Opera;

361쪽

SUPPLEMEA TI

CCISO Caio , caedes pluramae. I. Tilrbae, Ut hi que confisio. V. De snperio conis marit patreS VLCfatiditis a militibus Inrperator illitatur. VII. Sentius Saturninus , consul, bertatis hortator. VIII. Idem persuadet Chaerea Caesonia ejusque ita interentptiae. IX. Patres ad Claudiun legatos mittunt, ut imperioa ineat. XI. Agrippa , rex , medias partes fovere i- felli , ut certilis Principem tueatur. XIII. Senatus Claudium Imperatorem agnoscit. XV. Chaerea capite damnatur. XVI. Claudius moderatione , O ait insectatione publicam gratiam maerit. XVIII. In suos

bene cus, imperii dignitati securitati consulit. XX.

Ejus quoque muni centiam expert reges Antiochus,

'Mithridates, O Agrippa. XXI. Eaden arquitas erga tithes a Caio vexatas XXII. Egregia haec imperii initia Messatina libidinibus O hebete Principis ingenio cor rupta. XXIII. Sulpicius Galba, O P. Gabinius mer

manorum victores. XXIV. Juhoe o Annari Senecae exstia. XXV. Antoniae O Octaviae nuptiit Britannicus

362쪽

Titus irascuntur. XXVI. Leges. XXVII. Suetonius Pauliinus bellum gerit in Mauritanid , Atlantenique montem superat. XXIX. Bellum absolvit Hydius Geta. XXX. Annonae cura praemiaque iis , qui naves fa bricarent, propos ita XXXI. Ad lacum Fucinum emisetendum suscepta opera Portus siet is Orca ingens. XXXII. Vesanus ludorumfuror. XXXIII. Appius Si- Ianus satilis artibus pervertitur. XXXV. Furius Camillus Scribonianus, res novas in Dalmatici moliens, statim opprimitur. XXXVII. In multos saevitum. XXXIX. Arguta Galas libertas. XL. Arria consantia. XLIII. Lticii Othonis varia fortiana XLIV. Quae supererant veteris principatus vitia abolita. XLV. Pu niuntur Fcii XLVIL Messalino audacia Sicelera. XLIX. Conjuratio a Lucio Othone prodita L. Bellum Britannicum, duce Aulo Plautio. LVII. Claudius Britanniam petit Victi Britanni. LIX. Promota apud Romanos Geographiae sudia. Hae per reliquum anni, quo Caius interemptus est , duobus annis sequentibus gesta.

363쪽

SUPPLEMENTUM

I. OCCiso Caio Caesare, o interseetoribus in Germanici domum , palatio vicinam , clam delapsi.' Germani, corporis custodes , tumultu ac rumoribu e XCiti, adcucurrere Innata fide ac ferocia , nec invalidiore largitionum Principis memoria, aut spe in vindictam summo impetu ruunt. Asprenas, senator, primum ObViUS, Obtruncatur . Norbanu ' nec dignitate sua , nec majorum laudibus defensus, vim parans fortiter occubuit Anteius i domesticas injurias , cadaveris spectaculo, ulciscendi turpiter avidus , inglorius periit. Alii plurimi sontes de insontes trucidati.

CLAM DELAPSI J Joseph. Antiq.Jud. XIX, . num. II. Clam delapsi sunt, vel attoniti magnitudine facinoris, vel lecticariorum , corporisque custodum vim veriti. Vide Suetonium, in Caio , VlII. GERMANI UsTOD Genti suae cognomines, e qua delecti cohortem

α ' in Joseph. Antiq. Jud. XIX, I num.1s. De hac Germanorum cohorte, a Caesaribus ad corporis custodiam insti tuta, jam diximus supra in Supplemento Annal. XVI, 9s. OBTRuNcATUR J Joseph lo c. cit. Asprenatem conjurationis participem caedis concitatorem fuisse ei latur idem JosephuS num. 3. NORBANusci Nobilitat in militarii natorum laude praestans. Joseph. Antiq. Jud. XIX, . num. II.

