Itinerarium R. D. Thomæ Carve tripperariensis, sacellani maioris In fortissima iuxta & nobilissima legione strenuissimi domini colonnelli D. Walteri Deveroux sub sac. Caesar. Maiestate stipendia merentis cum historia facti Butleri, Gordon, Lesly & al

221쪽

I T I N ERARIVM. i'i Principem Portu galliae, Marchionendi de Grana, Generalem Geleen. De hinc in Franconiam iuimus , in via affertur nuncius de quindecim tarmis Hassicis

caesis, curribus trecentis commeatu Ο-nustis, interceptis, quos ad Ernbreit steinia am arcem si appetiatum. mi se vani ; sicut etiam non multo post de ipsa arce tanti momenti a Ioanne de erili capta. Adiacet haec arx Confluentiae ciuitati insigni quae nomen habet a confluentia Mosellae & Rheni Parta nu per victoria Baianisicus exercitus totam late Franconiam, plurimo Francorum metu infestabat, huc ergo i ussi sumus excurrere latrunculosque passim itinera infestames compescere: vix liostis de nostro aduentu audierat

cum per Sythiam Thuringicam Erphor diam se subducit.. Mortuus est hoc Anno M. D C. XXXV u. Die quinta decima Febru xij sempiterna memoria & longiore vi ta dignissinius Ferdinandus ta. Impe-

222쪽

τνα ITINERA RIVR. Taeror, multas calamitatibus diu exercitus coelo maturuerat, in aduersis omnia.

bus Fidelis D E r famulus, vir vitae in vocentissimae, prudentiae: singularis, quem nisi coelum terrae huic inuidisset dubio procul aeternare debuisset in solio, Romano.. Magnifice ei Viennae Austriae in templo Patrum Societat IL SH , quos semper, totamque Societatem, . ut filios dilexerat, parentatum est. Erexerant dicti Patres in medio Choriante altare prueipua magnorum,

sumptuum , structuram. tanto, Caesare dignam; quam castrum doloris vocant, . Hanc structuram sicut & totum recens exstructum templum atro panno Vestierant exornauerantque varia pictara Ecdbcho Emblemate. Dum Vero nos i

in Fran conia agere mus obtigit Capitaneis nostris Stevin , Plircei de Geraldi no in. Faldensi Patria pagus ad quem, . rustici trecenti confluxerant Ligonibus; alijsque similibus armis quae caecus im-yzius, tuique ' dabat bene instructi ut nostrom

223쪽

Γ.T IN ERARIVM nostros illuc appropiantes prohibe rent,de quibus cum monuissent Colon ellum ,.Croatarum suppetias acceperunt hi obstinatos in proposito cinxerunt , partim interfecerunt, partim inicaptiuitatem abduxerunt, qui tamem post: quatuordecim dierum, carceres:

principis Herbipotensis precibus dimissi s unt. Francones. quidem, plerimque fiunt Catholici, ex ijs tamen praeci Puai nobilitas Lutheranum sequitur dogma. Hinc ortum ut cum nuper Nobilium bona fisco Caesaris transscri Berentur Domini ad Saxonem Sue Cumque transierint. .

Mense Martio tanta in taldensi Abbatia fuit rerum omnium penuria, ut equis & canibus mortuis non abstine Tetur & hoc loco tamen post tam variat Caesari praestita seruitia Hybernan dum nobis fuit , non quidem id Imperatoris in nosttos propensissima volun' rate; sed eorum quibus omnis cura co

mititur pudenda inuidia. Sed nec hic: quidemi

224쪽

IT IN ER ARI VM- quidem diu subsistendum nobis fuit, sub undecimum enim Aprilis in Has. siam euocati sumus, ubi varie a Misticis in festabamur , quibus tamen semper

superiores esse conati sumus. Die sexto. decimo Memingam venimus ductore Generali Geleea viro mansitetissimo Caesarique perquam fideli, inde postea. vlterius in Saxoniam progressi sumus.. CAPUT XXII. De Succsibus nostris in IIa ct a 'iispartibus inserioris Germanis .

Ρost diuturnam longi ssimorum iti

neram emensionem, & per varios

mincipatus discursionem in Hassian, denuo redijmus An. M. DC. XXXVII quarta & decimadie Aprilis. Postquam enim nostri felici. auspicio cecidissent duodecim hostium turmas de exercitui Banniriano, ad Comitatum Hontainnensem iussu Geleen Generali nostri

tintisper quieturi prosecti sumus pen

225쪽

Gottingam ubi nuper Suedicus milen

virum religiosum vivum & spirantem, excoriauit 2 & D ut terstadium. Hic Croatae nostri varijs excursioniblis,hostium plures mactarunt. Die vicesimo octauo Aprilis ad Blei cherodam portentum sie nobis ostendit , Nocturnis enim horis apparebat crux candida mirae magnitudinis in aere, ad quam contemplandam plurimi omnis sexus, aetatis & conditionis homines docti indoctique euocati concurrerunt, Variaeque super ea re pro genio& ingenio cuiusuis dictae sunt sententiae, alijs bonum sinistrum alijs ex eo augurantibus. Pota qua pauculos istic dies substiteramus, no ist urnis diurnisque itineribus, curriculo in Wansredet nos transportare iussi su mus, ad occu pandum i ocum que mi hostis non multo ante aliquantum dirutam reliquerat; eum miles noster udaccepit facili labore reparauit. Hic in nostror Croatas hostis primo se vertit, cui ipsit strenae ad ueluti sunt, ac alterin

