장음표시 사용
11쪽
Vim Antacidam,& Antis corbuticam Ciborum, quos nobis offert numerosa illa Plantarum Tribur, Flore tetrapeta Io, cruciformi, quae νυμgo Si liquoiae nuncupantur; Attenuantem & coalescentes mole culas disiungentem facultatem eorum . quos ministrant plurimae Hexbarum Familiae Flore composito, semiflosculoso, sive Laciei centiu non acrium. Aromaticam, & stimulantem Alimentorum ex Verticillatis , scu. quae
Flore muno talo, lahiato donantur; Inspissantem, & Attemperantem ex ditissima illa Classe Herbarum Flo te dipetalo, quae Gramini solix Culmi istae, seu Triticeae appellantur; Sicut, & Diu reticam ex Umbelli- fetis; Moderate Adu tingentem, & Roborantem ex Dors feris. Diaph
retitam ex Cynar ephalis; Quinquot aliae praeterea, non levi compem dio, ae Rei Medicae emolumento hactenus innotuerunt, & ex Tourn
sortiana Methodo ι Clatissimorum virorum laboribus illustrata, atque amplificata sponte profluunt . XI. Neque tamen intelligi hae votamus, quas verti rejiciamus, &in uilia
putemus Alimenta, quae ex Animantibus desumuntur. Fatemur enim,
maximo adjumento nobis ea esse, cum intemperies Acida deprehendatur praedominati. Lausolum excipias Animalium, quae Herbis,& ΑΘ nutriuntur. quod Acidi Chyli indolem sequutum , Vegetahili subacido Alimento simillima in nobis producit, & contra Alca linam Acredinem praeci ptis prodeit. Negamus tamen solis Carnibus SanItatem integram . diu servari posse, ob earum indolem in putredinem vergentem ἔ Ex immoderato enim ipsarum usu saevissimos morbos, Acutos praesertim gen rari notissimum est, quibus absque Palmaru auxilia succurri non pollitis
Nee solummodo Alimentorum, quae nobis exhibent utilitate, di ea cacia Plantae Animantibus plastant; bed etiam ob eximias vires supra Materia Medicam universam dominatum sbi jure merito vindicant. Cum enim Medicamenta desumantur, ex singulis supradictis Fontibus, seu, ut v cant Regnis. Animantium nempe, vegetantium, & Fossilium; Asserere non euhiramus, Vegulantia majori adsumento nobis esse, ac magis C instantibus tutisque viribus instructa, ad Morborum Causas eliminandas. Id vero luce meridiana clarius apparebit singulas has Classes ad Trutinam
revocanti. XIII. . . iEt quidem . ex Animantium Regno desumptis Medicamentis, tunep tissimum fidendum censemus, cum Acida Atrimonia labefactatis Digestionis ossicinis. sanguinem,& qui ipsi serviunt, iaceos vitiare conetur. Animalia si quidem Alea linis, salinis, volatilibus partitulis scateriri quae cum Acidis permixtae statim efferveshunt, illorum aculeos abradum, ε tertiam quamdam innoxiam salis speciem conitituunt; qui sanguine 4ncidit, attenuat , atque immotum Mi vidiorem. exsuscitat. Mole inlia per sua, figura, mobilitate, fibrillis Usculorum impacta, illas .eragmeant, itimulant,&ostillatorior ipsarum motin adaugenet he hau tam , alia de cauta, ipsa haec medicamenta, in uervorum affeci iunibus ut,
12쪽
lia comperta sunt, cum cuique satis, superque notus sit consensus par- . tium omnium nervosi Systematis. Exemplo esse poteti Spiritus volatilis. oleosus , salinus Cornu Cervi; quin immo plurima exipso C. C: parata, Decotiones puta , Gelatinas &c. Fateri enim cogimur hoc viruribus illis omnibus pollere, quae tot, tamque diversis Medicamentis Regni hujus tribuuntur. Huic sungi non incongrue possunt celebres illae Guttae Goedartii, ita ut, haec duo Medicamenta, ob elegantiam, & eff- icaciam, Omnium ex Animantibus desumptorum instar esse possint. XIV. Verum ex hactenus positis mani sellum fit, non multum late patere Animalium usum in Medicina; siquidem Morbi . in quibus certum auxiliusperare ex illis possumus, non adeo multi sunt; Raro insuper. 8t in primis ut plurimum viis occurrunt . Cum presertim Animalis Machina, natura sua apta sit ad Acidos istos Sales in Alcatinos immutandos: Cui operi non parum confert iteratus, ει auetus Circulationis motus ; Qv propter observare licet in iis, qui longam patiuntur Inediam sponte excitari Alcesinam Acredinem , & Febrim ipsam. adempto scilicet Acidi Chyli temperamento , εἱ refrigerio; Quemadmodum compertum estiis, qui obsidionum, aut Peregrinationum Hiliorias pervolverunt. vel quibus in facienda Medicina observare contigit in vincibiles OEs phagi obstructiones, a quacumque causa provenientes.
