장음표시 사용
41쪽
Die 6 duae celoces Gryphus &Pauo, quas Admiratis ablegauerat,
ad naves iterum reuerta sunt, luncam adhuc Vnam, oryZa, pipere, Aracca gallinis oneratam, quae in oppidum etiam tendere voluerat, secum
Die . scapha ipsorum, quam a . Nouemb. Goeram ablegauerant, Expugnaui
reuersia, non procul inde duas naueS Lusitanicas, qua ex China veniti ni duas Lusida
subsistere, quam ob causam Hornia statim nauis cum Rufia Leone Sa vim naues, gittirero, , Grypho, Pavoneque Celocibus, eas interceptum missae sunt et q- Diei de expugnatis istis duabus nauibus nuncium acceperunt, quemadmodum etiam sequenti H die naues ad classem reuersiae, Lusitanicas istas secum adduxerunt. Naues hae Lusitanicae ex China venerant, Goam profecturae, ciantquc auro, holo serico, panno auraso, moscho,serico,saccharo, charyophyllis,&aliis preciosissimis mercibus, oneratae, ita ut quadragies Centenorum millium aestimarentur, numerabantur in illis ducentiri lex viri, octo mucieres sex pueri. Mulieres autem cum liberis istis Arabicae Gu araticae erant, Lusitanorum enim tantum centum
triginta erant, reliqui Arabes, Chine sit, Gustarataeri Turcae erant , quibus Lusitani tanquam mancipiis utebantur. Die 1 . Mercatorum siue Procuratorum Mollandicorum, qui ad Rex Gen Goeram subsistunt, aliquis ad naves aduectias, referebat Admirati non sii Host dis posse hoc tempore Regem istum obsidioni Malaccensi vacare, aut Holiam obsidionatandis in ea opem ferre, propterea quod triremes&naues suas quibus ad NHAEccensi eam opus esset ad manus iam non haberet. Itaque Hollandi obsidionem z ηρ istam soli tentare operae precium non duxerunt. Dier; Rustus Leo Sagittiter, cum Grypho Celoce ab illis, versus
fretum M. ilaccae Synciput nomine abierunt, cum mandato, ut tres vel quatuor septimanas ibi haerentes in naueSex Ch na forte venientes intenti essent,d iis intercipiendis operam darent. Diei minii ter quidam nauticus, lohanneSHubertus nomine,natione Pomeranus, patria Lauenburgensis mortuus,4 in Insula trans Mais Iaccam, unde aquam potabilem afferebant, sepultus est. Die 19. adhuc alius ad unitam prouinciam pertinens, natione Anglus, patria Chilensis, ni mine loliannes Hixius, mortuus&in insula de Petra sepultus erin
Dieao Lusitanum quendam ex illis quos cum interceptis nauibus capitis,
comprehenderant, in vi bem cum literis miserunt,in tres Hollandosi redi, quos captiuos secum ex Ile de Petro abduxerant sibi uti restituerent,ro a Malacceu
garunt, qui paulo post ex urbe reuersus literas retulit, quibus omnes Lu strasitanos, quotquot in duabus istis nauibus fuissent,&praeterea adhuc equi mimi ntem Cruciferum, qui antes tempora ab Admirati Madeli fio comprehensus fuisset,&;am Bantam captiuus detineretur, dimittere iubebantur, addita promissione,ubi hoc fecissent, captiuos istos tres Hollandos,&praeterea ministrum quendam nauticum, quem ante aliquot annos ex Stephani Verhagii naue Comprehenderant, dimit sum iri, cui quidem petitioni assentiri Hollandi non poterant, cum de conditione, statu equi tis istius cruciferi qui Banta mi detineretur, nihil ipsis constaret. Die at scaphar ita quinque quas hactenus in Insula de Petra ex Disium extruxerant, parata planes in mare delata sunt, quo facto sequentista Maccaκω-
tim die milites classiarii omnes ad classem, nauibus vento iterum com- 'U' 'miliis reuersi sitiat. Die a . Episcopus ex Maccari in hinc, ut in
42쪽
duabus istis nauibus inter alios etiam comprehensus fuerat, in terram dὀ- latus est,promiserat enim Admirati effecturum se,ut Malaccesses captiuos istos DL,llandos, cum Lusitanis istis quos secum in naui habebant permutatos dimitterent,quod etiam fecit, vesperi nempe reuersus cum respon 'so, quod Lusitani conditionem istam acceptare parati essent. Interim tam en Lusitani circa meridiem cunauigiis aliquot ad classem appulerant, ut aliquid in eam tentarent, verum cum Hollandos in excubiis inuenis.sent post tormentorum aliquot displosiones, iterum discesserant.
