An et quibus argumentis contagium cholerae asiaticae evinci possit? : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

at, cui originem suam quondam debuerat, sed in illis de integro producitur. ')'ontactus, sine quo nullum contagium propa- otest, ex diversa contagii qualitate ac potestate,'r aegrotum ipsum, aut per alia, quibus coua communicatum est iisque adhaeret, imo peratinosphaericum ossici et fieri potest ontagia, quae suido aerio aegrotum circumsuso itero utuntur, appellantur diffusilia, ut ab illis,

aeriae cuidam materiae organicae adnexae Vi- , nec aliter quam hac sanis impertiri possunt, a nominatis discernantur. onnulla contagia simul fixa et dis silia deprelatur, eX. g. Contagium variolosum. agni est, ut contagium dissusile a natasmate se-ur, ne duae hae morborum causae diversae ini confundantur, ut quidam scriptores secerunt, contagio per aerem. disseminato loquuntur,

te mlasma appellant ' ); dum alii rursus mi-omine contagii atmosphaerici insigniunt.

aubii iratitutiones pathoIogicae Leidao Batavorum. 1758

id. ibid. p. 69, illaidei rei ch, dis In Iluenaa iiii Iahre 185 I. p. 7i.

12쪽

Miasma, ex definitione supra exhibita, aliud sphaci ne mutationibus originem suam debet, ne ilicaret nexu arctiori cum variis aeris atmosphae ivicissitudinibus: tempestatis, caloris et frigoris et si et plus minusve non tantum hominibus sed oti animantibus nocet, quae in isto aere spirant vita que degunt; dum contagium non nisi ex organisi aegro emanare et ab individuo corpore ad indixit duum se tantum propagare potest. A contagio cludendo te defendere potes; a miasmate nunq nisi do loco discesseris. Aliasma Venenorum effectum DoXae praebet; contagio autem quasi generandi .substrata est, qua nititur stupenda eo anultiplicatio, quum uniuscujusque contagii vii veluti genitali certa morbi species ex constanti l

evolvatur et propagetuT. Quam ob causam non sine injuria contagium plantarum animaliumve seminibus comparatum

quod re vera in his duobus magna invenitur situdo: ut enim semina aptis concipiantur locis Cesse QSt, priusquam suam singula determina speciem evolvuntur, ita contagia ad morbos proandos aptis indigent corporibus; ut in illis securtionem sequuntur germinatio et spatium, quo ptae prodeuntes in dies majora incrementa capiunt florent, Priusquam nova gignunt somina: ita et Jus eX contagio in insecto corpore extirtus sta

) Vid. Gaubii instit. l. c. p. 25

13쪽

illis haud dissimilia, insectionis, ita crementi et ii ansgredi solet, Priusquam contagium istud: Oi e potest. alia autem Non in Omnibus et singulis corpori oclivitas ad unum alterumve inveniatur coni, necessario CX hoc Sequitur, nullum conta-rsse absolutum, id est tale, quod unumquemque talibUt ratione inficiat. Variola vaccina et sy- morbi procul dubio contagiosi, satis confir-lm Doriam Veritatem: nam non quisque, cui Va vaccinae insertae sunt, hoc morbo corripitur, iiis, qui insectioni syphiliticae corpus suui' iit, ob hanc causam jam sit venereus. ') Quodi omnes et stragulos morbos contagiosos quadrati rem pestilentialem , typhum, scarlatinam etc. Pimaria in suam originem debent contagia tuli-- orbis, qui sub quibusdam conditionibus, in sun ito ad morbum praedispositionis infaustae indiis aut universalis, specialium aut universalium im incitantium causurum occasionalium potea rogignimtur. Videmus saltem, et eos morbos, aiuscujusque proprio vitio et errore nati singu-:ntum homines invadant, sp ora di cos sic di- ut scabiem' )b tineam capiti8 ), hydropho -

geri N. I. IV. Biestati. 1825. P. 16.