ANTLius Vir senatorii ordinis ,

364쪽

I. C.

3; SUPPLEMENTUM

M HI INTEREA fama caedis theatrum pervasit pro I δ' 'ς jusque aut ingenio, aut fortuna, varie accepta ' Plebs Principem ludis deditum, vel amissum dolere, vel salvum redere Servi, scelerumque artifices, ob delationes malasque artes timere. Patricii, ceterique nobiles, dominationis atro scitatibus insensi, re laetari, specie tristari. Conscii conjurationis silere Plurimi , quibus volupe est ficta divendere spesve in turbidis ponere, alii differre re vulneratum quidem BCaium, sed vivere, vulneribus fomenta parari alii cc cruore madentem in foro adstare , populumque ad ultio 1 onnem, Moptimatium internecionem tortari . III. Ii rumoribus gliscebat terror cincrevit, Cum theatrum, destrictis gladiis , circumsidere Germani milites araeque praefixis occisorum capitibus, quid omnibus immineret periculi ostentavere . Cuncti veniam salutemque orabant. Is Temeritas , quae in extremis valet plurimum , tranquillitatem securitatemque inopinato adtulit. Quidam enim Arruntius Grerum venalium praeconio indeque partis opibus famosus atra Veste , funereoque planctu theatrum subiit, , Caium

DCaesarem mortuum esse, vociferavit; mo circumcursan , O

militibus si gladios conderent, renuntiavit. His furor, ceteris terror statim relanguit. IV. HAUD aliter se data Urbis perturbatio. Praetoriis cohortibus interfectores unde quaque pervestigantibus , trepidan lique populo occurris Valerius Asiaticus consularis ascuius pater a Caio in exsilium actus, imo fuerat occisus. Josepta ibid. VARIE cc ΕΡΥΑ J De variis hisce sensibus vide osephum Antiq. Jud.

ARRUNT1 sci Rem narrat Josephus, ibid. num. 18.' VALERIU ASIATICUsJ Josepho, Antiq. Jud. iv I. num. O. appellatur vir consularis, ὐπατικ ανκρ. Ergo am consul designatus, aut suffectus fuerat.De ejus consulatibus dictum in notis ad Annal. XI, i. At feralem ejus vocem referunt fum Josephus , ibid. num. O. tum

τον πεκύονειν Cor picuum in iocum 'rogressus, exclamavit Uunam ego ipsum inter feci sem. Illum inter amicos habuerat Caius , c indigne irriserat , ut acci pimus ex Seneca , de con 'antid Sapientis, XVIII. Viaticum Valerium in primis amicis ferocem trum , , vix equo animo alienas contumelias laturum. Huic in conviνio, id est, in concione, voce Clari Oimii, qualis in concubitu esset uxor ejus, objecit. Dii boni, hoc irum audire, PritI cipem scire , Uiue ex licentiam per e-

magnaque

365쪽

magnaque in Concione si utinam ab se patrata esset caede D

inclamavit. Tanta ferocia resedere animi in publica Cati convitia discessiim est. Crevit audacia, cum Clemens quem supra memoravi , Minucianum ceterosque senatores, caedis conscios, ad se adductos remissit C Caiumque non Romanorum , sed suis telis confossum periisse Μ prosessus est, occiso Principi infestissimus , quod antea timidus. V. A consules Sentius Saturninus Pomponius Secundus gravioribus rebus intenti, despecta curia, quia ulla Vocabatur ' forum Capitoliumque occupaverant; us4sque Urbanis cohortibus senatus securitati invigilare , edictum Cato contumeliosum proposuere , promissa populo vecti galium imminutione , militibus donativo, si quisque domum se reciperent , id a tumultu aes direptionibus abstinerent. 3' Exin coacti patres de forma regiminis consultavere. Alii re abolendam Caesarum memoriam , diruenda templa , li- Dbertatem restituendam D; alii a retinendam dominationem Censuere. Hi, varias in partes distracti , pro sua spe aut fortuna diversos Principes destinare. Onanes , flagrantibus par- tium studiis, reliquum diei noctemque absumere, libertatem mora perdere.

