장음표시 사용
51쪽
dum clare explicar connatius Fuchssius Medicus clarissimus cx do trina Galeni compendiose lib. . Instit.sect. .cap.3 ad eum lectorem amandamus cui speculatio i non ingrata fuerit Breuitati consu
limus,ne nos Crispini scrinia lippi compilasse putes, nostramque quam simplicissima verborum serie
sententiam ad mortalium utilitatem proferimus. Iam de urinis pauca dicamus. Quomodo serosa sanguinis pars e corde eiecta in arterias,ad emulgentes eas quae ad renes pertingunt, continuo perueniat supra scripsimus laque disser latio aliter de cococtorum ciborum digestione annexa satis indicat Privim esse particulam eiu sa Mi viisa uias λ, qui per arterias in Penam transfertur Aduenit autem sanguis ille a venoso genere , in liquidis in ventriculuna iniectis potissimum ducit originem, iisque forsan quae pera peram arteriam delabuntur, cum ipsi adiaceanta'astomo se illa venae arterio , &arteriae venosae, quae in sinistrum cordis Ventricu Pe=as kam
tum ducit, a quo in caudicem aorto amplissimus patet exitus. Multatem e liquidis labi in fistulam illam pulmonum iampridem experimenta sensibili comprobauit Hippocrates libello de Corde. Igitur quesis est sanguis in arteriis contentus, talis est rini, si
modo libetae sint renum caruncula Vreterum, Vesicae tubuli ad extremam,rethram Saepissime nam Conritiοηδ
que contingit ut locis illis calculo, vel tartar', vos
pituit occupatis, terremibus, videlicet, lassis inquinamentis, trans colat Urina multa foeculenta cicos, si salsa soluta extra corpus minimc deferat:
52쪽
At expeditis iis, ii quid impurum sit in sanguine,
siue illud blphureum sit innatans aquae,velut oleum, risiam co aut nubes conspicuur, siue mercurialel ad volatili iun-ρρ' Quirit materia medio. lateribus eius instar cremotas albi,&est Λαχωρημ. Graecorum medicOrum siue salsum 'um , ac tartareum terrestreo odi φι- ρον vel iis αν iidem esse dixerunt. Haec autem ubi maxime naturalis est sanguinis compositio suis locis conuenienter disponuntur, ac , - quantitate sua , paucissima enim existunt, salsa fixa, aut tartarea.Vbi Vero turbatus cst sanguinis motus, distana principiorum illius mixtio , inaequaliter
urin spicitum vitae assiciens, tunc profecto turbatae urinaria hab. il untiaut laburram tartaream, impuram, doeta
dam pro hypostas habent,aliaque eiuscemodi quae
inita assa sanguinea suilei fluunt: Oleos vincente in Urina cim sanguine irem illae sunt hercurio cum terri sale ηῖ, atra in diuersis gradibus;lai Dis saepissime pus esicit, Laab esu albra qualitas seri a nimia epota aqua, aut assumptis usi, a aquosis liquoribus; et i as, auisangui πι,vel quanti- f. uuiis,ὰ nguini immodica,vel allud quid dilatans anastomoses arteriaei venae emulgentis,cum carucularum venalium papillis,aut reterum tubulis, aliis locis,por quae urina trans: non exulceratis, aut vulne-m,id si iis ratis Vi is eadem ratione fit qua urina nigra , per principiorum mixtionem scilicet.Nam quem adnao-
ψὸ ι duri ex humoribus acidis sale volatili saturatis, vita metitu triolatis ut vocabulo hymicorum utar admixtis aliis styptico .i aluminoso praeditis color subniger oritur:ita si hic luteo sibilioso, de quo supra facillime
53쪽
lime fit subviridis Id infectorum experimenta, ut etiam vitrum appositorum diuersicolorum, oculari demonstratione comprobant : Omicum colorem, is i praeterea natura in nostro corpore generari posse te i. huic similem qui a pictoribus ex combustis nitri floribus, cum aeris, lina atura, sabulo, nam in an ita inalium corporibus reperitur,4 nitrum inflammabile. aeruginosus humor , Harenularum non exigua copia ignis praeterea validus, illa percoquens; sed de iis alias in commentar Pentag nostri Dropropitio benevolente. De quantitate porro Urinae, amisi& de causis eius, adeo manifesta doctrina ex praece P in unde.
dentibus elici potes ut plura huic nostro Compendio adiicere plane superuacaneum videatur.
