Ioann. Ionstoni Historiae naturalis de piscibus et cetis libri 5 tabulis quadraginta septem ab illo celeberrimo Mathia Meriano aeri incisis ornati ex scriptoribus tam antiquis, quam recentioribus maxima cura collecti quos ob raritatem denuo imprimend

발행: 1767년

분량: 123페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

102쪽

De Lepade seu Patella.

τλ. H. Iactenus de Bivalvibus dictum: am se Brtiter attactae laxis appli- Aesium. κφt XVH a Univalvia sunt, Lepas, Concha cant, ut ne Milonis quidem digi-rit sic. M. AEdrov. .s Venerea, cincta Persica et Penicil tis avelli possint. Gultro igitur aut sis Ad priorem Auris marina perti aculeato erro Opus est, inter ipsasneti et ades, lauto, nisi mendum et laxa immisso, quod ad oras Ocea subest, Lopades, quibusdam Graecis ni remoricorum pueri sacere b-πωματια, modernis inaglides, vel lent, prodente Bellonio. quod sint petrarum in mari quali λ-ἰδὸς id est, quammae quaedam;

Vel quod petrae cum eis sipoliantur V, m T. Veluti λέα -- hoe est de seQilius concoquuntur, modo squammari videantur, dicuntur. Gaga uiuum dee quantur. Ius a In tabis crudae a piscatoribus et

maris accolis usurpantur. C stact

alvum

cie Usum earum et ad capiendos cibos esse, ex hoc arentini videre licet. Oblbnii ολατος dicti, praeparatio in mari cujus vi in unum locum statim omnes pisces conve

niunt.

Usus

ritellas, a vasis escarii similitudine, Descriptio ut Rondeletius autumat, exponit. lnter μονοΘυροι censeri debere, nullum dubium Saxis testa in dorsum data adhaerent ideo Aristoteles alteram partem superficiei detectam, carnem ostendere dixit os ipsius ver Ex mari patellas accipito, susterram, et excrementorum exi scilicet, quae circa saxa nascuntur rtus superius habetur: apaver quo quarum quidem contundes carnem, que in imo, sive in suo fundo habenti exprimesque, et ea in testa aliqua Bellonius scribit tanta esses magni inscribito, quae sequuntur: subito-tudine, quanta extrema ovi putami que non sine magna admirationenis pars abscissa esse potest. Colorem videbis pisces in unum locum sumtistarum livere vel cinereum csse, cor re consertum. Sunt ver ipsa no-nuaque limacis instar exerere, et os mina ταώ, σαβαώΘ, quibus sane ich- et caput habere huic persimile. Plu thyophagi utuntur.

ra in Disserentia vide. Dibiditur in magnam, Maris rubri Diiserrii Lotum si quaeris, in saxis littoris parvam, etferam. Major Eondeletii

Aquitanici et Britannici, nec non testam habet non eXquisite rotundam, Massiliensis et Agathensisnus seopu sed inaequalem intus laevem, serisIis inveniuntur Circa Lepadusas in parum asperam, cui aliquando, sulas tam frequentes, ut nomen iisdem scias innalcitur gibbam in ambitu i dederint, si Athenaeo credimus Asa vescentem et striatam intus cavam. xis solvi, pastus quaeritandi gratia, Carnosam quoque fimbriam in cor- Aristoteles author est, cui et Hello poris ambitu quam expandi quumnius, dum cochlearium more serpe haeret, tuta contrahi Interius subre ait, subscribiti Re Rondetotius est caro dura, qua maxime saxo ham id negat. Nullis enim, inquit, ad ret, quae scuti picti somam reserti natandum partibus praedita est, nisi Os superiore in loco manifestum est. temere huc et illuc undis actata inferiore ori adverso, excrementi seratur; neque victus illi quaeren meatus, non intesta, ut in ea, quaedus, nam maris spuma et aqua ἀγρια dicitur os venter sequitur, in vescitur, qua alluuntur saxa. Quod eo est κω, in imo ventre etiam pars, si aqua allui saxa desinant, ea quae quae ovum dicitur Maris Rubria in teita relicta est absumpta, eonta pas Bellonii tabellis, quas in tergo belcere et emori tandem necesse est gerit, corneis numero inonis, trans. a vertis.