Praeterquam quod non admodum frequens est Animalium usus in Medicina, nimius honos iis praeititus Medicinam oneravit ridiculis, ac superstitiosis prope innumeris . turpibus insuper, sordidis . abominandis, quae in causa potissimum fuere, cur Ars nobilissima, ac prorsus Divina, ludibrio Uulgi exponeretur. Putamus enim inutile, ac iis lasse perniciosum medicamentis adnumerare. 8t miseris AEgi olantibus praescribere Serpentes, totque In lecta foetentia, ει virulenta, quae nobis exosa sunt dum vivunt; siquidem , nec poli mortem, Oculis, Naribus, Linguae arridere possit mi etiamsi diversimode praeparata, atque larv
M. Stultitiae autem sit Verbo venia proximum putamus, in tanta me liorum , ac minus nauseorum Vegetabilium Medicamentorum multitudine, Brutorum putridas partes , obscenas etiam, atque omnis ge neris excrementa, infelicibus regrotis propinare, Et vires quasda nospecificas in quisquiliis, Si sordidus hisce imaginari. Quid quod immanitatem quamdam redolere videtur. Humanum ipsum Caciaver dilaniare, coquere, εt inde remedia ad peculiares Hominum affectus
sanandos expectare. Quid enim sibi volunt ex ipsis Carnificum manibus redempta Latronum membra ρ Quid Mumia ρ Quid Pinguedo Humana, Sanguis, Urina, & inde parati Sales volatiles, spiritus Sic. 8 Quid Pulvis, Cinis, oleum, Gelatina Cranii Humanis Anthropophagis to ta sie ista placeant; nostris certe Agrotantibus nauseam inevitabilem p
Sed materiae huie diutius tractandae immorari, pudet, pigetque; Solummodo colligimus mirum in modum coarctari, ac decrescere Medica-
13쪽
mentorum ex Animalibus petitorum numerum, si Sordes haecce, ex M dicamentorum albo deleantur , ut decet; nullo enim adiumento in
morbis esse possunt, aut debent; sed Medicum imperitia: si fas est
dicere in arguunt, quod in tanta praesentissimorum, ac iucundi mimorum Vegetabilium Remediorum abundantia miseris AEgris commendare , ac propinare audeat turpia quaevis, foetore , ac sapore summe nauseoso ingrata, tota substantia, Homini etiam minus delicato, ac vel solo nomine abominanda. XVII. Fossilium autem, ac prae pertim Metallorum prς cipuus usus est in morbis, a Fluidorum lentore, & minimorum vasorum obItructione pendentibus. Cum enim Metalla corpora sint omnium notorum ponderosissima, & inminutis etiam particulis specificam suam fravitatem totius molis ponde ri proportionalem retineant: si cum viscidi crastique Sanguinis mole-culis squae scilicet, ex pluribus sensuineis particulis praeternaturali quoridam glutine concretis constantJ misceantur, & utrisq; motus ab eadem causa impressus sit, celerius multo teruntur Mineralium particulae, utpote quq eamdem, aut majorem materiae quantitatem, multo minori superficie circumscriptam serentes, minorem medii resistentiam inveniunt, Et diutius retinent motum suum : Quinimmo; in viscidi Sanguinis m leculas tardiores impingentes, ipsas vi quadam ab excelsu velocitatis suae orta penetrant, discindunt comminuunt, maioremque motum iis imprimunt , Humoribus autem plurimum attenuatis, maior fit Spirituum secretio vis Cordis fortior, & majus velocitatis ratione Sanguinis moin mentum. Hinc facilior lentorum per Obstructa capillaria protruso, quam promovcnt ipsae Mineralium particulae, vi momenti sui vasa obii Iucta potenter aperiendo, & elasticam vim derpeditam i s restituendo. Hae vires praecipue elucent in Mercurio, qui cceterorum, EXcepto Auro ponderosissimus e it, globulitque sanguineis pondere plusquam. decies praepollet, & in Calybe, qui licet Mercurio nullo modo aequi- Parandus, utpote dimidiatam tantum elus gravitatem sortitus; nihilo tamen minus, in supradictis morbis validissime opitulatur.
