Annalium et historiae Francorum ab anno Christi 708. ad ann. 990. Scriptore coaetanei 22

411쪽

Corsicam, partim in Sardiniam venit: Mea quae ad Sardiniam est delata, tota deleta est. Tunc classis Normannorum IliaberniamScotorum insulam aggressa,com- sso praelio cum Scotis , innumerabilis multitudo Normannorum extincta cri& turpiter fugiendo reuersi s t. Pax foeta est cum AmbulaZ Rege Sarracenorum& cum duce Beneuentanoru Grimoaldo,& tributi nomine x x v. milia solidorum auri a Beneuentanis soluta. Tunc expeditionem fecit ad VVilro , &ab eis obsides accepit. Eroldus autem & Reginfredus reges Danorum missa ad Imperatorem legatione, pacem petunt, & fratrem suum Eminingum sibi remitti rogant. Hoc anno

Idibus Maij post meridiem, eclipsis solis

fuit, & Imperator Aquisgrani hiemavit. Incipiete quoque verno AmathariumTrtaueresem Episcopum & Petrum Abbat monasterij Nonantulas,propter paCC confirmadam cum Michaele Imperatore C6- statinopolim misit. Deinde habito Aquisigrani generali conuentu, filio suo Ludovico Regi Aquitaniae coronam imposuit, &Imperialis nominis sibi consortem fecit,& Bernardum nepotem flaum filium Pipi

ni filij sui Italiae praefecit, S Regem appellari iussit . Concilia quoque iussu domni

412쪽

Ium corrigendum, per totam Galliam ab Episcopis celebrata sunt. inorum Vnum Mogontiaci , alterum Remis , tertium Turonis, quartu Cabillone, quintu Are- v t. Cota' congregatuna est. Costitutiones quς

I, in lingulis factae sunt, coram Imperator rei ορ ρ periccis sunt,quas qui nosse voluerit,in ip-

, par ciuitatibus inuenire poterit, quaquam, & in Archivo Palatij exemplaria illorum

habeantur. De hoc conuentu Imperator misit primores Francorum lc Saxonum trans Albiam ad cofiniaNordmannorum, qui pacem cum cis facerent secundum petitionem Regum illorum, & fratrem eoru redderent. Occurrerunt ipsis sedecim deprimatibus Danorum,&iuramentis factis CX Vtraque part pax confirmata, & Regufrater eis redditus est. Dani vero euntes ad V Vestat foldam 'quae regio Vltima regni eorum inter Septentrionem &Occidetemsita contra AquiIonem Britanniae summiatatem respicit, perdomuerunt ipsam regionem. Cumque reuerterentur, alii Danicumliliis Gotefredi regis insidias eis para tes congressi sunt cum eis, dc eos de regno expulerunt. Mauris praeterea de Corsica ad Hispaniam cum praeda multa redeunt,

413쪽

bus, Ermengarius comes Emporitanus in ' Maiorica insidias posuit, & octo naues eorum cepit,in quibus quingentos & eo amplius captjuos Christianos inuenit. Hoc Mauri vindicare volentes, Centum-cellas Tusciae ciuitatem, &prouinciam Narbonensem vastant. IndeSardinia aggressi, cω missi, cum Christianis praelio victi sunt, &multis suorum amissis , fuga reuersi sunt. At Michael Imperator Bulgaros bello appetens victus est,& domum reuersus deposito diademate Monachus efiicitur, dicens se esse indignum Imperio quia victus fuerat. In cuius locum Leo Imperator c6stituitur filius Patricij pardi. Crumas vero Rex Bulgarorum qui Nice rum Imperatorem ante duos annos interfecerat,dc Muchaelem de Moesia fiagauerat, secundis r bus elatus , cum magno exerciεu Constantinopolim obsedit &iuxta portam ciuitatis castra posuit.Quem ante moenia v bis equitantem, Leo Imperato eruptione solus iacta super cum irruens, grauiter vulneratum fugere compulit, & in patriam turpiter redire,ubi de ipso vulnere post tres dies mortuus est. Domnus vero piissi

mus & gloriosissimus Imperator Carolus dum Aquisgrani hiemaret, anno Septu

414쪽

so v I T Agesimo primo aetatis suae,regni autem qu dragesimo septimo, subactae autem Italiae XLIII. ex quo Vero Imperator & Augustus appellatus est anno XIIII. quintodecimo Cil Feb. rebus humanis excessit, sepultus

Aquis in Basilica sanctet Dei genitricis qua

ipse construxerat. Corpus eius aromatiZ tum est,& in sede aurea sedens positu est,incuruatura sepulchri, ense aureo accinctus, Euangelium aureum tenens in manibus &genibus reclinatis humeris in cathedra, &capite honeste erecto ligato aurea cathenaad diadema. Et in diademate lignum si Crucis positum est. Et replcuerunt se . pulchrum eius aromatibus, pigmentis Scbalsamo, & musco, & thesauris multis in auro. Vestitum est corpus eius vestimentis Imperialibus, & sedario sub diademate facies eius operta est. Cilicium ad carnem eius positum est , quod secreto semper induebatur; & super vestimentis Imperialibus pera peregrinalis aurea posita est,quam

