Dissertatio medica inauguralis, de consuetudine ...

81쪽

DE CONSUETUDINE.

7 Idinem definit. Est enim,'' inquit, Con- suetudinis naturaliter institutae ratio Con- servatrix naturae ; mutatio autem, egressiu naturae de sua praescriptione, ipsius vera la- befactatio. CXII. Qui sub apium susurros, fluminis, juxta labentis, murmura, aut tormenti displodentis tonitrua, dormire solitus est, absentibus his, frustra, eXpectans somnum, lecto se Componit. Milites fuisse, V historia tradit, qui, haud longe ab explosis tormentis remoti, tranquillo usi fuerunt somno, Cum e Contra- rio illi, qui antea nunquam illorum e X plosio- ni adstiterunt, ita con Cutiuntur, ut Credant, ex nimio fragore, omnem, disrupto tympa- no, auditus perdidisse sonum

Comment. de rebus ann. I 758. p. 37. De victu febricitantium, auctore ANTON. PUIATI.

82쪽

CXIII. Multum forsan inquietudinis, nescio C US, quam omneS, plus minusve, aliquando experimur, sensuum, quibus assuevit corpus, indulgendorum neglectui, jure ascribi debet.

Sensus jucundi, qui a corpore muneribus suis rite fungente ortum ducunt, Voluptatem illam vivendi constituere, Cui ex adverso est taedium vitae, existimat Vir, summo ingenio, DARVI

CXIV. Quamvis tamen Vices repentinas subire repugnet Corpus, adeo tamen facili gaudet ingenio ut ad extrema quaevis, et sibi invicem maxime opposita, perferenda se paulatim accingat, nullo insequente damno. Rosia sicis, omnium ordiniam, invaluit Consuetudo in balneum, ad centesimum et sexagesimum calefactum gradum, bis de septimana descendendi, ex quo, ilico, hiantibus jam cutis spira- Culis, ad totum Corpus nive obvolvendum festinant f. Vis Consuetudinis in oeconomiam animalem

83쪽

animalem nulla magis in re apparet, quam in diaeta. Macie et fame pene Confectus, gradati na, salva sanitate, in pinguem et Corpulentum phaeacem Converti potest. Ipsa porro cibi, quo vescimur, natura adeo immutari potest, ut, qui antea fuerit veneno summe virulento,

alimenti nostri quotidiani jam fiet pars maxime ad vitam nece Taria. Bene scio, ' inquit VAN GEUNs, Consuetudinis vi, ipsis etiam venenis homines ast hiescere Audiamus vero de hac re disserentem illust. GREGORIUM, in libro suo Conspectum Medicinae sistente

Memoria semper tenere Oportet, hominemo adeo versatilem existere, ut ad Onan CS C92- los, utcunque diversos, et ad Vitae genera, ma Xime Contraria, unus omnium animalium ' se accommodet, et sane ad omnia videatur esse natus gravissimis demum morborum Causis, rebusque, quae non immerito Venena habentur, assuescit, ita ut non modo parum

ex iis detrimenti capiat, sed iisdem Lupe, Κ sive

Oratio secunda, P. 8 .

84쪽

7 DISPUTATIO MEDICA

sive sanus, sive aegrotus, sive ConVales en S, aegre, neC sine periculo, carere possit . VCXV. Barbarae gentes plurimae non tantum aequo appetunt gustu Carnem putridam, huic vero sanam et recentem posthabent. Eousque assidua ingessit manu Columbae Ventri Culo Carnem putrescentem, indefessus eXperiundo, SPALLANZANI, Ut, natura sua adeo abhorrentem cibum, tandem in deliciis haberet. Cani S, natura, graVis et acris est caro ; quod si vegetabilibus alatur, ut apud Otalieitaeos in

usu est, Carnem agninam omnino aemulatur. Cum ad cibum maXime Con Venientem Cona

parandum Urgetur instinctu animal, fato potius succumbet quam, ultro, hanC legem naturar transgrediatur ; quodvis tamen naturale principium, artis illecebris abductum, violabit '.

CXVI.

85쪽

DE CONSUETUDINE.

CXVI. Aeri, plus minus inquinato, paUlatim assuefacti mures, Commode satis respirant aerem, qui, in assueti S, Citam aCCiret mortem m. Ρriusquam animalia, vi sub aqua detineantur, si crebro, per intervalla, submergantur, lentius eXtinguuntur ; adeo Ut Canes et feles quae, non assueta, duobus circiter minutis conficiuntur, praeparata, supersunt usque ad sextam, vel quintam, nonnulla imo ad quartam horae partem η. Mirum est porro quamdiu perstabunt sub aquis urinatores, non respirante S. Imo ipsa vegetabilia rudi et inculto diu innata solo, vel sub Jove nubilo, eo tandem patienti pede veniunt, Ut omnia ha)C in Commoda, illaesa, sustineant; et quae olim formidavimus Venena, jam tuto Comeduntur Cibi.