103쪽

versis loricae modo contegitur, at ris gibbam lineis multis depictam: que undequaque cartilagine obsepta parte una, cochlearum modo clavi- est, multis spinulis horrida, iis persi culatim contortam, a qua foramina milibus, quae in stellis marinis visun incipiunt, initio parva, quae deindetur tesquidigitum lata est, ternos e magis a magis augentur. Dissertro longa Caro rubri limaciscolorem a majore excrementi meatu , quod ac naturam habet, esturque cocta ut annotavit Aristoteles , parte ima Parvae Rondeleti testa media nucleis testu excrementum egeratur, qua pinearum nucum figura similis est, et foramen habetur Bellonius majo- aequalis. Ex laminis Darvis constat rem vocat Quia testa pellucida et Carnem intus habet, Ied ob parvita perpolita est, ideo ab aurifabris in t tem partis vix discernuntur. nues laminas dissecatur, ut inde ele- Aid RV Fera Ἀνουα ἰτρια, et auris marina, antissima vasa incrustentur. Aldrini': - δ Θαλα ραι. magnam cum aure no vandi Cypria major striata et non stra militudinem, testam habe ca striatam ad majorem Rondeleti r vam, argenti vel unionum colore so ferri potest PuNC Tv II.

De Concha Venerest.

TAn. XVII. Ooncha Venere nomen sorte ex inductum, Scholiastes Aristophanis Nomen eo invenit, quod non modo vocat: ne dicam, Pollucem quoque Veneri grata, sed et ob communem idem attestari. Galli Porcellanas ap- originem e mari cognata, credere pes lavere seu a quadam oris ulli AEdrov. .s tur celebrisque esset ejus Deae esti specie ut Gesnoro placet, quam - gies, atque haud scio an ex hoc ge parte sui inter labra denticulata d nere, ut eleni verbis utar, pede hiscente, vel potius altero extremo Martiat. premens Martialis Concham simpli testae, nempe acutiore et eminenti

Lin citer vocat Hylelosstria Concham re rostri suilli instar, quodaminodo

Erythraeam, sine dubio, quod cir reserunt: ἡ διἁ τῶ m 6ω κπαικει πῶς ca mare rubrum frequens sit. mel ἔenta, οέ τε τε μεταξ, τω, χωλῶν,μει; lonius in vico nomine or viginti ca ενδο ρω κοιλότω τῆ τρα Sane melos his conchiliis rotundis Onustos nutrices apud Varronem maxime na-

se conlpexisse prodit, et Cairi inco turum, qua foeminae sunt, appellantlas iis ad laevigandam papyrum, et orcum, et Graeci eadem significa- telas coloribus permixto gummi tione Chaeron ve Dei pliaca Ut consectas uti. Ideo eidem Laeviga rinias etiam calculos, qui hoc genere i. toria dicitur. An nolliculi marini, minores sunt, vulgus Germanorum ουμπελέικοι Θαλα me Myrepsi, seu ut appellat Minimam aliqui Corvinam cuidam vertit, Umbilici marini re aut Corvi Olam dixere. cte a Pharmacopaeis nonnullis dican Descriptio si attendatur Latior est, Destriptio.

