De emeticorum efficacia atque usu recto : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

iculi nervorum actionem vicinarumque partium emit, quilin partim in tollendis statibus harum partium orbosis, partim in mutanda elirum Secretione con

ouod attinet ad esseaeitatem emeticorum uni erSalem, omnes fere Secretiones augentur, ut Se-aetiones tractus intestinorum, organorumque eum in- nis conjunctorum. glandularum SaliValium, plineatiS, hepatis, renum, membranae mucoSae oris et laetum, laryngis, oesophagi, pharyngis, traehene, olichiolum et pulmonum. Porro vis Secretiones agens in augenda cutis functione perspicitur, qua nititur salubris emeticorum efficacia in curandis laetionibus rheumaticis atque morbis euilineis, ex- ilhematibus sic dictis. Magnam vim exercent emetica ad SyStema Varum; multum valent ad augendam libsorptionem vasis lymphaticis, haud raro enim hydropes, tu reS, Indurationes et alia emeticis sanari videmus. rro Sanguinis motus in systemate venae portae iterarumque abdominis venarum illis augetur. Etiam Systema arteriosum emeticorum esseneiam dire- m eSSe Scimus, quod quidem maxime ab illa jam pra commemorata Actione pulmonum et cordis ex ita et aucta pendet. - Denique efficacia emeti- in excitans in actione Systematis, muSculorum untlitiorum, quin etiam musculorum faciei, et ixime labiorum, augenda cernitur.

12쪽

Esseaeitas emeticorum antagonistice derivans iri eo est, ut incitatione systematis gangliosi aetio e sun etio in ceteris systematis nervosi partibus dem nuntur ; linque cernimus de ei escentem sunctionem

nerVorum euianeorum, depreSSionem SenSorii, oria: norum SenSuum et cerebri, unde sequitur minutu

visus et auditus, vertigo et mens attonita. qui quidem esseneia saepissime utuntur mediet ad essi eienda varia destinata, ut in morbis animi variis morbis nervoSis, in SphsmiS cujusque generis ete.

DE INDICATIONIBUS.

Ex jam dictis emeti eorum essectibus sequuntuindicationes. Utimur scilicet emetieis l) remediis c vacuantibus, ut quidem materidnocentes, cibos nil concoquendum duriores, Aut minia quantitate liSSumtoS, venena, coningia, Sorde EnsiricaS morbo productas et ni in removeamus. Illi

quoque pertinent nocentia ex pulmonibus viisque respiratoriis removenda, ut mucus , lympha pla Stici PUS, eorpora nitenti ete. 23 Adhibemus emetiea excitantia remedia i litterantin, n) ut excitemus digestionis organa, i. e. ut m

13쪽

niam ne i Vorum ventriculi organorumque vicinorumina provocemus, quae partim in statibus harum parium morbosis tollendis, partim in mutandis atquen integrum restituendis secretionibus cernitur. b) Ut excitemus totum corpus, maxime nil com-uovendas stinctiones vitales et animales: itaque in Sphyxin, paralySibuS, Apoplexia, Sulso casione etc. 8b Emetiea in usum vocantur remedia Secretio es et resorptionem sollicitantia. Hoc consilio emelen in curandis morbis maxime variis locum obtinent raVem, ut in morbis gastricis et biliosis, omnibus a statibus morbosis, qui originem ducunt ex haesi-ntione Systematis venae portae, in rheumatismis et xanthematibus, in hydropibus, exsudationibus plastiis, tumoribus et aliis. 3 Postremo emetica adhibentur remedia anta onisiice derivantia et antispns modica; ex quo Plu et adhibitio eorum in permultis surictionum animatum morbis, ut in Splismis, nsiliuinte, iussi convul ivn etc. Etiam in curandis animi morbis emetienodem consilio adhibita usum praebent quam nan

imum.

CONTRAINDICATIONES.

Gravissimae contra indicationes sunt plethorct, 'ngestiones, haemorrhagine et inflammationes.

14쪽

Pleihora vera omnino vetat usum emeticorum: attamen casus accedere possunt, ubi solum emeticum:

Vitam Servare potest, et tum quidem, quum indicatio vitalis sic dicta hoc postulat. Ille regula therapeu

tica nonnisi prRemissa venaesectione emeticum ad hi heri jubet. Pariter vehementes et periculosae congestiones Sanguinis ad organa interna nobilia, praesertim ad cerebrum et pulmones, gravisSimae Sunt i contraindicationes. ouod attinet ad usum emeticorum in apoplexin, infra de hac re loquar. Ex haemorrhagiis maxime vomitus cruentus etiliaemoptysis vetant emetica, quamquam hi quoquet morbi, Si quidem haemorrhagine ex sordibus primarum Viarum originem duxerint, secundum medicorum lperitorum testimonia tantum emeticis sublati esse di

cuntur.

Prae ceteris autem inflammatio viseerum est contraindicatio, quae usu emetici certe augetur et lpericulosior redditum maxime autem gustritis hoc ivetat, quin emeticum facillime mortem asserre potest.

Ex eo Apparet, in diagnosi quorumdam huc pertinen

tium morborum ponenda quam prudentissime ac cautissime agere medicum debere, atque cavendum, ne gastritis cum aliis consuri datur morbiS, e. gr. eum spasmo ventriculi valde dolente, ubi merito emeticum porrectum damnum Asserat maximum. Porro nivi obstructio usum emeticorum impedit,

quod facile congestiones sanguinis ad caput et pe-

15쪽

tu, pro Vocantur, obstructio alvi pertinacior redditur, t ipse ileus oriri potest. Tantum obstructione elySaatibus sublata, nil emetiea porrigenda transire

cet.

Contraindicationibus etiam adnumerari debenternine, prolapSus, menstruatio et graviditas. ouodernias attinet et prolapsus, metuendum PSt, ne Innu reddatur processus eorumque sint inent ceratio. MenStruatio, quae haemorrhagine quiisi criticae sieuin tenet, facile, ut omnino eris es, turbari potest, ua de causa omnia nocentin inter ejus fluxum cauteitari debent: et in muliebribus morbis igitur regula ommendatur: ineunte menstruatione medicamenta.

isi necessitas postulat, sisSe omittenda . lluc autem axime pertinent emetien, laxantia et missiones SanuiniS. Etiam in gravidis enute et circumspecte in Adihendis emeticis agamus necesse est, quod quidemehementi corporis intestinorumque abdominis con-uassatione iis Atque foetibus lacile damna nsferri

Ilis dietis in ensibus usus emeti eorum, quonderi potest, est disserendus; ubi autem indicatio vi- is praevalet, et vita Solo emetico servari poteSt, ne illi quidem casus. Vetant emetica.

16쪽

Si emeti eum indicatum pultimus, nobis sunt regulae quaedam observnndae, de quibus maxima ex parte opinius dependet esseetus, quarumque neglectio maxime noeet. Hic praeeipue hae res nominaii

dae inihi videntur: s) tempus, quo redhibentur emeti eum 23 dosis emetici,

33 electio remediorum et 3 regulae aegrotis observandae.

ouod prim lini rem attinet, quoque diei temporemeticum dari potest; attamen tempus jejunum aptis

simum habetur. ouod quidem optime obse ivnii potest in morbis chronicis, iisque, ubi in morti non es periculum. Sunt nutem morbi, in quibus tempus, quporrigatur emeticum, innium ex statu stadioque eormia pendere potest, ubi plurimum in eo est post lini ut hoc tempore, quod saepe maxime ii nnsitorium es reete utamur. In febribus remittentibus optime remissio est eligenda, in intermittentibus apyrexin aporrigendum emeticum. Emeticum nunquam semel plena dosi, Sed semper refraeta dosi porrigatur, quum neque gradu stomachi irritabilitatis neque turgescentia materia antea certo destinari possit. Haec est eausa, ei eadem dosis modo ei stellei in gravissimam, moll

17쪽

ullum i caelionem provocet. Ex hac autem emeti-urum adhibitione duplex oritur commodum: s) primae doses digestivam quasi Vim excercent,plioresque reddunt materias nil evneuandum, et

st posita, ita ut en in variis negrotis nunqunm Ve- ementior vel etiam tenuior seri possit. Plerumqueer horae si undi antem fiunt in plencte dosis pars dA-ar, usque nil vomitus initium: deinde, nisi semihoraraeterlapsa ler vomitus sequitur, Adhuc dimidium iisdem dosis porrigitur. Sunt autem ensus quidam, ubi emoti eum plena)si porrigi neeesse est. Huc pertinent: s) magnus ventriculi torpor, ut in nonnullis ty-ai generibus, inania, sintv pituitoso etc. 2) venena assumta, quae postulant celerrimamque tutissimn in ex neutitionem.