86쪽

DISPUTATIO MEDICA

C A Ρ. V.CXVII. Obiter ita viso consuetudinis in organa sensuum imperio, quanta sit ejus in mentem judicuntem dominatio, proximum est ut videamus ; subtilibus omnibus, nostrum ut decet pertenue ingenium, omnino posthabitis. CXVIII. Cui vis rerum indit consuetudo

propriam suam formam, ordinem, et hiarm 9-niam, maXime Convenientia. I UiC omnia, quae olim hausimus et nun C haurimus Commoda a jugi illo et perenni fonte memoriar, debemus. Huic omnia, quae ab animo probe instituto accepimus, beneficia debemus et agnoscimUS.CXIX. a. Cujusvis rei pulchritudinem aestimat Consuetudo. Hujus vero solius arbitrio hanc dijudicari negat cl. SΜITH. Multum

87쪽

enim formae, qua gaudent e X ternae res rmosae, utilitati earum, et ad vitae Consilia aptitudini, referri debere contendit. Concedit tamen, nullam esse, adeo pulChram eXternam formam, Ut quae placeat, Consuetudine et infrequentia ejus prorsus adversantibus; aut ita deformem, quin grata sit, Commendantibus ejus consuetudine, et frequentia, perpetim et constanter . Consortis suae faciem, rubro et rancido delibutam pigmento, ossiumque et putaminum denso agmine Circumvallatam, BZque sane formosissimam salutat AEthiops, ac alteram de Medicis Venerem salutaret Euro-

pMUS. Quis tumidum guttur miratur in Alpibus P Aut quis In Meroe majorem insante Mamillam λCaerula quis stupuit Germani Lumina λ Flavam

Caesariem, et madido torquentem cornua cirro 3 Nempe quod haec illis natura est omnibus una i-.

88쪽

CXX. b. Modum accipit a consuetudino rerum ordo. ΙHuic menti S humande Propen pensioni, magna e X parte, aliquid enim hic loci tibi vindicat utilitas) ascribenda est ingens illa theoriarum et systematum cumulata farrago, quze, ab ipsis scientiae natalibus hunc usque diem, mundum dive Xatae sunt, et adhu C vexabuntur, done C in unam Coiverint

sententiam heu i quam iit longinqua dies)gens hominum universa. Phenomena naturae varie, variis temporibus, sol 'untur, et, retroverso oculo, philosophandi, non secus ac vestiendi, modum huc usque e Xtitisse invenies, hoc tantum discrimine, quod alius diutius forsan moretur in terris quam alter . CXXI. c. Harmoniam praescribit consuetudo. Eadem mensura Pedum Concelebrant nonnullod carmina heroi Ca, qua utuntur aliae gentes ad ludicra qu 2 vis et maxime ridicula Commemoranda. GenS quaevis mula gaudet propria,' MANDE VILLE, Dialogue 2. P. 12 -

89쪽

propria, alienis omnibus antehabita, etiamst stridenti stipula miserum disperdat Carmen. Auribus Ota hellaeis, non ita dulce sonat Coa centus BritanniCus, quam sua arundo, suo Pe

nata more.

CXXII. d. Praeterita recordandi DCultas, quae discrimen tam insigne hominem inter et Caetera animantia ponit, a repetitione sola nasiacitur. Hujus dotis gradus, Caeteris paribus, ex usu modum acCipit. Qui multum memoriae Considit, CapaCiorem, qUO magi S CXCrCetur, eam habebit. Qu9e stepe una exCitantur ideo , se invicem postea Comitari in universum nituntur. Mentis, non minuS quam Corporis,

vires intenduntur usu; judicantis ejus functiones, repetitione, facilius et expeditius ab solvuntur, o nam non memoria tantum Co- lendo augetur, sed et ingenium usu acuitur.

90쪽

CXXIII. Ipsius imo animantis ingenii aestus artis potius quam naturae munUs est. Deliciae imaginationis, apud eruditos et edoctos potius quam rudes et ignaros saepius inveniuntur. Rusticus et philosophus aeque satiantur, non autem aeque feli Ces sunt ; quippe lupe discrepet eorum ad felicitatem Capacitas. CXXIV. Idearum consociatio, in qua arSeducationis praecipue Consistit, omnino a COnsuetudine pendet ; adeo ut, cuicunque datur potestas alterius ideas, ab incunabulis, disponendi ac ordinandi, illum, quatenus saltem, penes est hunC Vel feli Cena, vel miserum, reddere'. In Consequendis scientiis, inquit toties celebratus D ARVINUS, volentes adducimus in Consortium tribus et agmina id earum mul. ta, ut ad omnia volitionis, sensationis, et irritationis conssilia sint impromptu; quae, aliquando, tam arcto Conjungunt Ur ne XV, ut seorsim