장음표시 사용
111쪽
nis it circa sinistrae calidius epat dum nunc eagmatcriam spet
negetur assumpture adprobatioem amplura uidebimus operdicitur ιν licet cor sit magis siluat mauero ut supradictu est nihil
plus iniquit mammillae dextrae. Ei Hude qua supfluu alimeti propter hoc omnia membra lateris in subitantia aliti non ccciit.
dextri nobiliora sunt membris sini CHiceqnus&ultimus tractatus stri lateris Unde aliquis posset huius librici uocat de natura& gedubitare: unde est quod aliquimas eratioe spmatis tunde dicit anteqculi subtiles ii, bene dispositi gene ponamus sine dicitis nostris ut dorant puero grossaos ac ineptosi, e tria nostra faciliori mo, magis uerso Remodetur ιν quado i complete habeat cum de natura metus sit immediate possiqua homo bi struoue aliqdicta sunt traseudu e aclbitti comedit bia siccocipiutur natura spmatisi uiro di c.Vnde prigeneratur grossi a corpore qua ala modicita, perma in uiro nihil ali: Sed quario coit sit post digestioem de usus fluualimet qli subsian cibariovtuc cocipitatur abiles& sub tia aliti no caedit.Et notat perma etiles.Ite aliud dubiuqre emuda uiri superfluit dupliciter itelligit. VnosemPgen rat foemias licet semeeohe mo ratione subsiatiar stende. Alios mul cum semiae mestruali foemiae modo ratioe substatiar generade.Pri sufficieter posset ee dispositus adge momo dicitur esse superfluum eonerados masculos. Respodet a lia in no caedit in substantia aliti. Secunius crescam aliquos carnositas uir domo non immo est necessarium geri et i, i aliqbus uiris semesem quia concurrit ad generationem taseiclinati pieci oe adimatricem uer quam principiunaturale effecti usi. sus latus sinistium. Iuxta cuius generationem
Hic incipit quartus et ulti pso considerandum e medimus tractatu huiu libri ei ponu quattuor digestoes in Nicqua uero sinen holamna in ore. aliam 1 stomastro opcra impoamus co tertia 1 ate. quartas singuut doctria nostra a mεbris aledis et augmetangis complete et facilior habς dis Philosophi uero naturatur. cum de natura menstruo es in hoc discordant a medicis
tum aliqua dicta in tar istu quia digestione uitiua et persem iii
112쪽
cta ponudi coropria uero digesti, rore e nihil alid e ct bona de subtili masticatio cibi se cudunietione medicoppphoc
natura horaiali detes mistrauit ut peos cibu masticaretelio ala
caretib natura aptauit duos HetrcS:Unuique cibia reponataliu ucro ut ico nutrimetu siue
alimetu colligat sed, ab aliis inebris pri cipalib' a natura iui uat digestio ad expoliadunu trimetu a sua forma usq; quo e singulis inebris sim exigentiad diti fiat istauratio ex tuo ln2tura calorchi venti uidu sic subiectu lagi ma teria se agit. In secuda uero digestioe apud
oes holas expolliatur nutrimetu suptu aformai,pria de induitur forma aliea de grossu subtile separat&illud e luce: ibi edulcede potabiled ad par mittitur st coucrtit idit sibi actione Ppria donaturaliter forma& calorem. Cui ergo id tali digestio e detentu tuc sumitura quolibet in bronuincndo ocaugumentando sic secussum exigentiam de perditi sit in mebris restauratio. Hic ponit quandam diuisionem
exqua inseri distinitionem spermatis:ec dicit quocirca generationem spermatis est consi lirandum quod medici ponunt quattuor digestio
nes:unana in Ore.secundam in stomacho tertiam in epaterquartam in
sinutilis membris alendis sed phylosophi naturales discordant a medicis quia potiunt persectam de ultimam digestionem in corde. Postea declarat: dicens quod prima aigestio nihil aliud estnisi bona masticatio de subtilis ipsius cibi quia ut
aiunt medici natura et dedit dentes homini de aliis animalibus habentibus dentes propter: hoc ut cum eis conterent cibunam ideo in animalibus carentibus dentibus ipsa natura insuperiori mandibula duos uentres adaptauit: unum quidem in quem cibum pondi alium uero in quem cibum rumatu colligunt:secundum et aliquibus membris principalibus iuuatur digestio ad expellendum nutrimentum in suasormauscpidum uiget restauratio istingulis inebris secundu exigetia deperditi quia cotinuo calor nanaturalis agit in humidum sibi subiectum dedites hominibus subtilior est digestio secundum ipsibi competit quia tio est excellentissimae naturae inter omnia uiuenti Et in se
