장음표시 사용
71쪽
storum XX, MXXI. Reliquos digestorum libros adiiciebant anno quarto , quo λυπι ι dicti, quemadmodum quinto Codicem iungebant, & προλυτων nomen eo ipso merebantur. Vid. Iustin. Orat ad Antecessores f. A .s ibi Interpre
Titulo hoc institutionum noninis
culcantur leges quaedam Romanae, sed principia genera lia, quae ad ideam iustitiae, iuris concipiendam faciunt. Quum ergo in definitione iustitiae iuris a reCentioris scholae placitisse procul seiunxerint veteres iureconsulti ratio eius rei ex antiquitate videtur reddenda.
I. Iurisconsulti itaque, quod inter o I. ruinmnes constat, plerique cum legum studio hesi, philosophiam olim coniunxere, X eiuS xlab dique principiis leges sunt Interpretati. .hiae. Vnde Cicero de Legib. I r. iurisprudentiram non a praetoris edicto, ut pleriquesuacis aetate
72쪽
.' ANr v N AD INIT 1 T. aetate faciebant neque e M Tabulis,sed lenitus ex intima Hilosophis petendam pu-ias u m II. Quamuis vero non eidem omnes
nt iur p. δο. Alfen Varus L .ffaeiudici ibi interpretes, &alii plerique tamen teste Athenaeo Dim ν δ Stoicam philosophiam maximi habuerunt vel quia Zeno minime, ut aliae sedae philoso-
Pientes philosoph; am practicam felicilis, quam alii excoluerant. Et hinc Stoica philosophia summa dicitur emia L . D. ae Leg. bh Muliis id demonstrarunt Schil erus in Amns inune si inops mo Tac
ca Desenti Schilter Manuae phi mor. adiuνisp. ἰαρ. 7. b Patuur ergo aganin Gaudent. Mortuae progr. phila v. Rom. cap. XLIII 8. ori qui plerosque Ictos cum Aristotele potius latone sensisse putat. Cons.
73쪽
nroo derivationes nominum satis contor ha in ii
tae qualea Stoicis erant solemnes. Vid ui. x 4 α Ob XL 3 Em Merili. Obῖνυ. I, 8.stqu' frequentissimae. r. de riones mere Stoicae, qualis est etiam in hoc titulo definitio iuris naturae: c frequentissimae.3. diuisiones S cae, qualem esie illam reruta corporalium' incorporalium ex Sexti Empirici VII adu Mathem. Senec vis. J I obseruauit Oiselius Cati In In ἔ, L p. m. i. Frequentissimae denique 4. 4ec ones ex interioribus philosophiae Stoicae principiis derivatae, quales collegerunt Vinc Grauina t. c. Schilterus IV. Quamuis vero philosophiae aman in sitissimi essent Romani iureconsulit: sem-:
per tamen inter eos reliquosque philo recon-lophos πρακτου quaedam ilitercessiss)π'evidetur aemulatio. Eoque pertinere Vi- p . detur
sc Quum enim ex mente Stoicorum bestiae gauderent ratiane practicari inipoterant non iisdem ius natura tribuere. homas Annot ad Inst. 3rinc tit. δε reuangent re ciuit.
