Cheiroplotheke, seu... Armamentarium chirurgicum XLIII tabulis... exornatum. Opus posthumum...

42쪽

meto περ- ει euscalpelli falcatis, cultro ancipitcam longis siphone aureo,scalpero annulari, cannulis alatis ac perforatis,' uti aurea meatui urinario immittenda , ct instrumentis, quibus hydropicorum venter , crotum aperitur.

FI c. I. est scalpellus, a Graecis nominatus, obrostrum illius avis, quae Latinis Gallinago,&Graecis Συλοσαξ dicitur , nempe longus, dc ad cuspidem paululum incurvatus veluti rostrum scolopacis. Hoc scalpello dilatantur vulnera thoracis nimis angusta, de aperiuntur abscessus magni. Eundem laudat Fabrit. ab Aquip. pro apertione abdominis hydropicorum infra umbilicum ad aquam emittendam. Nota, hic scalpellus pro dilatatione vulneris in thorace requirit globulum squaleri ex argento scalpellus Tab. VIII. Fig. VIII. habet ferreum in mucrone, ne pulmones cuspide scalpelli

offendantur.

Fis. II. M III. funiscalpelli ad mucronem reeArvati, & scolopom, chaerii Graecorum formam referentes, quibus fistulae in habitu corporis mediocres commode inciduntur, unde etiam σω, γηθι appellari solent.

Fis. IV. est scalpellus falcatus, qui Italis vocatur gammaut, la incidit ex parte cava, retusus in parte gibba est. Hoc frequentissime utor ad omnem incisionem, quae passim fit in omni apostemate, praecipue vero in parvis incisionibus. Hic scalpellus habet manubrium losseum, quod commodum est, ad dividendum ac separandum aliquid

ab aliquo: unde Celsus l. 7. c. 16. de tumoribus tunicatis dicit: tum

scalpelli manubrio tunica quae post incisionem cutis protinus alba de iintenta se ostendit) diducenda a cute & carne est, ejiciendaqtae cum ' eo, quod intus tenet: hoc diducitur quoque pericranium acraniines unguia ab oculo. jFio. V. est scolopomacherium sine manubrio. FL.. . VI. ct VII. sunt senipelli ancipites , qui ad extremitatemJl referVnt formam foliorum myrti: iis uIimur ad mammas mulierum

cancro affectas abscindendas.

ridi VIII. est acu aeuissima, longa & anceps, qua mamma: in'

ferendae trajici unter in basi. . F ic. IX. est canalis eae auro Ungarici parvus, de plurimis forami nibus perforatus. γ' . p. ξι G. X. estilus ex eatem materi L cqnfectus, qui cannulae pri 0ri immittitur, ut ex duabus fi uris unicum fiat instrumentum, quod in ulneribus thoracis pro Siphone utiliter applicatur, Sc sanguinem ex h0rgee non concretum, aut pus tenue, trahit. instrumentum hoc

44쪽

T, qu LAE XIII. DEcLARAT io. 29 fictorium in angulum rectum Vsti obliquum flecti, dc thoraci pes ulnus, casu vel studio factum, immitti potest, sit sanguinem nondum

eoneretum vel saniem contingat; Chirurgus extrahat stylum ex ea hili et statim pr0fluet de canali materia in thorace contenta. Hic irata hendi modus ex thorace materiam tenuem, ubi sectio inter s. dc 6. iuxta Paulum, Vel inter inrtiam d. quartam costarii juxta Hipp. propter virium debilitatem vel aliud prohibens non conceditur, optime succedit. pis. XI. estse alpe ille recurvus, qui annulo aureo potest abs.e di : inciduntur hoc apostemata in facie aut gena puerorum & inm,minis Deminarum timidarum, ne conspicientes scalpellum perterrefiant, dc itaincisionem abscessus prohibeant. Fis. XII. XIII. XIV. dc XV. sunt cannulae magnitudine differentes, nlatae, te pluribus foraminibus perforatae, ut vulnus thoracis

tenea r apertum. Sunt alatae, ne vulneri immissae, dum aeger spirat, th6racem ingrediantnr : tot vero foramina habent ut ea ex omniubus, prout opus erit , possit exire colluvies. Fio. XVI. est 'sula ex auro Ungarico fabrefacta, quae ante excretionem urinae meatui urinario immittitur, ut per eam eXeat urina, atque ita leniatur saevissimus ille dolor de ardor, quem sentiunt aegri, quando uri nam sine cannula reddunt, ob ulcus ex Gonorrhaea virulenta subortum in meatu urinario.

