Institutonum dialecticarum libri octo, auctore Petro à Fonseca ... Nunc quidem pluribus purgata mendis

1쪽

Εx Bibliotheca majori Coll. Rom.

Societ. Iesu

3쪽

INSTITUTIONUM

DIALECTICARUM

LIBRI OCTO,

nc quidem pluribus purgata mendis.

5쪽

PRAEFATIO.

PETRUS A FONSECA

, Deo inops suit politioris

Literaturae superior aetaS, ut chm omnes , qui Philosophiae studia consecrabantur, Aristotelici ha-ς ἡ - 'beri uellent , paucissimi

euent, qui ΑΠstotelem euoluerent. Αγbitrabantur enim Aristotelicam doctrina planius & expeditius in summulis quibusdam ac quaestionibus, quas diligentioruindustria pepererat, quam in suo autore contineri. Sed quanquam magna eX par te id verum sit, non est tamen obscurum,

quantam iacturam secerit Philosophia, ex quo haec docendi discendique consueri et ludo

6쪽

tudo probari coepit. Quotus enim quinque est, qui grauem illam antiquorum

eruditioncm hisce rivulis sontentu S, non dico consequi, sed aliqua ex parte imitari possitὸ Hoc cum animaduerteret nostra lisc Con imbricensis Academia, alia-Tum quartinitam recenti exemplo & i nimio ducta, eam docendi rationem ab

ipsis veluti instinabulis sequuta est, ut inexplicandis libris Aristotelis omne si

dium, & operam collocandam existim ret. Quo aurem ex ea re uberior fructus perciperetur, prudenter itatuit, ut ea quotidie prsceptores dictarent discipulis, quq

de re quam explicassent, uel grauissimi autores optime dixissent, uel ipsi marte suo addenda esse iudicassent. Verum hic docendi ratio, etsi longe melior,& utilior, quam alla superior hanebatur, tamen ob assiduum scribendi laborem, incredibilem discipulis, ut de prΨceptoribus tacea, mole it iam , difficultatemque afferebat . Tempus etiam, quod in docendo ac disputando utilius poni potuisset, non sine magno incommodo in dictando consumebatur. Vnde illud euenire necesse erae ut nec libri omnes, qui in curriculo Philosophis numerantur , omnino absoluerentur, nec tam frequens esset, tamque I i di

7쪽

diuturna, quam optabamus, dissiputandi exercitatio. Ut ergo & labori discupulorum consuleretur, & iactura qualiscunqtie erat, studiorum Philosophis resarciret u statuerunt Pr positi societatis nostre, cui Aegium hoc liberalium artium Gymnasium,non abhinc anno a Christianassimo

Rege Ioanne tertio traditum est, ut ego, Pin profitenda Philosophia aliquot annos posuissem , qua possem breuitate & pe spicuitate eos libros Aristotelis exponerem, qui auditoribus Phild sophig explicari consueuerunt. Fore enim ex isti m

bant, ut hac ritione, & mea diligentia, di typographorum opera, non modo discendi labor minueretur , sed aliquid etiam ad haec studia lucis Nivtilitatis ac

cederet. Ego vero cum mei tenuitatem

ingenii non prorsus ignorarem , quantum obedienti fas fuit, hoc onus, quod meis humeris impar esse sentiebam, recusare conatus sum. Verum illi, in quo Tum ego voce Chrillum agnosco, studio iuuandi alios commoti, ni eae potiuS facultatis, seu sui verius loquar imbecillitatis periculum facere , quam ullam Oiaticio occasionem pri termittere uoluerunta Quia igitur impositum mihi onus reij ce

8쪽

me operam, ut, quod in me est, si non Diiorum votis satisfecero , certe eorum, quibus meae vitae rationem commisi, ius- sui non desim. Interim tamen dum commentarios in Aristotelem, Porphyriique Isagogen conscribo, has Dialecticas i

situtiones, cum ut fidei nostrae pignus, tum uero ut necessarias ijs offero, qui intra limina Philosophiae recipi cupiunt Id enim negari non potest , Aristotelem alioquin disertissimum ita de industria,

quo tarda nimirum ingenia exerceret, suam sententiam plurimis in locis occuluisse , ut praeceptoribus Dialςcticae necesse sit nonante ad explicationem librorum eius accedere , quam totius Dialecticae adumbratam imaginem discipulis proponant. Sic enim fit, ut omnibus partibus Dialectices, quasi radio descriptis, multo planius & facilius ea quae ab illo dicuntur, intelligantur. Nec tamen hi octo libelli eo consiliost me scripti sunt, ut ante Porphyrii institutionem omnes explicentur, scio enim id commode fieri non posse, sed ut necessariis, ac praecipuis quibusque initio expolitis, reliqua in alium locum differantur. Satius namque est , si nonnulla ex tribus primis mensibus , quos utiliter Academia nostra

9쪽

nostra in huiuscemodi primis institutio

nibus ponere consueuit, supersint, quam ut pars aliqua in hac totius Dialecticae descriptione desideretur ,.aut certe breuior sit tractatio, quam ut perspicuitas, di utilitas patiantur. Possunt itaque sexprimi libri a Calendis Octobris ad diem Natalem Domini explicari r reliqui in eam anni partem differri , in qua studia ob immodicos calores remis ora esse solent. Ita enim fiet , ut sex illi ditum aperiant ad libruid Categori rum Aritio telis , ad libros de interpretatione, deque priori resolutione, qui, ut equidem spero excussis commentariis dictandique lentitudine praecisa, ad Calendas usque Iulias enarrari poterunt , extremi autem duo ad libros de posteriori resolutione , Topicorum , &Elenchorum , qui a studiorum instaur

tione inchoabuntur , uiam muniant. Eo

autem libentius hoc quasi integrum Dialecticae corpus conseci , quod uideam multos praeclari ingenii iuuenes, ab humanioribus literis ad iuris peritiam si tim commigrare, qui , si uel hac institutione prius imbuantur , multo maiores facturi sint in illis literis progressus. Faxit Deus Opimus MaximuS, ut

10쪽

obster hic labor qui in eius gloriam ,

& multorum utilitatem confertur,

& ipsi gratus sit, & prosit om-

- r: C nibus, qui in bonis literis ob l. li

, in uiui i institui volent.