Romam portare solitus erat. Sceptrum aureum & scutum aureum quod Leo Papa consecrauerat,ante eam posita sunt dependentia. &clausum & sigillatum est sepulchrum eius. Nemo autem referre potest

ouantus planctus & luctus pro eo fuerit per uniuersam

415쪽

vniuersam terram: etia inter paganos plangebatur quasi pater orbis. Maximus vero planctus inter Christianos fuit,& praecipue per uniuersum Regnum eius. Oleo autem sancto inunctus ab Episcopis,& viatico su-pto ,& omnibus suis dispositis, comendans domino spiritum suum, obiit in pace anno octingentesimo quarto decimo ab incarnatione Domini nostri Iesu Christi. Qui vivit & regnat solus Deus in secula seculorum.

IMpERATOR Caesar Κarolus Rex Francorum inuictillimus δc Romani Rector Impe ij pius seelix ac Tritiphator semper Atagustus omnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesiae & cuncto populo Catholico praesenti & futuro gentium ac nationii quae sub eius Imperio & regimine con

stitutae sunt. Sicut omnibus vobis notum esse & neminem vestrum latere credimus quomodo nos diuina clementia, cuius nutu ad occasum tedentia s cula per successiones generationum reparantur, tres nobis dando filios magno miserationis ac bene- . dictionis suae ditauit munere,quia per eos, secundum vota nostra, & spem nostram de regno confirmauit, & curam obliuioni obnoxiae posteritatis leuiorem secit: Ita & hoc vobis notum fieri volumus quod eosdem per Dei gratiam filios no-

416쪽

TEs TAMENTUM stros regni a Deo nobis concessi donec in corpore sumus & post nostrum ab hac mortalitate discessum huius a Deo conseruandi regni vel imperij nostii heredes relinquere, si sic diuina maiestas

annuerit, optamus non ut confuse atque inordinate aut sub totius regni dominatione iurgij corrouersiam eis relinquamus, sed trina partitione totum regni corpus diuidentes, quam quisquis iulorum tueri vel regere debeat portionem, distribuere & des gnare volumus. eo videlicet modo, ut sua quisque portione contentus, iuxta ordinutionem nostram,& fines regni sui quae ad alienigenas extenduntur, cum Dei adiutorio, nitatur defendere, & pacem atque charitatem cum fratre custodire. Diuisiones vero a Deo conseruati & conseruandi imperij vel regni nostri tales facere placuit, ut Aquitaniam totam & V Vasconiam,excepto pago Turonico & quicquid inde ad Occi- , dentem atque Hispaniam respicit, & de ciuitate Nivernis quae est lita super fluuium Ligerem cum ipso pago Niuernense, Pagum Ausensem atque Alfensem, Cabillionensem, Matisconesem, Lugdunensem,Sabolam, Moriennam , Tarentasiam,

Montem Cinissum,Vallem Segusianam usque adclusas,& inde per terminos Italicorum montium usque ad mare,hos pagos cum suis ciuitatibus, Mquicquid ab eis contra meridiem & occidentem usque ad mare vel usque ad Hispanias contin tur, hoc est illam portionem Burgundiae & Pr uinciam ac Septimaniam vel Gothiam Ludovico dilecto filio nostro consignauimus.

417쪽

KAROLI MAGNI. 83 Italiam vero, quae & Langobardia dicitur, &Baioariam sicut Tasillo tenuit, exceptis duabus villis quarum nomina sunt Ingoldestat & Lutra-halios, quas nos quondam Tassi loni beneficiauimus,& pertinet ad pagum qui dicitur North-gOuue,&de Alamania partem quae in Australi ripa Danubij fluminis est,& de iplo flumine Danubij currente limite usque ad Renum fluuiiiiii in confinio pagorum Chleigouue & Hego uti e in locum qui dicitur Enge, de inde per Renum fluuium seisium versus usque ad Alpes, quicquid

inter hos terminos fuerit & ad meridiem vel Orientem respicit,una cum Ducatu Curiensi & pago Durgouue, Pippino dilecto filio nostro.

Quicquid aute de regno nostro extra hos terminos fuerit, id est Franciam & Burgundiam,excepta illa parte quam Ludouuico dedimus, atque Alamanniam, excepta porx one quam Pippino asscripsimus, Austriam, Nuistriam, Turingiam, Saxoniam, Frisiam,& partem Baioariae quae dicitur Northgovv, dile sto filio nostro Karolo concessimus: 1ta ut Karolus & Lodouuicus viam ha bere possint in Italiam ad auxilium feredum fratri suo si ita necessitas extiterit, Κarolus per valle Augustanam quae ad regnum eius pertinet, &Lodeuiticus per vallem Segusian/, Pipinus vero& exitum & ingressum per Alpes Noricas atque

Cariam.