Uichmalin, Atiliologio der Rratae. Hannovcr. 179 I. I. P. Frank, Epitonio de curandis hominum morbis. Lib. IV. p. I 87.

14쪽

bium ) etc., jam hodie sine contagio enasei et ii meti contagiosos fieri posse; nec non pandem imi sic dictos, qui ex communi causa multos homines Egrediantur: sive sint climate, natura loci, Viviratione etc. moti, et has ob causas singulari regi addicti, vernaculi, plus minus perpetui, sic dicti demici, ut lepra orientalis , febris flava Aricanorum etc., Sive Naturam morborum epidem xum των ἐπιχωριων) habeant, qui, cum ex Cumiquidem, sed inconsueta, causa profluant non nisi tempus sese eXserunt '' ), eX. g. typhus, Vari Scarlatina etc. a Perperam igitur morbis contagi

opponuntur epidemici 'l' , cum ex illorum praeci sit indole, ut facillime sub infaustis conditioni contagium evolvant; imo historia medicinae dc

plurimos nostrorum morborum contagiosorum ex

bis epidemicis originem duxisse: memineris, quae syphilidis et variolae

15쪽

uid Z quod ad excitanda et provocanda Conla-aecipue etiam illae causae aptae inveniuntur, morbos epidemicos elicere possunt, nominatimri perdita nutasimenta, sterilitas annonae, bella,miasmata, et quae sunt cetera; maxime autem luoad originem adhuc ignotae potentiae noci-luae quibusdam temporibus peculiarem procli- ad certum quendam in omnes morbos plus te influentem characterem morbosum, aut ad

.l quendam morbum gignunt, et quarum esse .onstitutionem epidemicam appellamus, sine qua imo aperte contagiosi, ut ex. g. labris pest is, quae, uti operientia docet, certis tantum ibus saevit, se non undique divulgare Possunt,andique divulgati morbi etiam undique divulusis praedisponentibus indigent.

odsi autem has potentias a regulari anni tem- ac tempestatis Vicissitudine dependere vide-rssectum earum nominamus constitutionem ala

ut opponatur constitutioni stationariae, quae adens ab anni temporibus et conditionibus clii saepe integros annos obserVatur. cum hamin constitutionum stationariarum cautere, effectuum quo tantopere discrepantium ra- reddere aggredimur, mOX aerem atritosPhae- mox tellurem originis causam accusantes, fru-

ne hypotheticis demonstrationibus aenigma sol-onamur; et dum de investigatione harum re- sperantes cosmicas ut sideroas pytentias in usum

16쪽

d imonstrationis nostrae Vocamus, hac in re a qu penitus haerere profitemur. )Haud tamen omittendum est, quod doctus Nisthi lobservavit luculenterque ostendit ''), omnes an pestilentes multis rebus, quae in natura accidet, hanimosque plus minusve terrebant, insignes fuiss Cum igitur exemplis ab inperientia Suintis, tagium in morbis sporadicis et endemicis et epmicis evolvi posse, demonstrasse Videamur; qutur, qua, in classe horum morborum Ponenda cholera Asiatica, de qua hic sermo est. Choleram antiquissimis temporibus in India Cum Vagatum esse constat: in opere sanscritico

so-Neidan) ejusdem jam fit mentio. ) Item Desguigenes b, Bontius '' , Dellon' ' , Tnaut ), acta, quae scripta a collegio sanitatis drastensi habemus, et multi alii de hoc m

