De scabie et acaro humano : dissertatio inauguralis ...

21쪽

hos culaneos Aeabiei nrietates et a pestie' peculiaros j iidicassetit, variis illis Speciebus Propria nomina imposuerunt. Verum inde me deIne mortii haud multum re diit, quum quaesiunque earum Speeterum adsit. in curando morbo nil o stet, Sed Quique elidem ratione me deamur. Plen in s i) scuhiem ratione indolis in putri dam, topicam, Venereum, Vermini Sum, retrogreSSam divisit. Fenhies putrida febreS Putrida, Sequitur et dii in vesipulis eryStallinis, quite in ille era transeunt incipit, circa vesperiis febricula ob Servantur et ingentes capi iis dolores: Senhies topica erum iiii in manu vel alia tantum linrie; Senhies veneren in fronte piipulas duras eum maeulis venereis fornant sit mercurialibus euratur. enhiem Verminosam recte eam, in qua vermiculi seu apari inveniuntur, nominat; de Sevhie demum retrogra da jam ante, ubi de meta Sinsibus Sephi ei Sermo erat,

egimus. Alii medici epidemi eum. Senhiem Sintuerunt,nlii improhaverunt. Inii nin Galenus *) Scabiem epide-mientia, qtane tameni insecuin e i, deseribit. Sed quum

complura ulcera in eute Seniere o Servarentur, quorum non erat omnium una Speetes, Senhiem nilinisAe vix

eredendum. Illa etin in Sephies epidem ten, quam Hos mann d) uiano et 16 Halis et Is ehine grussatam obser vavit, atque ista, quam Linue ) deScripsit, scabies suisse non videntur. Idem de Senbie epidemica a Ramnκκini si recensita, quae illi is On leno descriptao similis ost, judicandum. Atqui recte jam Gu Idener de

Lobes ' et Hildebrand hasce epidemias cognove runt. Nnm quidquid hucia, que Senbies epidemicii no minatum sit, nut mortios sui3Se, qui Scabiem jam pro sentem maligniorem reddere et Intius in corpu5 disse

22쪽

min nre poterant, aut nil nisi scabiei similes morbos fuisse contendunt. His judicibus vitinii humores nen

ros augere et victus eorruptus nee non morbi epide-miei tuo facilius milieria sephisSa recipiatur, vim lin

tio, seahiem epidemisiam nil esse neglint. De Sephie elidemisia, uti ann lippitrent IIest ne, ea dem est dissensio. Verum enim verum multi morbi euianei seu hiei maxime similes, ut en demisti apparentat, fieri potest, minime nutem quis morbum iniim Vuln-neum, qui Tartaros ad Rutheninna venientes eorripit et plures eneunt, pro scabie habebit. Neque illam quis Scabiem, quae in insula St. Domingo obseruntur, quae homines in alias regiones proficiscentes sine ullo pilo remedio relinquit et medieaminibus antissiorhusicis depellitur, veram esse censebit. Attamen Gulde ner

micae fave't. Ab variis enim eonditionibus, humiditate, nere pestilenti, omni immunditie, victu ueri atque eorrupto, coning tum ut tacilius concipiatur, pendet edicunt, et sententiam suam ea re firmant, quod homineS humiliores, opifices, militum copiae nec non ii, qui in carceribus, nosostomiis, orphanotrophii S conretantur, maxime Scithie conficiuntur. I nne ego Senbiem Ondemieam PSSe eandem ntque Plenkii nequi Stiam intelligo. B i e it Serebium epidemi eam lippitrere re

23쪽

biosne obtexissent. Illinc Sententium exemplum pro h piis viiii S xvi et eni) et Mu Zell-) narrant de me lunuliolia Sonbie Stinniti. Etiam heber d) et Naas e . eriti eam Scabiem in Scorbulo, febribus neutis et inter mittentibus, in statu seropituloso et haemorrhoiduli notari teStantur, et Iraenuius d) scabiem chlamentalem hiae pertinere ceu Set, quite omni mense loeo en inmeritorum erumpit. Istam vero de melancholia rem Wi ch- mann ' bene diluuidavit. Mu Zellii enim melancho licum sutorem Sc te Sunatum liue non pertinere dicit, quum Senhies coningio orta, tantummodo irritamenti eutanei instar, Sinapi sint, sontieuli citc. vices exhilsuerit. uuio menti ego etiam faveo, ita ut ubicunque morbus Scabie Superveniente curatus Sit, haec contagio forte insita non nisi irritationi cutis inservierit. Etenim qua quantum effici poSSit, experti Sumus experientiu quo tidiana, nimis irritamento eutaneo opportulans mutationeA et Saluberrimos exitus morbo provenire. Etiam

