De morborum internorum curatione, libri quatuor / ... Adjectis ab Joanne Raenerio medico in singulis capitum initiis morborum causis, et signis ex Galeno, Paulo Aegineta, atque Aetio Antiocheno desumptis

201쪽

LIBEM SECUNDUS. Cfuenarum ora imbecilla fuerint i uitioso acrique sanguine

ero is Qv ex uentriculi uenis sanguis uomitur,cocreta Si licii est nec inde magna funguinis eruptio potis cotingere, quod graciles uentriculi uenaesint. Aliqua liqui uomitur sanguis a remotis corporis partibus in uentriculii defertur: ut si cui membrum quodpiam excisum fuerit,natura notata tio sanguinis quam antea generantes riguis quo membruillud ali debuit ad uerriculum defertur. A toto quos Inmterdum corpore in uentriculum transmittitur. Interdum iecore,aut liene uerum tunc ades in dextro, aut hinistro latere umor. Cotingit nonnunqua hic sanguineus uomitus ex suppressione meisiu,haemorrhoidum,aut haemorrhaglaee naribiu fluere solitae Ex ut spartibus qui defertur ad uentriculum sanguis, cam euomitur,cocretae est Sis righi cui latio ius uomitus ob mcmbri aliquod excisumfuerit,aut ab unis uerso corpore in uetriculum deferatur,rncidatur dextri cubiti uena media ab hepate interior dextri cubiti incidenda. Si aliene, eadem incidatur uena sed infinistro cubito si

mensiu suppresion phena pedia dextribi uero ablaeis morrhoidi cosueto Fluxu retento,ischiadica vena, in parte sinistripedis minimo digito uicina, incidatur. Si ab haemorrhagiae e naribu solitosuore suppresso,ex exteriori ab tiuena sanguis mittatur eiusdem lateris cum nare, unde sanisgis fluere solebat an hoc pathemate,quacunq; a causa ortu sitiquoniam uires eo laboranti imbecillae pleruns esse solent modica uenae,dum inciditur, diductio flat, ne maior, quam parsit, pirituu reficiat flat. Parce praeterea detraehatur, anguis,idque relictu i uicibus Ante uenaefection enluosequens enem infundatur,si sua Fonteiu cori elut

excrementa no elecerri. Recipe ca .recens extractae scis chari rubri, ana.unc. j olei uiolacet uncias, .sal: parum, cum decocto quatuor remo uiuorum,prunorum. hordei

202쪽

i o DE MORB. INTER . CVR. fu enma,quo lante pastum in ciuium quo eiecto, fiat fauguinis, fio, ut dicium est. Adhibeantur deinde tam inistrinsecum,quam extrinsecus astringentia. Recipe lapidis

haematit. drachmis duas corali rubri drach 1 f. acaciae, equiseti,ana. I iij.baccari indirthi fiat puluis ex his commis es, contritis, de quo sumatur S., cum stillati.tio liquore plantaginis, modico aceti uentriculo uacuo

rosarunnlapid.hematit .ana drach. . acaciae,coralli ruae ana. drach. j. f. excipiantur serapio ex cotoneu fiat s eleeesar molle, de quo sumatur castaneae instar, tribus horis

ante pastum Sumatur aliquando servi omphacini, aut fer pij ex cotoneis, aut serap.ex, acantha, aut serap.c succo cerusseras luestrium acidorum quantu duo cochleaesria capiunt. Extrinsecu cutem haec ant crura valideficentur,eisque uincula dolorifica in claritum ipsis quos cucurbituta sine scarificat datur. Si ab hepat onguis in uentriculi deferatur,supra hepar cucurbitula sigatur: si a liene supra lienem tueri matricesupra matrice asia Iatur. Sumpto cibo i aegrotu sipsum retinere nequeat,cuae curbitula uentriculi regioni affigatur.Fotu deindesequenti utendum. Recipe bal iustioru Fidiae,gallaru rhois ob oniorum baccarlim indirti, rosarum rub assa.q.f. Decori quantur in aceto, aut stillatitio liquore plantag.hoc in ea cocto calentespongia madefiat,qua expressa uentriculi ream foueatursequenti deinde ut ento ungatur. Recipe hi ex cotoneis uncui sicci plantag aut stilla, sit liquoris eiusdem unc.i . Decoquantur usq; ad consumet

203쪽

Recipe olei indiri ei, olei ex cotoneis,oLmastich. an s. Ff .equis elis. t.boli Armeniae, bo pocistidos, acaciae ana drach. . aceti parum. Cum modico cerae fiat unguentu,quo intriculi regio mane, et uesperi post forum unguiar.

Opetentia animi ratio.

vii lex huius esectu causa esse potest, aut enim causet.

fit a nimia corporis dissolutione aut a sola uentriis culi intemperatura fluidiore, aut ab humoribus acidinquos uentriculi os exorbuit:.ut a umbricis interdum aliis mi aut alui, aut mens ium fluore. nod ubi contigerit, alim stringatur,mensessistuntur. Nimia autem corporis digestitio fit, ut, nimio calore, aut a sudore superfluo. Qui hoc malo, has ob causa infestantur, aere utantur Vidua frigido,n3 autem fricatione, es exercitio ussit glure ratio. tinosus, et incrassans. Porro quonia is calora bile muli curatio rasanguini permista, oritur, sic curetur. Recipeservi ex cotoneis sed astringendum serapi omphacim, serapi ros cei derosis siccis, ana unc.j .stillatiliorum liquorimoxaudis,plantaginis, in bifatiuitatioris,anaxnci . messeantur, et ieiuno diluculo bibantur per triduum. Rem petantur alijstribus uicibus. Recipe electar. trium santa larum I. j.utatur cumserapi s. Dein potionesquet tiaragante utendum.Et quonia in hoc effectu euacuatia astrinis gere debent,sa igitur hunc in modum. Recipe corticum morobalanorumflauarum consticatarum oleo amori l. dul. drach, vj cortum m iobalano in cliticarum f. milii cr

204쪽

i r. DE MORB. INTER UR. consistatarum .s .macerentur in stillatitio liquore planatagin in quo uuae passe decoctaefuerint, horis, .adiectis rhabur .seiecti puluerat scrupiij pica nardigra v. iis Iutiliorum liquo ruinobi satis latioris,oxalidis,c 'planat g. q. .sia: potio, quae sumatur hora quarta matutina. Recipe eleel solidi trium santatoruma j. f. sumat tesse am unam quotidie mane,qua deglutita,bibu parum timi titi liquori plumaginis. Recipe ceratis titulini lib. I. inungatur tot spina dorsi tepide mane, et uesteri Praereterea linteamina,Cysubucula aegrotatis in 'ergantur pululiere baccarum m)rthi, , arum rubrarum calida fiagiat frigida amet. Bulimos uerosia uentriculi intemperiratura rigidiore aut abaci ci humoribus pituito is, aut inelancholicis ori vcntriculi infartha haec autem est uera Appetentia canina)ab utravis harum causarum fuerit,uiram mulium cui facientis potione sanatur cim ad pranradium hoc pathemate laborates accedunt, primum ita eduetita pinguia apponantur, et quaecunque ex multo olco aut bubro,aut adipegallinae,cet similibus parantur. Huiusmoad nunque os uentriculi asperum complanant. Vinum dereinde aut flavum,aut rubrum,dulcripotenterque cal facietis,

etsi non sitiunt, bibant, quo uentriculi os alisiat. Sic enim appetentia illa canina sedatur utim, alique uictus longo tempore utuntur, omnino cessabit.Nibri autem M. iii aut austerum, aut acerbum offeratur. Humor autem ille ecidus, siquidem pituito infuerit, uiuentriculi tunicis in assertae est, hunc in modum evacuetur. Recipe pii de hiemra limpl. gurici in pastillorum forma redacti,ana drach j si cum me ero singulitur pilui. v. drachma, quaesummantur horis pias uor, aut quinque a coena De eo utein 'rumod reliquum erit,fingantur e drachma pilul. xj e quibus si utitur tresper horam ante coenanis cliti hebdomada

Humor

205쪽

umor autem iste cidus p itosus simultus sit liuique

medicamento dicto non cedat,hunc in modum vacuetur.

Recipe d phoeniciunc .cum saccharo fiat bolus, qui

cntelucano tempore sumatur. v T SP C. Recipe diaphoenici f. cum decocto uuarum passurum,tri forum communium,ca carum in pni fiat potio, quae matur ut dictum est. Recipe theriacae ueter. I. q. conseruae biclos drac ij. Misceantur, et postridie mane sex horis antepasti insumantur. Vtendum praeterea elictam rijs, fotibus, unctionibus et emplastris traditis in Dolore

uentriculi,exceptis absinthio, et mentha, quonia appeten, tiam augent. Si uetari humor acidus, qui appetentiam calaninam excitat lancholicus fuerit, liene ad os uentricuaeli largius transmissus, qui os uentriculi immodice contra hat,et exugat nc in modunn prim g m concoquatur, dia inde evacuetur,uictus rationesuperius tradita, obseruata

Recipeserupi de buselos unc ij serapi fumariae, serapi scolopen dr an unc.j f.stillatiliorum liquorum lupisti

et rij,tamaricis glosi, ana ij.Misceantur, et a telaeno per triduum diluculo sumantur. Repetatur alijs tribus uicibus,aut donec materia redeatur concocta. Recipe desaei nos dulc. unc. f. utatur cum seras' s. Recipe cathoi drach sompositionis hamech, drach. iij seras quesu ' cum communi medicinarum decocto, adllatendo tolliculorum sennae orientalis, polo pod. quer anautic f. 'at potio,quae hora quarta matutinasumatur. Recipe diarimos hi dulc. tessellum unum,postridie mali sumatur.

206쪽

i MORB. INTER cv R. elisesolidi dumo hi dulcis,maiie. Vtendum praeterea peruliquot hebdomadas pit sequentibu . Recipe pii de hieras impi et rania orum formam redacti folliculorum ferinae oriental ana .i excipiantur fera' de scolopen r. ls' iurs pii vj. e drachma, e quibus fumanti: tres per horam ante coenam semel in hebdomada Si uero lien, a quo hic hinor transmittitur affectu aliquo laboram videatur, curetur prae id sis loco, osterius dicendis Appetentia haec immoderata a umbricis uix dum deuorata depascentiabus interdum excitatur. Necandi igitur,inde expellendi. Eo igitur primum sic nec dabimis. Recipe seminis eurideminis cotra uermes, minis bracticarum, na j.f. cornu ceruiusti drach. ij suntonici S.j.rbabarbari . put diametetur fri .aut coralli rubr. I. j facchari ad dimidiuponderi omniu fiat puluis, de quo S. j sumatur mane untep Di, excepta stillatitio liquore graminis,aut portulacae. Aegrotu aut si pauperfuerit, pro rhab agaricu substiis tuere licebit. Ab inthium, uanquam lumbricis assuersatur, in Appetentia canina ob umbricos, uitandum est, quonia appetentiam diximus,auget.Vnguento simul se et et uten

dum,ut et intrinsectet et extrinsecus expugnentur. Reciare hi absinthii,ol. rutae,olii amo dat .amararu an unc.j j olii rosa ebris adsit S. t aloes,farinae lupinorum,

Antonici,ana .i si seminis cotra uermes I. iiij aceti F. adiecta cera fiat unguentum, quo et uentriculus, et uentris regio superior,ut in inferiore fugiant,ungatur calide nate palum,mane et e peri Hoc quoque cataplasma assa dem ad rem smine conlicit. Recipe farinae lupinorum: aloes,ana .f.fantonici . . minis cotra uermes S. cresacco uermicularis Oi febris Viae et pauco aceto fiat catariptisma veniri. Enecati aute expellantur,ne putridis vaporaribus febres, dat vilippiam, aut alias inplomata grauia

