Praxis ciuilis, et criminalis magnæ cur. vic. regni Neap. in Compendium redacta per Bernardum Ricca ... Vtilis, & necessaria non solum tyronibus, sed quibusuis versatis in Tribunalibus, etiam exteris ..

11쪽

ECCELLENTISSIMO SIGNORE.

CIo: Francesco Paci Stam patore di Libri in quella se delissima Citta, supplican -

do e spone a V. E. come desidera stam pareu Mopere ita inritolata Praxis ciuilis . in Criminalis,del Dorsore Bernardo Rιccain et Per tanto supplica l'Ecc. Sua restar seruita commetiere la reuisone di quella a chi piis te aggrada , e t 'havera a gratia ut Deus. V. I. D. D. Nicolaus Carauita videat , Rihia, scriptis reserat .

CARRILLO R. sORIAR. MIROBALLVS R. IACCAR. EXCELLENTIsSIME DOMINE. TVis obtemperando praeceptis , vidi Liis

brum , cui titulus Praxis Ciuilis , Criminalis M.C. V. Regni Neap. in compendium redacta per Bernarduin Ricca sV. I. D. Sc cum in eo nihil obseruauerimo, quod Regali Iurisdictioni aduersetur , uel bonis moribus ossiciat, imprimi posse arbitror , nisi aliter censueris. Neap. die 6: Nouembrie l6 8. Excellentiae Vestra Humillimus Seruus D. Nicolaus Sara uita . 'Imprimatur, uerum in publieatione seruetur Regia Pragmatica .

CARRILLO R. SORIA R. MOLES R. MIROBAL Lus R. IACCAR.

12쪽

PR AXIS

CIVILIS M. C. V.

1 CTIONES , quae oritas

tur cx administratione, tutelae sunt duae. Una directa , quae datur pupillo contra tutorem , ut Tutor finita . tutela reddat rationem, restituat descripta in Inuentario , & restituat lucrum , quod fecit cum pecunia pupillari, imo lucrum, quod facere poterat, t. I. C. de usuris pupill. Altera est contraria , quaedatur Tutori contra pupillum ; Primo , Ut Tutor repetere possit illud, quod erogauie in utilitatem pupilli , & illud , quod erogauit eXtra domum suam gerendo negotia pupilli , sed primo deducitur illud ,

quod in propria domo erat erogaturus , ut in tit,de contr.et utilitutelae . Secundo, ut possit petere

13쪽

Io Praxis Ciuil.

tutela praeterita, quia tunc no potest , &c. l. ὰ tutoribus, β. a principalibiis , f. admiuisirat.

Actio subsidiaria est illa , quae in subsidium datur ; S ideo Pupillias primo debet conuenire tutorem, quo defuncto haeredes ipsius,t v. g. de ber. tui. vel cur. deinde suleiussores ipsorum , l. 3. C. de fideius tui. quibus deficientibus ligo actio datur aduersus iudicem , qui non accepit satisdationem, vel non idoneam , ut in tit. C. de magistrat.

Actiones pro con quendo legato sunt tres: v3. Personalis, Realis, & Hypotecaria, t. I. O C. ι omunia de Leg. Competit Realis ,ri sac reluendicatio Megatum conis sistat in re cere ccc in specie, ve-bi ii si testarii legati it landum tu scillamina , quia tunc recta Via fransit in legatarium dominium, &saccessive competit Reiuendicatio,

t. a Titio , J. de furtis , l. si tibi ho

14쪽

Magnae Cur. Vic. II

vero Legatum consistat in genere, puta si testator legauerit seruum , vel equum in genere, & competit legatario personalis actio , vel hypotecaria, sed non realis, quia o non est translatum dominium ante traditionem rei legatae, idem est, quando legatum consistit in . quantitate, puta si legauit Ioo .mOdios frumenti, vel decem anphoras vini . 4 Actio, quae oritur ex contracti iMutui , conditio certi appellatur , sed aduerte , quod ex contra ctu rc lariter oritur obligatio, & cxolitigatione Actio, i licet; g.ea oblίθ. de procur. & illa actio personabsconditio appellatur, Vinde cx mutuo datur actio, seu conditio certi generalis , prout regulariter

ex onmi contractu datur. s Actio ex commodato duplex ori tur. Vna directa, quae datur commodanti aduersu& commodataritim ad rem con imodatam recuperandam , & si sit deteriorata ratio

nem ipsius , i. sed si, S. deposita , f.