Vltimum superest, ut ex eorum omnium medi-Dit Mido, latione consideremus, quanto in errore versentur ε ῖ P q.
plurimi plebei medici, qui naturam Calidi, rigidi non assequuntur,quod ista minimc percipiant;Vndem o fhst.
nec medicanaenia calefacientia, nec humores ritem distarum. discernunt , cum non deuenerint in Veram diuisionem mundi Elementaris,& Micro cosmici,siue alterius cuiusuis animali. Nam ut de postremo loquar. Quis pipere, mortuum corpus spuitu vitali destitu-Ex istum, affuso, infuso, aut bile aduecta calefaciet, etsi μ' utroque medicamento vel humore repleatur at illis vivens exardescet inde manifestum euadit ratione ενορμέντ b animalis calidum dici quodlibet aut frigidum illudque impetum faci πέ esst OV V., ii tali lunai verum calidumpes reliqua tantum dum.
G κος Quicquid enim oleosum siue sulphuteum ' potest
54쪽
potest calorem 'it lem accenderes impliciter, V.C. oleum nisi, α aut etiam cum quadam irruatione ut grana piperis, quia cum oleo salem habent, nitru a quod praeter haec duo aercurium intixtione Cii . V V sua recipit, calefacere di stur. Quamobrem pullus maiores estica cum oleos spiritu coni et, aqua vero minit ne in sano corpore, quae enim si usuper accidens hic a me non intelliguntur)nec a Tucae puccm,aut portulacae A qua priore conclusione posce-Frigi rior alier emergit. Quicquid nisum pure est laqueum,aut mercuriale in se refrigerat, cum calore;nextingunt v ses, i combusto sulphure eius dum sit Lapis prunelgae; aquai dulcis, Mea quae sunt de natu ra coagulantis illius spiritus de quo supra, ut substantia narcotica qua latent in papauere hyoscyamo,stram monio, similibus extinguentibus tamdem vitalem spiritium in animali , nam praeualet in his plantis licet ex aliis pariter principiis mixtis sinto si ἰbri conflata . At inquies sal commune cessacit, quod accurrit. cineribus educitur causticum it, sivi it mei te sed non per se, at omnino per accidens, saltem causticu ut nunc clare demonstrabimus .Primum enim sale mari aduectum est oleos circumfusum est , aquae maris oleo a innatant inde in incendiis extinguendis infeliciter usurpatur 'abet praeterea in se spiritum mercurialem fatuosum quod per acci-- auo dens irrita calorem naritium Caussi a vero quia at- trahunt aquainc corpore,peculiari natura salis, qua allicit matricem suam , ut videmus eo in locis uian idioribus,
55쪽
4nflammatio, tuae cellat vincente sal dum sit scha
a,in eo quem occupauit loco. Atque ut illud extra omne dubium lucescat, considera cum Vigenero tract. illo citato de igne: sale pag.IOr Cauteria non Ew14188 a rere in partem mortuam n sensilem natiuo , et itali uti re destitutam, tuod tibi confirmabit experientia. Et haec ibi supponenda videbantur antequam naturam febris exacte perpenderem muti ad istam exegesina ex proseliis transcamus.
De natura Febris genere, s de ea quae en Pleuriticis excitati Vlpus celerisvigrauit ma quas dissolutio cor-- signa F,
porM,acrimonia caloris,tum ex cuce in carpo '
tum pernam erumpentis,Medicis Fenem P b ii dis significant,sive ut illi vulgo vocant Cato 'τμ ἱ-- rem in corde accensum praeter naturam, ac in omne corpus effusum. Quisquis autem causas trium illorum symptomatum recte xaminauerit, omnino
febrium generalem notitiam assequetur, si ex superioribus repetat quae a nobis scripta sunt c, g ni p.ι ,. ἡ vitabbusi naturalibus, de animali, sevitali spiritu, mςxςuΠO,pulsu,pariter ociis quae calidavi frigida di c'ci possunt. E Sic
56쪽
Sic enim fit Amnostra quidem sententia quam non solum Pentag. particularis circulo . Rad Medit. primae pag. 86. Verum etiam in Aphorismis xxv. salutiferis Gallico a nobis editis Aphoiis in x xi . cuius haec sunt verba Latine reddita: E bH quo Cum Sanguis commotus, ignis naturae in-
'μ' re'ento in vasis tantisper extra proprios fines impellitur, ab externo spiritu intercipitur, coagulatur, eiusque motus a nomalueis interturbatur; refluit enim, ac refluxus ille in crementu addit, illud potio Febras appellat tri .
