장음표시 사용
1쪽
2쪽
IN FUNERE URBANI VII. P. O. M.
Ad Sacrum Co llegium Cardinalium.
I quando ali s in funere Pontificis Optimi Maximi, aut Regis, aut
Principis cuiusquam vel recentibus, vel antiquioribus saeculis Orbis terrarum ingemuit; si quando pia humano generi ,& iusta & oblata causa lugendi; hoc prosecto, Patres Amplissimi lepus illud est cum ad cladem iacturamq; suam deporandam, nulli gemitus,nulli eiulatus, nulla tristissimi angumenta squalioris fatis elle debeant Populo Christiano. Quidquid enim vel
excitare pietatem , vel dololem exasperare, vel elicere lacrymas, vel terrorem incutere, vel solatium adimere potest ea omnia in acerbum hunc, tam celerem tamq; intempestivum URBANI Septimi a vobis electi Pontificis occasum, quasi impressone facta concurrerunt; atq; ita concurrerunt, ut nec pietati pudor,nec dolori modus, nec lacrymis leperamentum,nec terrori spes,nec solatio via aliqua relicta videatur. Ecquis adeo ferreus,aut saxeus,adeoque omni exuistus humanitate,qui tam atroci tamq; infesto casu,tam tristi,& insperato optimi Principis discestu,non totis visceribus comoueaturὸ Cuius non immenso qu da,&insanabili dolore pectus ardeat qui videat spem tantaChristiani nominis, in quanta a multis sqculis Chrassiana Respublicano suerat excitata, quali turbine venti difflata in nihilum euanuisseλQue uberes deficiant lacrymς, voluentem animo, quam comi mansueto, misericordi,indulgete,munifico, pio deniq; Principe,imo parente orbi simus p Cum verb in ea mentem cogitatione defigimus, quid sit st tam repente Pater misericordiaru Deus illum nobis vix ostenissum eripere voluerit, ta repente inqua, ut neq; Pontificali solio ultra primu ad hic vaticana te pia dei censum invehi potuerit, neq; tergemino diadematec ronari, neq; penetralibus Palati j pedem efferre, neq: in conspeetu se expectanistis,& desiderantis Populi dare oculosq; eius amore perditae ciuitatis implere; qui fieri potest, ut timor tremor non veniat illico super nosΘ ut non tenebrς con tegat corda nostra, Deumq; ultionu expauescamus, ne forte iratus nobis iupter scelera nostra, rati boni auferre nobis volue iit, ne no tanta virtute, ac probitate merui Heu miseri simu pQuod si aliqua in obitu caeteroru Principiti co solatio reperiri sole illa certe est,qus ex reru ab ipsis egregie in Principatu gellaru comemoratione percipitur,quae tamen & nobis infelicissi in eadempta est. Co memoratio enim virtutum Principis tunc leuat dolore cum eis, si non perdissi, at modico salte spatio temporis sui licuit. At eas percensete virtutes,quarum fructus sperare maximos, percipere nullu morte intercedente licuerit, id vero&desideriti augeat,&luctum incendat necesse eli. Quae igitur P. A. hodierno die partes mihi reluctae sunt Θcerte non ta laudationis quam pietatis, non tam
eloquentiae quam querelae, no la ingenij quam doloris. Nam quid ego ad eum A a apud vos
3쪽
apud do si aud andu longa oratione compare, cuius qin solis Iuce clatior per spectior l: vobis virtusdem p ex itit,ideo illu Pontificatu maximo dignissima iudicauistisΘQuid enim in hoc hole fuit, quod ad supremi apice Sacerdotis ol, tinendii, non ei deberet iitreoptimo suffragariῖOmitto genus S patriam quae non fecimus ipsi. Sic enim diuinis literis edocti sumus, nos esse omnes unu in Chrsito.& si stigium Christiant nobilitatis esse inter filios Dei recenseri. Sed tamen ut nouitas&ob: curitas sanguinis inscingit animos, ita habet aliquid moementi ad res magnas aggrediendas polle meminille maiorum eorum q. ex eptis
quali stimulis quibusda ad amplitudine incitari. Quales prosecto stimulos &avi ataviq; quorum oria viget apud Genueses celebris,ac peruetusta,& h Romana patria, eius paterniq; natalis conseia VRBA NO addere potuerunt. Vertim non haec tanti iunt aestimanda ut propterea aedificare oporteat Sion in sanguinibas, Sc nauiculae Piscatoris quaerere ex una pomis, quam ex altera gente Rectore,cum vi ipse Petrus tellatur,In omni gente, qui facit iustii iam acce. plus sit Deo. Educatio certὸ tenetae aetatis, in qua tanquam in flore suturae virtutis fruges apparere solent, qualis cuiq; coligeri t. quis no diligentius an una l.