Haec autem tali ordine disponimus, ut si harolus qui maior natu est priusquam caeteri fratres

diem obierit,pars regni quam habebat, diuidatur inter Pippinum & Lodeuuicum, sicut quondam

418쪽

diu sum est inter nos & fratrem nostrum hario- mannum,eo modo,ut Pippinus illam portionem habeat quam frater noster Earlomannus habuit, Lodeuuicus vero illam partem quam nos in illa partitione suscepimus. Si vero harolo&Lodeuuico viventibus, Pippinus debitum humanae sortis compleuerit, karolus & Ludeuuicus diui-

dant inter se regnum quod ille habuit, & haec diuisio tali modo fiat, vi ab ingressu Italiae per

Augustam ciuitatem accipiati. karolus Eboreiam, Verccllas, Papiam,& inde per Padum fluuium termino currente usque ad fines Regensium,&ipsam Regium, & Ciuitatem nouam, atque Mutinam usque ad terminos sancti Petri. Has ciuit tes cu suburbanis & territoriis suis atque Comitatibus quae ad ipsas pertinent, quicquid inde Romam pergenti ad leua respicit, de regno quod Pippinus hab uit una cum Ducatu Spoletano hac 'portionem, sicut praediximus, accipiat harolus. Quicquid autem a praedictis ciuitatibus vel Comitatibus Romam eunti ad dextram iacet,de prindicto regno, id est portesnem quae remansit de

resione Transpadana una cum Ducatu Tuscano usque ad mare Australe& usque ad Prouinciam, Lud uicus ad augmentum sui regni sortiatur. Quod si caeteris superstitibus Ludeuuicus fuerit defunctus, eam partem Burgundiae quam regno eius adiunximus cum Prouincia & Septimania sue Gothia usque ad Hispaniam Pippinus accipiat karolus vero Aquitaniam atque VVasconia.

Quod si talis filius cuilibet istorum trium fratrum natus fuerit, quem populus eligere velit vi

419쪽

KAROLI MAGNI. 8spatii suo succedat in regni hereditate, volumus ut hoc consentiant patrui ipsius pueri & regnare permittant filium fratris sui in portione regni

quam pater eius eorum frater habuit. Post hanc nostrae auctoritatis dispositionem placuit inter praedictos filios nostros statuere atque praecipere propter pacem qua inter eos perpetuo permanere desideramus, ut nullus eorum fratris sui terminos vel regni limites inuadere praesumat,neque fraudulenter ingredi ad conturbandum regnum eius vel marcas minuendas, sed adiuuet unusquisque illorum fratrem suum, Mauxilium ei serat contra inimicos eius iuxta rationem & possibilitatem siue infra patriam siue

contra exteras nario'es.

II. Neque aliquis illorum hominem fratris sui pro quibuslibet causis siue culpis ad se confugietem suscipiat, ad intercessionem pro eo faciendam , quia volumus ut quilibet homo peccans &intercessione indigens intra regnum Domini sui vel ad loca sancta vel ad honoratos homines c5- fugiat, & inde iustam intercessionem mereatur. iii. Similiter praecipimus ut quemlibet liberum hominem qui Dominum suum contra voluntatem eius dimiserit, & de uno regno in aliud profectus fuerit,neque ipse Rex suscipiat, neque hominibus suis consentiat ut ratem hominem recipiant , vel iniuste retinere praesumant. Hoc non

solum de liberis,sed etiam de seruis fugitivis st tuimus ordinadum, ut nulla discordiis relinquatur occasio.

U I. Qi propter praecipiendum nobis. vide uae

420쪽

86 TEs TAMENTUM ut post nostrum ab hac mortalitate discessum homines uniuscuiusque eorum accipiant beneficia unusquisque in regno Domini sui & non in alterius , ne forte per hoc si aliter suerit, scandalum aliquod accidere positi. Hereditate autem suam habeat unusquisque illorum hominum absque contradictione in quocunque regno hoc eum. legitime habere contigerit. v. Et unusquisque liber homo post mortem Domini sui licentiam habeat se commendandi inter haec tria regna ad quodcumque volueris,similiter& ille qui nondum alicui est commendatus.

vi. De traditionibus autem atque venditionibus quae inter partes fieri solent: Praecipimus ut nullus ex his tribus fratribus suscipiat de regno

alterius a quolibet homine traditionem vel venditionem rerum immobilium,hoc est terrarum, vinearum atque siluarum, seruorumque qui iam casati sunt,siue caeterarum quae haereditatis nomine censentur auro argeto & gemmis, armis ac Vestibus, nec no & mancipiis non casatis,& his speciebus quae proprie ad negotiatores pertinere noscuntur. Caeteris vero liberis hominibus hoc minime interdicendum iudicauimus. Vii. Si quae autem taminae,sicut fieri solet, inter partes & regna fuerint ad coniugium postulata, non denegentur iuste poscentibus, sed liceat eas viciis in dare & accipere & affinitatibus populos inter se sociari. Ipsae vero taminae potestatem habeant rerum suarum in regno unde exierat, quanquam in alio propter mariti societatem habitare

debeant. δ