A., risi bi. XO nox tam 1acCenderunt, alteram Vero exonerarunt quidem, sed cum bonam adhuc esse deprehenderent, rebus omnibus eam instruxerunt, de classiarios aliquot ei adiunxerunt, ut eam secum ducerent. Die o Lusitanos captiuos omnes in terram exposuerunt,4 oppidanis illaesos tradiderunt, captiuos suos Hollandos pro illi, recipientes, Arabes vero, Gus aratias, Turcas &chines os cum uxoribus Iberis in
Discedunt a Die J leuatis iterum anchoris suis, velificationem continuarunt, M uc circa meridiem autem multi Piratae AEthiopes duodecim Fregatis adu cti, gallinas & Tabaccam eis tolerabili precio vendiderunt. Die . cursum suum Euroaustrum versus direxerunt,& nuncium de Mercatorum in RufL, Leone Sagittifero praefecti obitu acceperunt. Malacta pia Quod autem attinet ad oppidum castellum Malaccae, sciendum bis castelli est, urbem eam arcemque pulchram admodum, eleganter aedificatam deseriptis esse Castellum cis oppidum situm est, munitum admodum, mari tam
prope adiacens, ut si es usa turbato nonnihil mari muros etiam feriant. in medio ciuitatis duo montes sunt admodum praecelsi, in quorum uno monasterium pulchrum muratum, ordinis appucinorum,in altero
templum elegans admodum, magnum extructa sunt. Oppidum ipsum
cum castelo a Lusitan js ante centum fere annos excitatum est, E quibus etiamnum possidetur Diues autem est, multis mercatoribus inhabitatum, multa enim commercia ibi a vicinis populis exercentur, etiamsi aere admodum pernicioso fruatur. Homines ibi passim in freto Malaccaehab tante ς, lore sunt spadiceo,facie lata, nasis incuruatis&labiis cras sis, nudi plerunque omnes incedunt, ditioribus solum exceptis, qui tuni-Cas manicatas, ex Viridi vel caeruleo gossypioco textas, ad genua fere propendentes inducas habent, prudent j a singulari in negotiationibus suis praediti sunt, idque admirationem potissimum meretur, quod pueri eius loci, annos forte duodecim vel tredecim nati, prudentiam mul. o maiorem in sermonesti negotiationibus omnibus quam seniores prae se ferunt&ostentant.
Die G. leuatis anchoris, cursum suum puroaustrum versus direxerunt, sequenti vero die Orientem versus progressi sunt, vesperi anchoras semper in profundum mittentes, ut pericula a scopulis, Insulis quae ibi
frequentes sunt euitarent. pe=uehistut Calendis Ianuarii Acino Isos leuatis iterum summo mane ancho- adsutum ris, Cursum suum orientem versus direxerunt, circa vesperam ad fretum θ' Ἱμ Malaccae, Synciput nempe pertingentes, ubi rubrum Leonem Sagittiferum Gryphum Celocem viderunt, statimque ventum aduersum nacti anchoras in profundum miserunt. Sequenti die multi Ethiopes nauigiis ex terra aduecti,gallinas, oua, pisces, mala aurea, Lemonia, Bannanasac fructus
43쪽
sructus alios ipsis vendiderunt. Die 3 leuatis anchoris fretum Syneiput ingressi sunt, verum sub ingressum se submittere iterum ob ventum contrarium cogebantur.