207쪽

inducunt. Expellentur autem .ine, aut agarico, ab . liquoreliquo amaro solutis,aut in catapotia formos Miram autem in necandis, et educendis lumbi seu catapotia pestilenti liu Rusi appellata, ejicaciam obtinent Enea muta quoque plurimi in conserunt, quale hoc, quod sequiis tur. Recipe sacchari rub.se Aurunciam,mellis, acet ore Iarunc j cum hordei decocto,aut iure pullisiat nenia,quod ante pastum in ciatur Debet enem dulce esse ad uermes euacandos, adhuc uiui sint. Ne fiat autem e lacte,quoniaminimestinis coagulaturustraviaque nonnunquam inducii amplomata a

m tropis Curatio.

V Ithac mili ob insignem hepatis refrigerationem, ipso duo

et: r ''r', i ii qui reliquis corporis parti

hus distribui debet,in sanguinem mutari non potest. in

est cum uniuer corporis uenae resti remi cois sicili raut:m hepar lieni renibus,muno,ue tenui intestiae haec pulpo, ubi plurumas per haemorrhoida Anguis excernitur ut ob immodicum muliebre profluuiet teάis

xiam Hodrops nonnunquam consequitur Alaoda' inter

208쪽

i DE MORB. INTER . CVR.

Signa intercute incurrerunt. Hoc morbo correpti Sirandi dis ficultate fere laborant, tument, graves sunt tiato p combire,ex uirore nimirum albicantes cibum fastidiunt,c eraterum largioris potu appetentes sunt, i praefertim qui ascite a causa calida laborant:ulque etiam cluod is humor, qui in ipsis abundat, falsu est, et putrefctus, quare erplerunque febriunt. Tres aulem punt, dropis species, Ascites, mpanites, Ana arca. Omnium periculos j iis inius T inpunites fecundum locum obtinet Ascites, Anais via arca uer i caeteri curali facilior Victus ratio calida , sit et sicca. Vivat igitur aegrotus in aere calido et icco aut natura, aut indu ris luculentis ignibus, et fissi bus purato cibus sic concoeli facilis, ut perdices,tur sil ulli gallinaceici, oua sorbilia condiantur cibi pipere , cam optastis,et milibus aromatis Panis sit clibanites,cui foenicnium,anisum, liminum misceantur. Vinum bibatur album, et tenue,sed paucum. Si autem uino uni nisi hoc mali a causa calida sit orti . Nam huius morbi duae potissimum species. Ascite et Dinpunites,ab inteperie interadum oriuntur calida, ,iritum naturalem resoluente, abrifumente, quo deficiente, aqua profanguine generatum tunc itaque minus calidis et cibis, medicamentis,quam diim

frigidis causis est abolita sanguis cutio,pugna dum est. Exaercitatio quietesalubrior, uigiliae somno. Quod ad ci randi ratione attinet,initio statim humor redunda uacua diaes,et purgatoris et urina cientibus medicamentis in a

te ad ingula particulatim pertineant post dicetur,cum quibus r si ijs curandae sintpersequimur. Ascites siquem

corripuerit,ei uenter,totumq; abdomen intumescit, vo coacusso,talis auditur sonus, ii emiter semiplenus efficit. Aliae uero corporis partes,praecipue superiores, in scite haudquaqium inflantur.Vmerme ideo intumescit, quod

