Synopsis nosologiae methodicae

31쪽

Sertim aucti, plus minusve fugaces, calore lecti vel alio externo levati; artus debiles, rigidi, facile et Saepe Sponte frigescentes: pyrexi a nulla et tumor plerumque nullUS. Lumbago et ischias aliquando morbi acuti: sed cum saepius chronici sint, plerumque ad hunc locum pertinent.

G. XXII. ODONTALGIA.

theumatismus vel arthrodynia maxillarum, a cariodontium.

G. XXIII. PODAGRA .

Morbus haereditarius, oriens sine cauSa Externa EVidente, Sed praeeunte Plerumque ventriculi affectione insolita et pyrexia a dolor ad articulum, et plerumque pedis pollici, certe pedum et manuum juncturiS, P ο-tissimum infestus et per intervalla reVertenS, Et Saepe cum ventriculi, vel aliarum internarum partium, ac fectionibus altornu S.

oportet, et hujusmodi nec ineptum, ut puto, imposui. Porro, cum Pro Sequela rheumatismi acuti vel rheumatismi simpliciter dicendi, rheumatismum chronicum dictum Semper habeo, et cum interutriamque morbum saepe limites vix statuendi sint, ideoque pro diverso genere rheumatismum chronicum recensere vix Potui; rheumatiSmus tamen chronicus exquisitus ab acuto natura adeo diver-SUS evadit, et medelam adeo diversam exposcit, ut merito nomine Prorsus diverso insigniri possit; et si quis pro genere etiam dive1 SO PODere Velit, per me profecto licet. Arthritis nomen, utpote apud medicos ambiguum, rejeci, cfγο αβ ηα nomine, utpote typum morbi PraeciPUUm notante, cum colebri Boerhamio uSuS Sum,

32쪽

IS CL. I. PYREXIAE.

Varietates SUnt, I. Podagra regularis) cum inflammatione artuum satis vehementi, per aliquot dieSperstante, et paulatim cum tumore, Pruritia, et deSquamati Ono partis, recEdento.

II. Podagra (olonico cum ventriculi vel alius partisi internae atonia, et vel sine expectata aut solita artuum inflammatione, vel Cum doloribus artuum lenibus tantum et fugacibus, et cum dyspepsia vel aliis atoniae Symplomatis, subito Saepe alternantibus. III. Podagra retrogrado eum inflammatione artuum subito recedente, et ventriculi vel alius partis internae atonia mox inSCCuta. IV. Podagra (aberrans) cum partis internae inflammatione, vel non praegreSSa, Vel PraegreSSI, et Subito recedente, inflammatione artuum. Conjungitur aliquando aliis morbis podagra.

G. XXIV. ARTHROPUOSIS.

Dolores artuum vel partium muSCUJOSarum, Saope Post contusionem, profundi, obtusi, diuturni; tumor vel nullus, vel modicus, et distusus et PhlogoSis nulla :pyrexia primum lenis, tandem hectica, et Simul parti8 apOStomst.

33쪽

ORD. III. EXANTHEMATA IsORD. III. EXANTHEMATA.Morbi contagiosi, semel tantum in decursu vitae aliquem assicientes; cum febre incipientes ; definito tempore apparent Phlogos es, Saepe plures, eXiguae,

G. XXV. VARIOLA.

Synoch a contagioSa cum vomitu, et, ex epigaStrio presso, dolore. Tertio die incipit, et quinto finitur eruptio papularum phlegmono dearum, quae, Spatio octo dierum, in sup-

Quo charactere recte definiri, et quibus limitibus circumscribi debeat hic ordo, admodum incertum est. Si eruPtiones en Im a contagione specifica ortae, solae pro exanthematis, et morbis hujus ordinis, habendae sint; certe eruptiones a nulla contagione specifica, Sed a quodam febris statu solum, pendentes, inter exanthemata genuina nequaquam recenSendae sunt. Ita Pete hiα a nobis omittitur, et forsitan tum milioriα tum et omittenda ESSet. Dem, cum exanthemata Pleraque contagiosa sint, et non DISI Semel in decursu vitae aliquem assiciant, omnino idoneum videtur ut haec ab eruptionibus non contagiosis, quae saepe in decursu vitae aliquam am-ciant vel assit ere possint, rite distinguantur. Variola igitur et Erysipelas minus recte sub eodem ordine Collocantur. Denique, cum eruptiones in morbo quodam non SemPer duSdem Sint formae, nec semper, nec Cerio quovis morbi die, in illo morbo compareant, an ejusmodi morbus inter exanthemata recensendus sit, merito dubitari potest; ideoque an Pestis ad exanthematum, an ad febrium ordinem, referri debeat, dubito.De hisce omnibus utiliter fortassis disputari potest; de iisdem vero certo statuere vix ausim ; quod mihi tamen in Nosologia maxime idoneum esse videtur id ex charactere quem dedi satis patebit. Cum autem ad characteres generum et specierum, ordinis character non omnino necessarius sit, hunc qito ammodo neglexi, et hic morbos a Nosologis pro exanthemutis habitos Plerosque recenSUI.