Die .circa orificium freti aliquati diu oberrarunt, donec illud tan dem ingrederentur. Vix autem ad dimidium miliare progressi, subsistere ibi iterum obfrequentiam Insularum coacti sunt, quo die classiariorum aliquis, Martinus Haslingerus nomine, Ratisboha oriundus, mortuus, atque ibi in freto isto, quod cercopithecis adnabdum abundat, sepultus est. Diei Admiratis cum senatu mili tari in scapham descendit,ut Goea miratisadram quam primum delatus, Regem conueniret. Retem oe-Die . cum ventum satis oportunum nacti essent, ad fluuium usque qui Goeram labitur processeruiit, ibique ad ostium fluminis sese submisse runt Sequenti die subleuatis anchoris fluuium istum uti ingrederentur modis omnibus adlaborarunt, verum cum id facere non possent,submittere sese torum coacti sunt,factum est autem, ut cum ah choram proiicerent, funis rumperetur, itaque anchoram aliam expedire coacti sunt, ut periculum a scopulis ipsis imminens euitarent, anchora priori in aquis relicta. Eo die Chinenses quidam ex illis qui Coera habitant, nauicula ad classem aduecti, Ductus eis commeatum aliuti suppeditarunt. Dies leuatis anchoris fluuium qui Goeram ducit ingressi sint,ve Mitis hi rum non longe progressi ventum fluctusque tanto impetu sibi reluctan iam abdita res deprehenderunt, ut se submittere cogeretur. Accidit ibi, ut miles qui maria dodam ex societate Selandica in aquam lauatum descendens a duobus pia ρω ur. scibus, quos Haien Hollandi dicunt, comprehenderetur,i disruptus deglutiretur. Eodem die etiani nauclerus quida, in scapha ad Amstetrodamum nauem pertinente, ministris nauticis grauiter percussus, diem suum obiit. Die o leuatis iterum anchoris, in fluuio isto, usque ad Goeram e Perueniunt te rem progressi&iuxta paguim cui Schario nomen est, sese demiserunt. veterem Vetusiae Goera, oppidum est, a Malacca triginta miliaribus distans, Gq v. fuitque olim ingens admodum &pulchre extructa ciuitas, nuper autem antequatuor anno a Lusitanis plane deuastata ad eam formam reda-
qa est, ut vix paucula aedificia amplius reliqua habeat, quae tamen satisfiequenti adhuc populo habitantur, quamuis primari quique ad nouam
Goeram tribus inde miliarib. distantem, concesserint, 1 etiamnum plures eo concedant, cum oppidum istud; Rege nuper extrui coeptum sit. Die M. Miles quidam qui ante haec tempora in insula de Maio sup Rex dia adplicio afficiendus fuerat, ex naui in aquam decidit undisque sustocatus η GHoia periit. landorum Die a multi Arabes, Persae 1 Turcae mercatores ad classem adue Neti, commercia varia cum Holland is exercuerunt.
Die autem l . Rex Goerar, assumptis citreri filio, muliisque phoceribu si uxoribus suis , qui omnes duodecim triremibus nauigiisq, fregatis vehebantur, ad classem Hollandorum , cur admirati, senatu militari, ut naves Hollandicas perlustraret, aduectus est. Sequenti autem die divae militum cohortes cum ducentis ministris classiariis, omni armorum genere instructae, in terram expositae sunt, ut instructa, in patenti quadam veteris Goerae area, acie, militaris pugnae siue conflictus Regi exhi
44쪽
Dὲβ bii Quod autem ad Regem Goerae, Rati spontum nomine, attinet,is it Reu is adhuc iuuenis est, triginta plus minus annorii. Cum ad naves veniret, interulam induerat candidam gossypinam, ad genua usque pertingentem,&eleganti fasci agossypina versicolore succinctam, quae fascia tam longa erat,via pedes ipsi propenderet, inpedibus soleas habebat ex holo serico nigro coi sutas, caput fascia item nigra sericea obuoluerat, torques siue catenulas aut eas tres a Collo suspensas habens, multis gemmis nitentes, simistro brachio duos annulos aureos satis crastas, dextro vero unum induerat, in digitis sex magni precii annulos gestabat, eratque pugione miro artincto terribili, quales ipsi Crissas vocant,armatus, cuius capulus vaginaque tota ex solido auro, multis Adamantibus, Sapphyris&pyropis exornato, Cotistabat, ita, ut ad quinquaginta florenorum millia ab Hollandis aestimaretur. Proportione formaque fatis decora erat, mediocri yongitudin sermone moderato, placido albescenteque per uniuersum corpus colore. Xorum secum ad triginta habebat, quae varii coloris terulis tunicisque itidem indutae cernebantur , sed de triremi tebatur pulchre admodum exornata lauatuor columnis aureis, Cadurcum sime tectum aliquod, sub quo in solio suo residebat, sustinentibus,
conspicua. . Rex Goera Dieris. Rex cum fratre procerum nobiliumque suorum aliqui- vestitumger' in naui Mittet burgo, ab Admirati conuiuio exceptus fuit, qui carn MVictimo etiam Mauriti Nasso uti nomine, vestitu germanico decoro admodum,
Rβ ' dotistitit, quem stati in in gratiam eius induere nihil quicquam Veritus fuit Sequenti die Rex cum populo suo ex nauibus iterum discessit, nouam Goeram versus,ubi sedem suam regiam habet, assumptis secum Admirati, Nice admirati profectus est. Vbi Admiratis quidem MViceadrniralis cum Senatu militari adis . usque commorati sunt, quo die cum ad classem iterum reuerssi essent, Celocem rvphum ex freto Synciput ad classem aduenisse vidit, idque eam ob causam, quod morbis dimidiam
fere classiariorum partem correptam haberet.