113쪽
cunda digestioe expellitur nutrimetuna sumptum a prima formae in uncitur aliena:5 grossum a subtili separatur di id quod est dulce de delectabile mittitur a depar qui calor suo illud subtiliat di inducit sibi aetione propria naturali forma sanguinis. Cu ergo in tali digestione illud quod nactius est fugit ira quolibet naebro:nutriendo is secundu exigentia deperditi sit in omnibus mebris restauratio. Nota primo naturales discordat a medicis Ratio est,ila secuit Aristotelem libro de Iuventute senectute:cor est principiti hominis de principale inter ora membra quia est primu uiues ultimu moriens ideo secundu naturales ulti digestio procedit a corde. Unde sciendum a licet Albertus dicat in bittera , aliqui medici pontit quattuor digestiones nihilominus aliqui apponti quintam ut Avicennarii primo canori .quipdit unam
digestionem quae sit in omnibus uenis corporis:& sic sunt quino. Sed
naturales tantum ponunt tres. Primam in stomacho cic ibi segregatur purum ab impuro: itaq, iliapurum cistercus eiiciun per posteriora purum uero trahitur ad epa ct ibi sit digestio secunda scilicet mutatione materiae in sanguine cetiam separatur id quod purius est ab impurio. ri: ita pimpurior pars eiicitur peruias urinales la uocatur urina:pars
uero purior ad cor trahit: ibi sit di
gestio. Tertia itala sicut in superioribus suit et id Spurius separatur ab impuriori de impurius pergie
per totum corpus' postea, poros in modu sudoris eiicit:purior uero pars trahitur ad singula ebra corporis restaurado deperdituEtio uolunt naturales la Orem Ofiat aliqua digestio sed solu masticatio ut pateti littera Ate scieduri aliqua alatia ut dicta eno habet dentes insuperiori madibula:& ista animalia habet duo SVentres unum i quo de die ciblicolligunt:& alium in quo de nocte sit debita masticatio:Δ dicuntur animalia ruminantiae quod rumi nant. Sed diceret aliquis quare hee animalia non habent dentes insu
periori mandibula. Respondeur secun dum naturales quod a teria quae deberet transmutari in detes superiores transmutatur in cornua. Item dubitaret fortis aliquis qualiter alimentum transeat de loco unius digestionis ad aliam puta de stomacho adepar de epate ad cor. Respondetur quod asto macho de intestinis protenduntur Octo uene uersus epar quibus materia in stomacho generata sumitura uirtute naturali existcnte in epatero iterum suu uene procedentes de epate uersus cor: quibus tunc materia trahitur sanguine inepare generata uersus core inde ulterius spergitur per totum corpus.
iuxta e notadia illa dperditio onao sngulis mebris calo
114쪽
dum e in sua actioe consumit humidus facit ipsum exhala re. Sed quia uita animalium consistit in calido de humido: ideo necesse est:st animal uta
cibo ideo aliter corruperetur: unde calor ille asit detcrius aQrganum quantum elet exle. CHic circa dicta adducit quoddanotabile. Et prio hoc facit: seciadomouet dubiu ibi: sed ex istis:primo dicit palla deperditio generatur in singulis mebris ot pes calore natural agetem in humidii Tacit ipsum exalareo: sua actione cosumit humidu quia uitiatalis cusistici calido de humido di ideo necessse e ut
utantur nutrimento ad restauran
dum illud humida depdituria alia
a corrumperetur ut dicit plius idobro de iuuentute senectute. Ite nota scam oesci medicos naturales φuita ala sestraqua lucerna uel candela ardesi quibus sunt duo necessato requisita ut talia ardeat.s calor
ignis de oleum ues alia piguedo igitur sicut in istis udiu durat oleum uel alia piguedo i quae cotinue agit
ignis a diu ardet nisi sorte ab extra impediantur ut puta extinguendo. Ita pari modo uita animalis quan diu durat humidum radicate , cotinue a calore naturali consumitur: tam constat uita nisi uiolenter interficiatur uel gladio uel huiusmodi.