34쪽

cto CL. I. PYREXIAE.

purationem, et in cruStas demum abeunt, Saepe cicatrices depresSas, Sive foveolaS in cute, relinquentes. Species Sunt, I. Variola discreta) pustulis paucis, diAcretis, Circumscriptione circularibus, turgidis ; febre, eruptione facta, protinuS CESSante. II. Variola (conjZuens pustulis numerosis, confluentibus, Circumscriptione irregularibus, flaccidis, parum elevatis ; febre poSt eruptionem Per Stante. .

G. XXVI. VARI CELLA.

Synocha. Papulae post brevem febriculam erumpentes, in pustulas variolae similes, sed vix in suppurationem eunteS : post paucos dies in squamulas, nulla cicatrice relicta, desinenteS. Anglis, the Chichen-poX.

G. XXVII. RUBEOLA.

Synocha contagiosa cum sternutatione, epiphora, et tussi sicca, ruUcu. Quarto die, vel paulo serius, erumpunt papulae exi-glacte, Confertae, ViX eminentes, et post tres dies in squamulas furfuraceas minima, abeuntes.

I. Rubeola (vulgaris) papulis minimis, confluentibus,

corymboSis, vix eminentibus.

35쪽

o. Comitante dicithesi si trida. II. Rubeola si ariolo es) papulis discretis eminentibus Scotis, the NIRLES.

G. XXVIII. SCARLATINA .

Synocha contagiOSa. Quarto morbi die, facies aliquantum tumens, simul in cute passim rubor floridus, maculis amplis, tandem coalescentibus, poSt tres dies in squamulas furfuraceas abiens ; superveniente dein Saepe ana

Species Sunt, I. Scarlatina (ε implea) nulla comitante Cynanche. II. Scarlatina ( nanchicci cum cynanche ulcerosa.

Sauvagesium secutus, hunc morbum hic indicavi, etsi multum dubito an recte ad rubeolam referendus sit. Non solum enim forma Papularum plurimum differt, sed, quod majoris momenti esse videtur, est Plerumque absque Symplomatis catarinalibus, rubeolae adeo propriis.

36쪽

Typhus maxime contagioSa, Cum Summa debilitate Incerto morbi die, eruptio bubonum vel anthracum.

G. XXX. ERYSI PELAS

Synocha duorum vel trium dierunt, plerumque Cum Somnolentia, Saope cum delirio. In aliqua cutis parte, Saepius in facie, Phlogo Sis ery, flemo, G. VII. Sp. 2. Species SUnt, I. Erysipelas (vesiculosum erythemate, rubedine Sorpente, latum Spatium occupante, et locis ejus quihusdam in vesiculas magnaS abGUnte.

lis pluribus, trunci corporiS ParteS Praecipue OCCU- pantibus, et protinus in phlyctaenas, sive vesiculas ParvaS, abeuntibus.

Do charactore Pestis. lites inter medicos saepe ortae SVnt, nec facile dirimendae, ita ut character quibuScunque pestis casibus adhibendus dari possit; sed suffciat characterem dedisse qui inplerisque adhiberi queat.= Vox Erysipelas tum Pro Phlogosi Erythemate, tum pro febre erysipelaeea, a scriptoribus medicis USUrPatur, Sed recte Savvmeissius vitium culaneum ; quod nullam febrem, Diui symptomaticam, sibi junctam habeat, erythema appellari, et erysipelas, tantum febris illa exanthematica, quam Erythema sequitur, vocari velit. t An haec species ad idem cum erySipelate veSiculoso genus recte referatur, dubito; sed judicent periti. 3

37쪽

Synochus cum anxietate, frequenti SuSpirio, Sudore olido, et punctionibus cutis. In corto morbi die Crumpiant PIPUlae rubrao, EXiguae, discretae, per totam Cutem, praCtCr faciem, Crebrae, quarum apices, POSt Unum VCl alterum diem, pustulas minimas, albas, brevi manente S, OStendunt.

G. XXXII. URTICARIA . Febris amphimerina f.

Die secundo rubores maculosi, Urticarum P Uncturas reserentes, interdiu fere evane Scent ES, VESPere Cum bre redeuntes, et post paucos dies in squamulas minutissimas penitus abeuntes

G. XXXIII. PEMPHIGUS s

Typhus contagiOSa.

