Castrucci Bonamici de rebus ad velitras gestis anno MDCCXLIV et de bello italico commentarios

341쪽

Liber eratius. 299 opima, praeclara datur miseris occasio ulciscendi ditandi se Audeatis modo inane nobilitatis

nomen, anissimaque magistratuum insignia comtemnere, Vestra sunt, o audaces fortes viri,

quaecumque illi per summam ignaviam possident. Continuo praedarum spe, impudenti inducta mendacio magna sordidissimae plebis multitudo

ad morium convolat, per causam us rendorum armorum irrumpere conatur. Cum ab armatis Xcubitoribus repelleretur, tormentum,

quod forte advehebatur, in foro novo ante mres Praetorii ingenti concursu, fremituque, minis constituit. Tum Iacobus Laumellinus populari quadam ratione plebi gratus in mediam irruens turbam; occasu-ne Urbis vultis finiri Rempublicam 8 vos ne hujus patriae alumni, vere Genuenses Ducis excindetis, Senatusque si dem, quorum Virtute, consilio vestra adhuc libertas, vestra omnium stat salus non hercule

illi nobis infestissimi Austriaci audeant. Cum

nihil remissius instarent, jamque ignem tormento adjicerent, opposito Laumellinu corpore, agite, inquit, explete iram, mea satiamini caede minori flagitio interficietis civem, quam totius Civitatis praesidium evertitis .ego opportuna morte sublatus tantum scelus non videbo. M ximo viri animo obstupescit multitudo. Paulatim incipit emergere Cenitentia, redire obsequium, fractus denique plebis furor eadem, qua exarserat, celeritate, restinctus est. Seditionis duces paulo post comprehens, necatique furiosissima temeritatis poenas dederunt; 'Onciliuni Populi, revivisceatu sensim Senatus au-

342쪽

3OO Bello Italicoctoritate, paulatim consenescere coepit, .cum nihil fuit causae quare haberetur, atque hostes, reliSta obsidione, discesserunt , tunc demum esse omnino desiit. Dum haec in Liguria geruntur, rouniuS, captis erina, Planasiaque insulis, Foroque occupato Vocontio, praemissis, qui ad Argentium usque flumen progressi terrori essent hostibus, Antipolim ipse, perspeeto urbis tu, Britantiis adjuVantibus, terra, marique oppugnare in stituit. Sed defecerat Genua. Augebantur Gallis copiae ix a Belgio cohorce adVecterant, cumque iis Hispani iterum conjungi dicebantur. Nam Galliae Rex, Ferdinando Regi ut satisfaceret, Philippum Argensionium Campoliani auctorem colloquii a Concilio suo removerat, Ma- libojumque ab Italico exercitu reUOcaVerat quorum in locum domi Marchionem uiliensem, summa Virum probitate, prudentia praestantem, apud exercitum autem in Gallia Narbo nensi Ducem Bellinlulanum, eundemque Gallicae militiae Magistrum suffecerat. Re vero er-dinandus, si Austriacis in Italia orbonii succubuiuent, Carolo Fratri, Neapolique timebat; iique, quorum Ferdinandus conlilio utebatur sit timida est, longeque nimium prospiciens an bitio vereri coeperant, i domum, amilla Ne I

poli, Hispani Regni haeres, resnandique peritus Carolus rediret , ne staterno artiore, regii lud minis auctoritate apud Eratrem Eerdinandum ille plurimum, ipsi minimum valerent atque ita commutato consilio, staticum bellum suadebant, eratque adeo eorum suasione ordinandi immu