VI CASUS tamen, non consilium, imperio Claudium admovit . Rumore caedis exterritus, ad palatii solarium pro

ni Oe, ut non dico onsulari, non dico amico , e tanti in marito, Princeps, adulterium suum narret , Iasidium. UpR Mo xvi J Iri Supplemento Annal. VIII, 72 δ seqq. sis TELis cos possUM Quippe qui legum contemptu , injuriis montumeliis, vitiis omnibus, viros sibi amicissimos ad sui odium adduxerat, ut pluribus prosequitur Clemens apud Josephum, Antiq. Jud. XIX, .num. 9. Po Myo Nius SECUNDU Q. Omponius Secundus consul suffectus Joseph. Antiq. Jud. XIX, . Num s. Qui JULIA OCABATUR Sueton. in Caio . LX. Incensa destructaque curia Hostilia , in honorem Caii Julii Caesaris exstrudi fuerat curia altera ,

Tom. IV.

dictaque Julia, ut videre est apud Dionem XLIV pag. 2 2 dc XLVII. pag.

3s 8. C io ONTUMELIOSUM Josephus Antiq. Jud. XIX, M. num. O. 6 C pSARUM MEMo RiAM J Sueton in Caio , LX. Senatus in asserenda libertate adeo consensit , ut consul es primo non in Curiam , quia Iulia ocabatur , sed in Ca

pitolium convocarent. Quidam ero sententiae loco abolendam Caesarum memoriam ac diruenda templa et uel urit.

Di RUENDA TEMPLA J Divo Iulio Di. Augusto sacra. DisTRA Ti Hores sequentia Dio, LX. Pag. 664. CLAUDIUM AD Movi J Suetonius in laud. X. Gaudius maxim i atatis paris

366쪽

repserat : inter praetenta foribus vela latebat abditus, cum discurrens forte gregarius miles, animadversiis pedibus, estudio sciscitandi quisnam esset, eum agno Vii CXtractumque , prae metu ad genua sibi accidentem, In eratorem salutavit; ad commilitones perduxit. A furore ad venerationem si tim conversit, illum lecticae imponunt, vicis 1m succollantes in castra deferunt tristem ac trepidum , obvia miserante turba quasi ad cenam raperetur insons. Receptus intra vallum ' inter excubias militum pernoctaVit, minore spe quam fiducia . VII PATRES enim, libertatem inter novos dominos

incerti, adhuc certabant ac Sentius Saturninus , consul Om-1aium animos ad libertatem ferme ere Xit hortatu ', re ut eam , insperatam licet, deum tamen immortalium munere

noblatam , Cassii Chaereae fortitudine adsertam, ampleXaren-mtur diem hanc sibi gloriosam, posteris laetam , aetatibus

Domnibus memorandam facerent servitutis mala imperitante

, Julio Caesare coepta, Augusti Tiberii principatibus aucta,

rra acta , quinquagessimo anno imperium cepit quan timuis mirabili casu. Exclusus inter ceteros ab insidiatoribu Caii , cum quas secretum eo Cato desiderante turi a summoverent, in diatam , cui nomen est Hermorum , esserat. Neque multo post Tumore cadi eae erritus , prorepsit ad solarium proYimum Solarium locus erat in aedibus Romanis ad apricandum accomodatusci nobis vulgo dicitur ne Terrafe. OB vi Mis EA ANTE TURBA J Haec totidem verbis Sueton in laud. X.

Pluribus Josephus, Antiq. Jud. l , .