Scithiem eritissam numiuam lippurere conSentiunt, et qui

morhi eutanei critici, velut Scabies descripti, ab aliis

Scriptoribu, properantur, contagio non ortoS QSSe et quantum maxime n vern Senhie di, erepare contendunt. Scriptorum plures etiam Secundum variam humoris exsud ti indolem scabiem in Siccam Sive caninam

et humidam, et Willan 'I in quatuor species divi-Seriani, quae Sunt: Sephi eri Papia litarinis , lymphiilicii,

24쪽

purulenta, enclieeiten. Atqui Benhies papulisormis en- lem quae Sicca est, lymphaticu S. VeSicularis et purulentii A. pu StuloSu endem qu ne humidn sunt. Pnpuli formetri in hominibus aetate provectis obServabis, ubi cutis Sicen atque urida veSicularum impedit evolutionem. Scabiem purulentiim Bieti i) omnino negiit et impetiginem suis, e contendit; neque Scabies vera fuit, quum Willan cuchecticum describit. Denique nonnulli medici Suabiem spuriam S. Symplomatieum commemorant, quum ulli psoriasin alii psydrncium nominant et quile quum coningio nunquam oriatur et disseruiuetur, ne confusio major sint, scabiei nomine designani e non de ei. Iloe etiam maxime nili, tos morbo, culaneos seabiei Similes et subito idio SyneritSin essectos pertinet, in quos nonnulli quandoque homines, Sicuti mereatoreS et Pi toreS, enneroes, rubin, Succhurum, sarinam npprellendentes, impli eantur, neu minus id istam tangit Senhiem, quue uSu thermis rum Salinarum vel, quod ipSe vidi, balneis maritimis eoncitatur et quam salse uuadeliratZeb dicunt.

Simplex morbus scabies observatur, nut variis eum morbis aliis cuianeis vel internis Simul exi,tere poteSt. Horum essZemn Saepissima complicatio eSt, lotionibus atque frictionibus allata irritantibus, quaS medicastri commendarunt. Nimia cutis irritatione saeta sentitem vel impetiginis puStulae nee raro eethymniis eoini innitar, quae ibidem imprimis apparent, ubi veSiculas agminata S repereriS. Atqui istae pustulae minime Sen hiem puStulosum, qualem nonnulli solSe habuerunt, sed complicationem solam pomponunt millo regimine concitatam et prneeipue adolescentibus, Sangui- uicis nec non irrit ilibus hominibus propinquam. In-1 l. c. 2) I. e. IIL S. Gob

25쪽

s nitimatio cutis Nerei perido initiatis et nueta telam ut iam uellulosam iii eundem morbum injungere valet, qui sit, ut quandoque iungian rurunculorum copia exoriatur. Interni etiam et totiuS eorporis morbi, SeropituloSies,

se orbutuS, Syphilis, uri liritis Simul evin Scabie loeum habere licet, ita quidem, ut neutra in ulteram quidquam valeat. ScrophiiloSis cum Scabie imprunis in pueri5 complicata est; Seorbutus lividas veSiculas efficere di

I e selibi ei enu, is ex antiquissimis temporibus muI-ium medici di Scepta erunt et ne hodiernis sere quidem uertnm nliquam morbi enuSam invenerunt, quam quiS- sue tuu inret. CauSurum potius tanta copia uuata eSt, ut fere nulla res non nociva Sili valida nil procreandam suabiem ab iis lint,ita Sit. Hippo erates quum scabiem morbis non adnumeraverit, etiam de sinu Sis morbi nil adnotavit. Inde vero a Galeno dissensio nes de Scabiei unusis jam inceperunt et hueusque auetve Sunt, quise quo faciliuS Vomprehendi poSSint, in dulis elas,eA dividantur, in enusas praedisponentes sive remotas et sinu,nS proximas Sive oecnSionules. Cau,ne praediSponenteS: Sicuti in ceterorum morborum netiologia causae ipSorum uernodisponentes fit lituuntur, quibus adjuvantibus innium morbus inchoare

possit, tales etiam pro Scithie eju3que taciliore geneSi medicorum niti supposuerunt, alii prorsus omittunt ut

tati, nulli sexui atque constitutioni corporis pnreit, unanibus anni temporibus, in omni lius climntibus vitaeque generiburi Hi,Seruntiar, uinxime autem homines hummilioris notionis, pauperinte atque penuria oppre3 os et ni, omni corporis curii prorsus deStitutos corrumpit. Imprimis vii ne tinnis hominum certis ut negotiis, aliis suo conditioni u3 nihil non nil procreandam Soa-