tio utrum calor inquantum calor illud operctur uel in eost calor naturalis. Idcocst notandum feeundum. Albertuquarto naethauro . st caloris sunt plures operationaes scili, cet dissoluere alterare congre gare εἰ disgregare. Vnae calor segregat uter egenea: de congregat omogenea sicut patet starripiatur una massa composita ex auro de argento sonatur ad ignem tunc ignis A cit recedere aurum ab argen/to de conuerso εἰ sic locutus e
cit calor agit deterius qua organum. s. securis uel bipenis ea semper disibluit coniuncta. Sed calor inco quod naturalis in se habet uirtulciri formatiuam unius cuiusquae naturae cuius calor dicitur esse naturalis id in eo est uirtus coeli,&motorum coelestium et uis conceptionis siue forma ipsiussormae quam conformat sicut
115쪽
contingit steria calore seminis plante similiter in animali calor inquatum calor naturalis habet digerere humidum sibi
proportionatum sccudum exigentiam cuius ibet scininis.
Hic mouetqnoddam dubium prio facit hoc.Sccto distinguen do soluit ibLIdeo e notadu. Primo dicit ex hic q dicta sunt oritur dubitatio. tria actio caloris in lividusit opatio caloris.&dicit pipatio ex parte caloris accipitur tripliciter Hoc et dicit in scdo methauroru capitulo deopatione quali tati&:qa calor inquat calor hei dis oluerecte alterare: congregare homogenaci dissoluere eutrogenearispatet si accipiat una massa coposita ex auro dic argcto di ponat ad igne tunc calor ignis seperato facit fluere auru ab argento.Siopatio caloris in qua in naturalismet in se uirtute sorinatiua uniuscuncinature cuius calor dicit esse naturalis dic in eo dicit esse uirtus coeli.Sed calor inquatum naturalis calor hei digerere humidu sibi portionaliter subiectia scdm exigeti cuiuslibet spei igitur
no coseruatur humiduanquantia calor:sed insitum calor naturalis&c.
Nota secudum aliquos et calor est quintuplex. Est eni calor elemetariis sicut calor ignis. Secundus est calor naturalis ut calor naturali qest in corpore mixto Tertius e calor uiuificativus ut calor uiuenti di m Quartus calor animalis ut calor animalium. intus calor coelestis: ut calor solis. Ex his potest solui dubiu prius motum sciliceiqi calor qui consumit humidu radicale est calor uitalis exeo ν nullus ali ias calor nutrit ex huido radicati.
Istis igitur uiss&1tellcctis breuitcrad propositum redeamus : εἰ dicamus quod per minihil aliud est quam super suum alimenti quod in substantiam rei alcnde non caedit. Et sicut ex istis quaedam manifeste apparci quae prius aliqualitcr crant ignota quod cui uiro est tertia digestio quod non totum caedit in deperditu sed aliquid relinquitur in colore sanguinis subtilis de clarivi mittitur ad uasa genitalia uessceminaria tunc uirtute testiculorum sermentatur oc de al
coloris si propter ulteriorem decoctionem quam habet ex
parte tcsticulorum. Hic inducit diffinitionem
spermatisci ci primo facit hoc.
