Castrucci Bonamici de rebus ad velitras gestis anno MDCCXLIV et de bello italico commentarios

2쪽

Conte Antonio Cavagna angi uliani

5쪽

ANNO DCCXLIV.

CοΜMENTARIOS AUGUSTE VINDEM CORUMMDCCLXIV

7쪽

MDCCX. Luci natus est in vetusta, ac hominum ingenio taestantium altrice Bonamici Domo, quam porro suis ipse iterarum monumentis maxime cillustravit Excellenti enim vir, sed praefervido ingenio, quodque ferociam quandam, i bertatemque praele fere Sat, ut minus eluceret, curta se praecipientium doctrin. accommodabat, emineret e ro, cum sua sponte, arbitratuque impelleretur. Non idcirco tamen temerario atque incondito quodam ferebatur impetu, acerrimo enicti, quod legendo, medit n-doque efformaverat judicio, id praesertim ibi rar scripserat, ut minuta atque exilia negligeret, ampla ac grandia sedulo, studioseque consectaretur. Nulli se doctrinae praecipue addixerat; cuiuslibet en in eleme taperdiscendi molestiam ferre vix poterat. Ipsa tantum modo trahebatur ad literas voluptate, quam potitii Inum in veterum Graecorum, Latinorumque scriptis lectitandis, memoriae mandandis, imitandisque percipiebat. Quoi non ad illa n elegantiae, simplicitatis, gravitatisque formam fictum, expressumque esset, fastidiebat, abij ciebatque. Quare a natura factus ad facilem optimarum rerum imitationem, cuni animum plurima iam lectione imbutum adiiceret ad scribendum, ipsa, quae mente comprehenderat exempla, non verborum tantum nitore atque ordine, sed, sententiarum via dignitate referebat. Cum enim in illis doctrinarum sontibus diu haeserit, quod ana modo habitarit, ani mum plurimarum atque maximarum rerum cognitione compleverat, atque ad liberae cujusdim, ingenuaroue doctrinae modum, usumque temperaverat atque sub

egerat.

8쪽

Hinc civilem callebar scientiam, de humans naturae indole de arietate morum, de assectibus excitandi s inoderandis, regendisqu' acute, sagaciterque disputabat. Multum in Veteri, recenti brique etiam cognoscenda versabatur historia, quam penitus perspessam habuit, atque ex Xenophonte, Pol ibio Caesare, Livio, quos diu volutaverat, excellentem animo res 'stas

scribendi formam praeceperat, quam deinceps in Commentariis de Redus ad Velitras estis, irae I alico Bello vel expressit, vel si id dictum videatur audacbus, felices ad exprimendum nisus edidit. Tanta elegantiae, ac nitori conjuncta vis, ac gravitas elucet,

tanta e Xplicandarum rerum, actionum , consiliorumque omnium ratio, ut cum ad ver atem cuncta exigi

in scribendo appareat, sensim in animii nollabatur una cum plurima jucunditate fides. Ac ne quae describenda susceperat, armorum usum bellicam artem i noraret, stipendia facere in Neapolitano Giroli segis exercitu voluit, iisque rebus, quae narranda sibi erant, interesse. Atque exinde Castrucci nomen assumpsit, ut praeclarissimi Ducis Civis sui me infria vehementius ad bellicam laud' incenderetur, ac gloriam. Quo tamen major Castruccio illi alteri in bellis usus, ac honor fuit, eo huic nostro ad literas fuit, quam ad pugnas supellex instructior . Ut in Italico bello exponendo propius accederet ad veritatem Cisalpinam, qua id gestum erat, lustravit Gallii in locaque omita tinerum, Castrorum, praeliorumque exploravit. Praes r-tim Genuar, ne quid ad illius percelebris olidionis descriptionem deesset, immoratus est diu. In Poesi quoque latina non vulgariter inclaruit, ut ex elegantissimis miroque nurnerorum artificio coniunctis versibus, quos vel ad Catulli, vel ad Horatii

temperavit stylum, conspicitur.

Adolescentiam in pisana, Patavinaque Academia, reliquam vero aetateria vel om ae vel reapoli trans egit Militaris muneris rario rapoli 'tinebat invitum , unde, cum licebat, Romam cupidissime conum labat, vel quod veterum illorum, quo admiraba ur,

9쪽

maxime patriam sedem adamaverat, vel quod ingeniorum cultricem urbem, fautricemque cognoverat, vel

deman quod an ora eta, quos illic sibi devinxerat, consuetudine delectabitur . Amicitias enim non assentatorio, aulicoque more, sed ingenuein sine ambitione excolebat; proinde iis praecipue utebatur perpaucis, quos politior ingenio , elegamique doctrina praestare

noverat, quorum plerosque in carminibus suis commemorat. Prae aeteris vero Cajetano se Fortio Romanorum Praesulum doctissimo, atque ad omnem laudem

virtutemque instructissimo in intimam tradid rat familiaritatem isdem se ab eo non ob fortunam, sed ob

animi cmdorem, in 'eniumque gestimari cum cerneret,

hie adfui alligendo, colendoque erat observantissimus. Philippum etiam maiorem natu fratrem, ipsum Latinum Scriptorem optimum it ex aureo illo de Claris Pontificiarum Epi totarum Scriptoribus libro appareto non o naturae conjunctionem tantum, sed ob studiorum sim diti inem singulari quodam amore

pietate prosequebatur. Principum etiam virorum, ad quam non aspirabat nimiS, non caruit tamen gratia

Trojanus Cardinalis Aqua viva, cuius hortatu Conscribsndam susceperat historiam, sua commendatione a Carolo utriusque Siciliae Rege honestiorem in militia locum impetradit. Philippus orbonius Parmae, Placentiaeque DuX, ut alterum de Italico Bello volum' inscripserat, ip- ima, pira iliamque ejus perpetuo Comitis diplomate iecoravit. Genuensis Reipublica Senatus, ui tertius Orumdem Commentariorum liber inscriptus fuit, decet de eo fecit amplissima. Benedimas vero XIV. Pontifex post hominum memoriam doctissimus, Ἀο- tarum hominum ammtissimus, magno Castrucci in-gnio, pulcherrimisque Commentariis dele status alterim aetatis hae Caesarem appellabat. Quin immo non vigari ontificis apud Regem comm nda ione factum es, ut stipendia illi extra ordinem aucta fu rint maiori in modum. Ad Aulae nihilominus tolerandasmlestias natura fuit impatiens, apertoque de multis,

10쪽

VIII

ac libero sermone in potentiorum Aulicorum offensiones incidebat; proinde nunquam eam, quae illi de bebatur, fortunam est consequutus,in quam habuisset, si in alia tempora tantum hominis ingenium incidisset. Animo erat plusquam pro censu liberali, pecuniaeque, quam facile profundebat, plerumque indigens. Quare cum usu tam auri, quam honorum ac gloriae fuerit cupidissimus, sive animi aegritudine, sive etiam vitae intemperantia in longum ac permoles in aquae intercutis incidit morbum, cuius initia neptiaens, ac deinceps incrementa sentiens Neapoli in Patriam se contulit, ubi diu conflictatus cum valetudine, demum de vita non tam ex m dicorum sententia, quam ex virium auri imbecillitate desperans, nihil reliqui cit, quo per Religionem expiaret animum, ac Divinum Iudicem iam prope adventantem,

sibi exorabilem, placabilemque redderet Demum magno Civium, literatorumque hominum moerore annum agens vix non L. obiit Lucae, honorificeque elatus ac se