226쪽

ITINERARIUM . die Maii Tribunum unum cum sexa ginta captiuis alijs ac centum Equis inncastra nostra adduxere.. Fortibus etiami

proelijs hoc loco nobi cossigendum fuit

cum fame, cum enim de hominibus decipecoribus alimenta deessent, immatu rat sege tes depascendae fuerunt. . Croatici interini, solennes sidas excursiones. continuarunt , ac multoties cetum ducentosues ab hoste' captiuos reduxerunt , adeo Vt totus exercitus aduersarius maturrima fuga sibi constitere coactus fuerit. . Potuissemustum commo de omnem hostem extinguere sed cuimGenerales; longius a nobis: distarent quorum arbitrio pugnandum erat, necrtam subito literae perferrentur , occasio,

Paulatim , optima effugj Sed & ipsit dum fugςrent in Legionem aliiij tr

ruperunt ω una prope turmam omnino pessiimdederunci. Vicesima, Maiis Castra mouimus praeter vectiqueMul-husiuatin Langens altZ die tandem vicesimatertia Eriartumattigimus. Non

227쪽

T T I I E R Am IV M. ' 'procul hinc aberat Druckmulier cum Croatis & cataphractis, Hic unctimp tu hostem aggreditur &, bono euentu quadringentis captis sexcentos occiderunt, simulque cum impedimentis du-αentos quinquaginta equos in nostraxastra intulerunt. Intra hun mensem

quo hoc loco ubsistendum fuit,lapius ab ostem ad pugnam lacessi ueramus, sed, cum nusquam compareret in AEampo

iussu Generalium Geleendi Sperreuter ex improuiso ad arma conclamatum αclassicum cantatum est, quod audiet aes aduersiarij in aciem prodierunt, is-uoque praesto nobiscum congressi sunt. Hac pugna utrimque plurimi cecid runc, vulneratusque e nostris est Patritius Purcet supremus vigiliarum praefectus. Promouimus deinde castra,nun

iciosque Lipsiam ad Generalem Gallas :sum illuc enim Praga dispositis Equis curriculo venerat) misimus, ut quid de

Metaetero nobis agendum esset, intellige-aemus. Deci

228쪽

193 ITINERA IUM. Decima septima Iunij Gulielmus mimariae Dux, nostrum Generalem honoris gratia adijt pluribiasque cum eo perhumaniter locutus est. Dum v ro nos ad Halefeldicas turmas pergimus veniunt in succarsum nostru de-

cem Croatarum Legiones una cum Legione Iunioris Wanglet & Legione Comitis de Broy , ita ut eadem hora simul in castraHatetfeldica in quibus erat Golgius, perueniremus. Hic dum aciem in Bannirium paramus, ipse cum omni suo exercitu elabitur fuga, & celeri gradu, nostris semper vestigia hostium legentibus, Laiadspergam disce dit. Cum vero Gallassiis certis nuncijs accepisset Baianirium cum exercitu tra-sire in Pomeraniam quo contendebat, commode non posse, concilio coacto conclusit transitum ipsi praemissis selectis aliquot equitum turmis, praeclud D. In hac statione omnem quidem rerum copiam reperimus,praeter aquam, cuius tanta fuit Penuria, ut milites e t-

229쪽

I T I N ER AR a V M. υρ iam Paludes exantiarent, &arenosam aquam per linea Mophiola decolarenta Indigenae Vandalorum lingua viui tur a quibus Ducem situm stemmad cere longa retro erie demo strant. Hinc per Eiusten uvaldi ad Spream sitam op- pidum, Custrinum contendimus. Est Custrinum ciuitas ampla & fortis , qua fraeter valla &fossas Odera circumlinitur, habet arcem forma & muniti

me elegantem. Hinc sex tormenta miniora bellica petijmus &currus omni coinmeatus & munitionis genere instr

istos. Tota istic aula pullo amictu Ca liaris mortem lugebat. Optime ig tur commeatu & armis instructi obsidionem Laudspergicam moliti sumus; sed cum illam urbem hostis egregie muni-uisset, dissicile fuit accedere, cumque

'propius ex una parte castra metati essemus, non sine clade recedendum fuit. . Cum autem ex*rcitum nostrum hostis

motaret, & milite constare selecto & mimos ad expugnationem esse obfu-

230쪽

-εcio 'IT I N ER AR I V M. matos, biduo antequam nostriatiim aduertunt ex alia parte, relicta urbe, eS fugit.

A.Ρ 'V T XXIII. De Progressu nino contra Baniter. Annierius igitur, ut paulo ante di- .Qctum est, fuga dilapsus, castrametatus est, iam se non amplius conclusis moenibus credens, sub apexto Ioue, in liberrimo campo intra Custrinum MFrancofurtum ad Uderam, tormema

maiora quae vel sibi usui esse, vel ob quorum penuriam promoueri no posse praeuidebat, partim comminui, partim clauis obturari, partim in paludes, ne hosti sevirent, abhci praecepit. Erant ad istum aditum unde euasiit custodiendum septem Legiones destinatae, quae pridie quam hostis fugeret inde sunt a-

uocatae, cuius consilio, quoue animo, dispiciant ij quorum curae reserat commissa, caeterum indubitatum est quod i hostis