uertendum putetΘEductum aut URBANUM institutumq; a puero liberali L sim8lciebatis;cuius adolescentia duorum auunculo ru, insignium Cardinalium Iacobacij,& Veralli custodia septa directum verae laudis iter ingrella,nullum vel minimae vestigium labis impressit; cuius in latinis , Spolitio tibus literis fuit magistra Roma, iuris legumque scientiam in qua excelluit, Perusia inseris
mauit, Patauiu auxit, Bononia perfecit & decorauit. Iam, posteaquam e tot
nobilium Academiarum spatijs magnus hic Vir in puluerem Solemq; pr cessit, ii acta eius, laboresq; pro A postolica Sede . & Christiana religione s scepti considerentur, quis de eo dubitet dicere, quod de saneto Pontifice Cornelio, gloriosus Martyr Cyprianus a stirmat Non isse ad spiscopatum subito pervemit , sed per omnia Ecclesianica oscia promotus, ct in diuinis administrationibus Dum saepe promeritus, ad Sacerdotij sublime fustigium eunctis religionis
gradibus ascendit. Quid enim v cI laboris, vel muneris, vel dignitatis, vel pol statiς, vel procurationis habet Ecclesia Dei, quod hic non obierit,non cofeceriirauet ora Christiani orbis ta deserta, qua non peragrauerit λ Quae ta exteranario ad qua non adierit ρ Quis Rex, quis Princeps, aut ta longe terraru di iasitus,aut tanto pollens imperio,quo cum no negocia magna tractaverit λ Nailla partim antiqua nimis, partim minora praetereo, floruille eu inter Ad uocatos Romanς Curi ,qui fuit illi primus in fori luce egressis prςcipua existimatione & gloria;alle diu in Ordine Patrii, quibus caulas ad Principe referendi
potestas permista est, collegarii nemini iuris intclligetia, sedulitate,fide et quentia cocelsisse; prosccutu trans Alpes Hieronymu Veraltu Cardinalem Legatu in Gallia .cum oblignandis libellis praepositus esset, exercu ille id munus perite, dilige ier, officiose, incorrupte,& sine minima auaritiae suspicione. Fani Fortunae gubernationi ad motu, ius summa aequitate & iustitia dixisse;
Archie patu Roi Ianensi ornatu comissum sibi grege pauisse do et rina,& exe-plo; Perusiet administratione suscepta.& turbulentiis imo post Pauli Quarti
excessum in terregno deprehen litin ciuitate illa maxima in pace & traquillitate cotinui lia; millum ad vetere ciuand inter Si oletinos, finitimosq; con-
4쪽
trouersam diiudicandam, tantum prudentia valuisse, ut de eos contra quos statuerat aequos, placatosq; dimitteret,& a Spoletinis municipibus honoris ergo civi tate donaretur. Haec Sc complura,quae lingula multis maximo ornamento hine possent, in URBANO facile praeteruolare patiamur, atq; ad ea,quae ampliora di quasi maioribus theatris proposita sunt,ueniamus. Versantur enim ante oculos Tridentini saltus, atq; colles, ex ultimus undiq; terrarum sinibus Christianorum Antistitum frequentia conventuq; celebrati, in quibus huius praestantissimi tunc tyis Archiepiscopi adeo ad. mirabilis religio,& sapientia refulsit, ut ceu luminare quod da maius interminora sidera explendescere,& radiare videretur. Neque enim, ut magna
pars, velut priuatus Eps in magno illo Cocilio sedit, sed singularibus a Pio Quarto sapientissimo Potifice datis literis moniti sunt Patres, nihil non eo cosulto,& approbante ac suade te, decernere. Quod etsi ei cu nonnullis alijs doctissimis Viris,& praecellentibus Ecclesiaru Pastoribus fuit coe; illud tame in ligne & proprium,s, Congressui secundu eum,que Legati Cardinales habebant olum maximo, atq; grauissimo praefuit, apud q; ipse in dissicillimae,& obscurissimae de causa fidei,& morum disciplina controuersiae discutiebant. Adsunt in hoc amplissimo Senatu, qui haec non audierunt modo, sed etiam viderunt, quiq; et i a restari possunt ex huius Viri doctrina,cosilio, pietate, vigilantia quantum utilitatis sancta illa Synodus reportarit. Praeter haec aut, quam graues illae res sunt, qu in illustres, quam uti. les,& cu publica salute coiianctae . quas octo ferme annoru spatio apud Regem Catholicu in Hispania Apostolicae Sedis Inter nuncius resides, suscepit, tractauit, c6 fecit: Quid enim grauius agi potuit,si quod in causa Toletana actu e st, qua multis magnisq; dis scultatibus irretita