Aliud grave huc spectans momentum est deleus emetiei. ouum enim varia emetien variam linunit effieientiam, qu ne medi eo aut evitniada, nut.n aptum videtur, est inhibenda, et morbo et indi- duo bene respondentem delectum horum remedio in lacere medicum necesSe est. Sic, ut exempla

seram, in hominibus torpidis curandis, in statu pinoso, in iis, quibus est alvus adstricta, tartarus si hiatus est praeserendus, dum in aliiS cnSibuS, e. g. Vo Soluta, ut in typho, hoe remedium est vitan-

18쪽

dinis. Regula univei Salis hoc loco dari non potes ut, ut jam dictum, tantum cujuSque cnbus proprieta decernere debet.

REGULAE INTER VOMITUM OBSERVANDAIl

I metieo sumto liquido quodam uiatur negrotulquo vomitus tacilior reddatur. Initio autem nimius polum suggerendo imminuitur extenuatione emeti semeneia, et nimis magna ventriculi extentione dannum esset potest. Inter primns doSes, atque nil vomituritionis initium nihil hibatur, et iantum aceti dente vomituritione, et quotiescunque vomitus conSilquutus est, aegroto liliquid infusi chamomillae, si

aquae tepidae porrigatur; si vomitus est dissei libutyri liqua juVnt.

Respiciendum est, ne preeleret vomitum negri ius aliquo modo, uti Vomituritione voluntaria, scpotius, quo nil potest, eum supprimat. Illud enim vimitum difficilem, hoc autem Deilem reddit. Vomititer saltem sequntur, ut sussieientem evaeuatione 'emeiat. Quem negrotans inter vomitum occupet silui multum resert; Sedens et erectus habitus merito taldatur optimus; debiles aegroti atque insantes Sulerigendi iisque sustentando est succurrendum.

19쪽

Finito vomitu aegroto quies quam maxima eStimmendanda, quam eandem ille, vomitu debilitatus, onte ac libenter quaerit. Proxima utque ultima cura denique est, ut alvus Stentetur Soluta: namque ventriculi contractionibus inper etiam pars sordium in intestinum duodenum emitur, et praeterea plus bilis, muci intestinatis e. effunduntur, quae materiae per ni Viam eVacuari erat. Itaque, nisi sponte Sequitur alvi dejectio,

ec aut clysmitte, aut remsidio leniter purgante est ieiendli. Iam adhue saeiam pauca verba de hyperemesi eruum accedente. IIJ peremesis plerumque Sequi- ex omisSis, quas diximus, cautelis, vel etiam ejus usu posita est in aliqua conditione nerVorum veneuli propria, id iosynei Asiae simili, ubi vomendi ii tamentum longius pergit. Hic metuendum eSt, ne imo vomitu gastritis, Spasmi, haemorrhngiae, quiniam rupturae organorum nobilium oriri possint. Re-:dia in hyperemesi adhibenda haec sunt: Potus mucilaginosi multum valent Ad hyperemei tollendam. Praeterea potio niver i est certum medium, quod plerumque eventum optatum adducit, quidem saturatio uali carbonici cum suceo citri ;nm Sticcus cilii merus datur. Porro huc referenda sit remedia aromaticii, ut aethereo - oleoSa, aethe- , vinum parvis dosibus datum. tem optum hic permagna praebet auxilia. oui, 2

20쪽

hus cum internis una conjungenda sunt externa rei media, et quidem aut incitnntia, e . gr. cntnpi Smliti ex herb. menthae crispae ad regionem veniri euapplicata, aut derivantia, ex quibus maxime nomis nandae sunt derivationes ad partes cutis remotio rei ut rubefacientia ad suras, aut ad tractus intestinuirum clysmatibus institutis.

NONNULLA DE SINGULIS EMETICIS.

Emetica usitatissima sunt haec: ipeeaeuanti tartarus stibiatus, Zin eum Sulphuri eum et cuprum Sulphurieum, quorum Vim pharmacodynamicum jam bri viter adducam, descriptionem eorum botantestinehemicam omittens.

Praecipua i pecacuantiae vis ad ventriculi et pirum monum nerVOS, Vagum et sympathicum, directa eS videtur. Plena dosi (ad gr. x - xx) porreeta V mitum efficit; refracta dosi plexus nervi sympat et vagi leniter incitans, expectorationem mox' membrpnnm mucosam pulmonalem incitat, SpaSin pulmonalem tollit, Secretionem ventriculi et intef