M ' ' θ Dista, Rees eum decem triremibus &segatis nauibus ad classem aduectu, est, sed non diutius, quam unicum solum diem ibi mora
σressus, ministro quodam nautico inter pocula Cultro lethaliter vulneratus uit qui factum illud ulturus maxillam ei discidit. Die M. quidam ex nauibus in aquam lauatum descenderant. Accidit autem, ut belua quaedam marina, seu piscis ingens, quem Hollandi Haien vocant Mibnaui prosiliens, ministrum quendam nauticum, Matthiam lunckes nomine, ex Frisia orientali oriundum comprehenderer,& crus sinistrum, cum femore,virilibus Himidio latere, uno imorsu impetuq corpore eius auelleret, sociis qui itide in aqua erant, eum statim arripientibus,& ex fauce dentibus' belu extrahentibus, qui in scapham naui adnexam reclinatus, spiritum ad horam dimidiam, donec eum plane exhalaret, traxit, sermonem fere nullum edes, cum intestina ei ex ventre dissi uerent&propenderent Piscem istum Holiandi eo adhuc mo, adunco in aquam ferro cui frustum carnis adfixum erat proiecto ceperunt, Caudaque&capite truncatum exenterarunt, cumque membra ista quae homini abripuerat adhuc integra in ventriculo eius inuenistent, ea
cadaueri addita, sepelierunt, beluam vero seu stulat in diste tam, ex naui
45쪽
abiecerunt, quae duodecim pedes longat ulnas duas cum dimidia lata
Circa vesperam eius diei miles quidam ad Selandicam sectetae Mihi. ; spertinens ministrum quendam nauticum ex Grypho Celoce, absque Vl. δευμ la causa, immeritum planei insontem, Crisia pugione trucidauit, per interficiem, actoq; facinore adseu tela confugit,ubi, quamdiu ibi Hollandi adhuc sub ins luamflestiterunt, absconditus permansit abscondit. Tertio Februarii die; Admiratis cum mil tari Senatu ex noua GOe Disiesunt .ura reuersus, parari omnia ad discessum curauit, itaq; 6. Februarii leuatis regu GOe
anchoris iterum inde soluerunt,&ad ite suum continuandum absoluen rensidumque conuersi sunt. Pervenerunt autem eodem die ex fluuio ad fretum Syncipur, ubi Rursum Leonem Sagittiferum in excubiis adhuc deprehenderunt, iuxta quam naues deinde omnes anchoras suas abiecerunt,Grypho Celoce excepta, quae in fluuio isto, ad veterem Goeram remanserat, ut ubi aegroti sanitatem iterum recuperassent, eos aueheret,&tum, prout in mandatis habebat, ad rubrum Leonem sag ttiferum nauem, quae eam ad fretum Synciput praestolari debebat, se reciperet Circa vesperam autem unus ex tonsoribus siue chirurgis, quos secum habebant, Henricus nomine, nationem estphalus, patria Lippiensis, mortuus est, quem sequenti die ex navi leuatum in mari sepeli
Quod attinetiam ad regionem regnum oer, in quo aliquari De*-ti,
diu iam versati fuerunt, illud potens admodum Magnum est, totum rem Goeri enim fretum, uniuersus ille tractus Malacca ad illud pertinet, quan1uis Lusitani non parum inde occuparinti abripuerint, id e Rex perpetuum cum illis bellum gerit. Regio est admodum populosa, verum populus est valde lasciuusis impudicus mendaciis ignauiae totus deditus,ita quidem, ut ignauiores Orientalis india vix ferat Gregarii plebeii homines nudi toto corpore incedunt, prarierquam quod linteolum
per pedes ad tegenda pudenda misium gerant. Qui vero ditiores&nobiliores sunt, tunicam gestant ossypinam , rubro viridi , caeruleo vel alio colore infectam, nostris itid ustis fere similem, laxis manicis, ab anteriori parte ad pectus usque apertam M ad genua usque pertingentem. Fascias praeterea duas habent exlerico vel gossypio eiusdem cum tunica ista coloris textam , quarum una corpus praecingunt, exti emitatibus ad pedes usque propendentibus, altera caput inuoluunt. Vngues digitorum colore flavo wfulvo inficiunt, quo quis nobilior est, eo ungues vel in pollice vel in alio aliquo digito magis prominentes habri, ut quasi aquilae ungues gestare videatur Colore sunt fusco rapa dice , facie lata, nas; incuruatis, cientibus nigris siue piceis, quibus usque adeo student, ut quo nigriores quis dentes s et eo pulchrior ex stimetur. Superbia ipsorum maxima in Cristis siue pugionibus cernitur, illis enim auro gemmisque exornandis unice student, qui annulos in brachiis digitisque gestent, rariores ibi quam in Calicuthia cernuntur, cum
aurum ea in regione , gemmaeque non tranta in Calicuthia copia inueniatur. Salutatur aliquem manus complicatas ipsi eleuant. Quod vero ad religionem eorum attinet, de ea operae precium non est multa scribere, cum de Deo eiusque verbo parum aut nihil sciant credantque. Terra alioquin bona&fertilis est, multum piperis, sacchari, cinnamo- mi, po
46쪽
16 DESCRIpT INSULAE ORIENTALIS
mi, pomaque Limonia, Bananas, Balatas, Anasses,& fiuctus alios, tam ta praestantia, quanta vix vllibi per uniuersam Indiam proferens .Malaci- trina ibi caput humanum magnitudine aequant. Elephantos regio ista pulchriores & maiores quam ulla alia habet. Rex Ratispontus Elephanto utitur, colore candido niueo fere conspicuo,cum tamen alii plerunque murino colore cernantur. Habentur ibi bubali etiamin vaccae,nec non cerui lapi i magna copia, quorum non paucos milites, dum Goeraeestent, noctu in sylvis latentes, scio petis confectos ad naves detulerunt.
