장음표시 사용
11쪽
IS est, qui coram majoribu8 Vestris nulla probabili argumentatione, Sed ratione neCeSSurin et experimentis enunciavit, patefecit, demonStravit, Sanguinem circuitu moveri, et vitam ipSam n Sanguine exordium et materiem ducere. Is est, qui fuit inter medicos philosophorum princepS, et SenSuum con Suetudini mentis aciem primus subjecit. Nam qua Sola ratione univerSum posse intelligi naturam docuerat Verulamus, eandem ad illam ejus partem, quam Vocant phySiologium, Primus transtulit Hurvetus ; et in ea primuS bene exploratae naturae
specimen dedit, et posteris reliquit. Proculdubio, illud Harueli repertum in se intus inclusit semen atque initium verse physiologiae. Haud cito tamen proprios fructus edidit, Sed diu quasi humo conditum fuit, priusquam in ubertatem eXiit. Ea incedebant via in qua Harueli primum fuerant impressa vestigia, GliSSonus, Lowerus, Willisius, Ty-
Ad illos paulisper animum Convertnti S Velim, ut cognoscati S non modo eorum SCrista atque inventa, Sed etiam gradu8 et quasi proce88us discendi et exquirendi verum, et cum Sapienti SSimi S, qui tunc fuerunt, loquendi et audiendi commercia. Ιi enim probe intellexerunt omnium liberalium Studiorum quiSnum esset inter Se CommuniS DCXIIS, quaenam neCeSSitudo, et quΟ- modo ipsi possent tum Hai veli eXemplo Cum aliorum
12쪽
phil osophorum familiaritate Salutariter uti, et collo pilo adjuvari et consiliis.
Num tum primum Se erexit PhiloSophin, et, nuScente jam Regia Societate, ad Se Sintim uiscersivit, Convocavitque SCientiarum StudiosoS omnes quasi in nobile quoddam gymnaSium ; et Curavit quotquot reS novae nut memoratu dignae indies invenirentur, easdem duri
monumentis et custodiri literi S, ut ne vel una peritura sit, cujus oblivi Sci nollent posteri Vestri adeo antecessores Philosophiae quasi in iiii bulis assuerunt, sicut vos maturi inti ejus et adestis et sa-vetis. Id enim jure concedendum medicis puto, quod non modo in scietatiis ad sua pertinentibus optimi sem-Per, Verum etiam et fautores et nmplificatores fuerint scientiarum in omni genere. Hi profecto Hai veli se intores et aemuli fuerunt,
et habendi vere physiologici. Multa et praeclara de
partium structura et officiis ab iis erunt perspectu et inventa, quibuS ipsi quemadmodum ad nuturus morborum eXplicandaS uterentur, non reperiebant. Pathologiami chonbant tantum ; nihil amplius.
quibuS elementiS, quave materie, quove opere intrin-Secus eluborato Νnturn morbos efficeret. Quare tum auspicato prodiit Sydenhamus vester, mirifiCe eXPlornnS, quanti essent vel res externae et in medio poSitae, et
13쪽
ι quanta illis cura danda eSSet et impendenda, Ut morborum, quorum natura adhUC delituit, casias tamen et eventus omnino non temere judicarentur. Ille praeterea sedulo aucupatus est inclinutioneS rerum et momenta temporum, et instituit quomodo hi S quoque inserviendum esset ut medendi ratio et mediCnmentorum usus felix faustusque eVeni I Ct.
Haud usitatum fuit Syden hamo ut hodie mos est
CentenoS Be OS nominatim deSignare, atque eosdem casus et eventus Centies deSCribere, et rem ipSum opprimere et obscurare documentis nescio quam innumerabilibus ; quippe qui nec in singulis historiis nec in
popularium morborum narrationibus putaret omnia includi debere, sive graviora sive leviora. Sed propOSitum Suum unice respicietis ex infinitu exemplorum Copia Scite et consulto elegit quotquot essent ad illud illustrandum nptissima. Illum feliciter potius dixeris quam curioSe depingere, et rem omnem ita ante ΟCul OS PO-nere, ut, quod Scitu dignum sit, perinde a nobis intelligatur ac si ipsi interessemus et praesenteS VideremuS. Utinam in Sydenhumo talis mens ad bene philΟSΟ-phandum fuisset, quale ingenium nil bene agendum fuit. Fama ejus gloriosior suisset et exemplar POSteriSCommendatius. Putabat enim omnino pendere Medi- Cinam e nuda observatione rerum quae prodeSSe Soleant vivis vel obesse, et nullius egere disciplinae qua perfecta
14쪽
fieret et absoluta, nisi ut aegrotantium lectis assideret
medicus, et morborum Signa et remediorum 11SuS ut-
tenderet. Ipsum Anatomiam, utpote medicis omnino alienum et inutilem, pictoribus relegandam putabat. Quare nullus dubito, quin Sydenhami auctoritas morum etiam atque impedimentum intulerit iis studiis, e quibus tanta et tum Praeclara adjumenta Sero in Medicinam
Sydenhamum prope Subsecutus est Ricardus Morton, et nobis pene infinitum Silvam rerum et Sententiarum utilium atque inutilium reliquit. Sicut Sy-denhnnuis, Sola sun fretus obseruntione et nolimine morborum lineamenta ob oculos nobis dilucide posuit, et veram medendi viam quasi digito commonstravit. Sed ut ille de maligna nuru et humorum deSPUmntione, ita et hic de spirituum expansione et Veneni Pro reSSU Uunn multu et commentitia tradidit.