secundo ponit quaedam notabilia
116쪽
circa naturam spermatis:unde dicit istis uisis. 5 intellectis breuiter rediamus ad a positu redicamus' sperma nihil aliud e 3 supcturalinaetiq&i substantia rei alede no caedit nacu uiro latu digeritur a tertia digestione id eno cedit i restauratoeni deperditi: niuit 5c conuertitur colo re sanguinis subtilis e clari ad ua se eitalia ubi uirtute testiculorum deasbat:&46 sperma uiri e coloris albi Pp calorere decoctine qua het expletesticulov. Nota sup fluuat inacti e duplex quoddaeiprie dictu id scio raptu rasmutari i sub statia rei alende ut fiant stercora su dores&sima ilia. Aliud jqabes est aptu natu transmutaria substatia rei alende sed in no porppterteius copiam materiae Adipossitu dicoq, Perma primo modo non est superfluused bene secundo modo.Vnde erma a quibusda philosophis sic dissinitur. Spermaestisanguis effusus per uirtutem testiculorum dealba tus.Sed cotra hac diffinitione eiciesecudum Aristo.in de animalibus in cerebrondest sanguis:sed hoc ipsi saluat exponedo Aristo qui si cintestigila, i medullari substatia ce. rebri uo sit sanguis oc hoc est uerum quoniam est substatia pura alba ut
sensui apet: uerum tame inpellicu lis cerebrum inuoluentibua est unis
dicisanguiso: ab his deueir sanguis qui per testiculos de albatd efficie lamati ita saluat dicta diffinitione. Alio modo diffinit.Symaet super fluitatultimi cibidigesti. Ite sic quo
uspina e supnuitas gia id eus hoc
expote.squata ad colluatione nri: veru sine hac sup fluitate natura specifica on potest conseruari inesse:de ideo talis superfluitas est necessaria.
sum a uiro nimis desiccat cor . pus quia uirtutem humectanai&calcfacienditiabet. Corpore aulcm exsiccato siue humi,
do extracto fit debili latio uiru&per consequens corporis. Et haec est causa quare isti qui fre/
quenter coeunt non sunt lon/gae uitae qa corpora eorum naturaliter humido desiccantur: Zodcscctato sit causa mortis de huic sententiae consonat dictu
philosophi in libro de longitu
dined breuitate uitae dicens spcrma emissum amplia desiecat corpus S subdit propter illud semper enim mulus est logioris uitae quam equus uel Linus de semclla quam mascu/lus uel masculi:& propter hoc passercs masculi brcuiorestae sunt quam semellae . Est enim generaliter masculi femellis sunt longioris uiro: si non sucrint luxuriosi.
117쪽
CHic ostendit'vid operat perma
emisi iam a uiro ultra st natura reu
rat de dicit appter haec dicta sunt stur ιν spernia emissum a uiro an
plius matura reqrat niniis corpus debitura Natu habeat uirtute hue cladi de calefacie li corpus quando nimis ex eo trahit corpus romanueX siccatu quia cxtracto humido sit debilitatio uitae& per conseques ut frequeter vitur mors. Et huius causa est re qui nimis coesit sui breuis uitae. Hoc etia dicit philosophus in libro de logitudine dic breuitatae ui tae. Et subdit Alb.propter hoc mulieers sunt logioris uitae s masculi:&mulus assinodiequa:ex quo generat mulos propter hoc etiam passares masculi sunt breuioris uitae esceminari ru Esset eni generaliter ueruo masculi eent longiores uitae a Demiae sitio coiret qa uita cosistici humido radicaliae calido, hoc utruet emitti per sperma Nota alias possit in ratu coire inno solum emitteret superflua naturae ut est permauerum etiam' est et necessarium nataraeut emissio sanguinis percoi tum nimium:&hoce causa mortis
Circa naturam permatis adhuc quaedam sunt notanda
s spernia uiri asiqualiter est be
ne durum& bene coctum decoctione testiculorum ita S
parti quo admodum p picis illud spma est sicut lac alba
tu coagulatu toti coagulatioe:hetin natura suxibilen dico
spartibus suis sed de uasis gel
ialibus aliter enim non expel/lerctvr suasis genitalibus in uulua mulierum dede illo spermate ut dicunt medici generatur sortis obustus scelus. Est autemspermatenue:&in
suis partibus suxibile quia nobene decoctum est de si expcllatur de etiam a matrice recipiatur fit ex eo scelus tenuis defragilis de illud habet naturam lactis tenuis et liquidi. Contingit etiam aliqice debilis naturae foetum qn multeis prcgnate lactat altu puerum prius genitum. Causa uero huius debilitatis it quia illa matcriade qua puer existens in utero debet pasci caedit in alimentum pueri prius genit quc la/ὸctat mater de ille casus accidit saepe de hodicrno die.