Sed&Fabiani&Simii Cercopithecique, Monstra item marina&vol crum genera varia, quae omnia hic describere longum nimis foret, ibi reperire est. Discedunt ex Die . leuatis iterum ahclioris, cursum suum Euroaustrum versus stero S ci direxerunt. Sub vesperant autem ventum ingentem nacti sunt, qui ad undecimum usque durauit. Mansit autem ad orificium freti Synciput in excubiis Rursus Leo Sagittifer, cui certum tempus quamdiu nempe ibi h aerere deberet, constitutum fuerat,quo finito,debebat cum Celoce Grypho in Bethaniam, indeque porro in lapponiam, quae ultra Chinam itarEio est,mercatores quosdam Hollandos, qui aliquot anno sibi subsiste-Lentvi commercia exercerent, donec ab aliis inde liberarenturieo delatum,contendere, merces' ab Hollandi, ibi coemptas: in Hollan iam
Mocaistro Eodem sile M Ereatorum sub praefectus, cii adsiste 1ite sive iri ali-q i Gqς o, ex unita prouincia naui, Goeram dimissi sunt, ut ibi cum Merca- mi μ' limatio .eY Selandia naui, tribusque adhuc aliis Qciis ex aliis na-
uibus eo destinatis, per tres annos maneret S commerciaeXerc Cret. Contra vero Submercator alias qui triennium iam ibi fuera ex oe-ra ad clessem reuersiis est Circa vesperam inter multas Insulas consederurit. Dieci cursum suum coiitinuantes Gnter innumeras Instulas, maxima parte inculta &nullis populis inhabitatas, nauigarunt. Die 9. in mare rerum delati, cursum suum occas, versus di erum Cumque Orca meridiem ad tres exiguas cincultas Insulas appuli Dsent, sinistra earum parte,ad vespei amisque nauigarunt qua appetente ad sex Orgyas se submittere coacti sunt. Die o leuatis rursus anchoris, velificationem suam Euroauitrum ' versus direxerunt Circa meridiem navim quandam peregrinam, in oc-r in si cursu inibi contendere eminus viderunt, cuius nauclerus cum propius nisu a ad classem accessiiset, ante decem menses ex Hollandia se discessisse,&ad classem eam inquirendum missum esse, ut m mirum ipsis significaret, in Hollandia iam inter Hispanum ordines unitos pacem factam esse, in uiae ea Orientales istas regiones itidem comprehensas esse sed init turritamen pacis in regionibus litis a primo demum Aprilis, Anni sequentis fieri debere, quod nauigationum Indicarum praefecti significandum Admirati censuissent. Postquam igitur nauis ista nuncium hoc Admirati attulis et, se classὰ isti adiunxit, cursumque cum e Bantamum versus institui . . Vespera ea ad alterum latus Sum atrae regionis , nempe ad latus li-
zzzi a Mae Equinoctialis meridionale peruenerunt, cum antea, O ne pe
47쪽
Octob. prceteriti Anni,in parte septentrionali eiusdem lineae fuissent. Ll isti . uἱὴ.aneam enim aequinoctialdm, per medium regionis Sum atra se extendere ctialis victi
selendum est. dionalem. Die ii leuatis anchoris, cursum suum versiis ortum direxerunt, facta ad tres integras horas iuxta terram Sumatrae velificatione, quo loco aquam maris dulcem turbidam: subrubicundam, experti sunt, non sine summa omnium admiratione, quod aqua, in medio falsi maris, dulcis
Circa metiatem cursum suum versus meridiem direxerunt, inter continentem Sum atrae regionem,&multas Insulas, quarum nomina ipsis incognita erant, pi gredientes. Et sanescontinens ista Sumatrae regio pulchra admodum ibi, plana erat, Insula vero ei ex aduerso obiectar,rnontosce admodum scopulosae apparebant. Diecia velificatiotiem austrum versus tenebant, sequenti vero earn ora iversus occasum dirigebant, quo die ad duas Insulas peruenientes, eas ad' montem
