장음표시 사용
2쪽
tricio Francos3rtensi, amicissimo suo. Ioannes Drvander medicuS.
nae eam, quae dissectiones docer,ut Omnium iucundissimam,ita longe difficillimam, partem iuuent uiros doctos aio medicarum rerum expertes, cum uideam, nolui committere quin Se ego meam qualemcunqr Operam, ei tanto mihi abineiate iam us aetate studio a da nato, adi jcerem. Superiori itaq; anno, Capitis humani, arcu aliquot corporis particu larum nudas Icones inter prelegendum cum auditorib. meis demonstrandi magis quam ostentandi ingenti gratia eXhiberem, eas picturas studiosorum conatum mirum in modum iuilai mdocti aliquot scripto indicarent eius 3 generis similia a me peperficienda peterent, ueniebat in mentem mihi Mundini Ana. tomiam puriorem quoquo modo redditam, non parum prς desse poste eorundem studiorum iniciatis. Ita Pad repurgan dum, pristinois suo nitori pa rtim restituendum, partim etiam ad Galeni libros,at adeo uerioris experimenti rationem conferendum, eo libentius accingor, quod hunc authorem quantumuis barbarum , optimo tamen atq; succincto ordine sini gula quae de resectione dici queant,expluatius tradidissi vide. am. Quam iam olim uiris in ea arte exercitatis unicam rario nem fuisse puto, cur hunc librum, quantumuis lacerum, in o minium scholarum anta eXistimatione habendum duxerint, ut A natomis rudimenta nusquam rectius,quam eri hoc solenniter professo Iibro petenda aestimarent. Fato ital propitio factu esse reor,ut docentia plus minus annis tam uetustum enim eum authorem esse constat hic autor nunquam ex Academia
rum professione, ubi ramen moroslisime de disciplinis iudicari
3쪽
libri puto,uidelicet,qui lato in precio habitus sit tempore, propter insignem, sine dubio fructum, qa' refertum este librum
oculata nimirum uidit antiquitas. Quod si nodie sunt, minii nisi quod fucatum,atq; illecebris lilagus, lectorem demulceat, in scholis recipiendum esse ducant, illis per me liberum erit, Alexandri Benedicti latinissimos de resectione libros Io. An in dei naci atq; Andreae a Lachina, Item Uuesaliensis & reliquo
rum omnium eloquentissima commentaria admirari at in amisplexari, mod6 non negent hunc librum habere sua dona, suum genium, neq; linguae sicabriciem nos tanto odio prosequemur ut si quae recte sint tradita, propter linguae uilitatem repudianoda ducamus. Male studio Astronomico,male Cosmograpuico,male reliquis omnibus liberalibus quas uocant artibus,exceptis pauculis ,consuleretur,si propter tractationes, atque aliquando uersionis duritiam repudiandi sint earum artium librr, quorum ferme bona pars balbarie adeo inuoluta est, ut lecto rem aliquando diuinatorem requirant . Accedit quod The laurus omnis eruditionis, ad homines merer barbaros, ad Aegyptios, ad Arahes, isto quodam iam olimst relatus, a quibu nobis scenerari quoquoviodo daturia anς follicitatem. IV do ita res nobis integre constent, reruta uecitas non per turbetur, genuinus studiorum fructus non negetur,uerba non
offendent. A d Mundinum nosrum redeo, hunc si non sie aliud quod offendat, quamqc Barbara lingua lit constri
plus liber, incommodum tariti non faciendumesse puto, pro- pter quod tu liber studiosis e manibus excuti debeat. Videm raros quosdam libros, fato suo propitio, ad linguam quo data
rinet longe contemptiores, sententiarum ramen lepidiutino condimento splendidiores,interitum hactenus nondum per
pessos, Qualis est D nati minoris puerilis illa grammatica traditio, Sphsrae Ioannis de sano Eugo Astronomica institutio,
ait haec Mundini rerum Anatomicarum introductio. Quoein quovis genere singularum iam enumerΩarum artium libros turgida sua eloquentia fastos intercidisse, his superstitibus putandum est ut non abso fatali quadam praedestinatione is Erima esse fateri cogamur authores Barbaros explosis esequentibus, in scholis regnare. Fusius fortassis haec, liram par est, prosequor, non quod Barbaries patrocinium, quo dc linguae meae
