Matrimonium respectu politico-medico : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

sensus ingrate assicientes, Stimulum sexualem Supprimentes, ut impedimenta matrimonii considerandi veniunt. Cum vero ab individuis matrim0nium contrahentibus, in Societatem quam ingredi volunt omnia elementa felicitatis illius, ob quam conjugium initur, adserenda sint;

moraliter autem inpossibiIe omnin0 sit, ut pars altera, de alterius Statu organorum genitalium normali c0nvincatur, id tamen de Suo proprio faciat, est neceSSe. NeceSSaria Vero: est similis investigatio imprimis tunc, ubi de normali pelveos consor mali 0 ne in semina dubium ex0ritur; maximi enimvero interest Scire: p0S- Sitne partus sine auxilio artificiali, quod vitam tam matris, quam naScendae s0bolis Semper pluS minus per clitatur, exantiari Abnormis pelvis conlarmatio in foeminis imprimis rhachiticis est supponenda. - Inlaeminis rite conformatis pelvis certam formam, certas

deterini natasque habet dimensiones, quo igitur magis ab hoc typo pelvis aberrat, eo difficilior est partus. In certo gradu angit stati0nis pelvis, exitus laetus impossibilis evadit, Sic V. gr. conjugata introitus nil

pelvim - cuius angi istatio De lentissimum conformationis pelvis vitium conStiluit, partumque quam maXime difficultat - minus quam 3 poli. aequat, consultum e Stmatrimonium interdicere. Adducuntur quidem eXempla Reminarum, quae non obstante eo, quod pelvis earum longe minorem dimensi0nem, v. gr. 2 V2 p0ll. in conjugata habuerit, partum tamen naturalem eXantlaverint, casus attamen hi sunt adm0dum rari, partusque hic potissimum ob circumstantias non cum certitudine eXSpectandaS, V. gr. Ob eXiguam molem corp0ris infantilis, inconsuetam Symphisium laxitatem naturali perficiturl modo; in plurimis tamen casibus similis abnormitasipelvis, Sectionem caeSaream, Vel extractionem laetus ope in-ll Strumentorum laedentium, postulat. - Fodere Strictusa mihi videtur, dum Deminae cuivis, cuius pelvis in con-

jugata 4 poli. non aequat, matrimonium interdicit. Licet

12쪽

enim partus Sub minori hac conjugatae dimensione dis- scilis communiter esse s0leat, naturali attamen potiS-simum perscitur m0do. Aliud m0mentum, qu0d graviditatem, partumque in bene etiam conformatis lae minis periculo plenum reddit, est uetas provectior. Omnes medici practici conveniunt in eo, quod Deminae, annis clymatericis pr0Ximae, conjugium ineuntes et prima vice concipienteS, communiter ab ortum patiantur, omnibus lite laneStiS partus difficilis consectariis prae aliis exp0sitae Sint. 2-o Diversi morbi, quibus alteruter conjugum Iaborat. plura etiam, ut jam supra, attigimus Secum serunt incommoda et detrimenta. Sed praescindamus quaeso pro m0mento, ab omnibus aliis respectibus, et

consideremus morbos hos solummodo in relatione ad pericula, quibus iisdem assectus, relate ad eorum incrementum, per exercitium suncti0num Sexualium provocatum, Semei exponit, rationeque praejudici0ruae, quae nonnulli ex his morbis parti non adsectae instillant. In genere enim omnes inflammationes chronicae, omneS degenerationes textus cellulosi, sebrim hecticam provocanteS, per coitum exacerbantur. Phthisis, quae non raro Vehementem OeStrum venereum excitat, et cuius decursus durante graviditate saepe Sistitur; cancer uteri, qui n0n Semper conceptionem, evolutionemque laetus impedit, per exercitium stinctionum sexualium majora capiunt incrementa per coitum pr0V0catus SpaS-mus, hincque dependens inajor incitatio, adstrictio ad