tur, dubito secundum Mutianum. purpura, ne- Putat enim interpres lapides intel queaspero, neque rotundo Dre, ne-ligi exiguos et candidos, in littore que in angulos pro eunte rostro, sed

muris repertos, umbilicum hominis simplice concha, utroque se latere reserentes abstergendi facultate prae colligente. Testam omnibus adni ditos, quos alii labas marinas dicunt dum duram esse vel inde agnoscas, Cordus Dentalium nominavit. En quod nunquam eam arrolam Compunius sorte citante Apuleio Matri riss Tota intus candida est, oris Piiη Π culos Mutianus apud Plinium Muri colorum varietate insignis, in diveri v em Nec aliud quid sibi, iei es Grae sis conchis, politissima et aequabilis. corum voliunt, quamvis eas Aristo os ipsi est in ambitu delaticulatuna, teles praeterierit. Expresse enim, inque ejus lateribus canales breves, eas Conchas marinas, quibus uteban per quos linguam exerit Plura intur Athenis, ante calculorum usum Disserentiis.

104쪽

um in quibusdam concha sola Laevitate ita resplendet, ut imagines invenit. In illulis de bdellio ad al reddat, sed obscure Minoris dorvum stringendam reperitur quam sum in summo varium est, albis, palvis Monachi Mesues interpretes ma lidis, et glaucis maculis Pars intrem perlarum supponi jubeant. Tum terna candicaticae et Cairi incolae quomodo eis Aldrovandus, tredecim species, si utantur, superius diximus. Galli non plures ponit, ex quibus una to- ad suspendendas claves et consi in ex rus candicat, et maculis percienda cochlearia utuntur. Aethio totum dorsum oblongis et serrugi-pibus loco monetae inserviti deo eis aspergitur alia lutescebat primo in tanto apud eos pretio, ut saepe au et maculis purpureis ornabatur, inrum pro ea permutent, saepe filios humido detenta pallidior evasit, post- suos vendant. In Concha majore se quam superioris corticis cuticulam ciem sculptam et pulchre expressam exuisse Tertia maculis per dor- se vidisse, Gesnerus testaturi sum alerrimis rotundis et inaequali-Diss.f.ti Disserentias Concharum plurimas bus tingebatur Quarta subpurpu-xi ς apud Rondeletium , esinerum et reis, amethystinis et caeruleis M. Aldrovandum invenies. Rondele liquas ibidem vide. mos hic tres de-tius quatuor habeti pingi curavimus Quam Lusitani et Prior ovi est sigura, in testae ex Aethiopes HuZios dicunt, undiqua- tremo utroque foramen habens, alte que alba est, nisi quod in dorso lineaerum cibi gratia parum prominens, binae flavent, novalem sere speciem alterum ad excrementa rejicienda conjunctae, et dorsum ipsum inae- Remoram Mutiani esse crediti qualium quam caeteris et gibbosum, Secunda, testa est tenuiore et ma ita ut illi quoque testa incumbere pos-gis perspicua varia quoque, et pro sit, sed oblique. Fars interior eam maculis inspersis lineolas habente, eo ad caeruleum rediti

Concha simplice utrinque sese colli Huc Concham Persicam et Penici

gente. los refero. Illa a loco nomen sum Tertia, parte plana compressa ma siti Est majore sui parte rubicumgis est, maculis rotundis notata, du da, caetera candida Margaritas rior secundo, colore candido proferre proditur Minor tota ci- Quarta parte altera est in tumo nericii coloris est . ubulos testa Aldebo. rem elata, in quo circulus aurei co oeos Penicillos recentiorum nonnul Lyloris. Alioqui tota soris est candida, ii vocavere. Molli quadam et la- intus caeruleae a substentia saxis alligantur, ita Gyneri rus major et minor non ut aquarum undis cedat et agitetur.

multum a Rondeleti abeunti illa Cum id carnosum, quod nimirum nusquam inniti potest, nisi parte pia intus latet, se exerit, rondem ex-na, quae candida est, ut intus quoque pandit, sunt et in quibus vermes gibba, quae haemisphaerium consti delitescunt, quorum lex Icones hietuit, usa, maculis nigris distincta damus.

105쪽

DE EXANGUIBUS AQVATICIS

LIBER V.

DE ZOOPHYTIM SIVE PLANT ANIMALIBUS.

Ti, uartum Exanguium acuati toribus et planis locis gaudenti De vii corum genus sunt Zoopnyta, saxo, quasi de testa vivunt, et praena- Aidrou. i. quae Aristoteles τα ἐπαμφω tantes pisciculos excipiunt retinen res ιντα ra uam quo, Plinius carne vesci scripsit. Idem Q ζ' higentia plantae et animali, ut Bu Urticis gignendi modus qui testa imdaeus et Gaza vertunt appellat clusis per rimas enim, et cavernaS, Talia vero sunt, Urtica, Pulmo et fauces saxorum oriuntur, ut tradit marinus Holothuria Tethyia, a Philo plius. Ium granatum fringus, Pyrus Meti De Natura earum ita Plinius Contula marina, Penna mariva, Gima trahit ergo se quam maxime rigUns, Ptia. καν ina, Mallam insanum marinum, et et praenatante pisciculo, frontem Ly. c. Manus marina suam spargit, complectensque devin Urticae n urendo Latinis dicum rati Alias marcenti similis, et jactaritur, quod manum urere videantur, se posse fluctu algae viae, contactos si ea tangantur Graecis ἀκαλῆφοι , seu attritaque petrae scalpentes pruritum tanquam ἀπολῶσα - ἀφλ id est, seno Dalechampius legit, petras scalpe sum corrumpentes, seu tanquam απα tes Ob pruritum invadit. Eadem n λα τῆ ἀφ' ia est, tactui molles ac te cole pectines et Echinos perquirit: nes, sed per antiphrasin aspera qui' dum admoveri sibi manum sentit c pessunt et infestae, dicuntur. Vocam lorem mutat et contrahitur Tactatur e κνίδη, ἀπο- κιζιν, hoc est, uredinem mittit, paulumque si fuit

μένων, si morsum aut ruritum ex Comedebatur olim, ut nunc etiam: Usus. citare tangentium manibus e nec non quanquam Pythagoras abstinere di-. Wre Aa in limilitudine, quam cum mu scipulos jusserit, vel quod Veneris stitiobri pudendo habent Colygenae mulos afferre diceretur vel quod quoque a modernis, quod colis, id Hecatae sacra esseta Ab Aristotele Aris. H. a. est, pedunculis suis, Polyporum mo post aequinoctium hyemale magno-ι--ς- reuirmiter adhaereant in Italia Irm per laudatur. Moc tempore plurimae maris, apud Troitulam, carnes mas ligneo veru transfixas, et ali- marinae dicuntur. Iovio urticae et quantulum assatas, primum ex sale vertibuli haud sine error iidem sunt et aqua servefaciunt deinde farina Dinriptio. Descriptionem generalem si pectes, conspergunt, et ex oleo vel butyro in Ahis. H. A. Os in medio habere, quod in majori sartagine frigunt Secundum Xeno-ι. S. c. a. et bus evidentius osset, prodidit Ari cratem gratae sunt ori, sed stomacho -ς ο stoteles Excrementa nulla in iis cer admodum insuavesci Diphylus ta- ι . . . nuntur, et ac re stirpibus sunt simi men Φυτομάχους facit sed assatae elixistos. Summa tenui sistula reddi, apud accommodatiores Alvum cient, Plinium legimus urinamque magis moventi Cum Loeus. Diversa diligunt Loca et in variis pasta aut vino mulso facile conco-Aes. H. A generantur. Quaedam enim nun quuntur et excernuntur Medicinam

quam abiblvuntur, sed saxis semper i attendas, junt in vino potas cal- - μα ν adhaerent, reliqua quae vagantur, it culosis prodesse, ut author est Gale-

