Polydori Virgilii Vrbinatis De rerum inuentoribus libri octo

511쪽

U, DE INVENT. RERUM ,eaelestiranduere.Per hunc denique modum re lauit ita ueterum moru feritas,omnis prorsum vita turpitudo, omnis falsae disciplina informatio procul acta, in quorum locum Euangelica vita publice recepta , sancti ct pudici morei passim admissi,laudata virginitas,coniugalis pudicitia fatalitas obrietas,iustitia, mansuetudo, pietas. Tot pariter Ona religio Christiana apportauit, ita vi nemo mortaliu omnia iure queat inficiari, quin eius instituta optima sint, atque ad bene casten viuedum escacissima: nam hsc non armis,sed falutari coelestiDe doctrina, integerrimsq; viti exemplis ,sola potuit gentium omnium quamuis barbara rum feritate duritiamq; morare. Sest hoc in ipso primm dio Tiberius Cesar, dicente Tertulliano in Apologet. Tiaberius, cuius tempore nomen Christianis. in seculum introiuit, annuntiatam sibi ex Syria Palestinas veritatem lillius diuinitatis detulit ad senatu, cumpurogatiua sugra gν sui: sienatus quia non ipse probauerat, respuit : CGarm sententia mansit, com inatus periculum accusatoribus Christianorum. Traianus quoque itidem sensit, qui certior factus a Plinio Secundo Bith iam id temposis obtinente,

nihil mali in Christiamis quotidie ad supplici tractis repe triri, iussis ut non inquirerentur, verum oblati punirentur. Insuper Hadrianus cri Ris To colendo,inter deo'; re fererido cogitarest. Alexander eum in 'o larario stafa erarium domesticu vocant9 depictum habuit, ut ait Lampridius. Meminis eiusde Tacitus in vita Vonis, ct I seph. lib. Amtiquitat. i 8.quom testimonia hacile declarat, iam tu cHRisTV Mfuisse creditu Deum. Ex quo postiae 'fere nationes etia barbare, qus olis incultis moria , bus priusque institutis nutrite, ae cacod nonu prcii 'sobcscats, bellaino prope ritu de rebant , beneficio Chrisians pietatis per baptisma inninum paulatim coluere, in

512쪽

mutes certatim colentes.Sed age, iam dicamus O tria-

phos, quos nostri ex ipsisgentibus reportarunt. Apostoli rempublicam Christianam c3dituri, qui cunctis eque mortalibus ubi consulendum putabant , ut sunt diuino spiritu supeme accepto communiti, variisque linguis simul imbuti, prouincias inter se partiuntur, uti alibi a nobis est perapposite declaratum, non utique armis oppugnaturi queis

quam, edsumma in centia, multa pietate,summa chiritate. Itaque alis alio terrarum profecti, Thomas Parthos, Matthus Aethiopes, Bartholomsus Indos citeriores, Andreas Scytbas, Ioarines Asiam, Petrus Potu ,Galatiam,

Bithyniam ct Cappadociam,insuam fidem redigunt, δε-centq; cui regi riuo ac immortali perpetuo pareant. A sciscitur in hanc militiam haud multo post Paulus vir I hus, cognomento Tarsensis, quod capta a manis p tri cum parentibus Tarsum, que Cilicis est, migrasset. Is tam concilio bonus, quam Mosaics legis peritus, ex ho-sefactus religionis amicus,ean sola armatus se Damasco mouet, C H R I s T I nomen longe lateque prsicatione propagans, in Cyprum proficiscitur, νbi post certamm, quod Paphi cum Bariesu mago habuit, Sergium Paulum insuls proconsulem ad veri Dei cultum duxit. Ex pro digressus, Antiocbis primo, mox Iconis multos mortales contionando ad Christianam adiunxit rem ublicam. L sire inde in Lycaonia, cum claudum ab infantia satiasset ,

LUrebes illi ct Barnabs eius forio, qui or discipulus domini erat, rem diuinam idquam duobus diysfacere voluerunt:at Paulus dux uerbi id fieri inhibuit, dicens se mort les esse, non deos,negansq; divinos honores hominum cuia quam conuenire . Securita sesi Pisidia et Pamphrsiam

513쪽

04 DE INVENT. RERUM agrata Irierosolyma venit, Petri alutandi causa: nee dis inde Hierosolymis fuit δεή cum Sila,quem sibi comite adsciuerat, per Syriam σ Ciliciam, Derben venit, ct Phrygia. Galatia, ac Misia peragratis, Troadem iter intendit, ct Troade inde in Macedoniam, O demu postquam muruta omnibus terris circuquan mirifice egisse Hiero Amaredin, ubi Iustorum iniquitatem viscua coniectus