partum, p0SSunt in perS0nis hernia non reponenda,nnevrysmate cordis vel vasorum majorum, aut assecti0ne quadam morbosa encephali, quae in extraVasatum, Vellethalem emollitionem disponit, Iaborantibus, subit0

moriem nil serre. - Εxperientia d0cet, quod Deminae, morbosa quadam organica alienatione cerebri adsectae, repente Sub iprio partu exspiraverint. Dantur denique

adhuc m0rbi, qui per conjugium tolli, aut mitigari cre

13쪽

duntur, V. gr. Hysteria, Epilepsia, M0rbi Animae;

interim etiam isti Saepe saepius huc ipso m0do magis adhuc exasperantur. Mutuae relati0nes omnis generis, quae in matrimonio inter c0njuges I 0cum habent, hos periculo eXponunt, ut in m0rb0S, qui per c0ntagium communicantur, aut nervosas quaSilam assecti0nes, quae per imitationem pr0pagantur, incidant. 0u0d vero hic loci solummodo de morbis chronicis, iisque talibus, quae liberum relinguunt diversis aliis vitae occupati unibus pro lubitu vacare, Sermo eSSe p sit, Sunpie intelligitur. - De contagio plurium m0rb0 hin, v. gr. Syphilidis, diversorum morborum culaneorum, nullum Superest dubium; multi tamen etiam injuSte pro c0ntagiosis declarantur, utie. gr. assectiones Scr0phulosae , phthisis, m0rbus, cuius frequentia in nonnullis locis contagiosae solummodo illius proprietati a laicis adscribitur. Idem, ast non minuSerronee affirmatur de assectionibus carcinomatos iS. Etenim nec in casu intimi contactus cum partibus sic adsectis ullum Subversatur periculum ; Sic carcinomn penis nequaquam tam frequens est, quam relate ad frequentem carcinomatis uteri esse deberet inierim morbi etiam non c0ntagi08i, per c0lium frequenti0rem cum perSona Rdsecta, pro purie Sana non Sine sun esti se sunt conSectariis. M0rbi, qui per imitationem transplantantur, aut qui similes nil minus nervosas adsectiones pr0V0cnre Valent sunt: Mysteria, Epilepsia, Catalepsia, Mania. Interim periculum hic tunc tantum Subversatur, dum inSignis dispositio nervosa, cum metu SimileS m0rb0S contrahendi conjuncta, Subversntur.3-o Procreatio Sanarum, bene con Stitutarum pro-lium felicitatem privatam familiarum roborat, Sed et inem0lumentum status publici cedit. Experientia nutem comprobatum habetur, qu0d status ille physicus, in quo momento generationis parentes constituti suerunt, in quove mater durante graviditate, et Iactati0ne verSa-

14쪽

- 12 tur, in constitutionem Eubolis maximum habeat influxum, huicque communiter omnes organicas disp0sitiones, imo non raro etiam vitia tarmationis, et m0rb0s quibus recte amigitur communicet. Determinare, quae ex parte SeXus utriusque maxime favens sit pro conjugio c0nstituti0, ut pulchra Dr-tiSque generatio oriatur, ac Sustentetur, ad res omnin0 arduas pertinet. Omnia, quae scopo hoc hucadiisque dicta suere, plus minus hypothetica sunt. Essentiatiora itaque S0lumm0do momenta, quae in parentibus obvia constitutioni prolium cummuniter directe n0cent, hic commem0randa erunt. - Supra vidimus quantum' valeat, ut matrimonium justa ineatur aetate 3 idem valet de object0 nunc pertractando. Aetas tenera, in qua constitutio Parentum nondum persecto evoluta est non minus ac aetasPr0Vecti0r, qua eadem constitutio debilitatur, nonnisi infaustum in generandam sobolem p0ssunt exerere inssuxum. Proles a similibus parentibus procreata debilis ut plurimum c0nStitutionis, omnibusque exinde promanantibus damnis Sunt obnoxiae. Quod quidem si non semper obtineat, exinde repetendum, quod genita suboles parentis communiter melius constituti typum sequi amet. Disprop0rtio aetatis conjugum, nisi magna sit, deleterie in sobolis c0nstitutionem non inquit. Vitia formationis, morbi dispositi0nes ad morbos p0SSunt, ut jam dictum est, multis in casibus in soboles transplantari; nonnulli interim saltem morbi, et disp0Sitiones morbosae, de quibus certo constat, quod haereditarie in proles transferantur, ut impedimenta matrim0nii consideranda erunt. - Sic manifestae disp0siti0nes in quasdam instam mationes, in rheumaticas, arthriticasque