343쪽

Liber Tertius. O Itala Voluntas, ut praecipitis eum receptus, consiliique poeniteret relinquendae Italiae. Itaque Borbonii, auctis, conjunctisque copiis, XercituSeduxerant hos . Quorum adventu perterrituS Brounius, simul reputans, Genuensis spe commeatuSamiisa, neque Antipolim oppugnari, neque diutiu tolerari exercitum in locis minime frumentariis polle onsilium commutat, oppugnatione

desistit, exercitum contrahit, in Italiam redit. Regredientem illum usque ad Varum flumen Borbonii insequuntur; quin longius procederent, hyems pronibuit, militum labor, quos tot praeliis , atque itineribus defatigatos oportebat aliquando in hiberna deducere . Idem Sardinise Rex, idem Bro unius facit , collocatoque in hibernis exercitu , Sardinia Rex Augustam Taurinorum revertitur , rounius Mediolanum proficiscitur. Botta deponere jussus imperium , iccolo-mine exercitum, atque is paulo post Sculemburgio tradiderat . rouniani exercitus pars in Ligures deducebatur . Legionarii , ferentariique e eo circiter c. progressi villam Radianam , quae non longe est a capite fluminis Urbis , OccupaVerant , aggeremque ante illam praeduxerant . Qua re nunciata , Eques Hie ronymus Balbus mittit eo confestim legionarios Genuenses xxx. . Voluntariorum militum manum , qui, cum ad hostes venissent , superata

munitione , scalis admotis, in ipsam per fenestras villam irruperunt . Illi Genuensium oppressi audacia , nonnullis amissis , interclusa fuga,

projectis armis dediderunt sese.

344쪽

goa De Bello inliso Interim ex Neapolis de Genuens tumultu certior factus in auctoritate permotus a

chionis Folianensis nobilissimi hominis , qui erat apud eum non tam dignitate, quam fide solertiaque , , amore in Regem singulari primus , actuariis suis cic, quo maxime indigebant,

frumento , commeatuque reliquo juvari Genuenses habet . Genuensibus item , quo essent ad . . defendendam patriam paratiores , iis, qui in regno suo Oileisiones habebant , legeque ea tenebantur , quae est de ablentibus , vectigal in annum remittit . Rex autem Gallit Hispaniae Regem per literas adhortabatur diligenti:simas ut Genuensibus quamprimum subVeniret pe tinere id ad communem orboniorum causam Neque ipse pecunia , auxiliisque deerat , el-linsulanoque mandaverat , ut de exercitu suo idoneam nactus tempestatem vi hominum millia Genuam celerrime submitteret Iamque octo minores e eo numero duces adVenerant , atque in his architecti militares duo, qui duodecies HS attulerunt quam prompto , Xcellentique esset Rex in Rempublicam animo Genuensibus exposuerunt, magnasque Gallorum copias subsidio statim ventura confirmarunt . Tanta erat Gallici subsidii expectatio ut ad eos , cum exscendissent , vulgus conflueret a ima occurrenti um , prosequentiumque alacritate , perinde ac si liberta latus Civitatis adventilat . Sed ab eorum adventu quim

que quadraginta ipsi erant dies , hyem que praecipitabat majoribus coactis copiis, ines erumpebant, neque e Gallia naves,

345쪽

Liber Tertius, 3 pyauxiliaque Veniebant , angebanturque singularum horarum expectatione Genuenses quae natura sellicitudinis est, quod sperabant , quod summe factum cupiebant , idipsum ne fieret magnopere metuebant . Miserat Senatus Augustinum Laumestinum Gallica functum legatione , qui Philippum Hispani Regis r. , o boniosque in Gallia Narbonens imperatore con

Veniret , iique Civitatis spem , metum , periculum ostenderet defatigatos Genuenses quotidianis prope praeliis per quatuor fere mense&cum feroculi no hoste solos confligere , neque jam , licet animus supersit , vires suppetere. Accelerarent , raperentque occasionem , quae marmis plus interdum , quam ratio posset. Tandem altilia , Teloneque commeatus, naVesque solverant . Sed is fuit persequentium Britannorum impetus , ut alia , unde erant pro- sertae , referrentur , aliae idonea ad egrediendum loca in Ligustico litore , ad orientem solem quod Vergit , Corsicseque portus peterent , nonnullae etiam ab hostibus c herentur . Quae ero navis archionem Mauriacensem auxiliarium copiarum ducem , militesque una aliquot sustulerat, in altum provecta is prospero usa Vento Genuam xiv Kal. April. accessit , tardiusque confecto cursu is quae deerraVerant , cque Hispanorum militum partem advehebant Britannicaeque classis metu in Lunensem sese portum introduxerant , eodem postea delatae sunt. Sculemburgius , hyeme confecta , cum ipso anni tempore ad bellum gerendum Vocaretur,