mim mittitur, quo Petrus iam diu antea venerat, qui euaugelum praedicans, primordia noua coepit fundare religio 'nis. Quod opus ita inchoatum Paulus nauiter iuuit. Sic biduo inclyti duces in urbe terrarum regina, Christiana reipui. fundamentum ieceruntsedemq; locarunt. Et Apostoli Domini cum reliquis discipulis, tales ab initio retulere triumphos, tris bos inquam longe illis insigniores, quos olim Rima sivis decernebat ducibus: ini enim hominum eaede, illi salute acquisiti.Secuta est inde huiuscegloriae ingens mortalium cupida multitudo, qua periculorum omnium,ac mortis contemptrix, nullam νnquam νrbem, nuιlim gentem est aggressa, quam benefactis suis non expugnarit. Porro hac erant arma: Induebat pro se quisl; ἰ ricam iustitia, portabat scutum fidei, caput obtegebatur

galea spirituali, muniebantur au res constantia, ne audiret edicta feralia, erigebantur in caelum oculi,ne conspicerent detestanda simulacra, renitebatfrons signo crucis adue fus malos daemones, pastebant ora ieiuniis cotra Omnis petulantiam, lingua Euangelicae doctrint mellita dulcedine illita, c H R I s T V M intrepide νbiq; caneba Signa militaria erant, obuia omnibus humanit s, mansuetudo, patientia, laborumq; tolerantia. Belzκm νero non pro pri c patu adipiscendo, sed pro religione tuenda,pro recte via. Aradi ratione ineunda,uniuersis indicebatur vitiis: oepre . militia hac, cimcta alia omnes iuxta sternenda ducebant . Eorum

514쪽

LIBER OCTAVVs. Irorum autem militu princeps extitit Stephanus illa protomartyr, cum quibusvis priscorum belli ducibus comparandus,qui quod praemissi meruerat , suis patefacies, Ecce, inquit, Nideo corios apertos, m filium hominis Nantem a dextris Dei, quo cunisti certa he pleni non refugerent pro 'nomine i E s V contumeliam ac mortem pati: quod est certatim secere satim enim praeter apostolos, alij alibi duces ea induere arma, reipublicae Christiana nes propogandi sudio. In Asia Tobcarpus Smmeus antistes, ct Ioannis Zebedaei disiipulus, πna cum duodecim alijsci rissimis viris mar0rio coronatur. Ignatius .antiochenus episcopus ad bestias inde damnatus, compluresq; alij. 8yma interim alij principes ob patriam coelestem Iant vulnera passi, Nereus ct Archiletis fratres homines Romani,

Trocessus et Mistianus milites,quos 7 carcere 1 etrus baptivrat, NaRarius,Torquatus, et Marcellus, et Apuleius, qui Simonis fuerant Magi aspectatores item Linus, Cletus, clemens, Alexander, Sixtus, Caristus, Urbanus, Fabianres, cornelius, Sixtus II. Pont. Rom. O cum ijs Laurentius Levita, ac innumerabilis credentium multitudo. Quo fere tempore in Asrica Cypriaures Carthaginensis episcopus, imperator longe inuictissimus, cum ingenti militi cu R i-ST I numero , martyrio coronatur . Et alter mili:ia dux

Dionysius Alexandrinus antistes pari saccessu fortiter diurnauit. Ac ab initio post domini discipulos tales Christiana respublica fortita en belli duces longe mehercle excellentiores quam illi quondam fuerint, Curiones, Fabis, Scipiones, Camilli, Alexandri, atque Annibales, qκod hi via delicet vinci poterant, illi non poterant, ut Nirtus ad prς-mium coeleste semper prompta. ud, quod nec minus ad mortem animi foeminis nostris fuit ' quaram principe D re a principio, Flauia, Domicida, Euphroesyna, Theodο-ra, Sabina,

515쪽

νε DE INVENT. RERUM

ra, Sarii , cscilia, Idmanae puella -Item alibi per id

tempus , Apollonia virgo Alexandrina, cu ad rogum iam succensum, in quo cremarida erat, ducta esset, repete ἐπιnibus impiorum prosiliens inflammam siesie Ktro coniecit, ita ut perterrerentur ipse quoq; crudelitatis autores, quod promptior esset ad mortem foemina , quam persecutor ad poenam. Hinc iam desinamus mirari Muti' Scaevola dexteram,qtiam ad ignem torruit,quod non interemisset Pors nam,cum Apollonia totum igni dedisset corpus, νιβο i cendio holles etiam ad cognitionem Nera pietatis trahe do, perpetuis liberaret flammis. Pon tacebimus O S phronis nobile letum: ista enim umana matrona a Mat xentio per vim oblato stupro, cum suum corpus ab ea lobe aliter tueri non posset , sibi manum intulit. Sed magis pie Dorotbea virgo egit, quae in idem discrimen adducta, maluit suum corpus esieno, quam suo cadere ferro, nev- ramistuprum pateretur. Eisexcentae praeter fueresa minae ad huiusmodi decora studio religioni excitatae, qua tales in hones Christianae reipub. gessere animos, non cerre quo illos offenderent, sed vi suo periculo a miseerabili

interitu iudicantes ab impietate ad pietatem reuocarent.