His verbis contractiori forsan stylo exaratis adscribamus commentarium, ex iis quae superius tradita sunt, ut luce meridiana clarior, doctrina haec de febribus nostra in vulgus exeat. sisuisti Ac primo quidem accipiamus sanguinem,commo-
li tu maxum i ei una naturales vulgo,
a Medicis appellantur aere videlicet,cibo, potu, omno, stigilla,mo bretentis excrementis,aut animi assectionibus Ab illis omnibus enim sanguis commoueri potestri, extra limitessuos, pulsus incitari,& sudor excitati.Qui P in vero sint limites sanguinis manifestum euadit ex iis quae prima Exercitationes continentur: nam ab arteiariis in venas sanguinem transire diximus, beneficio anastomos eoin quibus singulae arteriae singulis venis excipiuntur. Cum igitur transpiratio vehementior est a commoto sanguine, aut sudor, tunc sanguis ali qua . ratione exundare extra limites suos dicitur,
viri in summiavi distentis ac quasi distractis oscillis
57쪽
infidet,atque eo magis externo aer ambienti exponitur quo magis ad rimam quam distracta analio-mo es possent secere accedit S iritum autem extur V, num Mercurium esse dicimus, de cuius natura supra disseruimus lic facile sero, ex aqua tale compos1-to se insinuat , ac se communica huius ben cincio commoto sanguini illi extra limites suos insidenti, apertis. hiantibus oris, Lineatibus cutis Est enim rugienti leoni mallis semper circumeunti,
Quaerenti quem deuoret, Quamobrem accidit ut μ' iu
sanguis qui continuo accesu per dialtolem arteriae, non possit amplius fluere in venam,obice ac repagulo interposito Ergo hunc refluere necesse est, per viam qua ad anastomosin peruenerat, arteriam sciliacet,ac in alium ramum migrare contra naturam motus, peruerso usu diastoles. Cum vero id in pluribtus venulis, arteriolis occup.itis contingat sanguinem fluere per paucas alias nori occupatas euenit,quae di stenta citius . . vehementius angvinem in venam cauam refundunt, haec turgens violentius se exone rat in dextrum cordis sinum,& maiores guttas est uim dit, a quibus ut dixi plenitudine concitatis necessario accidit celeritas pulsuum, magnitudo in princia Cisertimii pio languine nondum oleoia parte lua priuato, pho. ritus tamen vitalis non quiescit,sed sanguini admi caula. tu fortius insurgens continua, accelerata diastolemtitur aduersarium sede sanguinis occupata , ubi Oleosae, praesertim salsae parti alligatur,validissime expellere. Cum tamen altius inhaereat, quod maxi S rami τ'
58쪽
riori validior est vis spiritus mercurialis, quod si pia docuimus, multa sint sanguinis inici cepti partes
fixae sal aed icta cae, non una aut altera circulatione expellitur saepe enim, licet centae in corde sanguis quotidie circuletur, Ut Radio I. circul.3.Pentag.particii notauimus tertio diei u septenario vix expellitur; ne dicam primo, aut ecundo: Sanguine quidem, sale in eo praeualente, aut mercuri, roboratur externus spiritus occupans ina pactus sali,nec nisi ad H Vr echo copioso fero suom is olimrte. 6 continuo urgente
tra limites corporis fugatur,vincciue calore naturali , qui tunc mitis euadit, cum prius vehementius contendens extruderet falsiana quodque circum vicinum, aut oleosum illi adiunctum; unde calom acria Calor saci moniari graveolens pleruniaque exhalatio. Quia vero,
. . se his Vrdi i concitata diat Ole, langui uructas per venam Molemia. cauana in Cor in venam arteriosam continua
successione eadem vehementia agit ex arteria veno sa, dum sanguis per sanistrum cordis ventriculum fertur in ortam ainc fit ut aer qui occurrit transi Calidi a tui eius humoris circulatorie se mouentis in ana hq stomo ibus arteriae venosae, iena arteriosa eiu-