Barbariem defendam, faciam, uerum quod iudicio libros in-
4쪽
guarum causa admitti aut explodi,& aurum at gemmas non uilius quod in terreo atque fictili vase, quana in splendida arca conti remalint,velim. Si quid linguae barbarae incommodi ias ad sensum uerum authori-Xplicandum, obscurat, inter pretis est, non morose damnare, sed candide explicare,at Io
cos Iocis collatos,restituere. Id quod nobis in mundini com mentario factum esse uides, tibi colimis omnibus quos habere porii diuersis exemplarus,certius quiddam quod ad aut horas mentem explicandum faciebat eXcipiebam, tandem indocti cuiusdam dictata doctissima, quς commentariorum proliXGrum uice esse queant incidi,quae mundini lectionem aliquoties h Galano, atque ab ipso experimento longius abesse demori stant. Accidunt picturae atin particularum humani corporis deliniationes, quantum fieri per artificem sculptorem Potuir, Nactissime elaboratae, quibus omnibus obscuritatem au illo Hris, si quam habet, elucidare,at ita studiosis librum commendatiorem reddere coner: ut his Mundini scriptis, at ceu rudi meritis commodior sit ad corporum ipsas disiectiones aditus, etias disiectiones nemo unquam fructu aliquo administrabir, qui non prius eX Anatomicis libris, uiam ad hoc studium stru
Nerit: quemadmodum rursus nemo unquam commentarios Anatomicos recte at fructu aliquo intellexerit, qui non mant'm
resectionradmouerit. Vtrum itaque coniunctum esse,quo nobis nobilissimae artisfamiliaris fiat usus, uolo. Ad artis tandem contemptores, qui resectionis nullum in scholis uel fructum uel locum faciant,esset, ut hic declinaret epistolae huius oratio, nisi idem antea a me in Anatomiae declamatione puhraca, ato fusius in libro de Anima Philip . Melanchionis factum
esset constet. Quare contra tam crassam atm supinam ignoraritiam, qua Anatomica contemnant non aliud, quam quod uu o dicunt, retundendum puto &c. Sci miam non habere in micum nisi ignorantem ra in contra negantem prim aprinci pia, non esse di uisuidum, in quo numero tantum abest ut te esse putem, Hieronyme suauissime, ut te eas arteis non lotum mirari, sed eπcolere,quae ad tuendam ualetudinem faciant, iciisam. Venit mihi in mentem, quod aliquando te in Gallias propter dulcissimum iurisprudentiae fructum a doctissimo Voctore Andrea Alciato publico tum professore Biturigibus alle fuendum sente,malal ualetudine praeditum,cum meo conu
5쪽
ho se amissa ualetudine reparanda utereris , quam honori sice, quanto iudicio etiam de hisce artibus plerumque uer ha se ras, ut hinc coniicere tacite detur, quantum hodi iusiurerum,atque state magis prouecti, emendatiora 1 eddito iudicio. tanto eas arteis magis iis habiturus in pretio. Non enim uulgatam tu hic recipis sat scio) sententiam,quae ita artium facis discrimen, ut alias ab alno plane taciant alienas: Nec Iuri rudentiae studiosum Medicinae studio opus habere dicunt. Id tam est uerum, quam in culpata ualetudine non semper recte uti queamus omnes. Aliud est esse artis profestarem,aliud cognitionem artis habere . Non moπ medicum pronunciamus,si Anatomicae fuerit gnarus. Sunt artes, quae ut maXimo hominum commodo noscuntur, ita deterrimo ualetudinis periculo ignorantur : Quales praeceptiones conseruandae ualetudinisine constat, quae nunquam rect ius, quam a partium corporis
humani iusta cognitione peti queat. Perge itaque clarissime uir honesto te oblectari exercitio, uel legendo eos qui Bene de Anatomia scripserunt authores,uel ipse curabis, ut resectioni minhibends seeliciter intersis. Ego quocunque fieri potest modo, honestissimum hunc tuum conatum iuuare studebo, o nomine hunc mundini librum tui nominis auspiciis diuulgatum iri uolui, quo multis propensissi-nuim tuum studium ad honestiores arteia
innotescat, id quod sequi bonique
consulas rogo. Vale integerrime uir. Datae ex Academia Harpurogianaa. Calen.