it a solerter explicauit, ut & Regi ius seu Potifice annuete reditere rur,& Potificis auctoritas,q, Rex maxime cupiebat, sarta de luiolata seruaretur Quid ei potuit accidere illustrius, quam ut Regis olum saeculor uomni'. memoriae Principis Principe filiam. in spe magni alicuius Imperii genita, solent appara. tu sacro sonti admota, tota Hispania faustis votibus votisq; acclamante, ipse sua manu perfunderet atq; lustraretὶ Qua quidem ex actio nec uafs-nitos inter ipsum S Rege, ro carnis,lcd spiritus Christiano ritu redund aret, latus Regis amor extitit, vel tantum virtuti hois deferebat, ut testare cse illii, non ut publicum interni: i tu , scd ut priuata persona Compatre in agnoscere atq; compices i. la vero, in quo communis Christianae Rei p. sa. Ius agebat, non ne lacrum illud indus trium Europae Principu aduersus Orientis Tyrannu inexplcbili rabie ac furore ceruicibus nostris imminente in huius in Hispania diligentia pertractauit, prudentia vinxit, fides atq; auctoritas con stabiliuit Magnia videtis P. A. captim ad excurrendum, sed re pririna habenas,& parebo tempori. Vos euentum illius foederis, clas lem
Christiana olum quotquot maiores nostri instruxerint ornatissima, Duces militesq; Oium sortissimos,praeliu nauale olum in aximu m, victoriamotum felicissimam, triumphos cia antiquitate coserendos, contusas ab illo tepore vires repressamq; immanissini hostis audacia, gloria, qui c. e, lecti-ritatu christiano generi Parcam in multos annos, uicnte & cogitatione
5쪽
,ercu reste; facile iudieabitis. lixe eum Ma auspicatissimo illo scedere eon.
secuti simus, ei qui foedus ipsum traictauerit, atq; confecerit, accepta merito referri debere . Atq; haec toto Pij Qfnti piissimi Pastoris Potificatu
Iabente aeta sunt, quo tandem in caelum recepto,Gregorius vir optimus atq; sanctissimus est subrogatus. Huius Pontificis voce post aliquod te m. pus, magnis rebus gestis ex Hil pania, non sine incredibili sui desiderio Regi relicto Inter nuncius reuocatur. Caeterii quid est cum quies ei ia tandem aliqua Z relaxatio a laboribus deberi videretur, non ita multo post ad Clarissima Venetorum Republicam iter ii Nuncius, & redintegrandi siqua rone fieri posset facti foederis cociliator,& sequester mittitur Θ Cert Equia cu res illa ex omni parte dissicilis appareret, si qua esset conficiendidi obtinendi ratio, dubitari non poterat, quin esset in cius sapientia, ac virtute polita, qui eande concordia felicissimis auspiciis in Hii pania transegisset. Quid est,st cum propter grassante pestilentia Venet ijs discedere,&vt Euangelicis verbis utar, cogerci ex una Ciuitate fugere in alia, Bononia ut diuerteret Pontifice amatissime monitus est, ac paulo post iussus eiusdem suscipere subernacula ciuitatis Nepe ut diis res Gregorio carissim et mutuo se beneficio coseruarent, Patria nimirum sua atq; hic vir optimus, hic a coeli contagione hospitio Bononiae, Bononia a contagione scelerum virtute subernantis. Quid est v, Magistratu illo absoluto, magnis itineribus in Germania ad C sarem, S Principes imperii contendere iubetur,ut inter prouincias Belgicas, Regemq; Catholicum pacis iciat conditiones Quia videlicet homo pacis, immo Angelus pacis semper cognitus fuerat,& ea animi magnitudine praeditus, quq poslat ubiq; terrarum strenue Pontificiam tueri auctoritatem Quid est denique,q, gelida ex illa plaga biennio post mitiori huic caelo redditus, inter Conliliarios sacrae Inquisitionis abieribit nisi quia is erat qui sanctissimo illi Tribunali, iudicio, religione, scientia, integritate, experientia plurimu prodeste posset O Viru magnis Ecclesiae negocijς exercitum. O ministrum pro Repus. indefessum. O Dei
seruum probatum per o a. Erat, erat iam tempus, ut tantis pro Apostolica Sede exunt latis laboribus,tot emensis itineribus, tot aditis periculis, tot