Ffis. XVII. est insti mentum acu tricuspide sa) it cannula alata b) constans, quo hydropicorum umbilicus, bc in hernia aquosa scrotum perforatur, ademittendam aquam. Hoc instrumentum in truditur usque ad cannulae aster sinuet, postea acus retrahitur , dc cannusola ad alam intrusa in abdomine relinquitur, absque omni periculi metu. Fic. XVIII. est cannula sua, & sine acu depicta. Fic. XIX. est actis sola extra cannulam posita. Frs. XX. est actis νοttinda cum suo tubulo, qua, in desectu acus tricuspidis, pari securitate perforatur hydropicorum umbilicus, dc herniosorum scrotum

aqRa. repletum. Fis. XXI. est solus acus rotundae tubulus. Fis. XXII. est sola acus rotunda. .:

TABuLA XIII. De Siphone cum tubo recto, ct incurrato ; matriculari, o auriculari: fluta enematim, pileolo argenteo, ct candelis cereis.

FIG. I. est Sipho ad extrahendum bt infundendum aliquid, taphnecessarius, qui hic tubum curvum habet annexum , ISctum verri, Fas. II. potest recipere, quando curvus ad extrahendum aut Infundendum aliquid non est aptu S. Huic Siphoni interdum accommodatur tubus FIO. III. plurimis sorar

46쪽

s eminae, quae negotium immittendi clysterem in uterum aliis prae odore non facile concedunt, sibi ipssis liquores procuratione vario tu in affectum uteri, δ ejus Vagi DN, Varios, commode applicant. Fi o . ΙU. est sipho auriculari S Ote' ichyta dictus, quo liquores in auditus organa, pro ulcerum detersiIDDe dc consolidatione, infunduntur. Fio. V. est EnterenGyta, canalis nempe orichalceus in serma κνο- recurvatus, quem parari curent illi, qui sibi ipsis elysterem, plicare malunt, quam ab alio quovi. accipere, praesertim, si obi n- testinorum, praecipue vero recti, Vitia, creber essematum usus requiritur.

Fi6. VI. est dicti canalis seu fistulae incurvatae clavis B. Fig. V, cujus beneficio liquor Enematis in vesica, quae circa lit. A. Fig. U. vulgari modo alliganda, ad libitum aegrotantis retinetur, prout canalem claudit & aperit.

Fio. v II. est claviculus umbellatus, e. Fig. V. qui clavi B. Fig. v. intorquetur, ne aliquid de clystere , in circumrotatione clavis, possit elabi, quod linteamina inquinet. Hoc instrumentum, ut cuilibet apparet, multum differt ab eo, quod Iohann. Heurn. in stra method. ad praxin medicam cap. de Clysteribus, &Guilhel m. Fabrit. Hildanus centur. I. observat. 8. depingi curarunt, ad clysteres in alvum injiciendos. Fis. VIII. est pileus argenteus, & ubique perforatus, qui exulceratis mammarum papillis applicatur, ut infantem nutrices absque molestia lactare pos- snt. Usurpatur insuper hic pileus in vulneribus thoracis; postquam enim cannularum prisdictarum aliqua thoraci fuerit immissa, & particula Spongiae ori scio cannulae prope alam indita, superponitur pileus, ut materia, omni quasi momento, per ejus foramina paulatim, & sine virium jactura, transudet. Fis. IX. & X. sunt candela ex filo forti duplicato & cera alba sevi modicum terebenthinae additum sit, ne tam facile frangantur) parandae, quae usurpanturpa suppressionem urinae ex caruncula in meatu urinario eXistente, curandam. Candela fg. IX. stacta est , ne in extractione candelae frustulum cerae, quae non nunquam in medio filum non habet, in meatu relinquatur, ρο ischuria augeatur: quare portionem fractam ad et lychnii extremitatem chirurgus forcipe abscindat,dς inde meatui urinario, quantum opus erit, immittat candelam , oleo amygdalarum dulcium illitam.

De fringotomis, acu qua pertunditur scrotum ponsectionem herniae Nur vom ,' fundus fistulae declimioris: cauetere, itinerario ct duobus in-sr mentis, quibus glandes e seli et orum vulneribus trahuntur. FI si I. est stat pellus recurvus, qui parte interna a) aciem habet, externa bὶ est refusus, Syringoremus scilicet, ex altera extre

mi trist sc) pungens de incidens, quo uti inur in fistula quavis

unum

47쪽

ARMAMENTARII CHIRURGI cIunum foramen habente, ut finis fistulae perforetur, Zc postea si un6ia alterum foramen incidatur interstitium: ad hujus cuspidem infρερε oportet globulum ex cera alba formatum, quo fistulae immissus si ii pellus, si1ne omni obstaculo , dolore dc no a , ad fundum perveniat. Fio. II. Oc III. sunt scalpellifringo simi, quoru terque ex at tera extremitate obtusus est, & globulum eX ferro levigatum obtinet: His inciditur fistularum penetrantium totus ductus. Fi M. IV. est scalpellus Syringotomus, quo dilatantur vulvera ab dominis , ut iorellina prolapsa dc flatibus turgida commode reponi possint. Globum habet in altero extremo multo Imajorem, quam scalpelli duo priores, ne vulneri intrusus intestina laedat. Fio. V. est acus, seu in limnentum ferreum, aciem ancipitem ha

bens, quod Nursini meo tempore in Italia hac in Chirurgia

hem ac curat cum excisione testaculi) maxime exercitati, eoque nomine celeberrimi castratores, per inguinis vulnus ad scroti fundum demi. serunt, quem instrumenti cuspide scui perpetuo cerae albae exiguum globulum annectere oportet, ob rationem supra allatam)perforant, duo purulenta materia, quae per inguinis vulnus ad scrotum descendit, expurgetur. Haec operatio, quoniam satis Zc horribilis, dc maximo

vitae periculo non vacat, quod illius auctores optime norunt, unde curam

dos suscipiunt ut mortuos) chirurgiae studiosis alium eumque tutum hujus instrumenti usum aperiam. Inciduntur eo feliciter fines sinuum declives, quorum cauta fistulae expurgari nequeunt, nisi aeger ita situetur, ut pedes sursum 8c caput deorsum convertat, ac materi dein proprio motu emanet. Notum enim est, sinus illos, qui callum nondum contraxerunt, de quibus etiam hic sermo est, medicamentis solum agglutinantibus, o fascia convenienti posse curari, modδ materia in sinu collecta exitum quotidie habeat. Cum autem situs iste sursum conversis pedibus 8c capite deorsum, satis sit importunus, hoc instrumento, cujus cuspidi globulus ex cera debet annecti, sonitum fundus perforatur intacto foraminum intersi itio) ut pus per inferius foramen egredi possit, & sinuum parietes agglutinari.

Fis. V. est catheter seu Bringa tentativa, qua in canalem virga: Zc vesicam positu exploramus intimos vesicae anfractus, in quibus latitare solet lapillus, quo humana natura saepe numero cruciatur: Grincis appellatur te usurpatur ad urinam suppressam reddemdam. Est argentea, uti nflecti possit, omni asperitate vacat, ne pars exquisitissimo sensu praedita in transitu catheteris assiciatur, bc ut sine dolore vesicam ingrediatur. Pluribus in extremo foraminibus per rata est, ut retractostylo, urina in vesica contenta, per fistulam

libere, Si sine dissicultate exeat. Notandum, quod stylus fistulae non immititur, ut quasi vi vacui urinam suppressam secum trahat, sed ne

48쪽

T su LAE XIV. DEcLA RATIO. 3 utina statim essiuat, dum Lithotomus vel Medicus lapillum expisc tur occultum. Magnitudinem catheteris describit Celsus l. 7. c. 26. Vid Tab. XXXIX. Fig. IX, . . F 1 o. VII. est Hluae argenteus, qui inflecti debet, ut fissuram,quam in medio sui usque ad extremum obtinet, in dorso vel gibba parteli erat: Latinis vocatur Itinerarium, eo quod virgae immissum fidelissime collum vesicae monstret, dc super ipsum incisio facienda sit,pro

extractione calculi vesicae. ιF1 c. VIII. est instrum tum orichalce sm, quo extrali tu Icular, qui in meatu urinario resedit; specillum talicet, quod parte, qua ad cochlearis auricularis similitudinem excavatum ei, , in canalem colis demittitur, ita ut lapillum pretereat & superer, ipsumque suo labro J cavo comξrehendati quo facto, per 'stum specilli cannui

tum delato orificio dod m, uretrae, ut lubrica fiat,im mutitur oleum

amygdalarum dulcium, postea specillum se im extrahitur,dc eanalis post lapillum digito comprimitur, donec is e meatu urinario seras

deducatur.

FI s. IX. est in frumentum globulis eY mulnere trahendis maxime idoneum, ex optimo chalibe fabrefainapi, de tribus constans partibWs, duabus nempe caminis Sterebello. Cannula externa sa) cannulam internam, quae altera in extremitate in duo divisa est cochlearia b)ferrata, claudere potest, ut globulum firmet, ne dum terebellQ, quod ipsi infigendum est, circumvolvatur. Terebellum e) acutismum est,

& duabus suis cannulis paulo longius, quod per foramen capuli )cannulae immissum cernitur. FIG. X. est terebetam extra suas cannulas depictum.

FI G. X I. est instrumentum idem cum priore nisi quod tere' h li' careat quo extrahuntur globuli, duabus constans partibus,can ppi a &stylo b) solido, qui in altera extremitate in duo cochlea ria desinit, quae globulum in se recipere possunt. me instrigment idem praestat quod Alphon inum Tabulae sequentis. 6. . FIG. XII. est instrumenti praecedentis eannula sola. FVG. X III. est instrumenti stylus, ad dimidium solidus, in ex trζmitate altera cochlearium dentatorum Ggiem referens, ita altera cochleas, cxpulo δc nodulo, distentas. F I si. XIV. est styli capulus cum matercula, rotundus & cavuS FI G. IX. X. XI. XII. XIII. dc XIV. hujus Tabula tertia parse Usiti fert debent, quam hic depictae videntur.

50쪽

De aliis ferramentis ad globstos scivetorum eximendos idoseis, in strumento nempe a Mys no, forcipe anserina cum o sine

cochlea, hamulo , terebello cannislato,'statuta, rostram anserinum refert.

FIs. I. II.&iII. est infrumentum Alphon simum dictum, ad extrahendas e vulneribus siclopetrorum glandes accommodatum, quod Alphonsus Ferrius, Medi c. Neapolitanus I 2. de vulnerib.scmetor. e. a. his verbis describit. Non involvendum tamen silentio est, gruinum rostrum sui vocant) utpote, quod di ipsum ad extrahendum instrumentum est excellentissimum, atque ab omnibus, cum vereribus tum recentioribus, commendatum: quo non solum pitulae edissicillimis locis, sed de alia, ut armorum, ec caeterarum rerum frustula, extrahuntur. Huic nos, ut commodius manu ac valentius teneri possit, atque ita pilae, ac caetera extranea , in vulnere certius explorari, annulos forcipularum adjicimus hoc pacto: Figurae primae annulus A. ad anteriorem partem missus, instrumentum claudit. Figurae secundae annulo B. ad manubrium retracto instrumentum aperitur. Figura tertia est instrumentum, quod globulum jam apprehendit. Sequentium instrumentorum imagines desumptaesunt ex Barthol. Magni tractatu de curatione vulnerum a bombardarum 9scloperarum globulist

illatorum.

Fia. IV. in forceps anserina, quae circa manubrium cochleam h bet, ut globulum firmiter comprehendat. FIG. V. est hamulus ferreus, educendis glandibus inserviens. Fic. VI. est forceps anserina, quae si cochleam haberet, priori similis esset. Fia. VII. est terebellam acutissimum, cannula munitum, quo ediiscuntur globuli selopeiorum. Fic. VIII. est terebellam extra cannulam positum. Fro. IX. est statula Nytro anserino praedita, ad excipiendos & tra hendos globulos parata. Instrumentum Alpho num forcipes anseri , tertia parte majores confriantur, cannula vero cum terebelro alte ratanto major sit. Plura quidem, sed propositis haud praestantiora ad vivum delineavit Ambros. Paraeus in sua Chirurgia, ubi de sciopeiorum vulneribus: git, et Guilhelm. Fabritius Hildan. Cent. I. ObsLXXXIIX. Instru-mζntorum igitur, quae ad globulos bc vulneratis partibus trahendosv lent, pro varietate vulneris, deforma corporis educendi, varia sunt g*dstra, quorum alia apprehendunt di foras trahunt, vel quatenus