장음표시 사용
171쪽
tione Pilularum harum minimc printermittendum fuit, utpote Ventriculo , iecori, intestinis, ac mesenterio summam opem laturum , cuius efficaciam, ea quae hactenus commemorata sunt, satis detexisse videntur, nobis interim ad ulteriora transeuntibus. Nunc autem sic nobis offert succus -- Cichoris ob insignes eius plantae dotes μιεν meriro celebrandus , utpote qua magi ob eximias utilitates Chrcstoni Pancration appellauerunt; ardores haec stomachi restinguit hepati& renibus prodesta anguinis feruorem&acrimoniam eius teinperat,bilem digerit ean demque educitri mortificat. Unde
Poeta Frigida campestris minus es samarior 'ars c,'r' Inlyba demulcem bilis utramque timet. 6ς-o te
ob insignem enim amaritudinem suam meatum choladochum reserat,ivalenter abstergendo alaum nonnihil subducit, cuius a marit ud Menti taxad se
172쪽
tentioni eruiturum rac venustatem corpori eam redde, luam tuo usu prisca cula sese consecuta esse sunt glo
5 ne in Pimpinellat quoq; succus huic me- μή dica inini conficiendo haud immeritis inditus videtur, is enim cruditates co- coquit, Viscera de opilat, pesti, ac inis .cti aeris iniurijs aduersatur, calculos cominuit, abscessibus interitis opitulatur. De Pimpila ella, quam Pampinulam seu Pampinu minutam ob foliorum similitudinem dixere, sic scribit Poeta: Hescae lapides si Pimpineta remollat Ignita Et iecori fina lien ; tibi Succ Et vero fumariae suCcus suis parti- bus nullatenus defuturus, adhuc ad medicamenti constitutionem perficiendam desiderabatur, ea enim herba non modo aluum benigne soluit, verum etiam viscera roborat distentosq; eorum villos contrahit eius vis
173쪽
DE LI QUO IBUS,&c. 39 diffunditur, unde sanguinem eXpurgat,dc pleris pincommodis ex bile aut exustis humoribus natis medetur. Valet quoq; aduersus soram lepram, Elephantiasim,lichenas,carcinomata, scabiem S cutis viriae sanguinis ina mundi corruptela prosecta, febres an liquas putridas, a viscerum infarctupendentes finiti Ieterum pellit,stomachum desecur firmat: oculorum dela- crymationibus utilis est, oculis claritatem conciliat. Atqui sic Fumariae chylus taeterorum succorum, sequi ad medicamenti huius compagem hucusque confluxerunt seriem amaro quidem, at salubri obice Clausit, suas
quoque pes pharmaco incolumitatem praestituro CollaturuS. Absoluta nunc succorum ad medicamenti huius constitutionem confluentium tractatione, reliquum est,ut ad caeterorum liquorum qui ad prole-
ctandam simpliciuna praedictorum eo
sentiam requiruntur facultates tracta- das accedamus Expetitur autem pri-
174쪽
14 CAP v XI. snstabis; in stillatilius Lupuli liquor,is planite, a Lupuli aquae Ullatus fuit, Vires ac energias Θρο concinens, at restineri mundificar, tramque bilem temperat, febribus ac Ictero Comodus est. Unde Poeta,
Si Lupui oblectant antras nemorosa fulcia, Hoc scit ingrato sist , t Medico. Frigidus hanc bilem calidum arcere Cruore Eltipotis runcca data feDris anhela timet.
Dolet esu e, Medicos raro Lupulo Vti, cum tamen medicina multarum xgritudinum&ad plurimas utilitates praestandas idonea existat, quod etiam taxasse videtur idem Poeta, inquaenS:
Gratiasi magna erit illi,tua noxia maior H Medice,hocsanctu pia male noru olus.
Aquas Ast nuc Betonica ex tillatu, liquor
bus fere corporis membra familiaris& commodus a tam nobili plania prolectus, ut eam Antonius Musa, Augusti Imperatoris Medicus, integro libro quem do ea cons ripsit decorandam esse duxerit. Fuit haec primitus ut ex Plin. lib. 3s cap. 8. liquet Vetonibus Hispanii; populis colubrata, tantis sane dotb
175쪽
D Liquo RIBVs&C. ldotibus MDEo ter opi mali prίrditariqucta, ut Italis laudare aliquem Olentibus in prouerbium abierit, qua dis alique plus virtutum quam scri nica habere dicunt. Certe Diolaocide, lib.
. cap. I. Betonica magnam Vim con ,,ὸ,iratra venena,&illata a serpente Vulne--
ratribuit, quam ibidem aluum subdu
Cere irinam ciere,comitialibu insa, nis,lecinorosis lienosisq; prodesse scripsit quin etiam eandem acidum ructantibus , stomachicis, aegre concoquentibus, sanguinem excreantibus, hydropicis,tabidis, purulenta reiecH-tibus ac vesicae doloribus obnoxijs recte propinari docuit. Hanc Antonius Musa iam modo citatus animas nocturnas ambulationes a malescit,&periculis securas reddere, quin etiarn sacra loca& busta a visibus metuendis
tuta praestare tradidit, eamq; Cm Omnino sacram eise dixit. Praeterea CIUS-
decoctum, prout turba ipsa veteruin neotericorum testimonio medetur ruptis, ab alto laeuolutis Iche-
176쪽
142 Apur XI. Ucis, arabiosis animalibus demorsis lippientibus, anhelosis,renum,itia patientibus , Ischi adicis, artanarijs, de id genus alijs: fastidia tollit,&viatores itineris taedio fatigatos mire re Creat , imo etiam domos in quibussata fuerit a piaculis immunes esse ex veterum scriptis colligimus. Eximias eius vires PQ eta carmine complexus,sic cecinit:
m publica Betonicae qua nuda operosior herba est A es a Gloria se calograta tepore enit. Foesis de Ut est corpus,cui, inera mille, se rapta. Cui caput infirmum, cui iecur inualidum: Cuistomachusgelidusue lien, cui lumina lo
Quiq; lacessitis dentibus inuigilat. Cuiserpens, rabidusve canis, et dira mena ficiunt, Podagra qui dolet aut Chiragra Deniq; cru tumidae, enter 'besui, Cuigelidae Efebris, cui pituita nocet. Dele iam aprico Geminorum in colle iub ortu Carpat, inhoc saluus is cupit esse, bibat.
