Vasculorum, in intestinorum tenuium tunicis, subtilioris anatomes opera detegendorum, descriptio ...

21쪽

INTESTINORUM TENUIUM. II

nternis occultis, externae affectiones docent, Uti Variolatruin vesiculae, similiaque exanthemata , ratio hunc processum fatis facile admittit, eumque sequens observatio videtur satis probare. Anno 1788. Tertio februarii Vocabar ad hominem ruri in pago de Moor cree Tiendeweg dicto habitantem, natum annos Viginti & unum, qui sanissimus semper Vixerat &erat temperamenti sanguinei ac Procerae staturae; in Ueniebam hunc hominem debilissimum & maxime emaceratum , narrabat, se per quatuordecim dies Vehementissimos colicos dolores fuisse passum, cum Vomitu materiae foetentis acris mucosae interdum sanguine tinctae dum haeC nar bat, subinde alta voce prae vehementia doloris

de historia morbi intelligere possem, dolores excipiebant anxietates summae, moX iterum UOmitUS Oriebantur, sed inanes: tandem accessit chirurgus pagi vicini Moori recht, qui ejus morbi curam per illud temporis spatium

gesserat. Hicce mihi narraVit, aegrum ante quatuordecim dies ex frigore concepto Colica flatulenta correptum fuisse, Contra qUam carminantia, purgantia, Vomitoria enemata aliaque id genus remediorum adhibuerat, seu sibi maxime mirum videri, quod a nullo horum remediorum aliquod leVamen esset eXpertus; Contra, quamVis per emetica mamteriem mucosiam multam striis sanguineis tinctam ejecisset , quamVis praeter foeces, similis quoque per alvum emissa subinde fuisset materies; omnia symptomata aligebantur quotidie, praecipue autem tormina ventris & febris. Pulsus erant centum & quinquaginta quatuor in minuto, debiles quidem, sed duri: lingua arida, in margi

22쪽

ne ruberrima , in dorso vero flava crusta obducta, ain petitus nullus, sitis maxima. Abdomen eXaminans, quod ineptUS ille chirurgus plane necleXerat, obstupui h I US tensium tUmorem aequatum , pror Us Ut in pro 'ecta hydrope ascite, aut scinama Pyrnpam-tide , dolebat ita, ut nullam digitorum pressionem pollet ferre ,color erat naturalis, sed calor solito longe major: methodo ordinaria inquirebam, an fluctuans quaedam adesset materies , de cujus praesentia faCillime & citissime certus eram, ContrJ Voluntate ni aegrotantis in examinando Ulterius Omnem Ventris ambitum, eumque manu contrectando Perge' bam, nullum Vero affecti cujusdam visceris majoris indicium apparuit, quin imo in regione hepatis & lienis me

n ans minane semper fuisset fanUS, DUM Pluries Ventris dolore suisset correptus, num Pedes at quando fuissent oe- demate tumidi, num sanguinem antea qUoque Vomtu eiecisset affirmavit denuo, se ante hunc morbum sempersianum vixisse , sed ante septennium de navi in flumen omni per triduum tantum levi dolore in abdomine correptum fuisse, sorte a terrore, sorte a lapsu Prono cor Dore is Vero dolor nunquam postea redierat. Dubius maxime fui, cujusnam indolis esset fluctuans illa materieS, metuebam vero ex symptomatibus & ex ,huod mihi de indole rejectar per Vomitum S al, Uni ma

m reti ctant, ne eisset maligna .

conditione prognostin formare nec ratio neque fama tua

Ie rium tamen duxi exitum praebere silet lant i

mri illuduue Quantocius tentandum Este Inclica a .

Aeger' promittebat se sequenti die inibi re Versiuro ora

23쪽

obtemperaturum , interea praescripsi mixturam cardia. Cam , cum guttulis aliquot antispasmodicis, ut vires quodammodo erigerentur, & irregulares motus fibrarum muscularium intestinorulia compescerentur abdomen fovendum jussi pannis lacte ebutyrato, cui pro quarta parte acetum erat admixtum, madidis, iisque tepide

Stato tempore rediens scopo puncturam abdominis inristituendi, adeo debilem aegrotum inveni, adeo Validis animi affectibus motum, ut nollet permittere operationem, parentes etenim , quos de dubio & forte letali operatio

sisna agebatur scena, qua non minUS , quam summo, in quo aeger Versiabatur , mortis periculo, ipse commotus, non admodum Urgebam, Ut operatio statim institueretur :praeter abdomem, quod magis tumebat, Omnia inveniebam, uti pridie , Utebatur mixtura cardiaca Cum ext Cort. perUV, & guttulis antispasmodicis. Sexto vero februarii nuncius ad me Venit parens, rogans nomine aegrotantis filii, ut ipso hoc die ad eum venirem , operationis instituendae causa, dummodo Ulla spes esset , Vitam hac ratione per biduum protrahendi, aut aliquod levamen adserendi, tormina enim VentriS,anXietates & vomendi conatus erant continui, & tanti, ut aeger sibi videretur inde sortior. Accessi, abdomen ' inveni tumidissimum, Cum Urente Calore pulsum celerrimum, faciem purpuream, linguam aridiluinam , ipsumque aegrum anXietatibus adeo percullum, ut mortem eX operatione maturiorem speraret.

