In Hippocratis Coi libellum De virginum morbis commentarius Ioannis Stephani medici, atq; philosophi bellunensis et cenetae nobilis civis. Accessere medico-philosophica epistolia, carmina, sententia de vesicantibus, & medica consilia ...

2쪽

SENATORI DONATO MAVRUCENO

IOANNES sTEPHANUS FOELICITATEM.

silidis informati auxiliaria praesidia ad

bonam , citamq; veletudinem sibi compararent . a quin praeclarus iste , na--- turae amulus Apedes labores suo pictu ratus sicilicet tabestas coram erigebat a Jitiendas , ut liberea singulis minus artificialiter aucta lineamenta notarentur, ita enim fiebat , utilis posi tabulam delitescens , mendas ,si quae fuserant , edoctus expungeret. Caeterum ut hominum varia sunt ingenia, itamsententia ,proin plurimi eam consuetudinem res uentra in contrariam sententiam abierunt,

εν praestare existimarunt , si isti ad Jectatae , probataen doctrinae Hedicum laborantes detulissent, eiussa fidei credidissent , hic vero si expressas imagines , si di iconculas oculat sima, g perito Zographo propossulset. Non is sum ego, qui iudicium ferre possim, utra sit potior barum opinionum ,

quaeue alteripraeposteat, proinde in emittendis Commentarijs super Hippocratem labores meos ob oculos singulorum exponere decreui , simulo tibi amplissimo , ἐν sapientissimo

Senatori iudicandos offerre, ain dicare: Ita enim fiet, Nisi ulorum aciem non effugiant , sis ad praestanti fimum

3쪽

virum appeliant, euius iudicium iusiar erit omnium adosi meae tibi probentur elucubrationes, non erit amplius, cui improbetur nisi insipieti,aut indocto. Me litur aequo animo,

Senator sarientissime Commentarios meos in Hippocratis Libellum de Virginum Morbis, tui enim est iuris, ιν olficis mirgines isteri, i morum sanctitate , ' candore praejnas , qui Pinnam ab . Heunte aetate vjam rixisti, qui pupistare pubertate pio, mirificoque affectu protegere visus es.

Tuae porro est doctrinae sentire; quantum ipsi nos/romossi uerimus, fis ad Authoris mentem Fcribendo accesserimus a tuenim Regio generi doctrinam adeo devinxisii, ut nesciam, ante gentilitas , an potius sapientia nobiliorem reddat . Atilibus meritis blica excitura praecipuis te cumulauit

honoribus , dum te Cretae Ducem'r edit, in Patria censerem, legum Seruatorem, Nniuerse ditionis Edindicum c siti tuit sim maximarum rerum miniserijs ditauit . . poeticem Remp. cuius munimenta , δ' turres sunt sapientum vir

rum sapientia consilia. , O mihi pol tremae tantum dent Numina vitae, , Aspiciam ut partos fusa ditione triumphos, , immanemq;hostem victum, longeq; fugatum, Maumethernia Laucaseis incladere pIrtis,

, At Pacem viridi redimitam tempora oliua, Ire per Europam magnam, ait Inuisere terraS,

, Quam pia R elligio, & iunctis Concordia dextris, hic probitas, &amor recti comitentur euntem . Foelicem, inquam, Eem cui prasent sapientia , probitas , quibus tu amplissime Senator in primis excestes, Nanteis S a s regere, ιν caeteris imperare didicicti utinam fata te nobis diurissime seruent literatorum Meciae tem , stes Henetae Ee . ornamcntum.

4쪽

Anta est in tractandis muliebribus morbis dissicultas, tanta est eorum obscuritas, . atq; pernicies, ut iure Hipp. diuinum auxilium implorandum esse dixerit.

enimvero cum si affectuum cognitionem , tum si eorundem curationem spectes es: undiq; se se offerunt angustiae . Quare non est mirum, si vulgus eo dementig tandem peruenerit,ut simul atq;

viderit, sentina indesipere,aut dirisIyn, plomatis torqueri, in veneficia,aut nidaemoniacam vitia reserat.