108쪽

nus. Cum aceto scyllitico psilothrum ambitu. In exterioribus eius par- constitui tibus illum longum deducitur pum Disseren Disserentias varias apud authores pureo colore, tam jucundo tamque invenias Aristoteli aliae sunt corpo suido inscchim, ut cum pretioso il- is AEAE re parvo, quae cibo aptiores aliae o Purpurae succo certe Ideo hanc, majusculo duroque. Aliae sinuosiis a cane Herculis demorsum fuisse Ron-ndhaerent, quae nunquam a saxis ab deletius crediti Datur et in Lepade solvuntur aliae plana littora uinant, nata, de qua Ferrantes imperatus quae suis abjuncta sedibus vagantur ita scripsita in dori est sex rimas

Assieu. t. s. Idem apud Athenaeum habetur Se stellam aemulantes in modio dorlicundum ondeletium, aliae saxis foveam parvam cum figura quadam vel cuilibet rei alteri adhaerent aliae inclusa Concha rhomboidi simili, minime. Rursus earum, quae saxis sustinerique a lateribus lepadis me- vel alteri rei haerent, alia perpetua diante membrana continua, et cavi- stabilique sede illic degunt, quae sunt talem, quae est in animali, non habe. Urtica parva in rimis saxorum lati re aliud intermedium, quam membratans quae Purpuris et Huccinis ad nam A parte anteriore conspici nascitur: quae cinere est, longis studium Lepadis instar penicilli pictoque cirris constans Aliae sedes mu ris in se revoluti. tant, et libere per mare serunturia Ad priores illas referri Milonii

tantque, ut purpurea urtica ' Sem Pollunt, quarum quaedam rubro co-

per blutae sunt, quas vulgo Potes ore sussula est, altera magis caeru- appellanti Parva juglandis magni lea, granulis in gyrum circuinsessa.

tudinem vix superat Tota carnota traque marinum tuber contracta est, cirros breves habet, contracta resert explicata Caulariem totum recti intestini extremum refert, colo corpus rotundum ambientem nam re vario est. Quaedam enim caeru infinitis cirris, antennarum papi-

lea, alia viridis, alia subnigra, sed ionibus, aut scarabaei crasssitudine punctis aliquot caeruleis vel avis constative rubris notata Graecis κολ&ωνα me etiam spectat Aldrovandi tam dieitur. Cinerea a colore nomen sor tracta, Cinereae Kondeletii congener, tita est. enuis est admodum, quia quae etiam saxis adnascitur, cirris frondem magnam, id est, cirros mul tenuibus pilei fere forma, colorotos habet, carnis parum. In SaXo tota coccineo, Xcepta summitate, rum rimis vivit, comam semper ex quae est viridis, cum nigra rotund plicatam habet, nec unquam com que macula et quae ex leporis ma-

trahi rini genere, coloris partim purpurei, Utraque scopulis littoralibus, et partim albi. iis potissimum marinis tractibus qui Urtica soluta, seu Potta marina tam . . ventorum impetum minus sentiun vulgi, quod speciem quandam mulie- tam pertinaciter inhaeret, ut, nisi pri ris vulvae repraesentet Graecis Mo mo imnem divellatur, vix postea, nisi gi, inhonesto etiam vocabulo, quod, in frusta concisa, dirimi possit, adeo ut scribit Bellonius partibus veren- suas trichas arctissime contrahi Pur dis admota pruritum ac Venerem, purea, seu Phoenicea, Rosa quibus imo etiam ampullas excitet, dicitur. dam, aliis Posterol, quod contracta Cum jacet, mal similis est eum recti intestini extremum cum mu erigitur pulmo videtur, et adeo tan-sculo sphinctere seu podicem rese quam vitrea et lucida est, ut sine si rat, est primae similis, nisi quod Etione interiora omnia videre possis. Dondem et longiorem et copiosio Suspensa, quandam Polypi imagirum habeti nem gerit, nil quod brachia tenuisti. Purpuris et buccinis adnascens, par ma et crassissima habent. In parti-tem xteriorem habet duram et L hus, unde pedes oriuntur, quosdam gidiusculam, spissioremque quam in meatus arenarum plenos Gyllius vi aliis urticis cirros brevissimos in diti Formam superne rotundam, inser.