magna disticultate assiciebatur , qua ratione id

346쪽

go De Bello Italico administrare posset . Nam si hostem assiduis

praeliis conficere Vellet , non satis erat copi ruria ; si ad oppugnandam Genuam contenderet , tormenta deerant . . Quod fuerat in exe citu roboris, Galliae occupandete Narbonensis consilium , itus , reditusque copiarum absumpsera , c, cum illata, uti supra demonstraVimus, de Placentina praeda controversia minui non potitiae , ac bant ea in Urbe multa, praeclara tormenta , lis Borboniorum fuerant , quaeque magno ad bellii m nauens usui eis poteran Cui quidem bello ipse Rex Sardinia non satis inservire diligenter Videoatur Vel illius praedae cupiditate abs trarius , vel eo permotus , quod neque Austriacorum , si Genuam cepitient nimis valde augeri in talia potentiam , neque suum , si auxilia subministrali et , imminui Xe citum Voleb1 . Itaque postulatis , responsis colloquiisque rem ducebat , eaque de caula Augustam Taurinorum mistus ab cutem burgio Blonchedius fuerat Trib. mil. , qui milia Placentinae praedae contro Versia , cum Rege Sardiniae de tormentis , auxiliisque , aliqua interposita ratione , deliberaret . Ut autem Regis Sardinis antinus expugnari posset , tamei erant 'propter itinerum angustias durillimae comme tuum , tormentorumque subvectiones . His tamen dissicultatibus non deterriti ultriaci , atque odio ducti Genuensium, a quibus se in Ι-co primum , deinde in Gallico bello im ,

ditio an tot contumeliis acceptis, rei militaris di ninuta , recentes , veteres

que in in persequi properabant δε non

347쪽

Libs; Totius. Os dum sistis parati ad ipsam Urbem Genuam oppugnandam accedere constituerant.

Ad mare Ligusticum , ipsumque Apennini initium sita et vetustia in Urbs Genua , saxis,

scopulisque sublata , quos mari secuti opportunitate si industrii primum homines incoluerunt, affluenteque mox civium . diVitiarum copia, sumptuosis , magnificisque aedificiis exornarunt Instructis mari propugnaculi , Cenibusque , Ve

gitur . Portum habet ante se in inlificatione aspeEliaque Urbis inclusum , proje lis in mare molibus , quae portus ostium efficiunt , emporiique celebritate nobilem, inuantsevis clas si satis amplum , ab Africoque , cui primum

Vento maXime erat obnoXius , objecta nunc

immensi operis mole , satis protectum . Qua3 pars Urbis in occidentem solem pediat ad harum , mirifica substructionis turrim in promontorio politam , pertinet quae ero in orientem Vergit , tumulo terminatur , qui Carinianus dicitur . Ab utraque parte noVu per inaequales , praeruptosque colles ducitur murus circiter millia patiuum X in circuitu patenS, atque in angulum ad eum locum coangust, tu , cui nomen Spero est pu Certe arte, naturaque , qua maxime ad occidentem spectat, munitissimum . Duae duabus ex partibus frequentistinas valles duo item sunt flumina , quorum alterum , uti primo libro demonstra-Vimu , Porciferae valli nomen indidit , ad Arenariumque suburbanum in mare influit , alterum iis innatem interfluit vallem , Feritor-

348쪽

go De Bello Itali oque appellatur . E regione Cariniani suburbanum est Albarense paulo editiore loco , atque