eaos nulls alpera arteriae prodiens dum repellitur magnavi ab irruente spiritu igneo calorem ita seqvcntem comitem habeat etiam in exitu corpoω per nares. Incisis alis ici ea porr cum effundantur plurima serosa unditudini Cuc in musculos, obductitur ita ut vix liberum tran-
situm dare possin- mouenti Addo quod
59쪽
quod is natu emercurialis turbatur Validius a calo re igneo vitali, unde non solum motus, sed etiamsen fra contingit perturbatio. Viden igitur causis, origines veras & genuinas Anacepha sumpto matum quibus febris medicis innotescitYvi
den illud incrementum caloris natim irritatIIebrem eliet
viden quibus viis c mediis turbetur eius oecon O mia' qua motus illius nona alia assiciatur Placet cxemplo Febris illius quae in Pleuriticis excitaturrem totam illustrare. H eme fiunt anstigia .δες , inquit Hippocrates Pisis, iasi Aphor z3. Obseruaui subiungit Voli angus Ga-c AE exic. belcho uerus curat. 76 centur. . mulio dum abi. cxercitio vehementi calefacti siccitati, squalori corporis succurrere potu aqua frigidae studuissent, . vel vestibus depositis acrem frigidum incautius ad- . misissent, mox in periculosam hanc assectionem ia pleuriticam incidisse. Supponamus igitur aliquem hyemali tempestate saeuiete ab exercitio pilae Velie Eeshmplum mentiori in sudorem lapsia io, qui cuia minus caute rem tam ambiunt frigido se cxposuisset, dolore lateris, an V ' 'helitus dissicivitate, tussi continua febre laborare cceperit. S eritur quomodo febris haec pro diuessa Eesessispa
fuerit In promptu ex superioribus causa est Per exercit: tam si quidem commotus languis prorupit
Vchementius in cordis ventriculos modis supra descrjptis: Hinc spiritus vitalis augment una, non alia rario nequam aqua iniecti copiosiori vini spiritu altior flamma assurgit; vi adiuersa a litae de sali sertim zz ravas per coeuntes anastomo es eliminatur; alibqua
60쪽
qua etiam sanguinis portio praeterlabitur, dum ab
intercostalibus arteriis in venas coniuges transit ab aere externo hyemali exultante, vigente tunc validissime, mercurio corripitur, dum ipse naturalibus amplexibus humor applicatus alcm in in te riora usque oleo , terrestris massae sequitur:Hinc est hisd concrescat sanguis Quod nescio qua arte nouerint etiam nostrates rustici quibus hic affectus
Sussico metousan prei. i. sanguis concretus nominatur. Nam
φλχ quod recte obseruauit Felix laterus in examine Pleuriticorum sectioni adhibitorum, macula tantum liuida deprehenditur, quae prosecto satis indi- Causa ' eat ex corrupta sanguinis portiuncula concreta pu- . trefactionem inuectam in pulmones ipsumcor; εletimidoru pulmones siquid pleura assiguntur adeo viregre ab ea diuelli possint , nam tum propter mediastinum quod a pleura oritur cum etiam propter illum o tum vehementem cordis , arteriarum in diastole accelerata circa partes pectoris vlainas vitalibus sedibus, serespirationis organis in quibus spiritus vi talis urget vehementius, an audersarium inuehitur per ramos arteriarum intercostalium, non solum cause stri strissculta anhelitu es tussis, sed etiam contrahunta coma/-m tu ad ipsam succingentem membranam pulmopi 'f' nes, vi spiritus irruentis in eius partes male assc stas in quibus ideo dolor excitatur punctorius propter sensum membranae spiritus animales per neruos spinae medulla influentes eius agitatione affectos. Quomodo vero afficiantur significauimus Pentag. particul Circul. i. Rad 1 nec locus iste postulat ut hunc