RECpPTU INTRA VALLUM J Sueton.

ibid. Receptus intra vallum castrorum Praetorianorum. Facti memoria exstat in nummo argenteo . Chamiliari quem laudat Harduinus , electa opera,

AUG. . . R. P. IMP. . . caput Claudii laureatum. In postica arte, Visuntur castra Proetori , quibus inscrip

tum , IMPER RECEP. id est Im-

Ieratore recepto a cola ortibus praetoriis. Ut Claudium recepere praetoriani , ita quoque praetorianos recepit Claudius id certum facit nummus alter , ab Har

duino memoratus , TI. CLAVDIVS CAES AVG. GER M. P. M. TR. . Caput Claudii laureatum. In aversa

parte , RAETOR RECEPT. id est,

praetorianis receptis. Tribunus cohortis praetoriae paludatus, tenens laeva Aquilam legionariam , dextram praebet Auguli togato. Egregia praetorianorum

voluntas simulque rincipis humanitas singulis annis novis nummis testata; inde nummi passim obvii , in quibus praeter solitas voces, MP. RECEP vel PRAETOR RECEPT. notantur anni tribuniciae potestatis tertius, quartuS, sextus, c. R. P. III. IlIΙ. l. cc. QUAM FlDUci J Minor quidem

spes ob abjectam repidamque Claudii

mentem, ac senatus distensionem. Vi

ducia tamen ob viriles militum anim s.' HORTATusci rationem Saturnini, sed pro more suo verbosissimam , refert Joseph. Antiq. Jud. XIX num. 2.

367쪽

ue, a Caio cumulata cogitarent Dominationem, virtutibus in i, fensam, libidinibus grassari. Rempublicam bonorum civium D studiis ac praemiis niti Penes ipsos esse ut reviviscat liber-

Dtas , vel aeternum obruta iaceat D. Addidit, re utcumque erit is vestra sententia, libertatis vindices, maxime Cassium DChaeream, meritis honoribus decorate ' D. VIII. ORA Tio Ni vim addidit Chaereae pr. e sentiari nocteque jam adulta consules adlocutus , signum petiit, ctibertatem accepit laetantibus omnibus consularis potestatis i reipublicae monumentum , tot abhinc annos ' intermis sumo renovari Moc, ut ait domus penitus X scinderetur,

Chaerea Julium Lupum , tribunum , misit - , qui Caesoniam ejus filiam ' intersa ceret. Reperta mater, filiam pro X ima, mariti cadaver adsidens , cruore foeda indolens re suis is eum consiliis haud paruisse M . Ut vidit tribunum , quem ad caesi Principis miserationem trahere frustra nitebatur, rigescere, ibique extremam me celsitatem minitari, fortiter

HONORIBU Dpco RATE J Cassium ceteroique libortatis vindices tanto ira a-joribus honoribus efferendos contendebat Saturninus, quod Brutus Cassiusque Julii Caesaris interfectores discordiarum ac bellorum semina tantum jecissent ; hi vero , sublato Cato, mala omnia a republica avertis lent, pacemque re securitatem publicam adseruis lent. Joseph lo C. Cit. ORArio Nici rationem hanc patri bus equitibusque qui aderant, accep

tissimam fuisse ei latur Trebelli maximi impetus , qui exsiliit Saturnino annulum , cui forte Cati vultus erat insculptus , detraxit ac fregit. Joseph.

JAM AD LTA Joseph. ibid. Nocte diei xvi Januarii, ut dictum est supra in Supplemento Annal. VIII, 78 3 79.

TOT ABHINC ANNO J Tum enim a Principibus . noti a consulibus signum petebatur. Toto decennio errat Jose Phu , aut potius erravere qui emendarunt in Josepho Antiq. Jud. lX, 2.

nona Sinta annos , cum Rubiconem transit, adversu patriam pugnavit Caesar , hoc consularis potestatis insigne consulibus sublatum. J JuLiu Lupu J Cognatum Clementis, praetorianorum praefecti , de quo plura in Supplemento Annal. VIII, 72. Joseph lo c. cit num. q. si is T Quatuor erant cohortes cum Chaerea senatus partibus addictae quae sebiae imperatore , qudm sub ty an nide malueratri ut loquitur Josephus

Eius pii iΑM Vide quae de Milonia Caesonia Caii Caesaris uxore , ejusque filia Julia Drusilla, diximus in Stemmate

Joseph. ibid. Addit verba ista ambigua diversum in sensam fuisse tracta. Alii enim volebant Caesoniam Caio suasisse

ut resipisceret humanitatemque indueret contra vero alii contendebant f minam, scelerum consciam , Orumque poenas reformidantem , egisse ut pie omnes suos hostes internecione per

i deret.