omnium amoenisurno. Huic luburbano , eique Urbis munitioni, quί Zerbinus nominatur , interjecto Feritoris numinis alveo , fanum imminet Mariae Montana , Cenobiumque Minoritarum neque ita longe continuatio quaedam montium iturgit, quae paulatim ad mare delabens quarto ab Urbe Genua lapide orientem versus in vallem desinit, quam turlam O-cant . Duo sunt a Sept emtrione pari re altitudine, formaque montes , Geminique ideo Fratres appellantur, qvi ab angulo OV muri , per eque alius ferae cccc absunt muniti circumcisi admodum , maXimaeque ad repugnandum , pPugnandumque Opportunitatis iisque mediocri diremptus intervallomon est oppositus, qui nomen ab adamanseaccepit , ad ejusque radices situs est Turracia Vicus, medio fere inter utramque Vallem spatio . Loca omnia circa Genuam aspera , rupes praealtae , itinera ardua , duri homines , nulla pabuli , nulla frumenti copia , adeo ut propter inopiam regioni neque morari diutius Xercitus , neque progredi propter iniquitas tanfacile politia . Ipsa Urbs ni uenitud me Perum, firmitate muri , multi Aldine i 'ium , atque -mni bellico apparatu instructa longavi rac disti-

Reversus lorichedius inpetrata ab Rege

S tr illini dux illi , cumque eo , agente Britam n Di bto has ferme leges rarant aclum nunciat oclicta Genua , ultriata , Rexque

349쪽

Libo Tertius. OTque Sardiniae partirentur inter se eipublicae imperium, qua ad orientem occidentemque spectat , aequaliter quisque , atque opportune haberent . Lunensis autem portus Francisco Lotharingio Caesari , eidemque magno Etruriae Duci attribueretur , cum debellatum esset atque ita Austriaci ne praemiorum belli Genuensis a te Regi denegarent , ex ut , rejella in , liud tempus Placentina praedae controVersit , ii cohortes , deductaque arce Savonensi tormenta subsidio Austricis mitteret idque subsidio celeriter Venturum idem Blonchedius confirmat Quibus rebus cognitis , Sculemburgius o refrumentaria praeparata , pluraque in agmina distributis copiis , quae esse ad duodeviginti hominum millia dicebantur, Novis noctu proficiscitur Occupatis, ut supra cognitum est, Ligusicis a Botta faucibus , Austriaci , exquisito per exploratores itinere , ex omnibus montium jugis subito sese ejiciunt universi , c Porci feram simul vallem , simul Bisamnatem conari Ontinere Videntur : eodemque tempore Praefe-dfus Britannicae classis Genuensis portus aditum obsepserat , nullaque a custodiis naVium Ligustici litoris loca vacare patiebatur. Praescriptum item erat Vogternio, uti , coactis ex Cisalpina Gallia ii hominum millibus , in Sergianensem proVinciam erumperet , eo consilio ut , omnibus obsessis iis , intercluso terra marique commeatu , aut fame subacti deditionem Genuenses facerent , aut ferro ignique comsecti pervicacis furoris poenam subirent.

350쪽

go Bello inlico At Genuenses natura loci , auxiliisque Bor-boniorum venire desperatione confisi par, tissimo erant ad resistendum animo . Sed cum neque ardua , neque munita loca vim hostium undique erumpentium sustinere pollent , cumque rei militaris imperiti Ligures exercitatissimis hostibus opponerentur, pedem referre Genuente coguntur , amilloque Montogio, ad MariseMontanae fanum sese recipiunt Porciferant quanquam acrius Piccolomine repugnaVerant casam quandam prope angensium pagum On-rrullis levis armaturi peditibus fortitii me defendentibus ; tamen ipsi quoque hostium virtute submoti ad Bolganetum sese recipere coacti sunt,

quo in vico praesidium erat Gallorum . cu- lemburgius , qui in itinere ex equo ceciderat latuique vehementer offenderat , capti quaqua- verius loci pluribus opportuniS, Occupat a fronte, communitoque monte Adamanteo collocato post se Sanctandraeens castrorum Praefecto,

ne intercluderetur , ple apud Turraciam, doneo, ut diximus, ad utramque Vallem loco praetorium constituit.

At Mauriacensis Gallorum Praefectus , ubi hostes .im prope ab Urbe constitisse accepit vel impia consilii perturbatus , vel non satis cognita locorum natura, simul iis, qui paucis lilia erant , atque Urbi praemetuens deducinouaneto praesidium, Geminosque Eratres resim qui omnesque sub moenibus copias constitui jubet . Quo facto qui ad Mariae Montanae e cubebam , ii etiam sese ad Urbem receperunt. Porcii erant autem , etsi a Gallis deleri , tamen