vigil ijs toleratis, tot reb' praeclare di salutariter gestis, ta probatae deniq;& speetatae virtuti gratia referretur. Et quanqua nec Piis duobus, nec Paulo ante eo, Quarto voluntas desuerat talem Viria in hoc suminum orbis terre Consiliu cooptandi, quorum cogitata mors euertit, videtur tamen ea gloria diuinitus fu i si e reseruata Gregorio;Gregorio,cuius in tanto honore tribuendo cunctationem, iudicium, delectum pauci ad aequarunt, nullus certὰ Pontifex stiperauit. Quanto igitur colensu senatus,quanto huius urbis gaudio, quata approbatione Orbis terrarii Cardinalis renunciatus est Cuius dignitatis ornamento, adiunxit idem Gregorius paulo post ho. nestissimam Legationem Boenoniensem, ut hic quoq; titulus honoris criteras tanti viri laudes cumularet. De Sixto vero altissimae mentis Principe, quid dica 'quanti hunc aestimauit quam dilexit Z qua tu eius sentecijs, &consiliis .di virtuti detulit 3 Que cum quo altius prouehere pol set ocu sibi relicium non videret,crediderim si moriens ad ea qui secuta sunt comitia
6쪽
suffragium suu transmittere potuisset, illi suis e Iubentissimὸ suffragatura
que vos elegistis. Hic iam P. A. haeret,horretq; animus, labat ingeni in suis defecta viribus languescit oratio. Deducti enim ad eas res sumus, que sine lacrymis.& sine intimo quodam sensu doloris tractari no possunt. O spes inanes.& cogitationes fallaces nostras. Dederatis nobis Pontifice,quo meliore no modo sperare, sed ne optare quid c poteramus. At hic duodecimuintra die proh dolor celeri morte absumptus,nos velut oves fine pastore palantes reliquit. Quas ille ta breui tempore ingentis gloriae fulgurationes emisit 3 Quas significationes dedit optimet de Pontificatu administrando volutatisὸ Quanta in spem hanc Vrbem,cuncta Italiam,nationes ous erexeratὶ An ille assumpsit sibi honorem,& non accelsit vocatus a Deo tanquam Aaron λ An tam sublinii fastigio es aliis holeni esse se oblitus est ὶ Quantuin lumina potestate rerum olum retinuit modum p Qua modestia fatalia
instituerat Quam parum carni & sanguini tribuebat ΘQuam nihil penitus
pristinos mutauerat mores λ Manebat Principi, quae priuato humanitas. Iaaditum ad se Oibus, etiam infima de plebe hominibus aperuerat,ia ad subueniendum egentibus manu porrexerat,ia virtuti,doctrinae, honestisq; la. boribus praemia ostentabat, iam seueritatem nimia, asperitate inq; Imper ij cedere pietati & es ementiae iusserat, iam amari qua in metui Regium sibi magis videri declarauerat: Declarauerat ρ imo iam ab omnibus incredibiliter amabatur. Quid Θ Illa maiora & publica magis, quanta celeritate, quanto ardore animi coplexus erat Θ Euocare annona longὸ gentium none vetere solum illo Populi Romani horreo, Sicilia inquam, sed ex feraci Lsimis vltimae Hesperiae capis,onera populorum no imminutis tantum, sed, remissis sublatisq; penitus vectigalibus alleuare, Ecclesiasticorum munerum rerumq; sacrarum dispensationem, in veterem Potificiae liberalitatis splendorem vindicare, huic augustissimo teplo centu prope iam annos expectanti, fastigium,& summa manum imponere, dissidetium Christianorum Regnorum arma pacarcssubiectis parcere uperbos debellare, Reli. gionem amplificare, tueri Iustitiam, Misericordia exaltare. O cosilia prae. clara,o dignas Christi Vicario cogitationes. Sed heu , & haec & alia mors intercepit oia , funditusq; prostrauit. Ille ad superos abjjt;nos hic in luctu
α tenebris relicti sumus. Retinere quide te apud nos,quantu in nobis fuito Pater, Pater, currus Israel & auriga eius, retinere. te inquam nobiscu totas virib. conati sumus, idq; tantopere cocupiuimus,ut.quoad te laguente
decubere contigit, nemo unqua de se tam sollicitus fuerit .u nos pro te uniuerti. Sed nihil, quasi in cxtremo discrimine ciuitatis susceptis votis,nibilaptis diu inoctisq; te piis, nihil diurnis nocturnisq; ad sacras aras excubiis, nihil cmalis sine intermissione precibus, nihil urbe tota supplicationibus lustrata, nihil largitionib in pauperes profusis, nihil lacrymis,& gemitib'Utectinus. No litavimus, no auditi sumus negat' es, raptus es,Co Sumati in
in breui implesti tepora multa. Vere hic P. A. ex illis fuit quit,' dsenus noerat mundus. Ita enim est mortuus, ut mors eius cu antiquis Sanctoru mortibus conferri poste videatur. Quanta in morbo costantia, patientia,moderatior Quantu Clitiniani animi robur,ut die ui migrationis suae adeste prospiciens.