sinit iram reliquerunt,4 circa versperam, Piperis montem qui mons ea re malaissimus in Iava Maiori, quamproxime ad Bantam una ciuitatem situuin conspectum acceperunt. Circa vesperam tempestaten experti sunt cum tonitruis&coruscationibus maximam, ita, ut vela contrahere anchoras in uiare proiicere coo erentur Sub'medium autem noctis, magna iterum tranquillitas facta ei itaque leuatis iterum anchoris, naues sine velis, donec illucesceret, berrare in mari passi sunt. Die 14 vela sua iterum explicarunt ri cursum austrum versus dir. Peram ixerunt, venientes circa meridiem ad Insulam quandam, non longe la Fantamni
ua Maiore sitam, quam Longam vulgo vocant Ad Insulam istam nauem quandam Solem dictam ab anchoris si aerere videbant, ad classem Ma-delissii pertinentem, quae ex pugna quam adeli fius isse ad Malaccam
cum quatuordecim Lusitanicis nauibus inierat, huc confugerat, tam G de tormentorumctibus derormata, visere totam de nouo extrui hecesse esset. Circa meridiem ad Bantamum ciuitatem appulerunt, iuxta exiguam insulam, quam Coemiterium Hollandorum vocant,vix adsci peti ictum ab urbe distantem sese demiserunt,ubi Admirciis quidem tormenta maiora quinque, Viceadmiratis vero quatuor, naues reliqua tam Celoces onerariari singulae tria exonerarunt. Eodem die iudici uim
de aliquibus, qui Aracca, potu nempe Lusitanico, quem ex oryZa conficiunt,inebriati petulates sese, protervos in freto ad Goeram gesserant; sumptum est Poena eorum fuit, quod te in aquam dimissi ad malum procumberein plagas aliquot nudi accipere cogebantur. Die 1 s. Amstetrodamum nauis, cum Patrone Celoce, mandatum μῆ-ὸ.c. acceperunt, ut laquet m&crimam praecurrentes Araccam&Olygarri iam laque- pro classe coemerent, ne naues reliquae ubi eo aduenissent diu ibi subsiste ς' re&moram trahere cogerentur, sed commeatum suum accipere prunoquoque tempore possent: Dieao. scapha quaedam ad Delphos nauε pertinens, quam ante alia
quot dies per tempestatem ex classe amiserant, in portum ad Bantam umiterum appulit.
48쪽
1 . . Mis .is Quod ad lauam Maiorem attinet, in qua Bantamum ciuitas stadbsi, tib est, ea quidem regio pulchra admodum 5 fertilis est, piper, orygam.
Saccharum, Malios fluctus, Germanis nostris plane incognitos, magna copia proferens suppeditat,&Bubalo S,Vaccari capraS,ΟueS, anseres,gallinas,& id genus alia, quae tolerabili precio emuntur. Ba,ifamici Bantamum ciuitas, centum septuaginta miliarib coera distat, uitatis destri estque locus ubi Hollandi merces suas, quas per totam Orientalem In-ptio. diam coemunt, deponet eis convehere solent, itaque naues omnes eXHollanda venientes ibi appellere coguntur, nec ulla praeternauigare audet, quin responsum& instructionem suam, quid porro facere,& quo
cursum vertere ad accipiendas merces debeat, ab Hollandorum procuratore acceperit Sedri hin enses Banta mi commercia tanta quanta vllibi per uniuersam indiam exercent duabus enim vicibus Iunccae seu naueschinenses ibi in anno appellunt merces varias ex China afferentes,
quemadmodum etiam mille aliquot Chinenses ibi, diuitiis opibusq; multis asti uentes, habiant.
chinbustum hinenses isti flauo sunt colore per faciem iniuersum corpus.