Nec desunt ,'ui stupidae credulitati praebia,&antipharmaca ad soluendiandigitamenta promittant, quorum sollicitudo, & dilu

gens eura eo collimat, ut muliercularum Ioculos exhauriant.

Quamobrem Opera pretium me facturum putaui, si ex Hipp. Medicorum principe conficerem, atq; demonstrarem, ijs malis , quae idem ineum sexum exercent, nihil diuinius o quam reliquis, inesse. Nec putet interim aliquis, me magnum aliquod de me spinari velle, nam tametsi aliqua in aeditionibus nostris sunt, inqui biis si non frugem, saltem rudimentum ingenij , & igniculos quosdam agnoscas, non tamen adeo Suffenus sim, qui mihi Q-mam , ut doctis p robatum iri haec credam. Quis enim haec profiteri, aut praeseserrc hoc debeat nisi doctus f Porro nihil tam amplis munitum bonis est, quim nomen docti.

ioei sς dpeis credit, inquit Hermolaus, non potest non indoctus esse,qui no videt quata,& quam multa nesciat quod qui ignorat, nec illa ipsi scit, quae tenet. An gubernator in naui potest medio pelago, & densissimis tenebris intelligere quantum nauigauerit, si non constet quantum itineris supersit λ. Vec tamen deterreri plus iusto par est,erit aliquid versari inter doctos etiam indoctum,nam S inter Cellas Apum lua fucia loculamenta simi, quorum etiam usus apiarijs constat. Proximum iam est, ut nostri styli rationem in medium asseramus, neq; enim desunt. qui epichiremata a Platone, &nrist.

decerpta respuantici in Hippocrate Hippocratica dun taxat apophlegmata

5쪽

phlegmata desiderent, nes, patiantur aliquid etherogenes inte-Bjci. Non desunt, qui scribendi ornamenta exprobrant, exploduntq; nudamq; veritatem quaerunt nullo ornatu excultam.

Quorum illi, ut nimium delicatuli, ita importune queruntur, etenim tanta affinitate tenentur physica Ecavledica facultas, ut huic illa contemplationis primordia mutuo tradat. Cur igitur in scopulis ad Platonem ,& Arist. non appellam,

quorum authoritate munitus titubantem sententiam confirmem λ Hos autem ut nec reijcio, ita neq; ulane probo, non enim

minus peccat, qui desiderat in Philosopbo oratoriam locutio nem, quam qui in oratore Philosephorum acribiam, quia Medicus Philosophus, est interpres veritatis, candor autem veritatis postulat, ut oratione tractetu r simplici, ne videatur Doctor plus habere loquentiae, quam sapientiae. Quamobrem ut Asclepiadorus olim eleganter pingebat sine colatribu , ita veritas exponi de hei nullo suco exornata. Aduertendum tamen dum Academica verborum maiestas negligitur,& affectata Stoicorum locutio euia latur , ne in Epicuri barbaram, & aridam nimis elocutionem incidamus, sed medium dicend i genus obseruandum, quale hactenus, ni talit animus, secuti sumus.' Verumdicentem, atq; ijcientem audire mihi videor. Heus O bone siccine rem agis , siccine eluis, S eludis obiecta λrin nescis, te identidem sambucam aptasse cothurno, modo'; ceu teretismata grauissimis intermiscuisse sententi js 8 Verum norint isti Catones, hoc olim Platoni, Arist. & Galeno fuisse familiare, quibus a philo2phica dignitate alienum non est visum iucundiores Musas seuerioribus intersevisse. Inois. , At Vereor,ut illud Hippocratis verissimum,quod nempe excel- , lentia mali opinionem de se praebet, propter iudicantium im- , peritiam, unusquisq; enim ex his, quae ipse non habet iudicat, id, quod in alio abundat, superfluum esse sic sane etiam timia, dus fortitudinem immodestiam putat. At morus sim , si seriatos Mos homines morer Dodonaeo aere obstrepentiores, quibus nihil prius, aut magis in votis est . quam obuium quodq; impetere , & Theonino dente proscindere. Quam mox affulgebit Hyena, cuius umbra essiciet, ut Cynicos

inceptus clamor frustretur hiantes.

