장음표시 사용
2쪽
Boni Civis est, eius Civitatis, quae nascentem excepit,
scrutari Origines, et explere libenter ossicium, quod Patriae Charitas exposcit Hoc maiori desiderio asticior, quum ad ultima Lignicii tempora respicio, et nomen ac primordia Vrbis, Principum sede tumulisque clarae, perquiro. II. A Lygiis cis conditam, vetus opinio est, quae non modo finitimas regiones opplevit, sed etiam in externas usque pervasit. Sed pro certo affirmari non potest, hic consedisse Lygios, et perinde incertum est, hos urbibus extruendis operam dedisse,propterea quod Lygii vicos pagosque ha
bitarunt, more Germanorum Veterum, qui propter Viadrum et Albim,citraque mare Ballicum incoluerunt. Neque enim Tacitis quicquam de Lygiorum Vrbe prodidit, inorum veronomonis plures imitates diffusum commemoravit. Germ. Mor. c. XLIII. I. Populus enim Lygiorum 'auctus, non uno
Regis Imperio coniungi voluit, sed more Maiorum diversas, easque populares Respublicas instituit, quas Tacitus nomin vi Ciυitates, nec uni semper loco astixas, neque unius appet latione nominis designatas mermaniae tamen magna ann ineratas, neque a Silesia, quam Viadrus interfluit, seiunctas. III. Congruit descripto Taciti, et antiquas Lygiorum des facile mihi in animum revocat, quos a Silesiis diversos es.se, nemo temere dixerit, quanquam hi ci verium in diversa omnia abire, Lygiosque inter artam et Vistulam fluvios collocare, et ut verbo dicam, Poloniae, cuius partem tenuisse putat, scriptos velle Germ. antiq. l. m. c. s. Poloniae proximos coluisse certum est, sed ad Sinum usque Venedicum porrectos fuisse, nullis Veterum monumentis confir mare licet, Ab eo enim remotos habitasse indicio est, quod ultra montes, qui Suevos secernunt a Lygiis sedes suas, a ctore Tacuo, habuerunt, Iermo autem milii est de Suevis i medi-
3쪽
mediterraneis, Lygiorum nostratium finitimis, non de maritimis Sinus Codari accolis, a quibus antea Suevicus est di ctus ille Sinus, quippe qui Germaniam magnam, eiusque
partem cisballianam incoluerunt.
IV. Sed ubi constituatur continuum illud montium iugum, quod commemorat Tacitus, diligenter exquirendum est, sine quo nilii in hac causa definiamus. Propiores vero sunt, qui montes magno locorum spatio procurrentes intelligunt, quos versus meridiem Sudetos, versus Orientem Carpaticos appellant illi Silesitam a Boiemia separant, et pro parte e iam Riphaei nominantur isti veteris Sueviae, qua in Orientem vergunt, limites, eandem quoque a Polonia et Hung ria seiungunt. Ioachimus Curaeus in Annalibus Siles re p. es anquam sine Veterum auctoritate locutus est, quando Carpatum Suevi nomine appellat, quod merito improbat Alriintelius Thes eo aps h. v. Henetius in Mosographia cap. I. p. s. . r. Eiusdem culpae amnis est ocus II mchius commento in Tanti Germaniam cap. XLV. Undenam vero Silesiae nomen ducendum sit, quaeritur: utrum a Sissa fluvio, quod putauere. Conradu Cestes,an a Venedorum vocabulo S sal, quod convenam significat, ut Cromerus et Henelius existimant, nec dissentiunt Francisus Faber et C. p. Peucerus an a SD a voce Germanica clausum aliquid denotante, quorsum legendus est Goldorus L. I. c. I . de Regno Bohemiae an a te, quod pervetusto lavicae genti usu hominem improbum et malum designat, ut aliquibus visum est, tametti id negat Phil. Guverius Germ. antsq. I. III. cap. II. an a quodam huius nominis, ut Matth. zaris et post eum Stephanus Miterus Hessu an a verbo er