7쪽
spiciens,diem illii salutis appellaret curisq; aliis amandatis, in eo sibi diceret cogitationes oes esse figendas pQu1m euidens fixae in Deo voluntatis signum, cum diceret,gratias se ei liabere, quod tam opportuno te inpore quis ita locutus essetΘ tam inquam opportuno tempore ab ipso vocare tur,quo de onere Pontificatus non esset redditurus rationem8 Qu)m rara beneficentia, ut bona tua, etiam paterna, ad aestimationem aureorum triginta millium,veteri insistens testamento, Sodalitati RomanaeB. Virginis Annunciatae legaret, in dotes calamitosaru virginum conferendaλQuem vero diem aduersae suae valetudinis intermisit, quo non se meditata coses.sione expiaret,& lacrosancta Eucharistia reficeretp Suprema denique illa nox quam egit in terris,quot quantisq; pietatis luminibus reluxitὸ Pota quain enim sacro delibutus oleo,iterumq; & extremum caelesti viatico recreatusn Apostolico pronunciato Symbolo fidem suam testatus, veniamque supplex , Deo saepius,& ab hominibus etiam, quorum neminem vinis quam jaeserat,precatus est, cum hebescere magis magisque iam sensus,&obstupefieri membra inciperent, voce Iesu in . voce Mariam implorabat; hac debilitata, supplices tendebat manus,quibus etiam sibi crebro Crucis fgnum imprimebat; his labantibus, oculos in imaginem Cruci assi xi Salua toris,quamuis imagine mortis iussu s& inerrantes defigebat. Stetit no . Rem ipsam totam in mortis limine, cum tamen,O rem plane miraculi similem, ita lucescente iam die anima eius diuino est numine corroborata, ut& lanctum Sacrificium coram se fieri ad aram pro cubili positam postularet,& attente quae a Sacerdote gererentur aspiceret, quae dicerentur audiret, utque etiam cum diuina sustolleretur Hostia caput inclinaret,O pie. tas, moribundaq; manu detegere anniteretur. Quo tandem Sacrificio per. . acto, cu sessos oculos ad quietem componere velle videretur,verὸ quieuit; nam velut placido quodam somno comprehensus,obdormiuit in Domino. Ita magnus ille animus VRBANI Septimi tot circumfusus virtutibus,tanistis pro Ecdlesia Dei laboribus fatigatus, quo tempore ad subleuanda rem Christianam diti initus concessus esse videbatur, arcano Dei iudicio nobis ereptus,sacram ipsam ante Dei aram, anteque illum ipsum clementi s sinu Iesum imagine panis velatum, quem paulo post reuelata facie crat cotemplaturus,ex huius tenebris mortalitatis emersit; cumque importunae mortis iniuria non potuerit coronari in terris , immarcescibilem gloriae cor nam a Domino accepit in cflo. Quid est igitur quod iam amplius cum lugeamusλNis sorte praesentem,qua nunc fruitur beatitudinem ei videri volumus inuidere. Quod quoniam nullo modo faciendum est, erigamus iam tandem animum a moerore & sordibus, nostramque ad diuinam voluntatem aggregantes dica imis, Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est; sit nomen Domini benedictum: vosq; P. Amplissimi ad talem in Petri sede Pontificem collocandu accingimini, qui huius quem amisit nus Parentis optimi desiderium lenire, orbitatemque Ecclesiae consolari possi t. Laus Deo optimo Maximo Virgini Beatis, in .