Bantamiba Quidam reperiuntur etiam inter illos colore albo, nobis Germanissimi
m aes, sed omnes tam viri quam mulieres lata sunt facie paruis oculis&sL- ptiq mis incuruatisque naribus Viri crines in barba raros admodum habent, ita quidem, ut numerari facile possint, teperiuntur quam plurimi, quibus vix viginti aut triginta crines barbam integram constituunt, quod visu admodum mirabile&foedum est, in capitibus vero omnes capillum habent longum desinstar mulierum, passum colore piceo, quem in vertice capitis comprehensum nodo constringunt, reticulo exietis equinis contexto, superimposito,, pte circum caput colligato. Qu'd adornatum&vestitum corporis alium attinet, caligas plerunque longas laxa que ex linteo gossypino, albi caerulei ve coloris, vel etiam ex serico factas gestant, quae ad pedes ipsis fere pertingunt, sed&tunicas ex eadem materia constantes laxas, indusiis fere nocturnis similes insuperiori corporis parte induunt,4 in pectore muliis ligulis constringunt. Populus alioqui artis mercatoriae peritissimus, tanta subtilitate dexteritateque in parandis rebus variis praeditus,ut ix toto Romano Imperio inueniantur,
qui aemulari eorum opera possint, interim autem lasciuiae, fornicationibus scortationibusque toti dediti. rufum san Commercia ibi quotidie varia a variis peregrinis nationibus , utram equens pote Turcis, Arabibus, Gusseratiis, Persis, Syris, Malaccis, AEgyptiis, συνη - apponibus, aliis exei centur. Et quidem nundinationes ibi singulis diebus binae habentur ad quas populus tanta frequentia confluit, ut singulis vicibus, ad triginta hominum millia, Commercia inuicem emptionum, venditionum exercentium, in magno Basare quod forum ciuitatis publicum est, reperiantur. Quin imo,quam diu nundinationes istae, quae , ut dixi bis in dies, matutino nempe vespertino tempore habenturi durant, plateae omnes tam copiosis hominibus frequentantur, ut vix magno labore transitum tibi parare possis. In magno autem Basare seu foro isto omnia tam eleganteris apte disposita, distincta sunt, ut ordinem tam decentem in populo isto b.,rbaro merito mireris. Principio enim Collybista seu Nummularn, de Gemmarii, post Sericatii, tabernas suas habent, porro ad Ar ma potas, tic consequenter ad fru-
49쪽
ad fructuum , merciumque quarumcunque aliarum venditores peruenitur incolae autem Bantam enses, Ut&pauam per uniuersam Iavam Ma Bantamen
iorem habitantes indigenae iracundi sunt admodum 'indictae p
ita ut, vel ob unicum verbum,imo ob aspectum solummodo minus gra tum&iucundum, alter alterum Crissa leu pugione confodere minime dubitent Ogjn exiguo precio redimere aliquem iubornare ibi quis potest, ut alte tum sibi forte inuisum interficiat i medio tollat, tam et sit enim sciant, si in facinore isto comprehendantur, certo moriendum sibi esse, nihil tamen id curant vitam suam exiguo lucello postponentes. Nullum ibi, nec puerum minimum inuenias, qui noli Crissam siue pugionem a tergo dependontem secum circumferat. Corporibus autem nudis tam viri quam mulieres incedunt, praeterquam quod fascia siue linteologos sypino intermediam corporis partem, ad pudenda nonnihil contegenda pra cingant. Statura omnes exigua praediti sunt, colore Spadiceo, si petititionabus Mahumeticis addicti. Rex qui ciuitati Bantamoin parti etiam Iavae Maioris imperat, tu Regis Boia uenis adhuc admodum erat videbatur enim vix sedecim vel septende mensis deseriώeim ad summum annos natus, incedit aeque, ut subditi eius toto corpo- is. re nudus, nullo auro vel alio cultu ornatus, praeterquam quod fasciam seu linteolum,ossypinum cos ratum pudendis instar aliorum obuolutum habeat. in capite pileolum go Hypinum albicoloris gestet, qui quidem ma oenia subditis aestimatur, quarnuis Hollandorum nemo eum vni- eo Imperiali redemisset, causa aute cur tanti aestimetur, est quod Rex manibus propriis pileolos istos ipsemet conficiat, inde enim tam grati nobilibus existunt, ut vel quingentis vel sexcentis Imperialibus unum redumanr, ita coemptum interres preciosistimas asseruent. Bellum tum temporis, cum Hollandi cum classe sua aduenirent, ex Mutismi Rex gerebat aduersus procerum suorum aliquem, nempe aduersus Ad a uer ρα- mirale maris eius loci,&vterq; rum exercitu in urbe sese oppugnabant, tormentis, machinisque mura.