XVIII. Verum Classis is a Morborum, in quibus tute exhiberi possint Medicamenta eκ Fossilium censu deprompta, non admodum numerosa elt; Infidus insuper ipso tum operandi moὸus, cum plerumque morbum ipsum ., ' geant. Si enim vis morbosae cohaesionis molecularum Sanguinis majorsr, quam excessus velocitatis metallinarum particularum supra ipsas, tantum abest, quin morbosa illa cohaesio tollatur, quin potius augeatur' multo necesse est, dum exilissimae metallorum particulae, non sine vi ah- qua percussionis. in porulos, atque interstitiola dictarum Molecularum impactae, illas perrumpere non valentes, figura, & gravitare sua su sistere illic coguntur, contactus augent, meatus obturant, & massii-las illas nulla alia dissolvendas actione conlii tuunt. Praeterea, cum ad extremos Arteriarum ductus in Erctos delatae fuerint Metallarum particulae , vel figura sua aptae non sunt illorum oscula pertransire. VApropter magnam a Corise distantiam imminuto momento, viam tibi
14쪽
recludere non valent; quapropter inibi subs stunt, Obstructiones, ipsas augent, & Scyrrhos insanabiles producunt. Quibus fortas 4. causis accepta reserenda sunt plurima incommoda, quae virtuti co gulatrici, ac fixatrici Mineralium, & praesertim Calybis, & Veneris adscribi solent. Accedit, quod ab ipsorum Mineralium usu nos dinterrere videtur volu ille Natura, cum in ipsis Fodinis, ob lethales exhalationes celerrime intereant miseri Folsores. Corpori insuper nutriendo idonea non sunt ; & eorum nonnulla circulanti Sanguini. per quam dissicile possunt admisceri. Quandoque etiam Sanguinem ingressa, veneficas plurimas, & exitiales particulas exerunt, qu Chymicas quantumvis laboriosissimas praeparationes eluserunt, & per Circulationem in singulas corporis partes delatae, gravissima symptOmata, & mortem ipsam inserunt. Quapropter c de ipsorum Fossilium , ac praecipue Mercurii, & Antimonii viribus eximiis mira sane clarissimi Viri literis consignarunt, e contra Medicorum libri fere . Omnes reserti sunt querelis, de violenta, ac Naturae inimica ipsorum actione: adeout percelebris sit Controversa, quae centum circiter abhinc annis, doctissimos Europae Medicos in plures sententias distraxit, de Antimonii natura, an scilicet Venenis illud esset adnum randum; si in pervolvendis lIistoriis Insignium Luis Venereae Cura. tionum Mercurii ope absolutarum, praesertim vero lini mento, suffumigio, aut alio quocumque modo excitata Salivatione, frequentissima. occurrunt funesta exempla violentiis mae remedii operationis. Et hinc fortasse originem duxit te vera nimis quorumdam cautela, qui insigni hoc Remedio uti non .audent, etiam in parciori dose, ac tutioimbus praeparationibus. - .