De Betonica itidem sic Georg. Pictorius in Bolanologici S.
Betonica immodicum ventris sedare dolorem
Diditur,acaeno modissiumpta fuit. pliniuibane,inqvit, qui iecugesserit herbam, ah nee poterint ga ene dar
177쪽
D LI O RIBVs,&c. 43Boraginis nunc liquor succedit, cuius Originis plantae flos inter cordiales ab omnibus o -ρ pini
luptates augere ac hilaritatem adducere creditur , iuxta illud Poetae:
Laetus e is pccum nec tibipectus erit.
Sunt inter auistores nonnulli , qui Boxaginem Nepenthes illud pharmata strvst cuni fuisse arbitrantur, quod Helena H GTelemacho ad curas excutiendas pro 'pinauit, de quo Odyss. . Utvlit Bodrago cordi pectori, pulmonibus, dia-phragmati, asperae arteriae,ac omnibus circa thoracem sitis, vel in eo contentis partibus admodum familiaris stit Dioscorid. hanc plantam internis abscessibus utilem esse volui ,ωGal.7. simpl. med. Buglossum quod nostra est Borago,vinis iniecitum haetitiae ac hilaritatis causam esse quodam reditum
fuisse scripsit. De qua Planta sub nomine Buglossc comprehens Georg. Pictor. in Bolanolog sic scribit:
178쪽
Linqua Porus Graiosiernionem lis ocatin, Haec choleram rubeam peliore certe olet. Cardiacum cho er i quem fecit copia nigra Subleuat haec miris plantati quisve malis. Humores nocuos, umon detrahit hausta, Him memoremfirmat perdita temporibus.
Sit igitur dono strum hoc pharmacum hilaritatis, voluptatis&hetitia parandae medij instructum,quandoquid Cin& Crocus inPilulis his subsimi spu tus
in omnem alacritatem panden S, B Ora gini socius futurus, ut mox infra monstrabimus, ubi ici homogenea medicamenti praelantis tractanda ς uene
Iam verb Cardui Benedicti guttam: stillata nobis obuiam facta, vis quoq;
ritiae. encom ij sese decorari Oitulat, ea namque sudore poteter mouet, mi alumata, sanguinis inquinamenta,& malignarum subrium fomitem iij jspans Medetur ea Pleuritidi a costalibus
morbis puncturam inferentibus extrauasatum sanguinem, pis coalescat aut ingrumos abeat, prohibet, ac glomeratum iam extra venas cruores dissoluit.
179쪽
quibuslibet noxis allicia alis ab ea con Bene ij xractis,undelabres avis pendentes ac per circuitum cum rigore re detintes abigit, experimentis rem uitet tantibus, venenis resistit ac pesti aduersatur renum dolores ac Ven , tris tormina mulcet, Iliacos cruciatus placat surdastris sonoras aures praebet, alui tineas perimit, ulceribus quae ca-CQ ethe vocantur, opem feri, ac xerimuliebris vitia corrigit S comitiales
iuuat. De Carduo hoc benedicto sic Georg. Pictorius inlota nologia. Curinam mon' as ferant diamminapi uet , m.
Subleuet, raptim corpora fessa lue Pictor ius
Haec reparat quoniam prostratu certe calorem, in Carmi Vim distestiuam nec minu illa iuuat ne e Cur Etsubito confert illis quos calculus angit, Prouocat Unambimin vi Hasuit.
Carduo Benedicto ad Libanoti Liqnον dis seu oris marini liquorem digre Estr m dimur cuius plantam Franciscus Venetus in Harmonia mundi tom . cap. 17. Hebraice EZob, dictam putat ac vicinitate nominis deceptam posteritatem
180쪽
tatem Hys pum transtulisse arbitratur, Cum Libanoti, ut ipse vult in sacris legi debeat,utpote quem fruticem Iudaei in fasciculos manuales Coactum conspergendis lustrandisq; hosti)s in molatiChlaCcomodare sint soliti cui opinioni subscribunt Rabbini in suis Commentarijs,in Leuinus Lemnius in explicatione sacrarii stirpium cap. de Libanotide Tantis pollet viribus,
ut vix ulla explantis ei sit aequiparanda,ea enim semper virens,plurimis infirmitatibus aduersatur praecipue Ve-itu norbo Comitiali seu Epileptico, qui daemoniacus esse perhibetur iteque raralyta, poplexim, Vertigmi, Spasmo, Conuullionibu neruorum, Podagrae, Arthritidi, Ictero , Quartanae, Lethargo Dysonteriae, Asthmati;morbis item cerebri, ventri Culi, ac cordis fere omnibus, praecipue Vero frigidis Odor fruticis animum refiCit, ac spiritus depurata instaurat usus quoque Rorismarini memoriam collapiam exigit , ac caligantibus oculis