MOX Operationem instimi in latere dextro, inter Um-

24쪽

us fundum cavitatis inigere

buς omnibus non multumboni augi abar spm i non omnem illam materiatu acremiselle ex a lata ,

25쪽

1NTEsTINORUM TENUIUM. ar

midum, febris valida, sumina debilitas; aegro in sella locato

aperui Cannulam, ex qua effluebant duae librae immissi aquae hordei commiXtae cum materia pUrulenta, CUjuS Odor jam minus ingratus erat, immisi denuo duas libras similis decocti, &laliam Cannulam non ultra pollicem longam; paulo magis constrictro ligatura abdomine, aegrum smpinum in lectum posui & Cannularia hanc apertam reliqui; eadem de coetio cori: per: praescribebatur & clysma demulcens

9. Februarii rediens inveni omnia per effluxam materiem madida, abdomen multo minus tumidum, Omnia symptomata , doloreS, anxietates Vomitus cessa erant, bis post applicatum clysma alvus fuerar sol cita , febris minor, odor

coetum, quod modica Copia grate ingesserat; praescripsi

idem decoctum, quod bene assumsit. 12. Februarii cessabat jam fluere ex cannula materies, venter planus, Omnia jam faustum magis , qllam ante praevideram , exitum promittebant; interea multum puris boni emiaxerat, febris minus acuta, alvus naturalis. Immisi tui undam, quam quotidie eXtrahendam Chirurgo jussi, iisdem remediis utebatur & diaeta lactea. Quotidie paucae guttulae boni puris eX Vulneret fluebant, USQUe ad 17. hebruarii cum omnia in dies magis fausta apparebant. u.I. jam clausum fuit vulnusculum & 2. Martii jam pedibuS ad me Venit, gratus mercedem pro reddita sanitate1olvendi scopo. Jam Vero quaenana fuit hujus effuste purulentae materiae

causa Τ nonne videtur eX violentia symptomatum Vera in-llammatio intestinorum locum habuisse, Coctaque materies purulenta ex supersicie intestinorum transud- alle Particularis enim abcessus neque abdomen tam m

26쪽

Θ DE VASCULI s

quabiliter distendisset, neque tam faustum praebuisset exitum' & quamvis non apodietice demonstratum sit, in hoc casum rem ita constitutam fuisse, attamen nil mihi magis probabile de hoc malo statui posse Videtur, praecipue qUUm, ex supra memoratis observationibus mihi stepe patuit, post inflammationem intestinorum similis materiae collectionem in abdominis cavo adfuisse , abSque particulari suppuratione, quae & hic fuisset inventa, nisi feliciter evacuata fuisset major ejus copia, & residua apte diluta, nonne in hoc morbo tales injectiones ideo Lepius Commendandae videntur 2 patuit enim inflammationis gradum majorem in vasis per tunicam muscularem & eXtimam distributis sese monstrasses, quam in intima V1ll Ola; laXIor

tinorum facilius concedit, in quo loco non tantum potes: nocere, quum diluatur & inVOlVatur continuo as. fluentibus aliis blandioribus liquoribus & p rea eum cuetur subinde forma diarrhaeae purulentae. Neque dissicile est intellectu , quomodo similis materies contenta in abdominis cavo & per alVUm & Per Vomitum reJici Potuerit, cum lim ParteS cetero Um directa IIa paril

sed ex veri legibus consideret, facile intellige , sorum intestinatium non uno modo terminari; ImO.. minimum quatuor modi lare apparent, qUὶbUS e X uarteriarum mesentericarum ultimi ramuli, 1Imulac IcI

stantiam accedant, mutatur horum Vastrum sitis, mirum sita erant inter laminas peritonaeὶ , NX qui , P ducitur extima intesimorum tumea si rigo eodes

27쪽

1NTESTINORUM TENUIUM. Ia

rent, deberent quoque majores intestinorum arteriae mox sub tunica eXtima inveniri & contineri inter hanc & muscularem hic vero loci non adsint, nisi minimi ramusculi; perforantes itaque a parte mesenterii sitam muscularem tunicam majores rami distribuuntur per subjacentem nerVeΟ - VaScularem, in QVa. 1. Multas secum it Vicem arteriolaS Communicantes Cernere licet, neque enim tantummodo minores rami talesinosculationes cum vicinis habent, Verum etiam majoreS, quum enim a mesenterio recedant amplectuntur intestini totum ambitum, & in mesenterio Opposita parte ite

rum Coeunt.