7쪽
Capitis anatomia. 4s DCerebri anatomia. si a Chistis fellis anatomia. 22 a Colon anatomia. H bCordis anatomia. 35 hcranei anatomia. bCruris pedis anatomia. 6r a Didimi anatomia. aet hDuarum caruncularum ana tomia. ues a Duodeni anatomia. x3 bDurae & piae matris ana. ueo b
Epatis anatomia. 19 aEpiglottis anatomia. 44 b
ieiuni anatomia. ta bileon anatomia. 13 bIntestini recti anato ii blatestinorum anaro. 13 a
musculorum pectoris. 33 a Myrach anatomia. s horis an tomia. 4, bossis hasilaris anato; s Rossium humani corporis diu isto,ex Galeno praecipue collecta. bossium pectoris ana. 33 h Panniculorum pectoris, scilicet mediastini, pleure,& dia
anatomia. 32 a Vesicae anatomia. 29 a
8쪽
nis, Opus in aliqua scientia uel arte traditur tri- 'bus de cautis. Primo, ut quia satisfaciatami ἡ- , , cis. Secundo ut quis exercitetur utilissimo exer. ' citio,quod est per intelle dium. Tertio ut rem dietur obliuioni, quae est ex senectute. Hinc est.
quod histribus de cautis motus, psoposui meis scholaribus quoddam opus in medicina componere : de quia cognitio par tium subiecti in medicina q iod est corpus humanum, quς bio a ca d,spositionum appellantur est una partium scientiae medicinae,ut dicit Averrois primo. sui colliget. cap tulo de diffini
tione medicilis, hinc est quod inter caetera uobis cognitionem corporis humani partium eius quae ex anatomia ita surgit, proposui traderernon hic obteruans stilum alauat,sed mas: slecuadam manualem operationem.
M Minidinus hic non bene estat Gaseni aut horitatem, quod aliae plures sint eauta
scribendorum librorum, uidelicet gloriae cupiditas. mandatu uel decreta alicuius principis &c.iterum Gai. fatetur se propter aliquam trium causarum, quas Plato Teferebat, suos commentarios fecisse, minime tamen. ad succurrendum obliuioni. quaeiri senectutis uitio prouenit.
B Averrois. s.coniret. in priseipso. Et Galenus idem.j de locis adiectis. Pariae gorporis humani,loca appellant antiqui.
DE TOTO. II V A TO ix et corpore, uel homine moris
tuo per decollationem, uel suspensionem supino primo noticiam totius debemus habere: secundo partium. Nam cum omnis nostra cognitio incipiat a notioribus nobis, & quae sunt consula,notiora sunt,&torum confusius sit partibus,maXime a cognitione totiua incipiemus. Circa totum autem,'uod primum debemus cognoscὲ e, est in quo homo habet disterentiam ab animalibus alus. Habet autem differentiam in tribus: sc ilicet in figura uel situ partium in moribus, siue artibus,& in partibus quibusdam. ins gura, nam statvrs est e recite de hanc habuit propter quatuor causas.nam corpus humanum primo habet inter csterapnimalia materiam leuissimam, spirituosam& aeream: dc icio ad superiora eleuabilem. Secundo, inter
caetera eiu dem quantitatis calorcm habet ampl: orem, cuius
9쪽
est sempei ad superiora eleuare. Tertio, sormam hinetperisfecstissimam,quae cum angelis&intelligentias, quae regunt to tum uniuersum, communicat: & ideo sursum eius, secundum sursum uniuersi debet esse. Q rto, ratione finis eius, uitti surae&staturae erectae: quia ipse finaliter ordinatur ad intelli Oere ad quod deseruiunt sensus: & maxime sensus uisus, ut apis paret in proaemio methayhisicae r& ideo in ipso uisus debuit fiassur caput supre- mari,& cerebrum se per consequens caput heu tali quoa pol -- Qxppyiε P set maxime diuersia sensibilia apprehendere: S quia ad plura u ' μῆ- ' sib 1,, si extendit, quando scitatur iri alto, quod apparς : quia custodientes ciuitates, ut possint a longe bene indere, statuunt sua spectacula in locis altis,ut in turribus &huiusmodi: ut dicie Gale in nono de iuvamentis membrorum. & propter hoc pinibi diciem Avicenna Autoritate leni tertio cano. in princi,cuod necessitas in creando caput superius in homine non Die