pendi significatu praedito, quod probarita Dubraritus His
Bob. I. II et Boreglius Chron. parta an ab aspera terra, quam vox non multum a nostrae gentis consuetudine recedens notat, et applausorem habet rancisium abrum an a monte huius
4쪽
loquendi Teutonico, regionis Silesiae vocabulum , a quodam monte nimis excet se et grandi inditum existimat, neque alium ibi, quam Saboth montem subindicat. Lib. VIL Chronis Antistes enim ille cum Henrico II in Poloniam profectus, Boiem iam vicinasque regiones, et ipsam adeo Silesiam praeclare cognitam habuit, et multo iudicio industriaque resperinde Germanicas ac Slavicas, occasione belli Polonici, ductis altius initiis, consignavit. Subdubitat tamen Henelius, multa Vir doctrina, et quam hic praecipue specto, peritiar rum nostratium inlignis. Ad illius igitur partes accedo, et
suifragatorem habeo Henricum Meilomium in commento oode pagi veteris Germaniae, in h. v. Goldastus nihil definit, sed
Boregi ii de Sudetis a Sura nuncupatis plausibilem coniecturam vocat lib. cit. Non tamen inficari possum, propiorem vero, teri hanc originem, si a Ditinari sententia discesse.
rim, quam ceteroquin aliis praefero, quippe gravissimi scriptoris auctoritate fultam. VI. Quare nunc mea refert, ut exquiram primordia Vrbis ignicii quam a Lygiis extructam fana a tenet, tempus autem quo coepit, et exaedificata est nemo facile in tanta rerum patriamina caligine definiet, quamvis prima eius initia haud temere Lysiis tribuantur. Est enim consensione quadam et vetustate corroborata opinio, neque acredulitate Popularium meorum aliena, neque a nomine patriae Urbis abhorrens. Sed Ptolem et Hegelmatia, cuius Lib. I c. II. Geograph meminit, nullo nominis situsque indicio cum Lignicio congruit accedit quod sub hoc tempus, quo Ptolemacus vixit, Germania nullas urbes habuit, speci tini, quae hic intelligitur, transrhenana et imagna, in cuius ambitu T citus collocavit Lygios, atque ultimos Silesiorum maiores. Non magis ergo Heget-
5쪽
utrumque tabulae, quibus locorum inensurae et descripti ne continentur, ostendunt, et deo ratistavia etiam limati Vir iudicii ultro concedit Henelius, bre Graph. cap. II. A quo dissentiunt Seb. Munsterus, Idadrianus Iunius Hadrianus Romanus, Dasypodius, Braunius, et alii non e vulgo, viri apprime docti, vel ipso iudice Goldasto, de reg. Q. Eos prauit. Sunt tamen haud imperit originum patriarum laomines, qui, cum ex antiquitatis memoria eruere nihil certi possimi argumenta ex prisca Germanorum voce desumunt, quae prata passuis api et denotat, quorum hic bene multa sunt, ct in circumiecto agro iucundum aspectum praebent. Ve-μmtamen haec per se sola fidem non faciunt, cum pluressim Vrbes, quae hac felicitate non concedunt Lignicio, et pratis perinde ac pascuis abundant, neque tamen hoc nomine ab aliis distinguuntur. Illud autem merito redarguendum est, quod mendose quidam scribant Hegetanasia, quos Ptolemaei codex erroris admonere potuit, in quo scribitur Hegelmatia, Graece quidem et sine vitio 'Hγητματία. VII. Sunt, qui Lignicium a Lecho primo Polonorum Principe conditum, quasique Lechniatum ab eo dictum putent. Quorum sententia cum in multis patriae documentis, templorumque epitaphis praesidium habet, tum speciatim confirmatur veteri quodam monumento, quod itali tui: Adi.rsint haec publice et data in Legit , Anno ab incarnatione Domini MC LXXVIII. Diplomati nomen titulumque praescripsit Bolestatis Alius, qui urbem arcemque ligneam fecit lapideain, primusque ibi Aulae sedem collocavit, et finitimum urbi monasterium religione loci cultum, et antiquitate clarum Leubu-sium, instituto Benedictini nominis ordine, atque in Cister 'tiensis locum subrogato, solenni ritu instauravit VIII.Ne- dge Urattens i. e. et agie iesen. Qualia nomina apud nos ad
