Tractatus de morbo mucoso. Denuo recusus annexaque praefatione de trichuridibus novo vermium genere

51쪽

MORBI MUCO SI GENERALIORA.Ι. Didemiarum generatis ratio. JU1κa sunt natrirae operationes, ab

dita atria, immensus rerum CumPlis, limitato intellectu non emetiendus. Facilis tamen persuademus, ornrita ad certas et perpetuas fieri leges, nihilque in tota rerum natura Casu lino clam sortuito, et citra suas Caussas

52쪽

contingere. Sed quantillum in hoe amplissimo spatio exhausit cognitio humana i Quot adhuc aliissimis tene Bris obvelata, sibi soli intellecta ,

natura nobis occultati Quantus moi borum numeruS, quorum cauSae, Pro

xima aeque ac remota, abditae, in ianta rerum caligine procul dubii nos semper latebunt i Utplurimum ultra effectus vix sapimus. Satis Prae- alitimus , si quando subactum angenium indefessa observatione et longa experientia eo eluctatur, ut eruat methodum , humani corporis asseclus morbosos declinandi atque tollendi. Quotannis ferh unam vel alteram constitutionem epidemicam , suis amlibet legibus adsti ictam, animadvertimus : tanta vero unius elus demque morbi, pro diversitate causarum , temPorum, Subjectorum, Interdum est varietas, qua non Ipse Solum diversas lacies induit, sed varie varios ossicit, ut vel sagacissimus Observator aegrh ex tanta divorsita tram multitudine sese expediat. Cuili Det etiam morbo epidemico, sive Cetto

53쪽

GENERALIORA. 3 cuidam anni tempori adstrictus sit sive pluribus tempestatibus a totus , Sua Sunt , tum ratione totius Constitutionis , tum singulorum aegroriam , in crementi ac decliuationis tempora. Anni quidem tempestatum earumdemque vicissitudinum magua vis QStad condendum , fovendum , vel dus truendum seminium quoddam morbosum opidemicum : quaenam ante aeris dispositio atque mutatio ipsurri apparatum Producant, et quaenam pro singulis epidemiarum varie intibus

Caussarum concurrentium diversitas requiratur, ignoramus. Non Sem Per Uudem aeris , caelique temperies, eaedem que vicissitudines, certi cuiusdam generis morbi primordia evolvunt, eatii demque aegritudinis speciem Producunt. Singulare atque incognitum ,

ii ον quoddam pondus, ita aere dis-

susum, epidemicam morbis notam

Differt quidem epidemicum contagioso, dupliceriaque morbo i ram Clus sem format. Altera solius epide mici efficacia dimanat, citra commercii

54쪽

SECTIO I Cum aegrotis, aut Contagii concursum:

alte tu Sine epidemici cuiusdam coti- nubio soli contagio debetur, nec impetit, nisi quos teligit mi asma. Me uiae indolis sutit morbi, od quoi uiri generationem , praeter e Pidemicum

Aeris, Tequiritur vis Contagii specifici licet et solum Contagium receptum morbo Suscitando nonnunquam sufficiat. Multis tamen morbis epide- mi Cis commune est, ut nuti, aliquamdiu puriori indole, fere Spora-

Ciam aegrotantium effluviis Verum coniagium diffundunt : ex epidemicii tuque et Contagiosi connubio , dupli Cem naturam triduntit, aucta sero citatet plutes simul aggrediuntur , atque ingeniem interdum sub vigore Stragem edunt. Per actionem tandem tempestatis miniis aptae, incognitam aeris

l tisium, sensim contagii Dei vias Oblianditur, atque vis epidemici infringitur. Puticiores itaque corripit epidemia, indolemque vel penitus exuit, vel aliqua sui vestigia relinquit.

55쪽

GENERALIORA.

Adeo lento tractu morbi epidemici

integras interdum regioneS Per vagantur, ut Presso quasi Pede eorum vestigia legere et consectari nobis liceat. Neque vero Ventorum iter, aut lincam quamdam rectam , sed alios tramites , nondum Satis extricabiles , lineamque obliquam sequuntur, sactis interdum in progessu Saltibus. Pro indole epide mici, Contagii, subjectorum , et causarum saventium adversa citiumve, disturunt morborum

sequelae. Alii pejus habent. quin ju

gulantur; alii melius morbum sustinent; penitus immunes manent alii. Corpus enim humanum non omni tempore atque Promiscue Pronum est ad suscipiendum aut fovendum vi ius epidemicum et contagiosum : sed modo nullum plane tam item alit, at que omnem vim aurae Pesti serae Contagiive respuit; modo , licet hoc ipsum fuerit susceptum, Per habitum quemdam, morbo adversum, vim deleteri uiri si Angit. Porro observatur opidemici morbi in alium, Prioris naturae Plus minus

56쪽

i articipem, transitus. Quamvis etiam emortuBm corastinatione in epidem i-Cbm Popularium morborum inducimsequantur vix a Prioris indole discolor piaecedentem excipit. Utpliarinatim fere mortuas epidemicus, exuviis lia; si depositis, vel ipse sui, novat Arvae specie vi pct: vel sobolem , sui Non Plianc dissimilem , relinquit. Cc- Iobris hoc nomine est epidemicorum sacile princeps , morbus dysenturi Cus, qui victimarum sub brevi im-l et io strage non satis eXSatiatus , Pa acute vitiosiorem prolem Progignit. II. Epidemia osenlerica . inde ab augusto ad novembrem anni I76o in populum grassabatur dysonteria. Augusto nimirtim nata , la- ii iisque inde dispersa, septembri atqne octobris initio plures clam trucidasset,hrumali tempore, vi paullatim si acta, .