Fuere itidem Niri undecunq; consummatissimi, qiu partim benignitate temporum in quae inciderant, partim tyranno sese remittente in nostros furore, non siensere mam Urim , qui propterea quod in confessione vera religionis

perstitissent confessoressunt dicti, ct ij summis virtutibus

clari, eam cu primis illustrarunt. Atque ita senatus populusque Chrinianus ex quatuor ab initio constitit hominum ordinibus, ex apo stolico, martyrum,confessorum, imgineo, in quibus siumma summarum gloria fuit, νι per pia

atque inclyta facta, tam rivi, quam mortui meruerint cla

rem miraculis. Ex quo nullam es cuiusvis rirtutis se ctanda

516쪽

is mino es vitii detectandi fugitai ve exemplum,quin istud' ipsum a nostris quisq; queat mutuari amplissimum, quan- ου do ab apostolis oe martyribus iuxta discimus deni, iustia

in riam, sapientiam,sortitudinem, patientiam, constantiam, seueritate abstinetiam rugalitatem, paupertatem,ac diuitiarum voluptatumq: omnium contemptum: a confesso- . ribus,humanitatem, clamentiam, amorem coniugalem. dem seruandam,amicitiam,liberalitatem, pietatem com niter aduersus omnes item Iludium, industriam, eloque et tiam,cunctaq; sque bonas artes: 4 νirginibus vero pudia uti ciliam,mode1tiam,castitatem,verecundiam. Imo cu νnus

ruit istis fere omnibus ornatus fuerit dotibus, a singulis omnia .ris edocemur, velut ab νniuersis generatim commone usi is degere omnem statem a crudelitate, ira. odio, auaritia perbia, inuidentia,perfidia, temeritate, impudentia, luxuria, libidine Nacuam. Palam igitur est solam Christi nam rempublicam ad extremum perfectu uiuendi modum introduxisse. Videant proinde qui ex oscio debent eum, ii factis, tum dictis, Christianum populum intra hosice viis. Muenda fines continere,quantum peccati,quantum crimi- nisset istum agere deuiumpes is moris exemplis, νnde laxatis rerum habenis, omnia simul vim in ciuitatem Dei erumpant,quibus cum perpetuum sit domi bellum,quo modis omnibus distineamur, mulierumq; ritu altercantes, m Uus religionis hostes multos pa populos reipubliuis adimere nostrs, ac in suam redigere ditionem, ditionem a certe illorum nisx animas miserabiliter perdituram. Ad is uersum quos non tantum carnalibus armis, sed spiritualiabus metri e pu cndum es. Ea enim Hl integritatis vis, es τι facile quemvis moueat. Quid enim unqua natura crea uit,ne altius repetamus, crudelius Allhila Hunnoru rege ,

517쪽

4 3 DE INVENT RERUMFUmanispum reddiditore atrocissisο hineabummisque cruoris appetentissimo. nius hominis precibus tibsimus factus e minus valuit nome probitatis Benedicti abbatis apud Totilam Gothom regemρ ferocem.Is enim capta urbe Α'ma, in Cassinat se illi obtulit, ignotomestitu,ut eius sanctitatem experiretur,a quo nihilo secius cognitus, quamuis alter in comitatu esset regifice indutus, ad onitusque est, ne victoria crudeliter uteretur ta umecit: nam dicto obtemperans,ab omni deinceps iniuria eo fulto abstinuisse dicitur. Diuus item Gregoriuspotuit G ibos ipsos iam strianosfactos bonis monitis ab errore remeaere: potuit et Anglos sic mollire,ut deinde sintsua stote religionem complexἰ: adeo cuncta probitati pa rent. in ad hunc modum nostra θiritualis r Pal. hoe es, Christiana religio, πt prysantior ,reliquas omnes Nelut hu-

manas dis obsit,ctgDluetque . perpetuo, si qui eam

518쪽

ERRATA FERE OMNIA LiTTERA Ruri

tantum vitio, sic lege. Pagina I s. linea Ir. habebatur. ibidem 32. factitia 63. 26. h

minum. I l. s. per nomen meum. lege. in nomine meo. 7s. II. ut omnem. 34. 6. anno. 97. 2 s. diuisus. III. perniciem. II 3. II. volunt. I O. I9. origine. I s. et . fluctibus. I s. o. frangerent. 169. 3. ebore. iso. 2 o. Chalcidensis. a. initiis. Is s. I i. sic. ibid. x , sultentarent. I 6 . 2'. ad Eustochium. ibid. 3 o. cerastis. I 67. II. creata. Is in qI. Ia beL 138. x s. G llius. I9 I. 3. increbuit. I9'. 3. gestuum. a oo. auertiti et O . Io. principum. 276. 29 excellens. 28 3 I. sari deceat. 48α. xy. ancylia. 3Is. 28. inititutum. 3I. animalia alias. 3 3 I6. quem ibidem. xo. Petrus qui vesprimus. 3 36. 16. At. s. 7. purgatione priscorum. s79. 2.

diuorum honor. qOI . . quo nam. gos. 2. luculentius. ibid. s. conditio . 19. I 2. sancitum. eg. 12. mortales.

519쪽

Apud Haeredes Antonii Budij impressores Camerales Anno. M. D. LXXVI.