Fuit minime quidem nil scribendum, sed eximie et unice ad agendum natus Radclivius, cujus nihil nobis traditum habemus praeter facetiaS ; quae tamen adeo interdum prudentiam sapiunt ut potiu8 jucunde philosophari videatur quam jocari. Illum autem haud mediocrem hominem fuisse cito judicamus, qui arte, ingenio, ipsis quoque dictis celeberrimus erat en aetnte,
quae, quamViS merito minus quam magnifice nomen
15쪽
Augusti usurpaverit, tamen nec Claris viris caruit nec bonis artibuS.
An illum fortunatum credimus quod uiuuebat divitiis Θ Credimus profecto; non ita tamen, ut Vul US CX- istimat quasi esset feliciter exercitatus in conquirendis divitiis , sed propter nobilioreS usus in quoS eae Sunt conquisitae. Νullos liberos habuit aut reliquit; sed artem suum quasi Sibi filiam adoptavit et quasi haeredem egregie locupletavit.
Huic ejusdem aetatis annumerandi sunt duo, Summi homines, Johannes Frei d et Ricardus Mead; quorum utriusque laus, plene et cumulate data ab aequalibus, satis ambobus in posteritatem redundavit : hic tum medicinae cum omnium liberalium artium et Cultor, et judex, et hortator, et patronuS ; cujus domuS quaSi
ludus quidam patuit atque officina philosophandi: ille,
Cum Solum Se medicum profiteretur, omni simul imbutus philosophia, et antiquitatem redolens et Athenas. Haud profecto vellem magnam illis opinionem conciliare quasi artem suam inventis compluribus locupletaSSent. Scripserunt tamen opportunissime Suis temporibus, nec infructuose nostris. Operum dedere monitu et exemplo, ut medicoS tum prave et Perperam ratiocinantes et superfluentes intolerabili quadam opinandi licentia reprimerent. Ambo fuerunt simplicitatis amantissimi. Et ita
16쪽
sedulo Freindius morbis invigilavit et curationibus, ut multorum remediorum, quae hodie usitatissima sunt, vim omnem probaverit, et intellexerit, et fideliter docuerit. Praeterea jum tum suSpectam habuit ipsam medicae supellectilis copiam, ne aliquando arti officeret; praecepitque longe aliud esse in materin medicu vel Sari, aliud mederi. Quam in opinionem eo magis indies adducimur, quo nunc meliorem patitur disciplinam
medendi ars, et remediorum usus exquisitiore truti nexaminantur. Proculdubio quo diutius et felicius est quisque inter morbos et remedin VerSntUS, eo Solet minus multa dare medicamenta et minus multos hu-bere medendi indices. Quare etSi pharmacopoeia generalis medicorum est mn nn et CopioSn, Suu uniuSCujusque medici pharmacopoeia, quam parva, quam brevis lΗ aec nimirum, Auditores, forsan putabitis ab instituto sermone esse diverSa; id Circo tamen Proseruntur, ne inter laudes artificum prorSuS videnr non Curnre
Progrediente tempore, aegre pati videbantur medici inventam n Verulnino, et probatum et Commendulam ab H arveto methodum tarde et pedetentim nimi S PI O- fecisse in causis morborum exquirendis. Optabant potiuS naturam antecedendo praeripere quam Sectando et indagando consequi. Illis erant vel usui vel in pretio nulla experimenta, nullae inductiones, nulla phi-
17쪽
losophia, sed prava philo8ophiae imitatrix opinatio. Existimabant prosecto Se multas res subtilitate quadam opinandi attigisse, quae Soli S attingantur experimentis;
et causas morborum Se jampridem cognovi8Se, et potuisse alios docere, quaS SCientiae novae et nondum inventae posterius in lucem prointurae ernnt. Durvino inerat 1 arium, et subtile, et multiplex ingenium. Quid Z quod ille non tam philosophari videtur,
quam suis oblectari inter somniandum imaginibus 8Si non medicus fuisset, e8Set poeta; Si non poeta, medicus. Medicinam quandam sibi fingebat mire fambulosum ; et fabricabat poemata physica, physiologica, inepte diductica. Desperandum eSi igitur, ne qui S Un- quam fuerit sacerdos utriusque Apollinis, vel Sacrorum
secretorumque in utroque genere VerUS interpreS.