2. In hac ipsa tunica nonnullos ramulos minores in

rationem cum arteriis habent & eodem modo redeunt ad mesenterium, qUO arteriae ab hoc recesserint ca Non vero in hac tunica , quamVis per excellentiam vasculosa dicta sit, suum iter ab lVUnt arteriae, Verum. a. Ex minoribus in hac priesentibus ramis, alii ramuli proficiscuntur & in latera a quaque parte recedunt, nonnulli versus interiora, alii Venus exteriora tendentes; ad- villosiam proficisci arteriolas, ad oculum demonstrat artificiosa impletio, qua haec egregie rubet: curiosia Vero ejusdem contemplatio diversos arteriarum terminos etiam in hac tunica demonstrat; si etenim bona lente armatis oculis villos intueamur, coeuntes arteriolae rubrae cum VeniS Coeruleo colore impletis ad oculum patent F);

28쪽

αι DT VASCULIS

a Patet alius in Vasa minoris generis, decolorem licluorem subtilissimum vehentia a) ; qualia vascula ubivis serosia appellare plurimis lubet , vergiversandima is Quam Veritatem quaerendi studio ductis; quamvis enim succi illi Corporis humani decolores , dum extra corPus Vivum a nobis examinentur formam seri exhibeant, nonne ideo quamdiu in corpore VIVO in Vasis suis moveantur, ae vivunt, a sero diUersam Indo iam haberent 8 imo in diversiis partibus omnIIo alIam τan ipse sanguis ruber in omnibus partibus CorporiS IdClest Nonne in hoc ipso aliorum humorum sonte Plisse, jam cognitae fiunt diversitates, pro Vasculorum, Fae eUm continent diversitate, diametro, distributionis ratione, dira L eoede indole substantiae Parii , Q Prosit Crunt racii ne nutritio 'diversiarum partium c de qua id tantumori0h eam fieri per subtiliora vaseula ex sianguiferis ' nocet non simplex serum esse , quod is δῖ' toriis fan i feris ad minora vascula dimittitur Τ nonnes' retiones diversiorum liquorum nostri corporIS confir-

29쪽

1NTESTINORUM TENUIUM. et s

pertinent, Vel proprie ad muscularem & cellulosam illam,

quae hanc & extimam connectit; eXtima enim adeo tenuis, adeo pellucida est, ut per totum fere tractum intestinatis tubi vix vascula propria monstret, & potius videatur fungi vice integumenti , quo vascula in cellulosa subjecta sustineantur, praecipue hoc in brutis ita costitutum est, in quorum intestinis post felicissimam omnium vasculorum, per ceteras tunicas discurrentium, impletionem, extima nulla vascula in se exhibuit, in humana Vero pauca subtilissima apparent, in hac vero cellulosa longe alio modo terminantur arteriolarum sanguiferarum fines , quam in villosia; postquam nimirum fibris muscularibus

ProspeXerint, arteriolm sangUiserae arbUSculorum ratione distribuuntur per hanc cellulosiam & Prouti decrescunt Volumine, aligentur numero, tandem Ue abeunt in tantae exilitatis Vascula, quae non sianguinem, sed liquorem decolorem Vehunt, nonnulla autem horUm per poros tunicae extimae in ipsa superficie eXtima intestini terminantur, uti docet ros ille lymphaticuS, qui forma Vaporis adsicendit, simul ac aperto vivi animalis abdomine liber aeris elastici accessus concedatur; sed demonstrat hoc etiam eXperimentum Cl. KAU BOERHAAVEN, QUO, immissa per arteriam intestinatem aqua tepida, maXima quidem ejus copia esiluit in cavitatem intestini, hac Vero repleta & ab utraque parte ligata , tandem eodem madida sit exterior intestini superficies; unde patet per laXa magis intimae tunicae vasa facilius sundi humores adductos , sed tamen Viam quoque patere ad eXtimam supersiciem; docet hoc quoque status abdominis morbosUS , quo impedita absorbentium venarum actione, ingenS CO-pia hujus liquoris saepe in abdominis cavo collecta appa- D . ret;

30쪽

ret hic liquor sie prieter naturam collectus, si examdinetur & nondum indaXerit Putredinem , ain aliam agrimoniam , sero sanguinis omni dote similis Videtur, adeo-Que vasta, qui s funditur , serosa appellare lubet platanus ;dubitamus autem, nonne in statu fano aliam monstraret: dolam nonne quamdiu illa vasta nondum praeter natiram relaxata sint, sesudant serum, & subtiliorem sero transmittant liquorem, uti enim videmus vasa ferosia sia: inde cruorem ducere imo fundere, quem nulla exissent Causia prieternaturali, secludunt , sic putamus Vailla exbalantia dicta secludere serum si fana sint &tantummodo eX sero abeuntes subtritores liquores co'' Id autem per experimenta non potest demonstrari, mora licet enim humores illos puros ex fano corpore &hntata 2 tanta copia habere , Ut eXPerimenta CUm HS m re possimus, et si illos habere liceret , PUtamUS,

cmi plussio eX illis experimentis fieri possit ad

res, in ventriculis cerein V. G - , qH in