209쪽

LIBEM SECUNDUS'. I pidi alii quod inter peritoneum, partes ei ubiacetes et , quos humore implatur curandi autem ratio a purganistrum medicamentorum si auspicanda Si igitur scites a causa calida ut dictum est, ortum habeat,materia hunc in modum concoquatur, C vacuetur. Recipe feraepilaceretati compos ferus ij eupatorii ferus ij nobi istiui utioris compositi, na. unc. . illatiliorum liquorum halicacabi, ab in thrum,cichor , ana. .inj. Misceantur, Cyri eiuno per triduum diluculosumuntur. Recipe diurrhod abae S. I. fumatur te sella una cum ferap s. AT T FIAT APOTEM A

pator ,v herbarum capit ana M. j. in bifatiui tutioris non loti,cichor sanum ab inthi tertiam partem M. asum,ari ochiae rotundae,ca ligneae,ana.drach. .quare

tuor seminum rig.maiorii, ana. drach j seminum nisi,qq,foeniculi, ina drachm j Florum sambuci oegenistae, an P. j. medulta cilici,agarici in pastillorum forma reduacti, ana.J.s . Decoquantur in sq. aquae, tanti per dum pars dimidia ab uniatur accipiatur iuris decocti lib. jd .adiere is risucci pii succi into bifatiui Iutioris.'. faccha. q.s fulserupium me iocris conssistentiae:depuretur einde adadantur rhabur. selecti. B.iiij. picae nardi. s. j. Iucundioris autem et odoris, Crisiporis gratia ad ciatur cinnamomis lectis intuli, trini,ana. drach. j. Hoc utaturas oeemate aegrotus dies quinque appetente diluculo. Recipe rhaebam selecti. drach.j Lagarici in pi orum forma reduescti. drach. j.ipicae nardi gr. vj. Macerentur instillatilio Ita uore inobi satiui latioris, et pauco uini albi horis xj. deinde exprimantur, colentur, adiectisque cathoi S. I.

di cnicio ii serapiladianti. I .cum comuni medicinae

210쪽

i DE MORB. INTER CUR. rura decocto, cui semimmanisi, ij, foeniculi, ana. S.i. quatuor seminum rig. maioru na.s.f.sint addita, rut poetiq,quae hora quarta matutina sumatur. Vtatur deinde requentibus par roborantibus, obstractionesque aperien xtibus. Recipe pi .eleel. triu fantalo pa diacurcum mare

toris,pul diarrhodi abb.ana drach j j facchur dissoluti stillatiliolis ore halicacabl.q iugatur eleel. solidum in rhomborum figura finis fingui rhombi ponderis .f. .ffunuatur unus mane horis tribulante pastum. Vbi dies aliquot quieuerit aegrotus, repetatur poeema,cum pharmmaco solutivo Interea uero haec uentri ad exiccadum adamoueantur. Recipe aeris usti, farinae orobi. vl.rad. triredis,ana.S.j.cum succo cucumeris agrestis fiat liminent , quo uenter malae,et uesperi ante pastu calide linatur, uia

tuta hepatis regione. Dat quoque sequens epithema hepati. Recipe ceratistitulinii br 3 picae nardi.drach.s . iapeantur Erlas in hebdomada tepide applicentur hepati mane ante pastum. Cum autem huius pathematis declina flammifesta apparebit,ulatur aegrotus pii sequenti u serime aut bis in hebdom ada. Recipe pii de hiera simpl.aloe Iota iusti alitio liquore inobi satiui aliorcs,agar. in parastillorumforma reducti,ana drach. I .rhabar felecti .s.j. Excipiantur serapio nobistiui latioris, Finganti .rque drachma pii vj de quibus tress et circa noctis dimidiu. cite uer)quae ela causa rigida, minorem inducit saetim,quam . quae est a causa calida, et in hac a causa riis gida calidiore uictu ratiotie,calidioribusque medicamentis

utendum. Primum concoquantur humores,deinde vacaenatur. Recipes rapi de radici buc,serapi de eupatorio sis r ij dianti, ana. . . ilillatiliorum liquorum absinthij, vij,stor sambuchi, an .s.iiij. misceantur,satque uti-piam depuratum,quod adiectis inamose m. rachm b