Pauciores Pggressa est; tandemqUe, oppetente novembri. iri dolem gelua i- anni exuit. Mitiorn ojus auspicio SU CL SSU temporis, Pro more, in ditissi-

57쪽

ma symptomata et multam hominum Stragem evecta sunt. Multi cum febre Ievius habebant, nonnulli gravius decumbebant , aliique chronico modo assiciebantur. Primo mense perpauci Succubuerunt: Postquhm vero morbus paullo adoleverat, plurimos interemit : et sub ipso tandem epidemiae statu et declinatione , multi demtim , duil im aegrotantes, inter recen S pro

Stratorum numerum, o Cubuerunt.

Alios nimirum acuto, alios lento modo jugulavit. Ita miser agricola d. IO nov. demum, PostquIm Per integros tres

menses varia sorte cum morbo confixerat , phthisico modo interiit. Neque morbus illis pepercit, qui fructus

horaeos.non degustaverant. Febris vel tota , memorabilis saltem , desiderahatur : vel nonnisi post aliqua prae- liminaria chronica accendebatur: Pauci mox cum febre aegrotabant. Ex indoles fuit notata : etenim Vel tantiam modo errat am levior, vel labris autem morbi

mul ignitate Plu

stipata labris,

58쪽

SECTIO I.

gore Correptu, , lectum statim petiit, Cum pulsu 'si equenti, pleno, sorti, eo minus insidiosae Oppressionis pinxiculum subit : qud autem symptOmatum Syrma numero ac vehementiam 3jus Sensim, ex levioribus initiis, nuginentiam cepit , eo Simul rerum facies successive in pejorem vertebatur. In graviori specie, subdolo et tecto initio febris invasit : modo ex praegressa aliquamdiu diari hoea, modo cum variis simulacris catarrhalibus, inflammatione saucium et tussi, aegrum

tandem ad Orta est.

In leνiori malo, sanabili, Crebrae quidem alvi dejectiones, pilis minus sanguinolentae , cum languore , APPetitu primis diebus Prostrato, siti, tones mis et venti is torminibus. Sensim tameti Versus .tempus criticum haec omnia sedatioria si unt, pulsus eIeVου- tiar, et Crisis Subinde per sedimentum lateritium, multo fui inaceo insidente, contingit, pedesque sub finem partim inflantur. Cruor id vena tractias aegie euluit, et multo scio demersa Placeu-

59쪽

GENERALIORA. 9ta, sine Crusta inflammatoria, coccisnea splendet, Parte inferiori utra.

Exacerbationes sunt vespertinae. Lingua sicca, rubra, BSpera, muco teC-ta , sensim humida, Purior atque pallidior. Rebellius vero malum longe pejora53mplomata comitantur. Statim nempe vires franguntur, prosternitur is p-

Petentia ciborum, urget sitis, ireque uti ad desidendum Stim tuo lacessitur aeger, iunguntur horborygmi, tormina, dolores atroces in imo venire, et inter tenesmos deliciuntur e Crementa tenuia, sanguine Permixta, quin sincerus sanguis i modo eXsanguia , biliosa, mucosa, plus miniis

putrida atque foetentia. Dolent praeterea sauces siccae, quin eXul CeraUtur. Lingua rubra , aspera, sicca, in sulcos finditur veluti exulceratOS, muCoatho flavo aut purulento tegitur, atque papillis elevatis obsidetur: sensim tumida atque obscvrh rubra exulceratur quasi , et nonnisi aegre eXSeritur. Pulsus frequens, parvus, impedit US,

debilis i quin celer, mollis, intermit-

60쪽

tens i versus ni Orbi occasum tacimuprorsus subterfugit. Floret facies. A cedunt interdum dolores punctorii in thorace, sed minias Constantes. Urina pauca redditur, subpellucida, crassa , pinguis, flava, sine nubecula et sedimento. Ingravescente morbo . interdiim jam dic quinto, inflammantur

genitalia cum regione ani : sensim inter atrocissimos sub dejectionibus al-vinis et urinae missione CruCiatuS , ex-CDriantur , exulcerantur, et tandem fiunt gangraenosa. Alia insuper pessim de Notae Symplomata in priorum satellii tum trahuntur, satis constantia :m cardialgiae, anxietates Praecordi O-Υum, hγpochondria tactu dolentia, nausea, Vomitu ritim , internus abdominis aestus cum calore eX terno; Stalus etiam soporosus, et imi ventris

tympani lica insatio. Expallescit, quo magis ad occasum vergit morbus, facies , quin subito in hippocraticam mutatur. Excrementa stetentia, nigra, . clanculum effluunt, admisto interdum lumbrico. Respiratio, hactenus sub morbi decursum bona , sit brevis,