ηssectiones, in Lithiasim, Apoplexiam, Hypochondriam,

ΗΥSteriam, prolibus quidem facile, non tamen Semper a parentibus communicantur, sed dantur praetera ad- VerSus plurima haec mala remedia tam prophylactica, quam Sanantia efficacissima, ut adeo metus transplantationis horum morborum abstinentiam a matrimonio in-

15쪽

jungere nequeat. - Vitia accidentalia formationis raro admodum e parentibus in proles transeunt; nec tamen desunt exempla, ubi delarmitates certae in plures generationes propagatae fuerunt. - Ιdem de morbis mox enumerandi nSSerere, ratio, cXperientiaque vetat; horum enim lacultas semet haereditarie propagandi evicta, sequelae autem laneSitSsimae Sunt, ut adeo summam i mereantur attenti0nem. Huc reseruntur: Mania, Cretinismus, Rhachiiis, Ε pilepsia, et Scrophulae, quae multiplici sub Drma se manifestant, et e quibus Phthisisl nequentissimum, ac sun estissimum est consectarium ll In hanc seriem reserenda est etiam Syphilis, quae certet in soboles trunsplantatur, etiam modus quomodo id fiati non Semper pateat. Malum hoc, etiam Si sanari possit, eSt tamen Semper, relate ad pr0leS, fons plurimaruml miseriarum. Magna hic eXoritur quaeSii0, necdum persecte Soluia, solvenda sors tamen imposterum: An scilicet Syphilis, nullo etiamsi symptomate amplius semet maniχStanS, adeoque, ut Supponere saS eSt, perfecte 4 Sunata, proles illorum parentum, qui hoc morbo labo-t ravere, in Scrophialas, tili 0Sque praedis ponat morboS. - Pluros id affirmant medici, interim argumenia ab his I allata, et in simultanea syphilidis, Scrophialarumquet frequentia radicata, non Satis frma mihi videntur. Nequaquam tamen assirmare ausim, quod Syphilis ante- quam sanata suisset, constitutionem individu0rum laedens,

a malum hunc iussuxum exerere non p0SSet. l Interim non satis est Iiberos a parentibus procrent0SsutSSe Sanos et robustos, ined ut et tules maneant curansit dum, hinc alendi Sunt, atque educandi. - ΕοS propriis - Si Sana, frmaque corporis constitutione gaudent - u matris lacte esse nutriendos, non alienis uberibus tra-u dendos, ipsa docet natura, quae mulieri dedit, quidquidl ad munus illud requiri iur. Praeterea matris non SecuSao prolium interest, ut e0s ipsa nutriat. Matris quidem, ili quae nisi id faciat, nimia asinuentis laciis copia, graves

16쪽

sibi morboS accersit. IntereSt etiam liber0rum: namque magnam partem habet in c0rporibus animisque fingendis ingenium nutricis et natura Iactis. 0uod enim arbusculis contingit, ut scilicet ad mutandam earum indolem plurimum valeant aquae et S0lum, quibus nutriuntur, h0c multo magis in prolibus Iocum habet ; Si ergo frequenter accidit, ut arbor laeta et nitens, alium in locum translata, deteriori terrae Succo depereat, non mirum est, Si parentum San0rum liberi, neque c0rp0re, neque animo his similes existant, cum ipsis plerumque adhibeatur nutrix vitiosa - 0uantum prolibus noceat aliena

nutritio, sic describit auctor praedii rustici Lib. 2-oτersus sinem:

At puer ingenuus, qui sub laquoaribus aureis Exoritur, tristi patrios mutaro Ponatus Cogitur exilio, positoque suopera foetu

FOomina, diVOS Opuin, Ventris cum pondero matrem Exuit, utque boum mugitus inter, utendam Rus aliquo sobolem domina proc ab urbe rotegat: Quaequo cani Sugenda dabit, negat ubera nato :Gibboro, distortis laedum Vel cruribus, annos Post aliquot, puerum recipit, quam plurima paSSum, Non oculo vidit, non pectoris indice motu.

Praeterea mulierum crudelitate, quae Su0s partus deserunt, et a Se ablegant, interScinditur, aut certe quidem deteritur vinculum illud animi et amoris, quo Parentes cum prolibus natura colligat. Nam ubi amor sensim restringitur, ipsius quoque insantis assectus in ea sola conquieScit, cuius curiS alitur, ac proinde, ut in pueris expositis usu Venit, matris, quae illum genuit, vix ullus SupereSi SenSUS, ullumque deSiderium. Denique ut respectu hoc parentes ossi iis suis omni ex parte Satisfaciant, prolibus Suis non modo alimenta

praestare, teneros eorundem artus fovere, externas

ab iis injurias abigere, atque adeo sedulam adhibere curam circa corpus, sed etiam solliciti sint oportet circa mentem et circa statum externum illarum, in e0

17쪽

siquidem sita est recta prolium educatio, ut ita instituantur, educenturque niteneris, quo recte constitutioni ac felicitati generis humani inServiant, ac proSperae vitae conditio, et animi cultura eorundem promoveatur, quo id0nea et utilia Societatis humanae ac re publicae membra evadant, Suaque erga Deum, Semetipsos, et alius ossicia doceantur. Hinc Iuvenalis sa

, Graimm 2St, quod patriae civem, populoquo dedisti, Si facis, ut Patrias sit idonsus, utilis agris, Utilis et bellorum, set pacis rebus agondiS. -0uamvis antem instituito conjugalis a legislatori-l bus omnium Saeculorum, omniumque p0pulorum maXimis habita fuerit; nihilominus tamen non raro peculiaria, politica potissimum motiva, principiis e medicina de- .l sumtis, pauloque ante recensitis, e diametro Saepe opi posita suere. Sic lactum est, ut pro ratione temp0rum, regnorumque, nonnullae pro matrim0nio nec Sariae d0ieS phySicae, non Secus ac licentia inisa matrimoniat solvendi, aut annihil andi iam ampliata, iam iterum ar-e ctioribus restricia fuerit cancelliS. Ita v. gr. apudi Spartanos audacia, virtus bellica civium principalem

ii politicum meruerunt respectum. Viris tardius non- niSi, Secundum relationem plurimorum script0rum 37 tantum aetatis anno ux0rem dueere c0nceSSum sue-

rat. Apud alias iterum nationes, V. gr. AthenienSeS, l Romanos, qui in aucto civium numero seligitatem,li potentiamque status publici reposuere, aut quia dive l sa adjunctu morum depravationem induxere, uti host versus snem Reipublicae Romanae evenerat, matrimonium a primiS Statim pubertatis annis licitum suerat. l Compertum porro habetur, qnod certis temporibus, viris non secus no Reminis periodo ilIa, qua facultas

generandi in iis jam jam exstincta credebatur, matrimonium inire lege velitum fuerat. - Apud plurimos