74쪽
detur verbosa illa Vlpiani declamatio de vera nonsucata iureconsuisorumphilosophi L. r. f. r. D. de iustis o iure. v. Cu V. Et ista quidem aemulatione factumn est, ut iureconsulti ea, quae philosopho
multa . rum erant propria, ad se raperent, e g. Vi
definitionem philosophiae iuri suo ad
propria plicarent. s. I. IV. h. t. vi loco iuridicae
, Gefinitionis iustitiae darent mere morat in philosophicam prisc. Inst. h. t. Vt denique ipsa illa iuris praeceptari. 3. I. h. . ex philosophia morali Stoicorum in ius transferrent. confrichilter Le Christ Thomas Annot ad Inst. h. t. Ger Noodi Iul. Paul . .' os
IURE NAT GENTET CIVILI. AGitur hoc titulo de diser si
speciebus iuris Quum Veroiam superiore titulo, cur hunc lpotissimum de iure naturae dc gentium sibi conceptum formarint,abunde explicatum sit iam ex antiqui ltate varia iuris ciuilis genera sunt
75쪽
stenstenda, docendumque, quid lex fuerit, quid plebisitum , quid praeto- resin aediles quid item iureconsulti ad locupletandum iuSRomanum contulerint, quid denique Imperatores inleg:bus Romanis, earumque serenda'
rum ratione immutarint. I. Lex Romanis, libera adhuc republimi Otis ea vocabatur, quam populus Romanus su e ' periore magistratu rogante, Constituebat. ctae a
riores qui cum populo agendi ius esset, praetemegeranterrNes, Dictatores,Consules, erant Tribuni militum cos potest. censeres, Praetores. Hinc non ignotae loges ratiae lexAemilia decensura a Dictatore lex Aelia Sentia, ac lex Pinaria de ambitu a ibunomiceo ot lex Caecilia defuilonibus a censoribus, Plin. Hist. Nat. XJ XV d lex Aurelia iudiciaria a Praetore Flor. Epit. Liu. XCVlI.ὶ latae. u. Ab his ergo magistratibus, Iex, si quam Ta- us videretur, primo domistris Derat. νη istxμ Quod fiebat adhibitis viris prudentibus&y '' necessariis, cum quibus expendere sole bant, a In libera ergo republica ad Iegislatio-
Nem omnes concurrebant in hinc patet ratio cur lex communis reipublicae spo si vocetur Vlpiano L. i. D. de Legiλ
76쪽
η AN T. ROM AD NITI ribant, an lex esset e republica, maiorumst moribus conueniret Vnde plerumqi
additae sermulae: L iD IVS NOFUIT ROGARI, EIUS HAC LE NIHIL ESSET ROGATUM itemquS QUID CONTRA LlAS LEGIElVS LEGlS ERGO L TUM ESSE UT El. QVl EAM LEGEM ROGA: SET, IMPUNE ESSET. Cic. ad Attilm,a9. Cons Brittan de Form. II, p. υδ. iii III. Scripta lex communicabatur uacom exam, sitae cuius auctoritate cum populac Thuri agere nefas habebatur. Liu. I, /7. Plutarchlim xv in Coriolan. . ar. Quum Vero Senat nonnunquam dissicilior esset in permitendis comitiis, lege Maenia cautum evit, rogatore comitiorum ius postulant patres ante initi retia erent auctor eius rei, quam populus iussurus esset Ci.n Bruto. cap. XIV. IV. Pi οὐ IV. Hinc porro Iegis sequebatur pro z -- mulgatio. Publice enim lex proponeba tur, ut quilibet e populo eam legere, ex pendere, ierendane esset, an antiquanηda, secum statuere posset Spatium prolmulgationis erat irmundinum, Ut lexnoum etiam rustica plobe, quae singulis nundi. ni rure in urbem veniebat, legi ponderarique posset Cic. pro domo cap. XVI&Phic V, cap. in Manut de Leg. R. XVAddebatur edictum, ut populus in proximun
77쪽
imum trinundinum in campo Martio tonueniret Geli. Oct. Attic. XIII, 9. ruum tamen ipsis nundinis cum populo gere haut liceret, comitia plerumque in equentem diem indicebantur. Macrob. atu . I. ιε. Et his demum omnibus I bseruatis, magistratus quis POPVLVM
V. Lex ipsa serebatur in comitiis cen ' η'Π'
it aturus erat, eandem suadebat, quod dita isi i faciebant nonnunquam. Nec deerant, emici adereηt, id quod cumTribuini pleri is, tum etiam priuati, si quibus a inagi- ratu concio dabatur, facere poterant. iv. XLV, L Nonnunquamin ii ipsi, ni tui legem rogaturi es ant, eamdem dissua cibant, si sorte non ex sua, sed senatus sen- santia legem serrent. Exemplum Pisonisii onsulis refert Cic. Rist ad At . I, I . o. l. Auditis orationibus, praesentibus VI A