si Hic Albertus circa naturam spermatis poliqdam documentati di citicirca naturam spermatis debe
118쪽
mus inreci, perma aliqliando est
durud bene decoctili testicialis ira ς quaelibet eius pars Idheret alteripi queadmodu pars picis de istud senas ealbu sicut lacco gulatu sortiore coagulati5e:& hoc spernia habet natura fluxibilitatis no dico in partibus suis:sed de uase testiculossia aliter no posset pudire adnacbrumulieris: de isto speiinath generatur laetus sortis.Si at suerit spma tenue notene decoctu nec digestu generasscelus fragilis habes ebra debilia.Postea chaliquado scelus debilitaturi uterno materno Ppter hoc mulieres grauide lectat altu pues prius geltu.Et huius cae qa illa materia de qua puer existenti utero deberet nutriri mutatur in alimetum de quo nutriae puer genitus que laetat mater. Et iste casus saepe coligit hodierno die. Nota in illis straro exercet coitu e sperna bene digestu:& ideo primu ueniuoad talem actum cito generant. ut plurimumasculosipter ora decoctionem spermatis factam in testiculis occi
Ut aulcm summa totum habeatur:colligamus ea quae dicta sunt per modum com prehensionis recapitulationis. Primo enim determinat degeneratione embrionis. Secundo de sormatione foetusti inquentiis superiorum. Tertio de inquentia planetarum
mantium. Quinto deformatione embrionis Sexto de ge/ncratione animalium imperfectorum. Septimo designis corruptionis Octauo de signis Ostitatis. Nono de suffocatioemati icis. Dccimo de impedimentis conceptionis. Vndecimo de iuvamentis conceptionis. Duodecimo degenera
tione spermatis hoc si ultimude quo in hoc libello determi nantiar. Q uoniam igitur completa sunt secundum ordinem priorum et posterioru
stmihi sunt uisa de senti negotio Se ita me excuso: sed hoc qascripsimus apparuit alicuis forc copletu crit inpricipiumoplementi de idco rogo fratres ut denteshoc scriptum scribetur
si iis dubitatioibus t sorte per illas etiam inuenietur. Istis uisis fine laris dictis pona de grates deo reddamus qui nostru
119쪽
Rellectum in talibus scriben, disi caeteris illuminauit qui nunquam didic crant talia face
re Mut cum Aristote.secundo methaphisice tractatum claudam Grates deo de benedictis deucniam de obmissis si aliqua sunt humillic nunc imploro auxilium diuinae gratiae a quo omnis sapientia orta est Nuita eterna adquam omnipotens gloriosus nos pducatiqui cu patre uiuit oc regna per infinita secula seculorum. Amen. c Hic recapitulat omnia quae dicta sunt hucus 3 'in hoc ibro dc primo
dicit ut uideatur intentio totius ii bri in una summa ideo colligamus ea quae dicta sunt per modum recapitulationis. Unde prinao determinatum est qualiter embrio concipitur. Secundo de siccessuasormatione scelus secundum influentiam superiorum septem plaetarum ex Parteia corporis a animata Tertio degeneratione animalium sine semine. Quarto de formatione embrionis completa inuinto de sormarione animalium quae sunt mo stra in natura. Sexto de signis conceptionis. Seotimo de signis castitatis. Octauo de infirmitate matri cis quae uocatur suffocatio. Nono de his quae impediunt oceptione. D ecimo de his quae ad conceptionem iuuant. Vndecimodi ultimo degeneratione spermatis in uiro.
Er iste ordo patuit a principio libri
usi ad sine Postea excusat se si aliquid diminute dc non integre dixerit Δ c. Ultimo dicit concludendo Istis igitur intelle stis imponamus nostris dictis finem degrates reddamus deo qui illuminauit nostrumitellectum prae caeteris hominibus qui nunqscri verut talia:& caetera.
Impressum Venetiis per Io Aluisium de Varisio anno Domini Nostri Iesu Christi. M cccceti die.xvi. mesis octubris. Registrum.