17쪽

morant, qui eX his, quae illi a terruit, humi

inferiores regiones, fi libris alveus Ganges de devastabat, saepius autem majore incremento et divulgabatur. Quod igitur quantumve eXonibus ab illis, qui choleram in India obser institutis proficiscitur, ista ibi, sero omnibus rit abus, climate , tropico, Vicissitudine anni tem natura soli etc.r progignebatur; et cum igi- .ciae, quae ei faverent, durarent et Ioco quasi .rent, digna sane videtur, quae nomino nisi biendemici insigniatur. At, ut supra janarius, haud raro fines patrii soli transiit: et siti t. ropagatio erardi Indiain undique divulgatis, atuetis, et transeuntibus, cauti5 . adjuta esset, No morbi epidemici insignienda esset cholera, quod morbo nostro, qui anno MDCCCXVII ab Ies , Drosectus est , vindicare in animo est. it, virorum peritissimorum ad exemplar ), no- iri epidemicorum morborum satis munire Videa decursum epidemiae universalerii decursui morbi j dui speciali sac, ne morbus morte finiatur icorem identem imaginem, naturam, et sormam ipsiusta ratem exhibere arbitramur. Ut enim morbum dui certi quidam prodromi antecedunt, et sta incrementi stadia acines et decrementi sequun-

18쪽

ltur, ita et omnem epidemiam eadem stadia per rere videbimus: dum enim in individuis primo thi Poro aegrotis, certis quibusdam symptomatibus adi deficientibus, morbi imago plus minusve indistini videtur, deinde simul cum epidemiae acritate ei' singulis individuis morbus augetur; nec non imago distinctissime apparet, ut cum extensione in populo grassantis idem in singulis individui maXimus, et cum decremento aegritudinis univertis rursus etiam intentio morbi tu singulis indiviminor sisti tandemque submergatur. Haud mimomenti est, quam quantamque vim epidemisti

morbos intercurrentes exerceant O : minor est intio eorum, maXimus tempore acmes, et decrescit

sus sinem ipsorum. Sic in sobri intermittente demica typus intermittens et in aliis morbis dehenditur ''); sub imperio febrium hiliosarum et stricarum etiam in aliis morbis biliosa et gast observabantur symptomota ); in miliaria epimica pneumonitides non sputis, sed miliaria dijcabantur.

19쪽

odsi nunc oculos reserimus in constitutionemum stationariam, quae proximis annis domi , cuique, Nisi a studio artis medicae alieno, io occurrit, inde ab anno h. saeculi vicesimo quo in nostris regionibus constitutio stationa- .ammatoria desinebat ), ac sensim sensimque sitiationem gastrico - nervosam migrabat, et se uir intermittentibus saepe saepiusque OccurΓenti complicationibus gastricis in plurimis morbis ritibus, quibus morbi inlexcurrentes, cum in-

., tum morbilli, utebantur, campum deniquo fuisse, ubi per tempus nuperrime praeterlap- laolera foede efflorescere potuisset; et ad se 'ri, cardialgias, colicas, alvi profluvia, sebres itentes cholericas et choleram sporadicam, qui

nos ipso tempore, maXime autem proXime prae Imnis, frequenter occurrebant, istius epidemiae, hic sermo est, prodromos suisse, delati vide- In quibusdam locis choleram Asiaticam tam Jholera nostras est praegressa, ut difficillimaue morbi diagnosis redderetur ); quum rero ullum symptoma cholerae Asiaticae exstet, lioquin in graviori cholera nostrato non Oboel tur, iterumque in cholera Asiatica non inter-

ladius i. c. No. I. P. 8.

20쪽

dum d sideraretuP , CX quo innotescit magnam tui lutrumque morbum nocessitudinem intercedere. ). Cum equidem cholerae identitatem cum stibi iti termittente, ut permulti artis periti fecerunt ), praesumserim, tamen duo illi morbi certio quuti

necessario nexu causarum teneri Videntur: non sine quod utrique morbo et constitutio stationaria gagri se co- nervosa et eaedem causae occasionales favebat

et febrem intermittentem haud raro symptomata Ierica comitabantur; sed quod febrem intermitte et choleram undique sese invicem sequutas esse, eli utramque facili negotio in typhum abiisse experiebtia docet. Nec non influengam aliqua causarum ne miridine cum sebri intermittente et cholera conjun esse eX Peritissimorum virorum observationibus in-cet. Sic tempore influengae in Europa, ab anno faciat

praeteriti LXXXImo usque ad annum LXXXIII , in India dominabatur cholera.