Catti inprimis ripas, quem multi Tagum Lignici vocant adhuc manent
6쪽
cho sententiam dicunt, cuius tenue erat initium, modicaeque vires, cui nec Sarmatia omnis,nedum Silesia universa parebat. Tum vero Lectuis nullas in Sarmatia Vrbes condidit,tanto minus in regione extra Sarmatiae fines sita, Vrbium condendarum initium secit, aut suo eas nomine appellavit. Repugnat id consuetudini illorum temporum, quibus vicos, non urbes, et Rectores, non Reges, Polonia habuit, quorum rationes domesticis negotiis impeditae, et consilia ad belli artes potius, quam ad extruendas Vrbes spectabant. medicam in praesens Lignicium vel ipso nominis sono alium a Lectio prodere conditorem: Si enim Lechi Sarmatae principis opus esset, haud dubie Lechicium, aut, si litera liberius addenda est, Lechnicium scriberetur anquam iis non repugno, qui astarmant, nomen huius urbis post discessum Gernianorum a Sarmatis inditum, sed quo Sarmatarum Principe id contigerit, auctoritate veterum Poloniae annaliun non posse definiri. Vere ceteroquin tradit Boliuslaus Balbinus, pleraque vetustior a Siletiae urbium nomina ab Sarmatis, sive Slavis esse petenda epit renBohIIILQδ.p. ais. Res ipsa loquitur, vocabula, quae perinde ac Lignia finiuntur, certissimum Stavicae originis afferre arguimentum, quod Saxonici etiam Scriptores de familiis Slavicis, civitate Saxonica donatis, confitentur. IX. Qv9d ad urnas in Silesia repertas attinet, non difficulter probare possum, Sarmatas Stavosquecremasse cadaver et co legisse ex busto cineres, eosque in urnis fictilibus reposuissG. Idcirco saliuntur, qui putant, Sarmatas Polonosque sepultura
contentos, non adhibuisse cremationis ritum,contra fidem a liqvitatis, et contra experientiam, quae cineres combustorum
corporum passim in finibus Poloniae ostendit. Neque tamen ideo Lygii a Polonis, sed a cognato Germanorum populo, tr ditum hunc morem acceperunt, quippe qui corpora mortuo xum emanda rogo imposuerunt, nec prius, quam Christum ample-
7쪽
LT DISPUTATIO,plexi sunt, ab hoc ritu discesserunt,neq; Poloni,antequam erant initiati sacris, consuetudinem cremandi missam fecerunt. De Germanis Tacitus, et alii priscae Teutonum gentis scriptores tradunt,de Sarmatis post Procopium domestici auctores,et,s-vissime Licobus a Melian in historia urnae si usi Δ, Sarmaticae. X. An vero ex urnis,quae in agro nostrae Vrbis est diuntur, argumenta antiquitatis petenda sint, explanari par est, prae se tim quum multae passim et variae in finitimis patriae fundis reperiantur. Praeter urnas magnae, mediae, et parvae violis,etiam numi, Romanorum Imperatorum imagine signati, ibidem inventi, et eruti sunt, quos haud dubie vadi, Romanis implicati bellis, in has oras, velut praedam abhoite capram,as. portarunt Quados autem partem Silesiae, quae superior diacitur, incoluisse, affirmandum est, aut certe proximos fuisse, ut alii volunt, concedendum. Quanquam vero est magis linile, Marcomannos Moraviam tenuisse, sedesque Danubio propi re, habuisse, ut mecum putat rerum Moravicarum peritistimus scruptor Zechoro s. Nam quod de Tacuo obiicit Cluveritis, nihil e vincit, nec refert, quod inados eo loco constituat, ubi Germaniae veta rons es,rvatenus Danubro praetexitur Mor Germ. cap. XLII. Nam veterum auctoritate librorum repono,