rao suit statvrs erectae, propter quod uocatur ανηοπui d est, planta reuersia,µcotaus,id est,minor mundus quia su Ium de deorsum habet sicut uniuersum & mundus :& haec ens eradaalmis prima differentia. Secunda est ex moribus,ues ex arte,mo-ι homo in minium res enim inter caetera animalia, habet magis mansuetos,nam est animal politi cura, id est, ciuiIe, arte omni a natura carer. Non enim habet artem insitam a natura, utaranea, & apes, de huiu simodi & hoc ut percipiat omnem artem, si enim haberet aliquam insitam a sua natura, omni alia careret arte, ut dicit 'differt ho Calenus primo de iuvamentis membrorum. Differt tertio W0-biail in P aliis, in partibus. Non habet enim partes multas extrinsecas, quas habent ia animalia datas a natura, nam non habet partes quae a natura sunt quibusdam animalibus dars, ut arma ad defendendum,sicut sunt cornu a,rostra,ungues Ionoi,& isti. -' talibus caruit quia habet organum orgonorum, quod est -- nus: quibus potest sibi parare omne genus armorum ad deferiis sonem,ut etiam dicit Galen. primo ae iuvamentis:& ideo ca ruit a natura illis:ut omnia potui habere. ruit etiam illis par albus quae sunt pelles pilosae,& pennosae, que squamosae propter eandem causam:& etiam quia non habe ateriam superis. Mam multum; nec etiam terrestrem, quae materia est illa uiu
10쪽
dartium: caruit etiam cauda extrinseca propter eandem causam: etiam cum sit liaturae erectae, quietem operatur sedendo, cauda autem sessionem prohibet: dc hoc sufficiat de Anato.
inferioris. E partibus autem liceosnt duplices, consimiles u delicet, de compositae. De simplicibus non po Ponit ma omisis VM M. nam distinctam anatomiam, qusa earum anato- membrora officia
magis in liquefacto in gurgitibus aquarum sed Pon Hac aliatom,am membrorum organicorum de consi libus loquar, secundum, quod consutide aliquod in aliquo membro Orgari co dominatur, ut de carne nanasOmla coxae,& de ossibus in anatomia dors de pedum, dc de neruis inacia - . tomia cerebri Sc nuchs De membris autem officialibus scien' dum est, quod in qua pluribus ipsorum quantum ad anatomi am factam in mortuis, sex sunt uidenda,ut dicit commensator sex simila εα. Alexandrinus in commento libri sectarum, scilicet, quae ipsorum sit positio,quae sit eorum substantia, & per consequeris,oc quae sit compositio eorum, quantitas,numerus, figura Occota tinuitas eorum. Sed quantum ad anatomiam ipsorum factar in uiuis sunt consideranda du o,qus etiam in anatomia mortuorum possunt apparere quodammodo. Primum est quae uni ita tamenta ipsius. Sc operationes. Secundum est, quae sunt aegritiadines,quae in ipso possunt contingere: dc si curam aliquam appropriaram habeant qus sit illa ostendatur.
M DTror est,neq; enim neruus est membrum sitnpleκ, quod componitur ex multis.
Diuisio autem de numerus partium corporis est quia partes quedam sunt, quae extrema, uel extremitates dicunt quae dam uero intrinsecae deprosundae. de illarum quἴdam iunt,qus immediate ordinantur ad c seruationem speciei. qusdam immediate ad conseruicionem indiuidui. Prima sunt mcbra genitalia. Secunda sunt membra qus in uentribus continentur. Tres aute sunt uentres in corpore nostro, superior, qui continet membra animata ut caput, Inferior, qui continet mem- Numerus uetita hra naturalia, me ius qui continet spiritualia membra. Primo
tamen incipiam ab anatomia uentrisinserioris. Primo, quia il-