18쪽

populos ante inductam Religionem Christianam, prout et hodie apud illos, qui non eius Sunt asSectae, eX principio politic0- civili tantum e0nsiderabatur, et nunc quoque consideratur, divortiumque interpellare c0njugibus non est vetitum. Apud hos impotentia, sterilitaqin matrimonio acquisita, et sexcenta alia motivi instar serviunt ad conjugia dissolvenda. Sub influxu Religi0nis Christianae , quae ex matrim0nio Ancrum indiss0- Iubileque se sit vinculum, leges hae, et c0nsuetudinessuerunt modificatae. Eo tamen ipso, qu0d praeceptis his novae legis, matrimonium in ligam perpetuam conVersum fuerit, leges etiam omnes tam civileS, quam religiosae illud matrinionium, quod sne requisitis d0tibus essentialibus consumatum suerat, tanquam ni illum considerent, imo c0nsiderare debeant. Hinc illae querelae de impotentia et sterilitate quibus Tribunalia

obruuntur.

Impedimenta matrimonii, quae jure Ecclesiastico communi statuta, etiam in Hunyama obtinent, pasSim sequentibus Versibus exprimuntur; et quidem impe

dientia;

Sacrafum tempus , vetitum, SponSalia. Votum , Impodiunt seri, permittunt facta teneri.

Dirimentia vero:

Error, conditio, Votum, cognatio, erimen, Cultas disparitas , Vis , ordo , ligamen, honeSi HS , Si sis affinis, si clandestinus, et impOS, Si mulier sit rapta loco nec reddita tuto. Haec facienda vetant connubia, facta retractant.

Certum ceteroquin habetur ab omnibus, et cunctiS, quae passim recensentur impedimentis, haec duo duntaXnt esso juris naturalis: errorem substantialem

in personu , ut si cui Lia pro Rachele obtrudatur ;quia deest consensus mutuus; et impotentiam physi- eum prosis generandae, quia in his cessat finis con-

19쪽

jitorii. His accersenda venit sanguinis conjunctio, saltem illa primi gradus in linea recta eo, quod Similis conjuncti0 pugnet cum c0njugi0, Π0n quidem ex

parte sinis eiusdem, Sed ex parte aliorum ossiciorum, lilialium scilicet et paternorum, quorum cum c0njugalibus confusio induci nequit. Certe gentes omneS, quae non penituς obbrutuerunt, a tali matrimonio Semper abhorruerunt, qui utique horror non aliunde, quam ex rationis naturalis instinctu proscisci putuit, cum' bruta, rationis expertia, nullum eiusmodi horrorem Significent.

Restat mihi adhuc pauca de Unitate matrimonii

verba sacere. Certum quidem est, unius Cum vnn conjugium eSse rectae rationi, atque adeo legi naturae maxime consorme, ob certitudinem pr0liS, nc parentum, proinde educationem illius Securiorem. Certum itempo*andriam, Seu pluralitatem maritorum, eSSe et manere lege naturae absolute prohibitam 3 repugnat enim primario siti matrim0nii, quippe qua generatim et Decunditas mulierum hebetatur, ut npparet in meretricibus, i et prolis incertitudo inducitur, proinde cura educationisi praecipua, quae Patri incumbit, penitus eXstinguitur.

Ad haec exemplum nullum exStat, quo unari uX0rem, vel inter gentiles, pluribus aliquando maritis tempore eodem copulatam suiSSe, c0nStet. - polyyamictum, Seu pluralitatem ux0rum respectu unius mariti, jure quidemi naturali prohibitam non esse, constans gravisSim0ruml nuci0rum est Sententia, cui tamen adstipulari vetat id, quod educati ini prolium magis per m0 nugamiam, quam per p0lyg mi m, e0nsulatur; sacile enim majore erga

unam prae ceteris amore Pater ad contemtum, negle-' otum, quin etiam 0dium, et eXcluS10nem prolium, ex 'i aliis susceptarum, permoveri pot0st. Accedit, quod mutuae corporum tradii i0ni adversetur; cum enim lex naturae pactum exigat nequale, et reciprocum, mulier vero nequeat jus in c0rpuS Suum pluribus, quam uni