Est morbus ab Anglis, The mille Actsh dictus, qui quibusdam Urticaria audit; sed morbus ille, The mille Nossi, ut ab eruditissimo viro G. Heberden, in Coll. Reg. Med. Lond. Actis defcxibitur, Ut qualem saepius ipsi vidimus, est ab urticaria nosologorumon ino diversus, utpote sine febre chronicus, et ad Impetigines fortassis referenduS.l Hanc in priori editione contagiosam dixi; sed ex propria eX- perientia contagiosam fuisSe non novi, et quo auctore contagioSamantea dixi, nunc non invenio. i Ad aliorum potius quam meipsius mentem hic character COII- scriptus est; nam hunc morbum raro vidi, et nunquam EPIdem Icum, Vel regulariter, ut hic describitur, decurrentem, Servavi.S Cum Pemphigum, quem pro exanthemate habere POSSim, nondum ipse viderim, et in scriptis medicorum de ejusmodi morbo paucisSima tantum invenerim ; quae in Nosologia nostra de eo dicenda

38쪽

Primo, secundo, aut tertio morbi die, in variis partibus vesiculae, avellanae magnitudine, per plures dies manentes, tandem ichorem tenuem estundentes.

G. XXXIV. APHTHA.

Synochus Lingua tumidiuscula et linguae et faucium Color pUrpu

rascens et escharae in faucibus et ad linguae margine S primum ComparenteS, os internum totum demum occupantes, albidae, aliquando di Semiae, Saepe Coalescentes, abrasae cito renaScentes, Et incerto tempore manent ES.

Speciem idi athicam unicam tantum novi: Aphtha in cinium.

essent, omnia sere ex Sauva gesto necessario depromenda erant. Eum itaque secutus sum ; Sed hunc morbum lubenter ipse prorsus omisissem, cum omnia fere de eo dicta, dubia, obscura, et ambigua mihi videntur. Quae ex sui ipsius aut Caroli Pisonis observatione habet SauvagesiUS, omnino credere fas est; quae autem ex Christophori Soligeri, tenuis certe judicii hominis, observatione duxit, Parum a tentione digna mihi videntur. Quae porro ex D. Thierry relatione adducuntur meam fidem omnino superant: Nimirum, quod in mor-ho αdmodum eaeitioli cicetum beetoctylicum, α medico quo iam iliatum, omnes soli)οsjecit, interect di m Biae unus, Gliis medicis commissiιs, mortem euectilehcti. DeniqUe, de morbo admodum ambiguo a D. Langlians, in Actis Helveticis deseripto, donec aliae observationes rem elucidaverint, nihil concludere vellem. Nihil aliud, fortassis, quam cynanche maligna fuit ille morbuS, et, ad summum, quod Pemphigus omnis morbus Symplomaticus sit, satis verisimile videtur. An Aphtha inter exanthemata recensenda sit, dubito. Aphthaonim quaeque fere quam ego vidi sine febre fuit; et si quando cum aphtha infantum febris adfuit, haec fere Semper aphthae supervenerat. Aphtha adultorum quidem saepe febri Supervenit. Sed, febribus diversarum specierum Plerumque Sub earum finem jungitur, nec quantum novi, febris quaeviS vhthae Propria, a medicis nota,

vel quidem dicta fuit.

39쪽

ORD. IV. HAEMORRHAGIAE.

ORD. IV. HAEMORRHAGIAE L

Pyrexia cum profusione Sanguinis abSque vi externa et sanguis missus ut in PhlegmaSitS apparet.

G. XXXV. EPISTAXI S. Capitis dolor vel gravitas; faciei rubor ; profuSio san

guinis e naribuS.I. IDIOPATHICA. Variat ratione aetatiS, a. Epistavis cum Signis plethorae arteriosac. b. Epis taxis csenums cum signis plethorae venosae. II. SYMPTOMATICAE, α. A cotisse infernis. b. A causis raternis.

G. XXXVI. HAEMOPTYSIS.

Gonarum rubor; molestiae aut doloris, et aliquando ca-

e Classem Fluxuum apud Savvagesium et Sagarum, vel Profluviorum apud Vogelium, vel Morborum Evacuatoriorum apud Lin-Daeum, cum illa morbos, tum facie, tum natura, omnino dissimiles Conjunxerit, minime naturalem esse, nec proinde idoneam Pulmi. In nostram, igitur, Nosologiam ejusmodi classem admittere nolui, et morbos in ea recensitos aliorsum referendos esse censui. Illi quos PyreXia quaedam Semper comitatur, sub classe PyreXiarum Certe remeensendi sunt; et hic igitur haemorrhagias cictitias qua3 Vocant PQ- sui. Hosymannum Sequor. C

40쪽

loris, in pectore Sensus; dyspnoea; titillatio saucium et tussis aut tuSSicula Sanguinem floridum, Saepe Spumosum, rejicienS.

Species idi athicae I. Haemoptysis (plethorico nulla vi externa appli-

2. Haemoptysis sviolenta) a vi externa applicata. s. Haemoptysis (phthisico) post tussim cum macie et dobilitate diuturnam. s. Haemoptysis (calatiisset rejectis simul mole culis calculosis plerumque calcariis. s. Haemoptysis (dicariu) post evacuationis solitae

Corporis emaciatio et debilitas, cum tussi, febre hectica, et Plerumque expectoratione purulenta: