Annalium et historiae Francorum ab anno Christi 708. ad ann. 990. Scriptore coaetanei 22

151쪽

per compendiorem viam destinauit, dc Hludouuico praeparatas insidias, & ipsius Laroli insinuauit aduentum. Qui si tim lorica indutus, & totam fiduciam suam in Domino ponens, cum paucis qui

secum erant disiersos enim congregare non poterat) xarolo viriliter occurrit,iuia sitque omnes ex sua parte candidis uti vestibus , pro signo cognoscendae societatis.

Saxones autem quoniam prima fronte co-tra hostes positi erant, primum iniere ce tame, sed multitudine aduersariorum te riti,parumper terga verterunt. Franci autem Orientales ex utraque parte fortiter

repugnantes, ac signiferis Caroli occisis,

Caeteros fugere compulerunt. Quos Hludouuicus persecutus strages non paucas dabat. Plurimos etiam ex optimatibus Raroli vivos comprehedit, quos propter sua humanitatem seruari iussit incolumes. Κ rolus vero turpiter fugiens, relictis thesauris quos secum habebat , cum paucis pene nudus euasit. Hi aute qui cum Hludouuico erant, reuersi ad caesorum spolia detrahenda, quantas ibidem praedas in auro &argento, & vestibus, & armis, & loricis, &equis variaque supellectile tulissent, nullus vadet edicere. In hoc certamine cotra Κ

152쪽

rotu proculdubio caelitus dimicatum est. Nam,sicut captiui inde adducti narrare solebant, apparente Hludouuico & his qui

Cum eo erant, tantus timor omnem Karoli

exercitum inuasit, ut prius se victos put rent,quam ad pugnam Venirent;Et, quod maioris est admirationis, equorum latera quibus insidebant calcaribus tundebat ,&cruentabant,sed illi,quasi ad stipitem ligati immobiles permanebant. Armis quoque suis pugnabant, sed paucos vulnerabant. Acies enim armorum, quasi retusae essent, neminem penitus laedebant. Haec in VIII. Id. Octob. contra nouellum Sennacherib gesta sunt,ut qui prius propter mentis cla tionem Deum cognoscere noluit, modo victus & confusus intelligat, quod non in multitudine exercitus victoria belli, sed de caelo fortitudo est , & aliquando auariciar& superbiae suae modum imponat.Hludou-

uicus post fugam haroli ad palatiu Aquise

grani perrexit, Ac dispositis, prout voluit, his quae ad se pertinere videbantur, cum triumpho ad Franconosuri rediit. Seque ii autem mense xarimannus & Hludouui cus atque harolus Ludouuici Regis filij inpago Reciensi conuenientes,paternum inter se regnum diuiserunt, & sibi inuicem

153쪽

sidelitatem seruaturos esse sacramento firmauerunt. Cuius sacramenti textus Theutonica lingua conscriptus, in nonnullis locis habetur. DCCCLXXvII. Hludouuicus Rex mense

Ianuario generali conuentu habito apud Fraconosuri, quos de regno Karoli tenuit captiuos remisit in Gallia,Sclaui qui vocatur Linones & Siussi eorumque vicini defectionem molientes,solitum dare censum renuunt. Quos Hludouuicus Rex missis quibusdam fidelibus suis circa mediam quadragesimam sine bello compressit, a ceptisque obsidibus nonnullis & muncti bus non paucis , cos sub pristinum redegit

seruitium. Rarolus Galliae tyrannus,aestiuo tempore cum exercitu Italiam petiit,& Tucini residens magnopere nisus est,qualiter Karlmanno illuc aduentanti aditum denc-garet in illam prouinciam. CarlmannuSVcro cum manu valida Noricorii diuersor que S clauorum Italiam ingrcditur, contra Carolum dimicare volens.Q d cum C rolus comperisset, ilico, iuxta consuetudinem suam, fugam iniit. Omnibus enim

diebus viis suae ubicunque necesse erat aduersariis resistcre, aut palam terga Vertere,

aut cla militibus suis effugere solebat & in

154쪽

eode itinere dysenteriar morbo correptus, cum magna periit tristicia . Cuius corpuscu sui satellites ad sepultura,quam ipse sibi apud sanctum Dionysium parauerat,transferre voluissent, propter nimium foetorem putidi cadaueris quo grauabatur eXerciatus, in Burgundia in quodam monasterio sepelierunt. Icarimannus optimates Italiae ad se venientes suscepit,& Asposita, prout voluit, regione, reuersus est in Baloariam. Hludouuicus Rex partem regni Hlutharij

cum fratribus xvlmanno dc Karto aequa

lance diuidit. Hludouuicus naroli regis Glius timore perterritus propter iniurias a patre suo regi illatas, legatos ad eum dirigit, pacem postulat, & se de omnibus quae contra Um genitor suus gesserat, excutire nititur Cuius legatos Rex audiuit & absonuit. Post haec Aquense palatium petiit,ibsque natalem Domini celebrauit.In hoc

anno febris Italica,dolorque oculorEGer manicum populum grauiter veXauit, maxime circa Rhenum habitates. Pestilentia quoque ingens secuta est exercitum Carbmannide Italia redeuntem, ita ut plurimi tussiendo spiritum exhalarent. DCCCLXxvIII. Mense Ianuario Rex de Aquis transiens venit ad Franconosuri, α

155쪽

ibi sequenti mense cum suis colloquium habuit. xvlmanus partem regni Hlutharuquam priori anno a fi atribus sibi retine

dam acceperat,Ηludouesco tradidit. Hi douuicus Rex diebus quadragesimae us que ad mensem Maium moratus est invit la regia quae vocatur Sala, & inde transiens apud F nconosuri generalem habuit Conuentum, missisque nunciis ad fratrem

suum Carolum, parte regni P lutharij qu

a Karlmanno acceperat, cum eo diuidit

Lanibertus VVitonis filius & Albertus Bonifacij filius Romam cum manu valida ingressi sunt , & Iohane Romano pontifice

suo custodia retento,optimates Romano rum fidelitatem Karlmanno sacramento firmare coegerunt. Quibus inde discede

libus idem pontifex domum sancti Petri ingressis omnes thesauros quos ibi repp.rit, ad Lateranis trapstulit, & altare cita Petri cilicio cooperuit,&cuncta ostia eius dem Ecclesiae clausi nullumque ibi officia ad Dei cultum pertinens per plures dies celebratum est, & quod dictu nefas est,

omnibus vfidique illuc causa orationis venientibus negabatur introitus, erantque ibi omnia confusa. Memoratus autem pG tifex conscensis nauibus per mare Tyrr

156쪽

- Π ΑNNAL Esnum regnum Caroli intrauit, ibique per

totum pene moratus est annum. Tandem

assumpto Bosone Comite, qui propria

VXore veneno extincta filiam Hludouuici Imperatoris de Italia per vim rapuerat, Cum magna ambitione in Italiam rediit,& cum eo machinari studuit, quo modo regnum Italicum de potestate Carl- manni auferre, & ei tuendum committere potuisset. Rex Hludouuicus ad Aquas in mense Octob. perrexit, & cum aequivoco

suo Caroli Regis filio haud procul inde colloquium habuit. Eclipsis Lunae facta est

III.Id. eiusdem mensis ultima hora noctis. Sol,quoque in IIII.kal.Nouemb. post horam nonam ita obscuratus cst per dimida horam.ut stellae in coelo apparerent,& omnes sibi noctem imminere putaret. Boum pestilentia in Germania immanissime gras sata est, maxime circa Rhenum. am es dem non mediocris hominum mortalitas secuta est Villa quaedam in VVormacense

haud procul a pὰatio Ingilcheim sita est,

nomine VVMahesheim, ubi res miranda contigit.Nam dum animalia mortua quotidie de domibus traherentur in agros, ca mes,qui in eadem villa erant, iuxta morem suu ni eadem cadauera laniando comede

157쪽

INCERTI AUCToras. usa ant. Qindam vero die pene uniuersi , in unum locum congregati inde discesserunt, ita ut nullus eorum postea neque vivens neque mortuus inueniri potuisset. DCCCLXXIX. Hludouuicus Rex natale

Domini celebrauit in Forrahheim , inde in Baloaria profectus est inuisere Καlmannum qui graui detinebatur infirmiatate. Nam paralysis morbo correptus, usum loquendi amisit. Ibique optimates eiusdem regionis ad se venientes suscepit, ea videlicet ratione, ut post obitum xarLmanni nullum alium super se regem susciperent,vel regnare consentirent.Inde traΩiens Pascha celebrauit in Fraconosuri. Lu

douuicus Caroli regis filius 111.Idus April apud Compendium obiit, ibique sepultus

est. χod clim Rex comperisset, cum in gno exercitu in Galliam perrexi venitque usque Viridunum. Exercitus autem qui eum sequebatur, quoniam a ciuibus illis sibi victus necessaria iusto pretio emere nQpotuisset,versus est ad prsdam,&pene Vns, uersa depopulatus est ciuitatem. Rex vero

missis quibusda fidelibus suis ultra Mosam

fluuiu ad optimates regionis illius,reuersus est in Flancia,venitqueMogontiacu,& inde ad Fraconofursi ibique Exambertu co-

158쪽

mitem de Baioaria aliosque nonnullos ad se venientes suscepit.Quos Arnoli propter quandam dissensionem inter Karlmai num patrem suum & eos factam, publicis priuauit honoribus, & de regno expulit. Horum causa Rex inBaioariam proseistus, dissidentes aliquo modo ad concordiam reuocauit,&eis pristinam restituit dignit tem. Quod quorundam offendit animos, quasi Rex iuramenti sui praeuaricator exbstereti inod aliter intelligunt qui eiusdem

iuramenti sunt conscij. Nam Larimannus qui prior natu erat, primus inter fratres se iuramento constrinxit, & omnia quae in iulo continentur sacramento se seruaturum esse promisit. Deinde Hludouuicus eodem tempore iurauit, ea tame ratione ut si harl- manus ea quae promisit inuiolata seruaret, ipse eadem ex sua parte rata custodiret Sed quoniam harimannus in diuisione regni Longobardorum, iuramentum suum irritum duxit, Hludouuicum proculdubio a suo iuramento reddidit immunem: & idcirco crimine periurij non tenetur obno- xius. karimannus autem tandem Hludo-

uuicum ad se accersivit, & quoniam loqui non poterat, ei seipsum dc uxorem & filiuvniuersumque regnum scripto comme

159쪽

dauit.Cui Rex Episcopatus Abbatias &Comitatus ad seruitium delegauit, & dis

posita,prout voluit,regione,rediitin Fran- Ciam. Interea Hugo Hluta ij ex VValdrata filius tyrannidem in Gallia exercebat. Contra quem Rex quosdam fideles sitos destinauit, ut eum inde evellerent. Qui Venietes nonnullos ex hominibus illius in quodam castello iuxta Viridunum obsederunt, & castello potiti alios quidem occiderunt, alios vero in exilium miserunt, aliosque etiam capillis & cute detracta, cumagna confusione inde expulerunt, & -- stellum destruxerunt. DCCCLXXX. Hiems aspera& solito pro lixior. Na Rhenus & Moenus fluuij glaciali rigore costricti logo tempore se calcabiles praebuerunt.Rex Hludouuicus natale Domini cesebrauit in Franconosert, postea in Gallia profect', filiosHludouuici ad se venientes sustepit, totumque regnu Hlutharijsuae ditioni subiugauit.Inde ad expugnandos Normannos qui in Scalta fluuio longo tempore tessederunt, conuertit exerciatum, initoque certamine, plusqua V. milia ex ,s prostrauit.In quo praelio Hugo filius regis occubuit. In Saxonia cum Nord-

mannis infeliciter dimicatum est. Nam Κ

160쪽

Nordinandi superiores existentes duos Episcopos , quorum ista sunt nomina, Thiotrili & Marcuuari, & duodecim Comites his nominibus appellatos, Brun Ducem & fratrem Reginae, VVigmannum,

Bardonem,alterum Bardonem, & iterum Bardonem, Thiotherium, Gerricu, Luut tolsum,Folcuuartum, Avan, Thiotricum, Luitharium, cum omnibus qui eos seque

bantur,occiderunt. Praeterea XvIII. satelliates regios cum suis hominibus prostrauerunt, exceptis innumerabilibus,quosin Captiuitatem duxerunt. Sclaui qui vocantur Dalmath,& Behcmi, atque Sorabi,cstersque circum circa vicini audientes stragem Saxonum a Nordmannis factam, paritet conglobati, Thuringos inuadere nituntur, in Sclauis circa Salam fluuium Thuri gis fidelibus praedas de incendia eXercent. Quibus Poppo comes occurrit, &diuino auxilio fretus eos prostrauit. Κarlmannus frater Hludouuici & Κaroli xi. Kal. April obiit. Hludouuicus mediante mense A gusto apud VVormatiam cum suis coli

quium habuit,&quosdam ex fidelibus suis obuiam legatis nepotum suorum ad vitium Gundossi transmisit, quosdam etiam

contra Hugonem tyrannidem exercetem