109쪽

inferne concavam refert Massarius, nunc in supinum effertur. Pinnarum ut Conchae videri possint Cirros ex vice pinnis tenuibus et aegre conlpi- imo emittere ad modum Polypi cuis in Orbem communitur, ut Le.

PiD Duo huius apud Rondet duum Cila es quoque tiae. , cirros, striatos, crassos, in modum una. Primum ita describit Rr radiatos, numero quaternas, una veluti fungosa quaedam dita, intem natationi ci innu da- rotunda, a a, in medio pers0r ην os habet quas ut exacte conspicia. , taurea veluti fasciola ambient pi' hi in ad starior scon- plane refert altera Darte Pin totondues si devol

tremis partibus quadratos, in acu O,

adeo pellucido et splendido ut 0ςu liata subitioseu olori s idi

los offundat. Ad eam, dgΠitudi' sitius branchiae essent vel inte-nem accrescunt, ut pileos, quibu Luz Hinc sit, ut intuentibus pulviatores uti solent, superenti monem in mari pabulandi nitia di-

Alterum quatuor duntaxat e vagantem, grandis videatur quasi pides seu frondes abct, qui soliis uitae ut obus, qui unicum tantum co- acanthi comparari possunt in alte lorem referret, nisi rubris illis qua-ra parte lineae stellatim disponuntur tuor circulis sigillaretur, et ea cruce, Hujus generis illa quoque videtur, qua interna pars striata est, distin- quam Bethnicipita descripsit. Mol gueretur .lis quidem et alba corpore cartilagi Ad primum genus reserenda est neo, ac crystalli in morem pelluci Urtica solum Mathiosi, quam hie da-do, quod in mucorem lacilo rosol mus. In rusta divita, ac in maro vitur. Gibbam habet instar dimidia conjecta, vivit nihilominus ac moveistae sphaerae siguram, glabram pol tur: Xtra mare Exanimis apparet. licis crassitudine cujus pars interna mortua in alto mari, ac in littus nervis rectis a medio incipientibus, eiecta, transparentis glaciei limilis est. quasi striis fulvi coloris in gyrum ra omnes pruritum in pudendis et urediatur. quibus se diffundit et con dinem in manibus movent, et acri- stringit qua corporis commotione monia sua Venerem extinctam et si aquam concutit, et nunc in pronum, ita excitant.

CAPUT

De Piamne marino, et Holottariis.

TAn. XIX. Tnter estacea quidem ulmonem cretae similis, qua in aquam abit et ' marinum positissio Aristoteles vide nec in cinerem redigi nec iii aqua Atarov. t. . tur: linius tamen inter Zoophy decoqui, corpore aliquo superstite 'i recensuit, quem nos sequimur potest. Ut M a Pulato marinus dicitur ita, vel alui scriptionem ins vix ex antiquis Descriptio. monuit nostronii figura, vel ab obtineas. Plinius per mare ferri ubi Plin. H. N. eorundem substantia lina et molli, imminet tempestas, pluriumque die D foraminulisque plena. iranidis in rum hyemem portendere scripsit: terpres Cunnum marinum Exponit, Ephesius vero non adhaerere, sed ab- et sic pro Urtica soluta, sed .falsb, su soluta esse, addidit. Cominendantur mere videtur ad pilos evellendos. In aceto putresa et mento asperian carnes, fugam Sane decoctum pulmonis commen illorum sacere dicuntur. Cinis allidant Medi ei a Unicae substantia gatus egregie profluvia purgat. Ue- est nimis mollis et pituitae con coctus vero in aqua calculolis me

detur.

SEARCH

MENU NAVIGATION