Verum ut praui stomachi scitamenta, & menta delicias aue santur; quibusdam nares graui, fatuoq; odore delectantur; ita deletrima ingenia similibus captantur.

6쪽

Si non demigrant animae Hume o neso Stephane ,haud uno corpore forma triplex Auὶ formam excelsi Hippotraris , claris Galeni ,

Vatis, An ini , cum Ciceronis babes qSuas idos docuere omin, Meditrina , Thalia , Et quas Mercurius, pectore claudis opes. Vt clarum Cous patria decus, optima lampas, Cunus des Audinus , cum Cicerone micam. Sic tu Sedunae genti celebrande Ioannes , Gratia: laurui: honos: gloria fama : decusis

Benedicti Laugeri Lusitani Theologi praeclaritam.

7쪽

COMMENTARIOS IOANNIS sTEPHANI

CEdite Uirgineo cuncti de corpore morbi, Nil decet i purum membra pavica pati claris en Stephanus'verbis exponere tentu Hippocratis mentem , dictaq; docta viri i i i liamq; nouam medica componens arte medelam press apto tempore piandi o cedite , quiq; diu tenuinis membra benignis Uicti prasidi s accelerate fugam. Pungentes Isinas indignum est femper habere Innocuos flores, purpureasq; rosas,

TRADOTTIONE DELL'EM GRAMMA

DI PELLEGRINO IN GEGNO. Uscite Dor de' Virginali chlastri

Mali, ' d voi di tormentar non lice Le cane membra, cte torear disdice,

ebi impuro qua gist si re si moctri. Ecco 'il gran Gi anni ὰ i tempi nonni Novello Orseo lisma bell' ridice MUena al Nondo, e l'immortal fenice Iuani ista di oo ita mille mostri. ωὰ nouo Pergamen rinoua Parte E' dona oppresso altrui cortes alta Siche funite δ mali in altra parte. ad tra is stine Vn'hor la r se imita Viace, negi altri for seuere diparte Sterpo cradet per insidiar la vita.

8쪽

Commentarius

IOANNIS STEPHANI

N V Μ Ηominem esse nexum Dei, &Mundi, Hermes ipse Philosophorum Pateriam longe testatus est, quod diuino intellectu sit praeditus, per quem si

pra mundanam hanc molem cogitati ne aliquando adeo effertur , prouehil turq; ut eius conceptiones , animiq; motus mundana haec materies obsequiosa iequatur , hoc autem heroicisi duntaxat animis accidere consueuit quia corporis contagione liberiores, & materiae quisquilijs minus delibuti sunt, ut miranda prorsus. & quae naturae vires excedanti perpetrar e videantur; Hinc homo ad Dei imaginem factus esse Α dicitur.

9쪽

L Commentarius Ioannis Stephani in Hipp.

dicitur. Quod si corporis imperfectionem spectes, nil abiectius,

nil calamitosius homine, qui lutulentus ad huc, & humore materno diffluens futurae vitae praesagire videtur mala, cum a Vagi tu prima ducit initia .. Hinc illa: vituperationes, nil homine tellus alit in scelicius, hominis vita mors, finis'; ab origine pendet, cui praestat non nasci, aut quam Ocyssime aboleri, enim vero, ν Dist δή ut ait senex ipse, totus homo ex natiuitate morbus est: dumed catur', inutilis, ineptuis alienum implorat auxilium: dum crescit , inolescitq; proteruus, insipiens , paedagogo opus habens, dum viget, florescitq; aetas, animum audax petulantia turpat, atqui dum decrescit, roburq; exhauritur, miserabilis, ubi labores suos recolit, & iactat, ex maternis enim uteri ipqu inamentis prodijt; inaruin-calamitatum 'luculentissimum exemplar exprimit libellus αενι h. e. de his, quae Virginibus accidunt, in quo scemineae potissimum pubertatis deploranda, &miserrima mala graphice appinguntur , quae ad retundendam muliebris petulantiae philautiam pyprime faciunt. Verum enimvero cum nil fiat, ut ait Timaeus, cujus ortum legitima caussa, &ratio non praecurrat, huiusse libelli quatuor visita sqlet, caussae accensentur, finalis se ilicet, quo primo tenditur , essiciens . sodi malis, es materiata quae subiectum quoq; in scholis perhibetur. Subiectum igituriunt ipsa virginali , circa quae. praecipue Ruthoris mens, & differtatio diuersitur, quod vel ipse titulus indieat. Finalis, quae & utilitas libri appellatur, pathematum, quae Uirginibus, quo nomine cum sceminas, tum mares audit Hipp. accidunt, cautio est , atque curatio. Effciens procul dubio fuit