tu non praetexitur, etiam Berneggeri suffragio , quod vehementer probo. Verba autem, quatenus Danubio pergitur, non
impediunt, quominus Quadi in Silesiis numerentur, silve a D nubio, ut Cornelium interpretor,sive, ut alii exponunt, ad Danubium,atque adeo ad remotiora pergas. Fines enim veteris
Quadiae suisse ampliores, et versus meridiem ad Danubiuni patuisse longius, dicere nihil vetat. Ibidem Tacitus tradit,Marcomannis Quadisque Reges praefuisse, quam Taciti narrationem firmat Antonini pi intimus, ad posteritatis memoriam insignis. REX VADIS DATUS. Fidem monumento fecit Iu
8쪽
sis Imperatoribus,m Vita Marci capam Ante Capitolinum T citus, verax peritu Ve rerum Germanicarina, siquis alius, scriptor,tradita. vis etpo tra Regibus Marcomannorum et Qv dorum ex auctoritate Romana M.G. cap. XLII.
XI. Ex quibus apparet, Romanos ex Pannonia movisse in adorum terras, et pei venisse in Siletiorum fines, ac pen trasse in nostratem agrum, sed nondum urbibus excultum, via cistamen pagisque, ut illa serebant tempora, frequentatun Enimvero trocnumi demonstrant, in quibus nomina Impera torum incisa sunt, ex his sigillatim Traiani et Marci Antonini. Quae documenta eiusmodi sunt,ut certo probent, non tantum Lectio principe, sed etiam ante eius tempora inadiam Silesia amque fuisse habitatam, contra quam putavit Matthias Auch vius, ante Lechi tempora regionem incolis vacuam, et quod hinc sequitur, vicinis ignotam extitisse. De ollis mortuorum et urnis nihil addo, quippe quas nostri cum Romanis Sarmati que communes liabuerunt, atque hoc indicio ante Lechi Principis Sarmatici adventuna, ritus funerum agentibus, divini nominis cultus ignaris, ex Graecia aut Latio, ab illa Vrbium Occ,
XII inibus constitutis, ultima urbis initia iam investiga
da sunt,quae mea quidem sententia tertium decimum supput tionis Dionysiianae seculum vix praecedunt. Difficile credHetu est, quod tradit Matthaeus efferus, quem sequitur Schic stilius, primum fuisse Boleia tum cognomine Ilium, qui Ligi cium muro claxerit, suoque auspicio effecerit, ut urbis dignitatem obtineret. Fuit is natu maior ladistat II et Adetheidis exaugusta Salicorum stirpe oriundae, filius, ducatula veher ditario iure fundatum, sua auctoritate exiiseliciter, et sedod micilioque suo Lignicium Omavit, ut soli deinceps Vtatistaviae secunda esset. Decessit grandis natu Princeps, et prosperiori, quam pater, fortuna usus est, rati laviam Silesiae caput Bregam quoque, Nissam, Suidnicium auraviam Lubenam,oell-nam, in ditione tua habuit, amioque aetatis leptuage limo quase B Oi
9쪽
lo, illatus est tumulo Monasterii, quod locupletavit, Leut sisiensis Testis est vetus cippi principalis inscriptio, quam subii
nasterii dicitur, sed primus uis ito intelligi non potest quc niam Casi mirus e Cluniacenti Fano ad regnum accitus, arcetia Lincii uno lapide Crac ia distantem , et Leubusium tenapio
Martis notum, ordini sacro, quem antea professii fuerat, magnae pietatis et munificentiae laude allignavit. De matre huius Ducis variant scriptores, Schici fultus et eius assecla Fridericus Lucae, Christinam nuncupant, quos errore ductos fundaraonis ostendunt, quarum vel unum dabo exemplum, et
prima duntaxat recitabo verba. Ego Bolestius Dux Nesiae, inco tae'PeDn.et Adetaeidis, Fitiae Imperauoris Henrici IIII.