368쪽

'': jugulum nudavit, G deum hominumque fidem obtestans h V ς' percussori obtulit: planctu mortisque firmitudine. si quid mulieri credendum, se maritae immanitatis objectorumque criminum insontem esse testata. Eius filia parieti illisa. IX. DUM haec patrabantur, nuntiata patribus Claudii sor stuna. Ne silentio augesceret, confestim legavere Veranium Brocchum ' , tribunos plebis , qui Claudio suaderent Gre ut nihil contra senatus auctoritatem adtentaret pristina a dominationis mala, quae ipse erat saepe expertus, meminis dis et malletque cum securitate ac laude in re publica vivere, Omquam cum dedecore dc imminentis fati formidine imperare, velle. Rempublicam habere milites, arma, cinnumera ser m vitia quodque ad defensandos patria libertatis vindices va- lidius, propitios ore deos, quorum est recta honestaquem tueri D. Is

X. MINAX praetorianorum aspectus legatos perterruit certique inferiores esse consulares copias, orant, Claudii genua advoluti ne Urbem bello internecioni objectet: si imperium voluerit, patres adeat, quae videantur suadeat: posthabita autem semper odiosa, saepe luctuosa tyrannide, priΠ' Οχcipatum laetis auspiciis & civium benevolentia nixum antem ferat D. Jam Claudius, mentis, consilii parum firmus

ad modesta divertebat, nisi militum ferocia Agrippae re' gis ' prudentia, ipsaque dominationis cupido, vel in im-

VERANIUM ET BROccMUM J Ita eos appellat Iosephus, Antiq. Jud. XIX, .m m. q. Eorum nomina silet Dio LX pag. 66s reviter autem Suetonius in laud. X. Accitus e , ipse Claudius per tribunum plebis in curiam ad suadendarium viderentur , i se necessitate teneri respondit. Vim hanc cnecessitatem intellige de praetorianis, qui Claudium detinebant. Porro Brocchus non est nomen Romanis ignotum. Occurrit in veteribus Inscriptionibus ut videre est apici Gruterum . pag. Dcc Lx viri calibici immo Brocchi apud Romanos dicebantur, qui eramproducto ore , dentibus prominentibus. Vide pl1nium , I, 37. seet iso. Nonium,

cap. I. num. O 2.

GENUA AD voLUT J Ioseph. Ioc.

cit. Num . .

AGRIPPAE , Rr Gic Hic est Agrippa I, Herodis Magni nepos , ejusque in regni parte successor, de quo multa diximus in Supplemento Annal. VII, seqq. prudentiam Agrippae hac in re plurinatim forte plus aequo , Commenda dosephus Antio Jud. XIX, -

369쪽

J. C.

bellibus pectoribus liaud invalida abjectos animos sustulisset. ε Legatis Q vi se necessitate teneri es respondit. XI. AGRiPPA, ejus imbecillitati adhuc diffsus, artes suas

ita occvilebat, ut, dum dominationi clam ad laborabat, se natu favere crederetur. Ab eo accitus ut de rerum summa Consuleret, Curiam venit. si Quid actum de Claudi interrogat qua sit ignarus id edoctus , si se pro senatu ac liber Male mori paratum D profitetur at rem dissicillimam agi: , militibus, pecunia opus essen. Senatores a utrumque sibi IO suppetere o adseverant. Monet Agrippa α ipsis forte quindem multos, sed novos di disciplinae rudes esse milites D veteranos Vero 6 bellorum peritos Claudio adesse : niihil M temere tentandum : si velint , se Claudium aditurum,

Dabdicationem persuasurum M.

