De morborum internorum curatione, libri quatuor / ... Adjectis ab Joanne Raenerio medico in singulis capitum initiis morborum causis, et signis ex Galeno, Paulo Aegineta, atque Aetio Antiocheno desumptis

101쪽

lta et tim

potio purgans quaestimatur hora quarta matutina.AVTUTATVRc Ae I I s. Recipe Pil asteret, a uici ius amori formam reredacti, una drach. f. cum stillatitio liquore alui sunt pii v. Sumantur in introitu lecti. mi pilatis non admossim ei circes eviret aegrotus,cuius etiam rei admoneri poterit Recipe coissem acori col. S ij sumantur postridie aistre. Po hanc purgatione rigatur origo neruoru oleo hasumens pharmurased interea utetur enemate sequenti

Reape betae, helxines, linoeostidos, salaiae, lassopi, origali , calaminthae anan. . centum minoris mae garac albet unc j stoechados Arabi florum chamae me P j D oqua itur in . aquae, donec matur. Acci multi J Commistis omnibu)j ut emina,quod reliquo turante pastu,faecibit priu eductis, altero enemalesupri proxime dicto iniecto. Diebus aliquota prima uac tio aene transactis mores pituitosos rursim extenuasemus, oeexpusioni idoneos reddemus diebus sex,in hunc modum. cricol Miciri ua ,sruptistoechados,unc. .m alitiorum liquoris primul ueris, fulviae, em ic*,m reces .mii tantur,m ieiuno ad diluculari

102쪽

o DE MUR B. I TER C R. per duos dies bibantur. Repetantur alijs post umor diem sum. Recipe, at nouellae unc j utatur cum ferapi s.

Dcinde uacbetur. Recipe p .as aleret, pil. de agarico, alia

si illantur ab aegroto cum primim experrectus fuerit. Recipe cos eruae corico S. ij pu diuinos hi dulcS . misceantur, postridie mane sumantur. Post halic securim d purgationem inungatur oris o neruori ola chamae melino, cui tertia pars olei de illo immistu fit. lite ratiterum dies aliquot, nulla fumeus pharmacu, sed tant utens encinate ivlo ante tradito , ut dictum est. Terti , ubi te aliquot quieuerit, concoquentur humores, iniussc modum. Recipe sera oechados sera i conseruatio mim acori, Ox melitos scillini Democrito traditi, una iiij stillatiliori liquorum, tui te, primlilaeieris, bctonicae, sampsuchi anu ., Misceantur, ei a ieiuno per dies quam ivor diluculo bibantur, uellieri ante coena horis tribu , ut uneorum feratur ad cerybrum. Repetuntur oliis quaestuor diebu si expedire uideatur. Recipe diuino in cute j j f. utatur cum serap s, Deinde purgetur. Recipe pilfoetidarum Mesu e,pit cocci pil. de re arico,unus. j. E cipi 'tur titio liquore betonicae sin a tur pil. V .s ant,r ad noctis dimidium. Recipe pubier sacchur semelii taxat cocti tinc. q. c iure iurum rubstat olorini. Bibatur boris septenua simptio ii pii abstergendi ueti triaeculi gratia. Recipe theriacae ueter. S. j. cor ferrum elorum rorifcluriiiij j j . misceantur, et postridie manesumanaetur, ex horis ante si istum. Confert, minum, ii peraditis,

huic muto febrem ephemeram accessere , id quod e Scient

theria mithridat. anacardina compositio .Haec quoq: commpositio mollis , huic morbo ess admodum utilis. Recipeco cruae cor co Jm . conferrumae in hos coiiseruaestorum

103쪽

(side u recens ubstituatur siccae. N. . cum serapio conet seruationis acori, sat compositio mollis,de qua sumatur inm, arparuae castaneae alternis dicbis,mune, te peri, cara

Ie ingreditur. Theriacae quoque sumptu j. cum lillaetitio siquore uiuisex horis antepastui semel in hebdomadida lubit eximie Anacardinis quoque compositioni S. I. sumptu mane criseipei sub aegroto lectum ingrediente uirecem des libit copositionis mollis praedicitae. Vbi ter, ut dictetum est. Volus uacuatu fuerit,utatur errhinis apophlerigmatismi, gurgarismis, sternutamentum cientibus, dictis in Cephaluigia pituit a. Deinde laconico,aut pocausto in hunc modani utatur. In uas idoneu immittantur apidesigniti,uino calido irrigati,aut huius decocti iure. Recipes uir,hyssopi,chuma pit os,sampsuchi, folio mi im lauris udonardi fori rorismarini,poechados Ararificae, florum chamaemeli,florum meliloti, an q. V Decore quantur in uino, et huius decocti iure lapides illi irrigenis tui . Ingrediatur usi illud aegrotus, in eos moretur, quam poterit diui ime mane, et uesperi Poterit horum loco aegrotus balnea naturalia adire sulphima, et aliqua tutum luminosa Egressurus aulem aut laconicum, aut balneasummat s. si compositionis mollis paul sunt traditae uere teris theriacae . cse deinde in licto componat ut sudet. Vbi sudauerit,sudorque abstersu fueritum utur origo neruorum rum aut oleis,aut inguento paulo mox licendo. E A. Recipe otii costini, olei terebinth. olei de lateribus, an unc . Misceantur,' at ut dictum est. VNGVENTVM.

Recipe unguenti Martiati, ungi rati Agrippae, an :

104쪽

r. DE MORB. INTER . CVR. unc. s.f. ola costini, hi nardini, olei de piperibus anai. c. a sagapeni,opopanacis dissolutori in uino,ana drach. b.cerae parum fui unguentum, quo neruorum Origo ungaritur calide,ut die timi est potester ex his commistis destita Iulio per ascensum fieri, et i utilio liquore inde manante

neruorum origo ungi. Vnctio quoque inibi facta ex arante i uulpis, aut taxonis,aut an eris,aut anatis plurimi as confert. Postrem cucurbitae asi antur circa ipsum neruorum originem, deinde caeteris partibus, sensim ad membrum reis folutum descendendo.

'aralyseos linguae furat .

PRincipio utendum enematibus seras ijs concoquentiis bus , C pharmach uacuantibus uniuersalibus Cy paraticularibus, dictis capite proximosuperiore, quibus peris uelis , pars capitis posterior et ceruix et tempora uirganatur oleis sequentibus. Recipe olei costini, olei nardini, olei de illa, Una .i . Axisceantur, in aritur partes supra dictae tepide, tandepelle aut uulpinu,aut leporina a facta tegatur. Postrems uesicae in ceruice excitetur,admotis cantharidibus(ablatis ante capitibu sta alis cum fermento, aut axungia Ruma patitur Ande, ficus ructius, aut bra licdefolia superpo.nantur, Crinde vacuata aqua mox loqui incipiet. Vtetur qua re aegrotus mollibus copositionibus corroborantibus neruos, capite proximo superiore traditis, et sequenti. Recipe nucis mos butae S. i. castor. SI .cum succo satamae fingantur orbiculi lupini similes, quos in ore saepebam beat, aut nucis mos huic ructum Corpore quoque, ut dimclum est,uacuato, uenas, quae sub lingua sunt, incidere conmferet, L mento cucurbitulam admouere. Aegrotus alitera

suis e ciuinitatur, lingums non segniter exerceat.

105쪽

LIBER PRIMUS.

et elicae re lutae furatis.

Curabitur purgantibus medicamet: superitis traditis, C unguentri, et oleis conferent et haec plurimiim. Recipe olei nardini,olei costini,olei mastichini, an sj fmisceantur,et hi unguntur imus uenter, c inter foemmineum mane et uesperi calide.

ni paralybeos uratio.

Purgetur aegrotus, utatur roborantibus compositioniabus, ungatur, ut proxime dictum est caeter Cy una cliones circa dorsum fiant.

I arat in os si casu, aut percu hione curatio

P Arabs s quae, sim aut ictum repente subsequitur, desperata est. Si uero paulatini,curari potest. Ipso Uiretur statim principio uena secanda, aluo tamen prii s molliata,'cibi que eductis. Recipe cathol facchari sine duntaxat cocti, ana 3 j. mellis spuma purgati . . f. olei comm. ij. Fiat neniaci iure comunis en ematu decocti, quod nulla mora in ciuetur. Ipsos eiecto incidatur uena media, etiam si planitudo i non adfiit,modo tumen aetivis, uires non repugnent Tanaeres tum aute mittatur a gliinis quanti exercitato Medico uia debitur expedire. Vtetur deinde aegrotus uacuatibus mediae cassiesst i, copositionibus mollibus neruos roborantibus

superius traditis. Postremo origini neruori partis resoluae quoque parti admouebitur sequens emplastrum. Recipe rinae foenograeci libri f. ammoniaci tinc. ii i 'c. 1 f. xungiae ut rhunc. . um iam paraes si, non ante axungiae uulphunc. j. cerae, q. fragatur implustrum, qxod locis ante dictis admouebitur.

106쪽

araly os, sanguine Curatio.

INcidendus utim uena, aluo tume pritis enemate mollita. Recipe cathol. J j.mel molaceid. q. olei cha in emeli,cle uiolicei,ani ij j j .cum iure communi enematum decoracti tu enema, quod alites aestum immittat r, eoque emisso,rricidatur mane iecoraria uena prim im deinde u eri v. meraria, o te incidantur uenae sub lingua Si liis quoruque humor exuperure uideatur, vacuetur habita ratione erhumoris ipsius, et uirium aegrotantis Utatur deinde comis possitionibus mollibus temperatis,in hunc modum. Recipe conferueacori col. conseruae rosarum conseret

pugiosi, inuunc j.f.pul. diam chi dii put pliri crurum cho,una . . ut diui rhod abb pul elactur trius an talo anas j f. Excipiuntur serapio conseruationis cori, fiat et compositio mollis, de qua sumat instar castaneae mari minis horis,ante pastum et uesperi cum lactum in edim tur. Vngatur quoque sequentibus oleis. Recipe olei chummelini Sin . olei de lilio unc . . olei costinis j Misceatur,er illis calidis neruorum origo linet Xatur.A uua,c Tatrabile rarenter Parabs is oritur.

SP fmM est,inquit ut qui neruos musculoso in elim coegit u sectis, in quem ab animali facultate,ctim naturalem

habitumseruarent, ducebantur. In hoc enim malo nerui Grmusculi in eas partes attrahi tur,quibus innasci tur Nan satiractio ieri non potest,nisi ad suam originem retrahatur musculi 3 Hac autemsola ratione jasilis in conuulsiis paretibus a motu naturalidi Fert, quod praeter uoluntatem fit. Hic autem motus inuoluntarius fit aut a repletione humori plenitudine,aut a uacuationes: ariditate, ut per

consensum licim partis:nonunquarii a latibus de quis iu

107쪽

LIBER PRIMVs. sposterius dicetur conuellitur interdum uniuerseum corpiis, fucie partibu ilia is, tunc certum est, communem omnium qui sunt insera faciem neruori originem, o est prima Dirinalis medullae partes Ufectum esse, ipsique ad piandarere media Si uero fimul cum uiuerso corpore faciei partes

com ellantur,ut epenumero labra couulsa uidentur, ocureli,cutissi ontis,tota mandibula linguae radix, artibus itali sic laborantibu ,non solis pinae initimi,sed etiam ceaerebruma sectum est conuestitur plerunci pars aliquatane tum corporis, cuius conuulsio declarat neruum, qui eius

ivotion deputatus est, ut musculum esse affectum. Conuulsionis autem uniuersi corporis tres uni species.

Prima Graecis et Tar 3,Latinis rigor dicitur. Ei autechm ceruix una cureliquo corpore immobile musicuti sim stan partem in ectitur, sed recta in utrunque part iuxta intenditur Altera Griccis ocreor , hoc est, danteriora tensio, dicitur. E aretem cum caput ceruix.corpiis is reliqui in pec ut cotrahit: 'Tertia, omostdetor dicitur oc ei bad o Zeriora tincto. In hac enix et caput ceruix cum risi vo corpore in dorsum couelletur. Fit aule omnis conuulsio,ut diximus aut a repletione, uti ab inaniretione, aut a flatibus, aut per alicuius partis conscii '. Spus mos a repletione esse cognoscetur, funum: quem causae piam repente,aut tulimus tuitio morbi, uel no multo os Signa. principia corripuerit,praesertim si temulentu fuerit, cplenus homo, in otio uidelicet de eris Nerui enim rigidis, O glutinosis humoribus, ex qui bris etia nutritur fur, repletur: unde conuulsione patiuntur, uenia inoduuidemus lora erchor is, ci in humiditate multa madent, inquinore praeter natura attolli,sic interdum tendi tu rumpantur. Vi ius Vialis ratio in hac conuulsone, calida t et sicca, cui pri is dies rutio.

108쪽

is DE MORB. INTER . CVR. curandi Quod ad curandi rationem attinet, ij dem en utibias,

ratio feras' s cocoquentibus,vacuationibuis, uniuersalibus, 'particularibus, ut in Parab eo curatione utendum, fidem quoque compositionibus mollibus, neruosa corpora roboaerantibus Toto rite purgato corpore, balnea presertim naturalia,ut sulphurea, falsa, aluminosa adeunda, aut quae

a nobis exsulphure, alumine, et sale in aqua coctis feri possunt: ut quae ex herbarum decocto hunc in modum piaerantur. Respe maluarum,altheae,arra Mamp. . chamae et

pito os, aluiae, betonicae, toechad. helichro si chamaemeli, pseudonardi,fol. lauri,ana M. i. f. minis lini,semi foenoae

graeci,una j iiij.caput unum,aut duo, canti aut uulpis Demcoquantur in aqua, qua lauetur aegrotus, totus quidem linireuerso corpore conuulso, aut ea tantum pars, quae conuulsa est idque fui mane ante pastum, ex uesperi ante coenam. cum autem balneum egredietur,ungantur tota ceruix e uertebrae dori unguento sequenti. Recipe olei de illo,ol.lumbricorum,medullae cruri vaccae, pinguedinis caudeurietis,ana j j j . ol. costini, o l. terebinth. atia . . castor. iperii, anis j rethri . .cerae parum fui unguen 'tum, quo partes praedictae ungantur. Si aulem a sanguinis copia conuulsio fuerit, vacuetur secta cubiti media uena, purcius tamen quam copia exigit, ne uires Omptomati cm cursurae dei ciuntur. Praestat igitur uacuationem partiri, in semel quantu necesse est uacuare AntZ tame sanguimitti in ionem cilientibus neniatibus aluus eluenda, ut antes e monuimus deinde acribtu utendum,et unctionibus umperius demonstratis. Valenter quos consiliis x partes colim cause et nendae urit, Crimotibus inordinatis resistendum Spasmus Signa e inanitione, C siccitate motis uehementes, sudores, Crlabores, uigilias, alui deiectiones, inguinis eruptiones,Vommitus modum ualde excedentes,famem , cura ,solicitudia