15쪽

commodati. Altera contraria, quae datur commodatario aduersus co-

m antem ad repetendas expensas lnecessarias in re commodata factas f6 Actio ex deposito duplex orittar. Vna directa, quae datur depositori contra depositarium,ad recUperandum depositum. Altera contraria , quae datur Depositario ad recuperandas expensas factas in re deposita . ' Actio ex pignore duplex oritur. creditori aduersus posses rem rei hypotecatae; Vtilis vero cessionario, aut emptori hypotecae, l. I. C. de em obt Pigia pratitia est etia su plex . Vna directa , quae datur. debitori, ut soluta pecunia pignus a creditore petere possit; Altera Vero contraria , quae datur creditori ad repetendas expensas factas in re pignorata, .se nece ortas , Τ.dehigu. ama Actio , quae oritur ex litterarum obli-

16쪽

Magnae Cur. Vic. II

obligatione conditio appellatur,' aduersus quam opponitur exce ptio non numeratae pecuniae, quae dupliciter proponi potest; primo per modum Actionis, & est quando debitor petit chirographum a creditore, vel, ut consessio declaretur nulla . Secundo, per modum exceptionis , & est quando creditor petit pecuniam, quIa tunc debitor opponit exceptionem non numeratae pecuniae, Lin contractiabus, C. de non 'um. pec. Actio l. Aquilia est psnalis da tur aduersus illum, qui incuria seruum alienum , vel alienam quadrupedem , quae est in numero pecudum inici ficit, ut teneatur soluere extimationem,qua valuit animal interfectum anno retro, La f.

de l. quilia, & triplex est . Prima directa , quae habet locum, .quan do damnum insertur de corporo ad corpus, puta si sua manu interficit seruum . Secunda Utilis , quae insertur de non corpore ad corpu' puta , si voce iugauit bovem

' ab

17쪽

alterius. Tertia est nisi iniim , Milla , quae infertur de non cor Pore ad non corpus , puta si quis'. iberauit seruum alteriuS , quem Dontinus in vinculis detinebat, ut emendaret , et seruus ipse aula git . io Actio cx quasi contractu duplex . Vna directa, quae datur domino aduersus gestorem , ut reddat

rationem aduranistrationis. Altera contraria, qtiae datur gestori ad repetendas cxpcialas factas in re

C. de mg. gelus .ii Actio In i uriarum datur contrata, inferentem iniuriam, contra mandantem ut efficiatur iniuria , contra eum , qui alium conduxit, Vt alteri iniuriam faciat , & contra persuadentem , l. nonsolum, giem, Ia Actiones, quae competunt profarto facto in naw, aut caupona Luy. Actio in factum ex quasi maleficio; Actio iurii, quae datur ad uersus illum , qui hirtum commi

si ra

18쪽

Magna Curi Vici Issit, & Actio in factum ex eo recepto , & datur aduersus haeredes , quae ciuilis est, naut crv. Rab.

1 3 Actio furti non solum dati, Domino, sed omnibus , quorum interest rem non esse subtractam, leg. cuius cum duabus seqv. Τ. de furtis ,& aduersus furem plures sunt introductae Actiones; v I. Actio criminalis , Reiuindicatio, Conditio furtiua, A ctio quadrupli, vel du-pt i, Actio ad exhibendum, l. si pro pro fure, gae cond furtiva. 14 Actio est Ius prosequendi in Iudicio , quod sibi debetur . Iurisconsul. in L nil aliud, J. de Act. OObl. is Actio Realis est ilIa , per quam ratione domini, , vel alterius Iuris causa consequimur ; ut Publiciana, Rescisibria , Reuocatoria, Scruta na, & quasi Serviana. 16 Actio Personalis est illa , per

quam Personam ex contractu obligatam habemus foo Obi. & dicitur actio .personalis, quia

19쪽

quia cohaeret stersonae, Vel quia libellus concipitur aduersus perso nam obli alam , ut de constituta Pecunia, de peculio, & in factum. a 7 Actio mixta est illa , quae parti' cipat de Reati, & de personali actione, exemplum est in Actione familiae erciscim&e, quae datur haeredibus, ut communis haereditas diuidatur, & sic in quantum haeres petit partem suam; Actio dicitur Realis,sed in quantum petit partem fructuum a cohaerede perceptorum, est personalis, i. item Iabeo , g. sin. F.fam. ercis. idem est in Actione , communi diuidundo, & finium redundorum..i8 Actio in rem scripta est illa , qua re speetu originis est personalis,sed in quatu datur aduersus est in rem scripta. Est exemplum in Actione, quod metus causa , nam si per metum librum meum habuisti, si

libera te possideatur, actionem shac adueruis te proponere possum, sed si a tertio possideatur aduer- .sus icrtium propono Actione a , ι. me-

20쪽

I. metum s. st de eo. quod met.eausa rEst etiam exemplum in Actione ad exhibendum, nam si tu habes li-hrum meum, peto a te, ut exhibeas librum, & si alteri librum donasti hanc Actionem aduersus possest rem Proponere possum, ι.3.-ν ad ea bibendAm. is Actio rei persequutoria est illa, Per quam rem prosequimur, ut sunt Actiones reales. ἰLO Actio psnalis est illa, per quam Pgnam prosequimur , ut es Actio furti manifesti ,& non manifesti dealba corae to. ιr Actio mixta est illa, per qUam-τeS,& penas prosequimur , ut e fActio de vi bonorum raptorum, &de I Aquilia . 1a Actio ciuilis est illa, quae a t. e uili fuit introducta , g. constat IV.

:3 Actio praetoria est , quae a L pr toria fuit introducta , & Prie scribi

tur anno.

r Actio Nativa est illa, quae habet praesistentem materiam , idest