a XII AD Claudium reversus , cum senatus fluctuationem , militum ceterarumque rerum, quibus respublica nititur, inOpiam docet, ad sensus regnatrice domo dignos exstimulat. Claudius rei facilitate suaque utilitate victus, haud absurde respondet legatis se non mirari senatum prioribus Princi- αἰ Dpibus succensere at nihil veteris iniuriae, se Principe, re

D mansurum aetate, ortuna, Xemplis , suaque natura moDliora edoctum sibi quidem imperium, at communem Unam ipsis fore potestatem nec formidolosum esse debere, quem , suarum partium suaeque dignitatis iocium i habuerunt D. Iis deinde dimissis, milites adloquitur. C mi in ejus nomen iurassent, singulis quina dena sestertia ' promittit primus Caesarum idem militis praemio pigneratus.

ut dictum est in Supplemento Annal. VII, 6. Vide, Suetonium in Claud. VII. Dionem, LIX. pag. 6- Us NADEN sΕsTERT 1. I Gallicaetnonetae libras et i 7. Totius ergo largitionis summa, non numeratis ducum praemiis sui Gallicae monetae libraruma 6, 26 ,378. Osophus, O c. cit. Num. a. ait data quina drachmarum millia, seu libras Gallica 389o. Sed potior Suetonii in laud. X. auctoritas. Ni forte volueris data militibus xv S, ducibus xx T. Tunc consentient omnia porro in donis diversitatem fuisse fatetur JosephuS., Ri Mus MasARUM J Haec Sueto a.

in Claud. X.

370쪽

A. U. C.

318 SUPPLEMENTUM

XIII. AUDITA Claudii responsione, patres a consulibus in aedem Jovis victoris convocati sunt . At plurimi quid immineret libertati praescii, pars in Urbe latitare : pars in villas secedere, ut, si minus dignitati, magis securitati coimsulerent: alii, haud amplius Centum , convenere Dino cla s moribus militum, qui plures domino respuebant, unum ess agitabant Principem sunt praepediti pauca, nec placita pro libertate dixit Pomponius , consul ceteri de principatu disceptavere. Hos enim inter nonnulli summae rei inhiabant; quorum praecipui, Marcus Vinicius ' nobilitate 5 Juliae iomatrimonio in signis , Valerius Asiaticus ' audacia , quam auctoritate, validior Magna ausuros deterruit mutua aemulatio : insuper partes Claudii singulas in hora adcrescebant metu quoque erat ne, si ad arma veniretur, vel Urbs subverteretur, Vel jam coepta militum defectione , propudio 1 ssam ad mortem traherentur. Itaque patres , milites, in Claudium consensereri frustra indignante Chaere huc recidere

D tanta libertatis molimina; post caedem furiosi principis, stolidum adsum iri si vellent, se praecisam Claudii cervicem

Deis allaturum D. Q Hanc quoque infamiam morte sua se oa ante Venturum D minitabatur Sabinus .

XIV. HAEC in casum iactitata. ub tardiores ad obsequium , eo patre ad servitium promptiores ruunt ad castra properant, duce omponio . Sed infensi milites consulem, quod fuisset libertatis hortator , strictis gladiis, jam morti as destinabant, nisi restitisset Claudius , suoque lateri eum adsidere uisis et Haud ita civiliter excepti senatores contra repulsi , inlusi, caesi uhaeratus quoque Aponius In haec

x CONVoc ATI UN J Joseph. Antiq.Jud. XIX, . num . . M Rcus Vinicius J V id Stemma Caesarum , num . p. Male apud Jose Phum , lo c. cit appellatur Marcus Mi

nucianu , Μινουκιαν ,αρκος.

Vide Stemma Caesarum , num 97. VALERius si Ticus J De quo supra diximus, num. IV. INDIGNANTE CHAEREA PHaec&seqq.

Josephus, ibid. i S si Nus J Corn. Sabinus , unus e praecipuis Chaeret sociis , Cai1que interfector , ut dictum est in Supplemento Annal. VII l, 7 79. POMpotiioci Consule. A ONius I Haec omnia Iosephus,