, aue sacerdotibus diuina exp0nentibus, utati Dionis X, p. Giuitella vel υ deseret . atur, in quam coniiciebantur celaturia- hum nomina Deinde sortibus aequatis, ebat fortitio, quaeque prima Genturia,
o uae secunda, quae tertia de stella exiit
78쪽
set ea eumdem in suffragiis locum atqi Ordinem obtinebat b Quae prima fote exierat, prima ferebat suffragia, at li
inde PRAEROGAT iv vocabatur. Riliquae IVRE VOCATAE dicebanti
Alcoii Paedian in Cicer. minat. p. I. ys. Exemplum est in lege horia apusigon de anti iure Ilo II o. p. s. Vii. ἡ IL Interiri licebat iis quorum intelhererisio erat, legi intercedere. Faciebati id ,
auguri- bant consules, comitiales dies eximen k qqfilo , vel supplicationei decernendo vel Ierias Latinas indicendo Cic ad diu I. Fratr. 11 D. 7. Faciebatitudent & auaresin magistratus, quoruni erat dcoelo seriuare Qui si quidquam aduersvisum uditumque obnunciarent, c)comitia impediebantur,re, que insecta distedebatur. VIII
b Sequiorum tempornm est haec fortitio Sub Tullio enim Rege primae ad suffragium vocabantur maximi census centu, riae, in phimaac secunda classe descriptae quae quia reliquas numero superabant plerumque rem conficiebant, ut adeo raro vocarentur reliquae. Dionys Hai. An tiqu. Rom.UL p. 22ψ seq.
exE. g. si fulsisset de coelo, si tonasset, bubo volasio a sinistra,si aves triste quid Por
79쪽
VIII. Si nihil sinistri obnunciabatur, k 'L ipsa iani fiebat rogatio, solemni formula: 'VELITIS IUBEATIS AVIRITES-iHOCQTA UTI DIXI ITA NOS QUIRITES ROGO Cic. pro domo. XVIII. seqv. d)Tuni addebatuNSLVOBIS VIDE- ΤVR DiSCEDITE, QUIRITES, quo δε-cto in suam quisque centuriam discedebat, in qua erat suffragium laturus AscoruPaedian in Cic. Orat pro Corn. Balbo.p.
IX. Facta discessione serebantur) R
i pa olim quidem voce; post tabellariam νε 'ti
portendissent, si quis morbo comitiali repente correptus concidisset e. Longa enim est ea fabula , de qua Paul. Manut. do Legib p. 3M. Paul Merula de Comit. IIIp./7.seq.Struu Antiqv. Rom. SIM VLpM ., d Notanda hi quaedam vocabuli , quaei subinde confundi solent ab iis , qui sunt . in Antiquitatibus Romanis hospites, Lexi . ROGATUM, dum fertur ad populum: ii, ANTIQUATO, dum non perfortur: AB- i. ROGATUR dum tollitur: DERO, GATVR eidem, dum quoddam eius caput aboletur; SUBROGATUR, dum ali quid adiicitur. OBROGATUR denique, quoties aliquid in ea mutatur Vlpiam Trum. LI. ς
80쪽
vero legem, tabestis, quarum alteri inscriptum V. R. uti rogis, alteri A, id est an
ii quo probo, Cic os ad Atti . I, Tu ilit eiusi nodi legem tabellariam L. Cassius Trib pleb. e C. Mario VI.4 L. Valerio
in numis familiae Cassiae egregium tabellariae istius legis monimentum Occur
rit. Vid. Fulu. Vrsin. de Fami Romi'. edit. Patinux Μο I. Distribuebat itur hau tabulae per
risitores, quibus notagenti custodes adsta suffra bainti daturi operam, ne qua fraus in di-:ό. 'stribuendis tabellis admitteretur Plin. ii Hst Nato XIII. u. Et exstructi quide alii campo Martio erant pontes centumii ongenti tres totidem scilicet, quot iam merabantur centuriae Hi inihil aliud erant, quam angustae quaedam substru-dliones, opere subitaneo e tabulatis soloe ditis adornatae, per quas iis, qui sitffragia ferrent, e sed non primus sietinio enim ante
legem eiusmodi abbruriam tulerat A. Gabinius,Trib pleb. Quae ergo Gabinis iis statuerat de comitiis , ea forsan ad iudicia etiam rastulit Cassius, inuenitque tabulas, quibus inscriptum A, absoluto, Ccondemno,N non liquen