M. Tullii Ciceronis opera

231쪽

po aetatem scire potuisses et numquana prosect istam imaginem , quae domi posita , pestem atque exsilium Sex. Titio

attulisset, in rostra , atque in concionem attulisses nec tuas umquam rationes ad

eos scopulos appulisse , ad quos Sex. Τitii amictam navem , in quibus C. Deciani nause um fortunarum videre Sed in his rebus omnibus tinprudentia Iaberis causam enim suscepisti antiqui

rem memoria tua ; quae causa ant m tua est, quam tu natus esses qua in ca

is tute profect iuisse , si per aetatem esse potuisse , eam causam in judicium

vocas.

26. An non intelligis , pn im quos homines in quales viros mortuos rum-m sceleris arguasci deinde quot ex iis qui vivunt , eodem crimine in summum capitis oericulium arcessas' Nam si C. R hirius fraudem capitalem admisit , uba arma contra L. Patuminum tulit huic quidem raseret aliquam deprecationem periculi aetas illa, qu timi suis Q vero Catulum, patrem hujus , in auo summae sapientia, eximia latus . singularis humanitas fuit; M. Scaurum, illa gravitate, illo eonsilio , illa prudentiari duos Mucios, νL. Crassum, M. Antonium , qui tum M tra urbem cum praesidio fuit; quorum in hac civitate long maxima consilia , que ingenia fuerunt et ceteros pari digni-

232쪽

tate praeditos , custodes gubernator me Teipublicae , quemadmodum mortuos de

fendemus t Quid de illis honestissimis fixis, atque optimis civibus , equitibus M. maius dicemus, qui tum n cum semia

salutem reipublicae defenderunt e qui it

tribunis aerariis , ceterorumque ordimilli omnium omiustus , qui tum arma pro communi libertate ceperunt EX. Sed quid ego de lim omnibus Iriconsulari imperio paruerunt , loquor id ipsorum consulum fama qua summaesto L. Flaccum , hominem quin seris per in republica , tum in magistrat agerendis , in sacerdotio , Caeremoniisene, Zibus praeerat, diligentissimum , elui eleris ac parricidii mortuum condem . nabimus adiungemus ast hane labea ignominiamque mortis , etiam C. Mamnomeni C. Marium, quem ver patren Patriae, parentem , inquam , vestrae libertatis, atque hujusce reipublica possumas dicere, sceleris ac panicidii nefarii mω- tuum condemnabimus 3 28. Etenim , si C. Rabirio , quM A ad arma, crucem T. Labienus in campo Martio defigendam putavit: quod tandem excogitabitur in eum supplicium , qui, cavit Ac, si fides Saturnino data est, Quod abs te saepissime dicitura non eam

C. Rabirius, sed C. Marius dedidi idemque violavit, si in fide non stravit. α

233쪽

fides, Labiene , qui potuit sine senatus consulto darit Adeone hospes hujusce

urbis , adeone ignarus es disciplinae, o suetudinisque nostiae , ut haec nescias in Peregrinari in aliena civitate, non in tua magistratum serere videare 'a9. Quid iam ista C. Mario , inquit

nocere possunt , quoniam sensu, vita caret Itane verba tantis in laboribus C. Marius , periculisque vixisset, si nihil lon- giti , quam Vitae termini postulabant , spe . atque animo de se, 6 gloria sua cosi . lasset is credo , quum innumerabiles hostium copias in Italia sudisset , atque obsidione rempublicam liberasset, omnia sua secum una moritura arbitrabatur. Non est ita, Quirites neque quisquam no trum in reipublicae periculis cum laude ac Virtute Versatur , quin spe posteritatis fructuque ducatur. Itaque quum multis aliis de causis virorum bonorum mentes divinae mihi atque aeternae videntur e ,

tum maxim quod optimiin sapientiastalia cujusque animus ita praesenti in possim Tum ut nihil nisi sempiternuin spinae

videatur.

3o Quapropter equidem ceterorum virorum , sapientissimi,

ac sortissimorum civium , mentes , p. mihi videntur ex hominum vita ad Ἀγλ. rum religionem, sanctimoniam' grasse , testor, me pro illorum m

234쪽

immensum gloriae.

XI Quare, si eo , qui iadecesserunt , ornabimus justi mortis conditionem relinquemissio , Labiene , quo Iam

possumus, negligis ne his qui vides, consuli putas oporteredesse dico ex iis omnibus, qui ilinae fuerint , quem tu diem ivocas, pubesque tum fuerit, ceperit, quin consules secutus ii, quorum tu ex aetate Comini Potes, . quid tum fecerint, inspitis , C. Rabirii nomine , ioccidit Satiaminum Rahirria.. eisset non supplicium deprae praemium postukrem Etenim, ervo Q. Crotonis, qua occidis ninum , libertas data est D u