XIII. Quamvis autem his teniporibus nondum muro cir cundatum uerit Ligilicium, tamen arce et templis a vicis et vulgaribus municipiis distinguebatur, et moles aliquot turre me,pro illorum conditione temporum,habebat. Itaque Tartaris agrum ignicentem infestantibus, excedere coactus est Henricus pius, quod neque in muro, neque inmunitione praesidium invehit et, praelioque experiri necesses si exe- havi Ἀ- u caput' g o extemplo, quod praeteribat, Mariano deci- Aio G dis , et infaustum pugnaturo Omen praebuit, neque tamen is. -- mi IIOccasu territu per Veterem portam, qua ratistaviam itiir,. A perrexit,et Tartaris,Lignici agrima inlidentibus fortiter se obiecit. Porta haec Duci animos atrante ut iis, non obstructa quidem,sed cum peculiset turribus partim in vallo inclusa, partim in proximas Diaconi aedes conflata est, ut vix portae eius vestigium rodie ostendi postit. Elii autem vetus portae nomen manlii, tamen locus deinde mutatus est,quum Fridericu is II. amplificandae Vrbi operam daret, quod accidit A. MD I. Antea enina porta ratistavientis patebat usque ad tu mina ignominatam, inter D. Mariae teinplum et Epileoparuulam.
10쪽
DE LIGNI cIs XIV. Ego tandem re diuisa ultumque cogitata, existimo, murum oppidi interiorem, post irruptiones Scythicas, extructum, cuius fundamentum operis iecit Boleslaus Calvus, cui indivisione obtigit Ducatus Lignicensis. Summo is studio et voluntate ad Ornandam Vrbem se comparavit, princeps alioquin gloriae cupidus, et bellicosus, qui urbem sedis suae causa fisensiorem perinde ac tutiorem esse cupiebat Postea Foderictu a M. D. II. vallum fossamque exteriorem circunduxit, metu belli Tu A XX. cici, quod tunc finibus nostris imminebat, permotus Demuni
providentia Principum absolvit opus, et sigillatim Henricus. XI. ad exitum perduxit, ossamque dilatavit, et novas moles, quae portae et valli latera custodiant, bello in Germania coor-m, Montev quius iussu publico adiecit.
Sane omnium sunt antiquissimae moles saxis olidis extra Iae, tim adhuc ignoti e 1 ut lateres, quorum usus multo recentior, et rue tura abissis temporibus, otior fuit,qro iudice oculo, et animo coligamus licet;
mmodo unicum excpiatur temptam Marianum, mole Dieritia constans
et a reliquis hoc'ue furae genere dipersum.
XV. Ar quidem antiqvitus urbi non erat coniuncta, pars plateae, quae portam Hanoviensem spectat, sorum lapidarium, item platea ab equitibus dicta, tum S. Ioannis et S. Crucis templa, locusque exiguus in extremo Vrbis inter Glogoviensem et Vratistaviensem portas, extra Vrbem constituebantur, deinceps turbatis motu Hussitico rebus, in Urbis pomoerio in . J CCCC. eludebantur. Curia in ea Vrbis parte qua ad plateam Gold-- x IV bergensem itur, extructa olim fuit commodior deinde locus aedificandae ex integro curiae delectus est, qui interutrumqV A cccsorum patet, et publico atque insigni domicilio, Vod muris LXXIX.
parietibusque lateritiis constat, matur. XVI. Multa quidem de Templis et aedibus, praesertim antiquitatis et structurae causa, in praescias commemorandae stenr, sed ea insulto praetermittenda duxi, propterea quod a Iacobo
Schic usio, et Friderico Lucae, haud indisi genter, et maiori parte, literis mandata sunt, qyan a am in hes ut histo constantiam desi-