libus iclopetis plurimis in plano campo hinc inde breuimmo ab mulcem interuallo dispositis, ubi muricibus vias omnes infestas di ddiderat, ne excurrentes machinas alter alter abducerent. Quandocunque igitur lubebat, displosis utrinque tormentis, magnoque excitato clamore, in
pugnam proruebant, sed tormentis damnum nemini inferebant, nimis e uia ea eleuar mi&ita disposuerant, ut aerem potius uuam hosten, feci
rent. Hollandis quidem licebat, quamdiu ibi haerebant, ad castra virtus que partis pro libitu accedere, Momnia intueri atque perlustrare. Tam etsi enim Rex apud Admiralem instaret, ut arma suis coniunget et,&in oppugnando hoste suo operam sibi praestaret, tamen id ipsi denegabatur hac moderatione&excusiatione addita, sequidem in regiones istas non venisse, ut bellum aduersus incolas quoscunque gererent, sed, ut amice cum omnibus, quo ad eius fieri posset, agerent, comtnercia cum incolistraetarent. Omnes autem urbis incolasse agnoscere amicos, nec cuiquam damni quid in rerre posse. Hoc responsum omnibus placuit qui id etiam dederunt operam , ut dum adhuc praesentes ibi Hollandi essent, pax inter eos componeretur idque hac conditione, ut ad uer sarius Regis, Admira 'is nempe maris eius loci, cum sex vel octo millibus, qui Regi omnes rebellauerant, ex urbe discederet,&Iaquetram, quod
50쪽
incipiunt. Perueniunt ad ChrIm-
quod duodecim miliaribus inde distans oppidum est, se conferret. Cumque aque ira ad alium Regem pertineret, actum cum eo est, ut eos lubens in suam ditionem acciperet, atque ita pax tandem, tranquillitas
urbi restituta fuit. Diea . Admiratis tormentum aliquod exonerari curauit,quo facto naues omnes, Mittet burgo&Spe Celoce,quae nuper ex Hollandia,ut supra dictum,venerat,&lantamo Ternatem versus cum Mittelburgo naui excurrere debebat, visum quomodo res ibi se haberent, exceptis, anchoras suas leti aiunt,i cursum suum versus Moluccas insulas direxerunt. Circa ves: eram autem Hollandia nauis in breuia arenas delata, conseiadit, itaque tria tormenta exonerauit, unde et qui Colliere potuerant, non bene cum ea actum esse, quare velis statim contractis ibi substite
Dieas nauis ista Hollandia, accedente, stumari. breuit, iterum liberata fuit, itaq; facta tormenta displosione signum reliquis dedit, quae leuatis statim anchoris, Ciarsum suum Septentrionem versus multas Insulas praetervecti drexerunt. Sequenti cie cum horam nam atque alteram processi essent, summa tranquillitas facta est fluctu igitur ipsis aduersante,anchoras proiecerunt, sed post holas tres,ventum iterum nacti commodum, sit bleuatis anchom progressi sunt,&eadem adhuc vespera laquetram appulerunt Esthaec elegans itidem urbs, duodecim miliariabus Bantamo distans S come ciis Hollandorum addicta, qui semper ibi procurato resina ercatores suos habent, commercia Hollandica. cum multum ibi piperis, oryza dc Araccae haberi possit indesinenti studio
lnvenerunt ibi nauem Amst et rodamum, quae ante dies aliquot, ut dictum est praemissa,ab an horis ibi haerebat, itaque iuxta eam sese demi
Die et . multum Araccae nauibus illatum est: qui potus quidem a Mercatore Amstetrodamensis nauis, pro uniuersa classe antea coemptus
fuerat. Diea leuatis iterum anchoris, discesserunt, Amstet rodamum autem nauis ibi ab anc oris substitit, ut Viceadmiralem &Spem expectaret, cum quibus postmodo Ternatem excurrere debebat Breui autem tempore isto, quo Bantamo abfuerant, mulios aegrotos in omnibus nauibus acceperant, ira, Vt in nita prouincia, unica nempe naui , sexaginta quatuor aegro si inmeratetur, idque omne insalutari aurae, qua usi ibi fuerant, acceptum ferebant, nec tamen morbus iste admodum tenaxin diuturnus erat δε per tres quatuorve dies durabat, cum multo capitis dolore Coniunctus Caeterum Iohannes Verccius, cxcuius consignatione hanc nauigationem .historiam descripsimus, dysenteria tum correptus ad quatuor septimanas decubuit, desperantibus de Vita eius omnibus, tandem tamen sanitati iterum per gratiarn Dei restitutus cst. Die . Marta in auis; cui Diabolo Delphensi nomen erat, nocte exincuria legi gentia excubitorum, ad clauu vi sedenti iam, in puppim Vnitae prouinciae nauis proiecta est, ut artini inde utraque non parum
Die 14 ad Insulam Chrimmosa uam venerunt qua ex gua Insula est, nullis hominibus habitata, miliaribus quinquaginta octo inaque ita distans,& in medio mati sita, quam Holiandi ad similiam reliquerunt. Die Is.