235쪽

latu , conjurationis, cujus ipse duxerat, conscios in domum M. Porcii Lacae convocanat nocti e , quae posterum diem Nonarum Novembrium consecuta est. Ipsi diui die, exeundi, ceteris manendi conditio , descriptio totam per urbem cadis 6 incendiorum costituta fuerat ; repertique erant auo equites Romani,

qui Ase EMG nocti Ciceronem

in suo lectulo interfecturos OH ren rimis vixdum etiam coetu iust dimissoper Fulviam cognitis, Cicerdomum suam majoribus rasi

236쪽

, munivit , senarumque ad extuin Idus N embris in aedem quis satoris racavit. Venis Mem α-tilina , primamqvi hanc in eum orationem Getero consul dixit: qud quidem orati re ostendit arefacta jam esse omnibus seeurata Casil me in rem ubticam consilia Limiaque Dadet et oim imperat , ut ex urbe exeat civitatem

tiberet metu , O ipse se taberius hin

um popula Romano profiteri queat. FABRICIUS

I. uousQUE tandem abutere, Catilina. patientia nostrat quamdiu etiam furor istae tuus nos eludet 8 quem ad finem sese es-fienata iactabit audacia mihilne te nocturnum praesidium palatii, nihil urbis vis liliae, nihil timor populi, nihil conoursus

onorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora vultusque moverunt Patere tua consilia non sentis Z constrictam jam omnium horum conscientia teneri coniurationem quam ho vides t quid proxrma, quid superiore nocte egeris , ubi fueris , quos convocaveris, quid consilii ceperis, quem nostrum, ignorare arbitraris t

237쪽

I L. CATILINAM. 33

2. tempora, o mores PSenatus haec Intellicit, consul vrdet hic tamen visit. vivitis immo ver etiam in senatum venae fit publici consilii particeps notat

designat oculis ad caedem unumquemque nolirum : nos autem , viri sortes , satisiscere reipublicae videmur, si istius fise

. Ad mortem te, Catisina, duch, austi comesis , jampridem oportebat: in temo serri pestem istam, quam tu in nos m-nes ramdiu machinaris A ver vir amplissimus, P. Scipio, pontifex maximus, Tib. Gracchum, mediocriter labefacta tem statum reipublicae , privatus inters citra Catilinam verb orbem terrae caede atque incendiis vastare cupientem, noseonsules perserem rimam illa nimis a liqua praetereo, quod Q. Servilius Ahala Sp. Melium , novis rebus madentem , manu sua occidit Fuit, fuit ista quondam in hac repRblica virtus , ut viri sortes acrioribus suppliciis civem perniciosiam quam acerbissimum hostem coercerent. Habemus enim senatusconsultum in te Catilina , vehemensin grave non deest reipublicae consilium, non auctoritas huius ordinis Gnos , nos, dic aperth , -- siles desumus. II. Decrevit quondam senatus, ut L.

Opimius consul ideret, ne quid respu-

238쪽

lerio consulibus, permissa inum unum diem postea tribunum plebis 6 C. Serem mor ac poena reipul

est At nos vicesimum jam hebescere aciem horum ais hemus enim hujuscemodraum , verumtamen inclusui tamquam in vagina recondsenatusconsulto confestis iste, Catilina , convenit. Vnon ad deponendam, sed tam audaciam Cupio, Patme esse elementem cupio

blicae periculis me non dissise iam me ipsum inertiae

s Castra sunt in Italia eblicam , in Etruriae in crescit in dies singulos hos

eorum autem imperatosem icemque hostium, intra moen

239쪽

usserori credo, erit verendum m non hoc potitis omnes boni seritis, quam quisquam crudelitis factumcat. Verum ego hoc, quod iampri-

actum e M oportuit, certa de causam adducor ut faciam: tum denique ciere , quum jam nemo tam im- , tam perditus, tam tui similis in-

poterit, qui id non jure factum esse M. Quamdiu quisquam erit, qui telere audeat, vives . vives ita , ut vivis, multis meis, firmis praesi-bsessus, ne commovere te contra iblicam possis multoriam te etiam Sc aures non sentientem, sicut adhuc in . speculabuntur atque cust

Etenim quid est, Catilina, quod

mplius exspectes , si neque nox t iis scurare emtus nefarios, nec pri- domus parietibus continere vocem

rationis tuae potest Z si illustrantur,mpunt omni ut iam istam men- mihi credera obliviscere caedis, seneendiorum teneris undique luce lariora nobis tua comitia etiam mecum siem Meministine, me finis

s Novembris disere ininis certo die, en vim diem vi alamis ni

240쪽

in ante diem v Kalendas pquum multi principes civiam sui conservandi, quas horum reprimendorumcalnum infitiari potes, te iupraesidiis, mea diligentia

-mmovere te contra res

potuisse, quum tu discet

nostra tamen , quo in re contentum te esse dicebat

8 9uid Z quum te ripsis Novembris occupat impetu esse confideres s.coloniam meo jussu, meistodiis , vigiliisque esse agis, nihil moliris, nilia cc non modo audiam , sed planεque sentiam. IV. Recognosce tandei superiorem noctem Mamme vigilare acritis ad salut perniciem reipublicae Dic