quartam speciem a reliquis tribus distinctim constituit,vide Galenum locis superius citatis. Quoniam autem febris illa Synocha in sanguine,& non in spiri libus fundatur, propterea a recentioribus rectissime ephemera noti vera, seu spuria nuncupatur. quod sis anguis & calescat,& putrescat, tunc non amplius Synocha, sed Synochus a recentioribus appellabitur, a Galeno tamen utraque & Synocha,& Synochus dicitur. Et de utroque Synocho recitat Galenus duo exempla. 9. Methodi cap. . de duobus adolescentibus, quorum alter liber,& palestrς peritus, alter seruus erat; vide ibi. Prius autem ephemeras, mox putridas, ultimo hecticas explicabimus. p. II. iHAEC est quae sequitur Ephemerarum omnium pictura, quam si quis diligentius inspiciat, uidebit utique quas
dam ephemeras veras,quasdam non veras, seu spurias, nam
ephemerae illae verae dicuntur, quae in spirituum inflammatione consistunt. non vers autem seu spuriae, quando obstructione in uniuerso corpore facta,disssari, atque euentari calor naturalis non potest; atque ita fumida, fuliginosaq; excrementa imita corpus detenta, febrem Synocham sine putred, primo accendunt, quae nisi statim ab initio missione sanguinis, usq- ad animi deliquium facta, modo valida virtus sit,&stas consentiat, curetur; in Synochum cu putredine vertitur,& longh deterior morbus efficitur, ut recitat Galenus 9. Methodi cap. 4. de iis qui sanguinem ab initio non miserant.Galeni uerba ibi h c sunt. Idque alias medicorum ipsorum inscitia, qui sanguinem non miserant, alias laborantium ipsorum timiditate, siquidem eorum qui ex Qta obstructione flabricitaran nemo
in putredinis sebrem incidit,qui prius sanguine miserat, que ubi valida virtus subest,& aetas permittit, usque ad animi d sectum mittere expedit,ubi horum alterum non satis respondera
8쪽
DIVISIO ET COMPOSITIO. sdet, tutius est quantum satis visium suerit, tantum principio detrahere, quod desilit iteratione supplere, etenim hoc
praesidio omisso , qui ita febricitant in summum discrimen
's Non verae etia, seu spuriae ephemerae ille dicuntur, quando sanguis ipse sola sui multitudine,&bonitate quod mirum
est citra putredinem, peccat,vel inflammatur; quae febres SDnochar etia appellantur;vt recitat Galenus 9.Methodi cap. 4. cuius verba haec sunt. Cum autem vesperi similem visorem tueri febris est uisa, ceu nihil sensibiliter remittens, luspicio iam erat Synochon esse, hancque ex obstructione, di sanguinis abundantia, &pre carnis copia stipatione. Et cap. s.cius etiam verba haec sunt.' Verum de ea abundantia quae contineri a vasis ultra non valet, quaeque ob idipsum tum perrumpere vasa, tum recludere selet, reliquaque modo dicta Symplomata inducit, obstructionem, distentionem, tumorem, ruborcin, de hac inquam mihi omnis sermo habitus est, tum vero nihilominus habendus. Siquidem copia haec dum bonitatem suam seruat, ut pariter augeri cum robore virium est, nata, ita si quando has grauat,nec de caetero au ebitur,& bonitatem naturae amittet. At si naturalem semel bonitatem amiserit, fieri nequit , ut non putrescat; quandoquidem nec aliud ullum ex ijs quς soris sitiat, humidum, calidumque corpus manere imputrcscibile cernimus. Ergo festinare ad sanguinem detrahendum oportet, quo venarum natura eX transpirando ventilandoque naturalem temperi cm seruans humoribus eo quo inter initia modo dominetur, quando si ad intemperiem versi labora bit, nactuendum cst, ne hi putrescant. Excitatur aulcm intemperies in ea ex febris calore, qu cm siquando rudis quispiam mcdicus auxit, non vacuata stipationis causa, in incello reliqui in omne remedium cst. Vbi nanque emitti abundantia postular, calor autem refrigerari, pu
gna, discordiaque inter ipsa sanandi oritur remedia c.
9쪽
Quaedam ephemera, seu diariau duplex est. Ephemera seu diaria vci
ra,quae triplex est. Ephemera no veta
ruptione. inedia. Nomotona, i. aequaliter affligens. Ephemera no vera, quonia pluriu dieru,synochos.l.cotinens febris apud Gal.9.Methodi cap.i. sed sine putredine, qu=triplex est.
Actenus Ephemeras,nunc putridas explicemus Putria det igitur appellantur febres: propterea 2 humores ipsi
10쪽
in corpore humano tunc putrescunt, modo unus, modo alius, modo duo simul, rarissime tres, nunquam quatuor humores oes simul putrescunt; quonia tuc non starct vita,totaq; humani corporis teperatura,& symmetria destrueretur. Putrescunt
igitur qnq; duo mixti, ut in Hemitritco, & in tertiana notha, seu sputia, qtaq; distincti, ut in tertiana duplici, qn a duplici minera de pedet. Si igitur in venis magnis,& cordi propinquis
putrescat humor,tunc febre putrida continuam facit; Si extra venas,& a corde distates,tunc intermittente, seu interpolata putridam febre excitati Cum aut quatuor sint in corpore humano humores, quatuor etia erunt sebriu putridaria species, Ex sanguine,sanguinea putrida,secudum Avicennam ,ex sta-ua bile, cholerica, eN Phlegmate quotidiana,eκ atra bile, quae tana; unusquisque autem horum num Orii, excepto sanguine, tam continuam,st intermittentem febrem putridam facit, si Ius ita cla sanguis nunci intermittente, semper synochon,i.cotinente febrem putrida, mitiorem in ,& minus molesta excitat, quam Homotonam, vel Epac masticam, vel Paraci nassicam appellare libuit, quarum differentias superius declarauimus.1De his tabus diffusius Cal.in I. ad Glata.&in xj. Meth. disseruit. Et Avicen. ctia in j.sen quarti canonis,nos breuitati studetes, febri uolum putridaru spes,ta intermittentes,stcdtinuas, ta vi ras, si spurias,ta simplices,sicopositas his tabellis expressimus B t iQuedam putrida seu ex putredine humoru surgens, quae triplex est,apud Galenum pud Auicen.quadruplex.
Aut ex putre. Aut ex putre Aut ex putre- Aut ex putredine sanguinis dine cholerse dine phlegma- dineat bi- Avicenna, vel flaus bilis, iis, vel pituitς, iis, quae du-qus triplex est. q duplex est. q duplex est. plex est.