XIX. Plantae vero, si a perito sagacique Medico deligantur, in Morbis hactenus enarratis prodesse bene possunt, non secus ac Animalia, &Fossilia: cum praesertim novum non sit, Naturam eumdem effectum pluribus modis obtinere posse, & diversis licet viis, eamdem opi tam metam attingere. Si enim Acidae intemperiei obviam eundum sit, occurrunt plurimae Antacidae, sue Alaalescentes Plantae, quae non minus feliciter, quam Animalia dirum illud malum subigunt. In fluidorum autem visciditate, & minimorum vasorum obiti uctionibus, citissimam, ac tutissimam opem ferunt aliae prope innumerae,. quae, vel succo donantur aquoso, saponaceo, qui glutinosos, &pingues humores colliquat, impactos diluit, & expedit, obstructionesque reserat; vel, quae oleo acri, aromatico, alcatinoque sal abundant, quo fibras motrices stimulando canalium tonum, robur, - contractilitatem intendunt, adeo ut ualidius premantur, D concutiantur tenaces. & spissescentes Succi, eorum motus progressivus Cita-
tior, & intellinus auctior reddatur I crebrius sortiusque sic traj - cti per vasa capillaria attenuentur, & in minores globulos discerpantur, ac dividantu 1. Di
15쪽
Incredit,ilem praeterea Remedio Hahi varietatem suppeditant, ad obtundendam Alca linam Acredinem nimis frequentem; Quare Morbos plurimos, qui ab ipsa originem ducunt, sola ab Animalibus abii inentia curari quotidie videmus . XXI. Nec minor est ipsa ruin essicacia in cohibendo. nimio impetu Circulantis Sanguinis, aut dissolutione impedienda, cui, ut manifestum est, Metallis succurrere non pollum . HOC 'praeeipue fundamento niti videtur antiquissima Hippocratis, & totius Graecae Scholae praxis, quam Arabes amplexi sunt, & iucundiorem reddiderunt': Frequeas scilicet usus Succorum, variarum Plantarum, qui Melli, aut Saccbaro admixti, & multa Aqua diluti, circulari cum Saguine commodi lii- me possunt, & quorum ope Morbos omnes Acutos , & Inflammatorioscurare adgrediuntur AEsculapii filii, & ipsorum multos felici*me vincunt.
XXII. Quinimmo nullus sere Morbus est, in quo aliquid auxilii sperare ex Plantis non possimul, praesertim vero, sub medicamentos, & Car diaci Alimenti forma, cum incredibilis sit, plurimarum' vis ad imminutas in Morbis, depressasque Vires erisendas; Fragrantibus si quidem, ac subtilibus, oleolis particu Iis , quibus f tenti, in Net Mos , eorum rue Liquidum immediate fere penetrant, ipsique motum Naturae blanum,&amicum insinuant. Nec verendum eli, quin a Vegetabilium medicamentorum usu abhorreant Egri, cum ex ipsis multi Alimentorum vice fungantur: plurima etiam in appetitus depravationibus
maximo cum emolumento propinentur.
XXIII. IPlantae praeterea, quae in Medicum usum recipiuntur, in patrio solo defixae, aut aliis Plantis, vel certis quibusdam Corporibus innatae, &alligatae per quam simplici nutrimento augescunt, nec affectionibus j a motibus animalibus obnoxiae sunt: ex quo fit, ut non ita facile ii illis mutentur fluidorum crases, & qualitates, & conmu et firmarum etiam partium , Hiis his nutriuntur, Nautamtqr γ3deo ut verun dum non sit, quin eamdem Planctam, quae modo praesentissim uino attulit auxilium, mox icceteris parthus maximo Asrom incommo do noxiam, aut saltem inutilem e perian ucta P .L L.M V XXIV. Quaepropter audacter asseverare licet : Plantas veram esse Mediti nam, quam ad Morborum, quibus conflictamur lenimen DEUArar in urnavsse Terra, ac singulis in Regionibus larga manu profudit; & tu e merito optimum Remedium dicendas esse, cum Optimi Remedii conditiones omnes ab Hippocrate requisitas impleant; nempe, Cito, Tuto, di Iucunde auxilientur . . . t '
16쪽
DISPUTABUNTUR PUBLICE In Schola Magna Pisani Lycei
Annuente Illustrissimo, & Reverendissimo Domino D. Comite.Gasparo Cerati Ecclesiae Conventualis Illumissimae , ac Sacrae Religionis Equitum Divi Stephani Priore meritissimo . & Pisam Athenaei Provisore Uigilantissim . . t ' .
D. Abbas Ioh: Torellus Leoni Pupientis, Almi Collegii Ducalis Alumnus, nec non Publicus Philosophiae Lector Extraordinarius. D. Abbas Nicolaus Philippus Borrini Lucensis, Almi Collegii Duc lia Alumnus.
D. Abbas Dominicus Brogiani a Castro Florentino, Almi Collegii