tresque

109쪽

LIBER PRIMUS. nilque Rubsequi solit. Si enim haec praecepserint, sequatvrs

conuulso non immerito siccitas illius caulexist abitur. Si uero ex febribus ardentibus exiccato toto corpore conethulsio accidat malum hoc maximum est. Nam omnium conexul ionum, uae ex siccitate fiunt, haec ei pes ima omnes autem contii Ihiones a uacuatione, aut ariditate sunt curatu admodum difficiles, quoniam longum tempus exigitur ad neruorum siccitatem remoliendam, morbi autem acerbrtas tempus non expectat, quin subito uires resoluit, et exitium offert Victo ratio Sit u uectans iusculis utatur carae Victus iii succulentis, carnibus optirnis coirtusis Principio uta ratio. tur aqua hordei,in qua cancri fluviatiles, et testudit e deis coquatitur, non alitem uino,quia materias in neruos peneretrare fucit. Tandein tuinen eo utetur sed dilatiore Lilaeae tu autem aqua hordei solum. Et eo quidem utetur tantum in pastu, extra pastum autem,aqua superius dicta Balneo etiam utetur aquae diatas tepidae. Qui dii Aiditas aps aes reat ecoquantur lactucae, iota olia cucurbitae folia suae Iicis in aqua balnei cim aut lineum egreditur,regatur totum dorsum oleo aut uiola aut rosa aut cucurbitino, ne hinniditas balneo quaesita exhalet Phiruram etia hiii et e ciui confert balneum ex capitibus et intestinis uervecum, Croleἰs clementibus. Inter pastin autem utatur elictariosequenti. Recipe conser. uiolari iii,conser. bligio una S. j nucleorum nucum pinearu irrundatorvmineruorum enim humiditatem reparant maceratorum in istillatitio liquore rosarum .f. carnium testudi in praeparatur1unc. iiii electa resumptiui, pul. diatra' fp una ij succhari dissori instilla liquore floruuiola. .ffingatur mors h ponis deris S. I. in uniuersium,qui hoc mala infestantur, ut hectiesci curentur Spas via flatibus, Arabes Icueten ars et

tint,cuo fieri, desinere solit. 'isiforte non esset,reri soluuntlir

110쪽

dis DE M ORB. INTER C i. solitantur rem illi locu icaudis annis calentibus, maegendo, is digeretibuta, ualia urit olere tutibi scorum, chamaemelinum Vici non redeat, dissolui, theriaca in aliquo dictoruo ors , locus ungatur. Si asyli percon, sensi in alicruris artis fit no ob materia cluae neruosa coris pora implare possit,aut ob inunitionem, materiaeq; perium riumsed sit ubi a parte primo patiente substantia quae sunt ut surifalis, aut fluida,ulterutri per continuitatem partirebus ad cerebrum effertur,quae quidem substantiu mola inesterdum est inma,caeterum qua tale est maxima Sic auritem coit agere solat s. rei morbo comitiali perpartis alte cuius co ensum laborat, aut qui scorpio aut alia uenenata

sera icti unt. Hanc uer noxiam aliis antiam, alit quiliae talem, cerebrum ut a se ex pellat hoc motu concutitur. De

hac autem morbi comitiali specie perii ses dictu . Si uetari ob alicuitu uene 'a ae ferae ictum couulsae accidat ruis tendum initio erit, ut ueneni extrahatur, id quod e Ficies, si parti percu sae aut et illi, aut gallina animi depllimati ad molieris ,rostro compresso uno etiam re iret Suctu aniticnenum extrahet Theriaca quoq; parti punctae apposita ast uenenum, aut iris tralitatem e profusi do attrahet, ut seuacuabit. Idem praestabit cucurbitus, lausculo a xv, in tam e pri iis latior facto os toto in circuitu artisficato. Confert etia cauter flatioribus ignitis inurere uuia nil ipsim aut deinde porri seminibus cum sula tritis, aut Uijs,si cepti crudis,aut coctis, aut ipsarum succo illinere oportet. Vbi autem crusta cecideru, ante diem quadrageristivum,aut sexagessimi ,prohibendum utiliit scicatrice in durici Ad quam properabit, ut uitis,aut iculneo cinere lilitanus rursus aperies Spasmus uero si neruo puncto non a uenenata quid sera, sed ferro acuto contigerit, teneatur foramen apertu ut sanies expiret,quae rete tali tresceret. Quod