De runis Helsingicis, ad virum illust.m d. Antonium Magliabechium, ... toto orbe celeberrimum, epistola

4쪽

HEL SINGICIS

D. ANTONIUM

MAGLI AB ECHI UM,

Toto orbe Celeberrimum,

EPISTOLA

5쪽

. . r.

6쪽

CELEBERRIME VIR.

V M Florentiae non ita pridem inter varios sermones antiquar Helsngoruliteraturae sorte mentionem injicerem,gratum tibi fore significasti, si, qualis si vetus illa, vel,si mauis, noua de Orbi adhuc ignota literatura , simplici narratione paulo fusus tibi exponerem. Quia autem in itineris stabam procinctu,voluntati tuae tum quidem temporis obedire non potui; nunc autem in alma hac orbis de Urbium matre quictem aliquam nactus, nefas duco tam justo tuo desiderio ulterius deesse, cum sciam quantum tuo fauori, tuisque meritis, cum publico, tum meo nomine debeam . Sed gratias pro me agam alias, nunc de Runis Helsiagicis pauca ista accipe, & dum integrum de his tractatum publicae luci paro, hanc narratiunculam benigna fronte, eademque vultus serenitate intuere, qua me in domo tua, illo Apollinis de Musarum palatio, toties beasti. Helsingia, Regnum quondam, nunc amplissima Sueciae prouincia ab austro Cestriciam habet assinem , a septentrione Angermanniam de Lappos. Haec ut Reges olim suos & leges, ita literas quoque de rationem scribendi habuit peculiarem , de ab aliis populis prorsus diuersam. Restant adhuc characteres miri rudibus saxis insculpti, qui antiquariorum ingenia mise- A a rum

7쪽

rum in modum liactenus torserunt. IOANNES BUREVS, qui initio huius seculi primus Suecorum ad illustrandas patriae antiquitates animum adjecerat, Ru-nas quidem vulgares, dc earum veram techiram e saxeis ligneisque monumentis seliciter admodum restaurauit, Hel singicas autem se non capere ingenue es

consessis. Post eum OLAUS VERELIUS , 5c alij

plures serio rem tractare aggressi, nihil omiserunt inexpertum , quod ad interpretanda antiquissima illa

monumenta pertinere crederent ;Sed irrito conatu laborarunt omnes . Ante annos xx. dc quod excurrit,

MAGNUS CELSIUS Matheseos prosessor Vps aliensis , de in Regio Antiquitatis Collegio adsessor, natione Hel singus , non alio magis ossicio credidit se testari posse, quo in patriam dulcissimam propendebat,amo rem, quam si characteres illius Antiquus mos , dc vetustate sereobliteratos ipsi restitueret. Itaque Helsin-giam petit , cippos delineat, literas colligit, dc omnia tentat, quae ad abditos earum sensus expiscandos facere visa sunt. Abit annus unus de alter, dum frustra laborat. Erat illo tempore P. XIRCHERI maxima per

Europam fama. Huic monumentorum, quae V. sunt omnino, delineationes per amicum mitti curauit, ut tanti viri sententiam colligeret, qui communis Oedipus Zc arcanorum reuelator tum audiebat. Rescripsit

Κircherus falli omnes, qui literas esse putarent, cum simitantum ornamenta nousi nantia apidibus asupersi tiosis bominibus incisa , pro noxiis animalibus averruncandis. Quod judicium nescio an sanius sit opinione illius,qui dixit ab hominibus sciolis, de qui sibi tantum sapere voluerunt, eiusnodi literas esse essictas , dc saxis

8쪽

mandatas, ne ab aliis possent intelligi. CELSIUS auatem hoc ante omnia tamquam certum sibi proponebat, fuisse olim literas quibusvis intelligibiles, cum stultum fuisset, rationi minime consentaneum, inscriptiones, quibus defunctorum memoriar posteris erant communicandae, ignoto characterum genere mansurae in tot secula materiar, id est, rudibus saxis committere . Post mille autem deinde facta experimenta, literas transponendo, inuertendo,expungendo, restri bendo, cum nihil se proficere videi et, constituit rem adeo inuolutam aliis relinquere extricandam , suaeque Mathesi & Botanicae, quibus unice delectabatur, in posterum vacare.Et iam omiserat, cum animum ejus subiit gentes assi nes,ut mores & habitum, ita quoque literas ut plurimum habere vel easde,vel salte no toto genere discrepantes. Resumsit igitur lapides suos ab aliquo tempore intermissos, caepitque Runas vulgares cum Helsingicis attentius conferre, de repperit facillimo negotio esse easdem,nisi quod vulgares ductum haberent perpendicularen , qui in Heltagicis, utpote antiquioribus de ideo si . . plicioribus non conspiciebatur, ut patet ex alfabeto, ' hic appono .

Runae Vtiliares.

Sunt quidem literae Helsingicae XV. Sed reliquar V. eius sunt figurae, ut ductus perpendicularis illis commode addi non possit,ideoque Runarum vetustiorum,

9쪽

siue Helsingicarum reformatores, quicunque demum fuerint, pro illis vel peregrinas literas assumserunt, vel nouas excogitarunt, ut ex sequentibus literis est manifestum: ' . Sed dc Runam ii tandem in Latinum immutarunt, adeo ut hujusmodi hodie occurrat Alfabetum Runicum vulgare in saxis , quae per Sueciam poene immenso numero conspiciuntur; item in baculis Runicis, quibus Calendarium perpetuum , inciderant superioribus seculis Sueci. Alfabetum Runicum vulgare .

Alfabetum vulgare, quod scriptis st: 3 inseruerunt IOHANNES & OLAVS Gothi, falsum est, nec comodo inuenitur in saxis nostris . Neque magis accuratum,quod in eximioopere de Re Dip omatica affert Cel. MABILLONIVS Gallus. Monumenta Suecana, siue Inscriptiones Runicae,maximam partem jam sunt delineatae,& prodibunt breui in lucem cum explicatione luculenta Collegi j Antiqui ratis Regii. Sequetur fortassis olim tractatus MAGNi c rLSII de RVNIS HELSINGICIS, quem impc n Autor decedens reliquit absoluendum et ui Cel.mi Nominis mar V. Kal. Maii A. M. DC. XCVIII. Cultori perpetuo

Duil