Magnus Hipp. quidquid alijsenserint natus primo octogesima olympiadis anno sub Abriada: Monarchia, rigri agni Men-ss septima&vigesima die. qui parentis sui Heraclidς, deinde , Herodici auditor suit. Vixit apud Perdiccam Macedon qua Regem, floruit tem oribus Peloponnesiacis, Democritum coluit PhiloQphumi; ad quem curandum Abderam profectus est putabatur enim praesapientia apud stultos insanire liberos suscepit

Thessalum, atq; Draconem : E vita decessit quartum supra centesimum annum agens. Praeter luperiorem alios quinq; commemorat sui das eiusdem nominis , & familiae, qui huc non spe ctant. Caeterum formalis caulla duplici discrimine distribuitur, tractandi videlicet ,&tracta tus . i

Forma tractandi ex methodo , agendiq; modo elicitur, qui aut compositivus, aut analyticus eii, hue enim reliqui referuntur hii

10쪽

his ancillantes, ut egregii ,& omnigena virtute ornatissimi senes Mnctorius Sanctorio vide Democrito dicebant veteres, de alterius Iuartinius docte sane, ac scite notarunt, si modo methodus processus est demonstrativus, quia caussis ad effectus progreditu aut certe ab effectis ad caussas. Hic Author diuidendo progredi videtur a caussis ad effecta. Atqui tr chatus ratio, dc forma in ipsi libri in tuas particuIaadistinctione es diuortio consistit. Primo itaq: singulorum mor- horum nasuram perdiscendam esse ostendit Hipp. quod fieri non potest, ni ingenere, & uniuersim prius dignoris. Dein mu-

Iterum naturam quisusdam morbis magis esse opportunam, quilm viri, quo tempore menstrua appellunt nam id viri, si cre- Lib. H dimus Diemi stio, sua menstrua patiuntur modumq; docet, quo s. ingenerantur, de ingruunt &quam d fferentiam affectuum patiat affectae particulae conditio, quae singulos morbos Sympto. mala excipiant: Postremum, quae cautio, curatioq; sit adhi-henda praemonstrat hinc termonem auspicatus. At verti quoniam eum, qui haec recte tractare, discutereq; velit, inquit 'pp. oportet ex Dius ordiri, dein mulierum naturas L enari

digia cicere inniq; a tales, S tempora, dc locos, in quibus de- μιguhi agein primi sitiuo emus secundum legem Deorum Deum, ut ait piato ut rebus riceritatis sermo vlm, gratiamq; delibet a iis r Pan ce Ucacitatem. Da pater cunnipotens, nutu qui cuncta gubernas,

. Misacilem cursum a tq; audacibus annue cceptis, Ignarumq;. viae casus miseratus iniquos Dixige iue, 6 iamnunsivotis adsuesce vocari. .

. P. incipium sit mihi compositionis eorum, quae perpetua sunt in arbee, medita , n enim possibi e es morbortim naturam cognsere siqui, dem o inuenire nisi quis nouerit naturam in dimisebili, ex qua, principio Psitati sunt , it. suiu in cognitione expressa, didistincta, quaei disciplinis

c0nci uci l .bab. niuersalissimis. ad minui uniuersalia sit perrigenuum, quomam in ici um na Iura nihil actu, explicatEq; digno- . . a- rici potest . nati , hi uniuersa tenentur, atq; pernoscuntur, quae ad eius essent ae r Cnem conueniunt, quando secundum naturam generali tas, ut ait i hemistius, specialitatem antecedit, di prin- Tm. η.

currit, hinc iactuui est, ut ab uniuersalibus conceptibui in expli- e R et candis