26쪽

biem n noninillis modisiis tribuitur: scuhies enim maxime pueritiam et juventutem, homines sanguinicos et lymplanticoS, viros, demum eoS, qui Inneis telis ut Stir torti ete. Degoti sintUr, affligere, nee minus vernis temporibus iitque nestivis et in regionibus meridionalibus vigere dicitur. Pueritium et juventutem spepissime Sest hiem occupit re, experientia doeet et proportioni magiane earum et dispositioni innititur sinusis es cientibus ohnoxinrum; idem de viris, qui foeminis magi S quum scabiei coniugio oh noxii sint, saepius elinm nti ea n siciuntur i). Tamen ni, hoe Bicliter i), qui pueritiam S. tenero, rnro tantum Senbie tis igi contendit, etti a n s e d) qui hieme Scabiem Saepius ohservari quamnestivis temporibus dieit, disSentiunt. Ex negotiis hominum variis plures medisti rore omnia deduxere Sen hiei Semina, Sic II a as eri ex impuro vitae genere vl-que negotiis Sordidis, quibus vitrii opifices ex gr. SArtores, tibi lilium textores, pannisices operam detint, et Schonte inq) ex peculiaribus quibusdam Sordibus ex gr. Innae inlinerentivus praedispoSitionem pro generanda Sophie npud tonsores, pannyrios et paniijsiee , ness non Apud Scrinini ias, qui vernice copali utuntur. deduxerunt. Guldener de Lohes q) judice iis etiam sordibus, quae ex impedita cutis exhalatione, ex SU-doribus et musto solliculorum Sehaeeorum, nee nοnex neglecta lintea metitorum permutatione, IotionibuS-que omiSSis prosciscuntur, perquam lavetur, ita ut quodammodo peculiaris quaedam Sordes humanae, quo facilius scabiei contagium applicetur et latiuS propngetur, ii heSSe nequeant. Victus etiam et terra et elima permultum valent, Scithies utrum SilepiuS nn Tn-rius upparent: Saepius enim et latius in iis regionibus,uhi multi casei ncidi consumuntur et in terris monta- I) Bieti l. o. pag. II 2.2) Itieliter I. e. pag. Iad. d) ua as e l. e. S. 6ss. d) l. c. S. sos. si) l. c. Pag. iiii. s) I. c. Pag. d8.

27쪽

nis ut in uelvetia et in Illinetia, nunc , Tyror ' dicta,

rurius in planis et regionibus pnsudoSiS ObServatur. Inclimatibus porro tropicis innormalem formam Scabies habere et pertinax es,e dicitur i), in temperatis vero optime vigere videtur. At vero ii procul sere scabiei nut raro tantum ab ea iis licti observati sunt, quorum vita et opificia munda sunt, frequenteSque lotioneS requirunt, ex gr. molatores, si StoreS, lotrieeS, eerdones, Porro ii, qui man-ganum Scindunt, qui vegetabilibuS neido tannico prae ditis, Sulphure, metalli S ad,iringentibus uti plumbo, mereurio, Z in eo utuntur,demum liquatores Spiritu o-Sorum p), Sinhialitrii et omnes, qui Stabulum olent et citi domine Inhorantq). Nonnulli medici etiam internam quandam peculin rem praediSpoSitionem pro generiinda Scabie, Sihi ipsis haud et grum quidem et notam divinant eam ob rem,

ob qunm Pnrtiali eunetne getiteS Scabie eorrumpantur, nonnullis tantum excepti S hominibus neque ne alteri contagio oh noxii B, partim experimenta retrogreSSam Asia hiem nrte reSinurandi et inserendi vana et irrita fuerint si . Caufine proximae: Medicorum qui cum sinuSns praedis ponentes Senbiei tum proximiis Sintuerunt, en 8ententia Sunt, ut credant, morbum eo facilius erupturum, si illa ejus Semina, quae modo enumerisVi, eorpori insident. Atqui plures Scriptorum, quod jam dixi,

causas praedi,ponenteS plane omiSerunt et solas mortii proxima S protulerunt, quorum duo qua Si genera pen-κitantinus nobis occurrunt, alterum enu Sarum internarum, alterum externitrum. Modo enim medici totam maSSum Sanguineam in Senhie vitintam esSo credidc- I) Ricliter i. e. pag. Igi. 2) uua se l. c. s. si is.

28쪽

raint et vel ex acida vel ex Salesn tu, muteri n. vel ex fermento aliisque acrimoniis peculiaribus scabiei origi nem deduxeris liti modo coniugio, modo mitifimitte, modo insecta qua diim morbum oboriri siensuerunt. Galenus qui saepius de se tibi e ver in stipit, Semel tantum et obiter contagio morbum, Anepi Simen ero ex hira bile vel aliis aerimoniis depositis exoriri contendit; liumidiorem enim scabiem generari vult nsanguine eum admixtione phlegmatis Salsi, Siceiorem autem fieri iter contagium statuit neu nun e Vibis Sal sis, nimis culi dis et aromaticis, neuiis et amaris. Parne et sus scabiem prostedere dieit ex Sale liquoris, nee ex erutaribus reSolutis provenire dubitat. Causa senhiei ad mentem Hel montii est vitium et eontagium pellis virulentum proprium, non vero jeeoriS, prinui pio Scili

uel interno Spontaneo, Sive externo, romise coningioSohliunde hii ustum et triin, pinninium in Coninetu Se. Orporis, linteis vel Supelleutilis infectae, in pelle tangen iis eo iacepto. Willis ius ex humore lymphisti, acidos: Iino facto in ginndulis cutis eonStanter residentes pubisti originem provenire dicit. S yl vius enuSam Seu biei esse humorem nerem diuit, Simulque glutinoSum,

et potissimum aerimoniam neidum esSe enuSnni reputat; humores istos etiam ne res neidosque in corporis Superficie linerere vult, aliquando propter pituitam glutinoSam ipSis admi Sinni, aliquando propter aliquod in diaetis vitium patratum. Carte Sinni Sintuunt, Seabiem ab obstruetione oriri tubulorum cutis, quod ii, dem succi inhaereant spissi et viscidi. Doliseus iis Sentit, qui

obstructione et erosione glandularum et tu illorum lymphaticorum Subculaneorum, Stile quodnm n ido Quis

gulante et obStruente ei reetis, Senbiem uriri dicit. Nonnulli medici, ut Plenuius f), Hali nem annus p) et Ilii a se ) proximam i Scabiei causam minSinai i

29쪽

Aenhioso tribuerunt, quod glandulas cuinnens occupare amet ' , ipSius Senhiel et plurimorum mos horum alio rum enuSn proxima et gravi,Sima sit '), cujus verum

natura neque ala aliorum minSmnium minime innotue

rit 33. Plurimi medici tamen contagium peculiare morbi proximam sinu,nm exhibere consentiunt, quod humori hu, vel serosis vel lymphntici A vel puriformibus, ex vesterilis vel pustulis vel ulceribus effusis, inSident cujus quidem nutura, quum e hemion analysi nequeat explorari, latent q), quod autem lineo prae Seserat momenta: Contagium Sennio Sum fixum est et con tuetu Senti lusi immeiliato, vel lectulo, lana, vestimentis aliisque relueis, materia Seabiosn eoninminutis atque in rectis, nil alios homineS propagari poteSt. ouum vero difficile tantum applicari quent, longiore contuetu ni-que eo neubitu eontinuato, nee non nucio enJore opus eSt R), nec nere disseminatur; per longum putem tempus iis rebus, quibus ScithioAu, u Sus eSt, inhaerere

potest, et sta culciem Alios inficiendi retinet; quod qui

dem quana diu unient, non Antis exploratum eSt, ni Derto haud tamdiu, ut 3nrtores panno ex Inna ovis sent,ioSaetexto insisti possint, id quod Guldener de Lobes'

optime expoSuit. Contagium Sc ioSum per Semet ipsum denuo redditur, itaque latius in corpus diffundi tur, idem in cutem tantum agit et corpori pliter illa tum aut succis admixtum debilitatur denique ah imperio eon Stitutionis aeris fortas,is haud pendet

30쪽

Jam vero de ea praeelarorum virorum Senteu

tin, contagium ScabioSum vivum esse et morbum in Secta quadam generari, exponendum e t. PerSeru tantibus nobis hujus sententiae in derelicti, nobis scriptorum monumentis Ue,ligin, Prima apud Ehn- stir sive AvenZonr,medi eum hispanien-nrahi cum Seculo duodecimo degentem, tune npud I n gr a S S i am, NPnpolitanum Gabucinum, Laurenoe, a suberi, qui seculis id et Iovivebant, invenimus, qui pedicillos illas inseptiis nominant et auarorum in Atar deSeribunt, SQ. Perpar, v nni- Inhicula, quae oeulos effugiunt et sub epides mille nidulante, parviis, humore tenui impletetis et neriter prUrientis puStulti A eslaciunt. Hos Anglus Mous et-3 anno isdi Seeutus est accurate quidem insectas istiis deSignanS, quas quum etinna in enseo vetere et cerninnusci distat, cum ii, sterte eonfudit, quae in eius e Solis humana oriuntur. Has insectus porro Germano, is euren- et earum extractiones ex Vute artificialesis evrermagen nominare narrat; Sedem etiam Syro

num Sive nenrorum Scabiei non in ipsis pustulis et vesiciviis Sed prope, nec istus de pediculorum genere esse doeet. I nuptinanii 33 anno i lay lirimus nen rum depinxit, qui etiam Hasenr effer innotuit Franciscus Redi, illorum aequalis et idem, quieirca generationem animalculorum ex putredine nequi voeam, quam Hippo erate, jam Sintueriit. confiniater repugnavit, tamen acari qua ratione exolvuntur et vesiculae proserantur dilucidavit. verum certam et peni- I) una se l. c. s. silo