Quid est quod vocant) spasmuS eXilium VnSorum, quid norvorum debilitas Θ Res admodum eximiae et
mirabiles t quas posse nemo ne a Verit, quRS CASU nemo hucu8que pro comperto habuit. Has tamen Cullenus inveniebat, quaSi duaS portarum claves, quibus recludiet pro8pici poSSent Vera elementa, et Omne OPUS mirn-bile et ipsa etiam officina naturae, in morbis fere omnibus elaborandis. Erat tamen in Culleno summa vir-tUS, SUmmum ingenium, et, opportunitate loci et ossicii, Summa nil CtoritnS. Νum munere proseSSoris potitu8, et quibus academia Edinensis tunc assiliebat eruditissimis
18쪽
viris, omnium celeberrimu8, et in loquendo et in scribendo tam speciosam veritatiS Similitudinem prae se ferebat, ut cupide audiretur et legeretur, et audientium et legentium penitus in mentibus inhaeresceret. Ergo omnis undique ConsentienS multitudo et vulgus medicorum statim iudicabat nihil praestantius, nihil absolutius Pathologia Culleni, cogitabatque omne quod reperiri
poSSet jam a Culleno esse repertum. et naturae vestigia
nec premi nec indagari posse ulterius. Confitendum est tumen aliquando Cullenum fuisse auspicato dissimilem sibi. Alium cum adhibendu
facile discernes. Res pene dissociabiles poterat conjungere, Summam obServandi prudentium et summam opinandi temeritatem. Quare ejus est difficilis laus, difficilior reprehensio. Observando medicinam auxit et provexit, opinando minuit et retardavit. omnibus qui illa et superiore aetate inclaruerunt
Hebei denum anteponendum puto. Quippe qui Vel majorum vel aequalium, quotquot principes inter medicos perhibentur, plenus virtutibus, omnino fuit eXpers vitii S. In illo ejus aureolo libello quem quiS VeStrum non studiose lectitavit , quicquid de morbis et remediis vel obtulerit sors, vel docuerit patiens veri inquisitio, quicquid castigaverit ingenium sagax vel confirmaverit
19쪽
usus multiplex et experientia, id omne religiose coacer-Vntum, et quaSi aerario Conditum, habetis. Forsitan et jure mirari liceat de Heber leno, quare, Cum sua petus tum Vehementer faveret opinatoribus, ne Omnino ipse unquam opinaretur; quare pervulgatam
penitus sileret Theoriam Cullent; et quare nullis Dar- vini illaquearetur illecebris Ille profecto mentem prius severioribus Studiis exercitaverat, dein ad medicinum traduxerat; et quam in academia sibi mature disciplinam adhibuisset, eandem Semper quasi regulam habuerat qua vera a salsis dijudicaret, et qua, declinatis in quibus alii periclitabantur ambagibus, Suum tuti Sinstaret et proSequeretur Vinm.
Is itaque nobis in loco esse debet magistri et hortatoriS, ut CnvenmuS ne unquam Subtilius philosophemur quam perpeti pOSSit ipSa re8, et ne prae nimia opinione sapientiae in stultitiam incidamus. Talis fuit Heber lenus, vir ut accepimuS , Sin Uluris virtutis modestiaeque. V Audivi equidem esse similem patri quem nunc habemus et admiramur Hobor denum ulterum. Tertium profecto habuimus quem nobis fata tun- tum ostenderunt. Memini illum adolescentem. Memini quanta in ejus moribus comitas ineSSet, quanta in
vultu pulcritudo. Studiis illum optimis deditum omnes lubenter vidimus, et eo lubentius quod Heberdent nepos
20쪽
ot Hobordoni filius fuit. Speravimu8 inSuper quem patriis virtutibus tinctum novimus, et patrio instituto eductum, decori fore aliquando huic nostro collegio et reipublicae. Heui spem nequicquam dulcem atque
fallacem l Anatomiam eniXe ProSequenS CRSU VulnuSaccepit, et Cum vulnere mortiferum virus.
Rusdem vel supparis aevi fuit Heberile o Georgius Bal er. Sicut aetate ita ingeniis nihil, aut non fere multum, distabunt. Nec facile dixerim uter eorum plus studii ad omnes bonarum rerum disciplinas adhibuerit, aut inde plus frugis obtinuerit. Ambo de industria sunt subsecuti et admirati antiquitatem, veterum medicorum ultimi, et ipsi pares principibus. Inter Bal erum et Hebei denum hoc tamen interfuit. Hic populariter scripsit, ille limatius ; multa hic solute tractavit et libere, ille pauca tetigit sed Or
Multi interea vixerunt virtute et ingenio praeSt biles, qui quamvis nec inventis nec feliciore cultu ni temsuum locupletaverint, tamen, cum medici essent, id effecerunt, ut pro Sua dignitate ipsi medicinae data suerit major existimatio. In eorum numero duOS praecipue dignos judico qui memorentur, aetatibuS dies unctos, ingenio dissimiles, moribus diversos, ambos tamen de
humano genere optime meritoS, et a VobiS, quoniam vestri fuerunt, pariter CohoneStundOS.