장음표시 사용
351쪽
s bene sciebat.' Vlterius causa ipsa habere debet vero- smilitudinem,cum praesumptio habeat indamentum super verosimili. c. quia vero simile de praesum pr.& illud est magis apprehendibile. quod maiore veros militudinem habet. ut hac l.& Bal. hie,& idem Bald. in rub. extra de proba. dicit. Φ. praesumptio est ratiocinatio de
Io re verosimili.' Et exceptionem non vero simile no de . bet iudex admittere. ut vult But. in c. super hoc de re-3I nuncia. ' Cum et indicium ad hoc ut dicatur ualidum debet habere vero similitudinem,ut dixi in d. l. fina. in praemisso quinto.& exinde ut tollatur indicium, debet id tale. esse uerosimile.
xx Secundo i inter alia respicientia defensione id plurium attendi debet. quod initium rixae demonstrat. nam ex ipso principio facile animaduerti poterit an rixa fuerit simplex. an ex proposito secutum sit homicidium. & si probata fuissent aliqua indicia, ex illis de quibus dixi in d. l. fina. T de quaestio. ut si ex processa fuisset probatum de aliqua praeparatione, de inimici
cia,de minis.de multitudine vulnerum,& similibus.ae tamen constitutum fuerit principium rixae su i fle tale ut ex improuiso secuta fuerint vulnera, non autem e a 3 proposito. ex praesumptionibus de quibus infra.' Hoc in casu attendi debet principium rei non autem finis N exitus . cum hoe a iure traditum sit. principium atteridi debere. ut in l. denique. β.scio. F. de minorib. & in l. cum oportet in s. C. de bon. quae liber.& ini. si procuratorem. g. i. ff. manda.& in i .clam. ff. de acquir. posses. &per multas leges hoc probantes. Adducit AZo in suisl broca r. in primo subdens in solutione contrario ru,quε adducuntur ad probandu finem & non principiu, attendi debere. quod principium spectari debet in maleficiis, vel quasi ut cognoscatur ex eo.an contrahatur Obligatio poenae vel non,& quanta contrahatur P text. iii l .in delictis.g. si damnum extraneus. T de noxa . actio. α l. serui.& l. qui ea mente. E de furt.& l. i. ff. de poen ἀ
352쪽
Principium aut attendi debere voluit Spee. In tit.de in ante g. resti.*. iii ver. sed quid si ipsa. & Cardi.& in c. du dum de elect. in i x.oppo. dicit, si in delictis attenditur principium, ad inducendum pq nam& est Glo. in cle. fi. de rescrip.& voluit Bar. per illum tex. in l. quod ait.g. quod ait. B. de adult. de quo et dixi in d. l. s. Ede quaest. I 4 in vers. multitudo vulnerum,' & dicit Bart.& Alex .iud. .scio. ν principium maxime attenditur. quando finis habet necessariam consequentiam ad principium. etiam quod voluit Alberi. in l. i. g. f. F. de orig. iur. &multa facientia ad hanc materiam , quod principium attendatur accumulat Hippoly. in sua practi. in versu
Ie Tertio ' Insuper attendi debet stylus & consuetudo ciuitatis,illa enim excusat& rei innocentiam ostedit. l. si pignore in fin. & ibi Glos. T. de pigno. action. I 6 in qua habet quod' ille qui facit quod alii faciunt
excusatur.&ibi Bar. dicit quod non est in culpa. qui facit illud quod consuetum est fieri. & idem probatur in l. pignus. C. eo. & in l. si prius. g. recte. T de aqua. plu. arcen.& In l. quod si nolit.6. quia assidua. ff. de edili. edict.&in l .item Mella.in princ. Tad i. Aquit. I ' Vnde ille qui accepit equum accommodatum & reliquit eum in pascuis secundum quod dominus equi erat solitus. si lupus illum comedit, non tenetur pro equo, ut uoluit Glo.& ibi doct. in l. si negocia. ff. de nego.gest. &quod excusatio oriatur si loci consuetudo
fuerit obseruata decidit Corne. in consi.xxviii. inci. m18 hac consultatione vol. iii ' Cum etiam consuetudo loci excuset notorium a falso. ut per Hosti. Io. An. Butr.
t 9 & alios in c. ii. de fide instru.' de illo qui sigillae literas cum sigillo domini, sine eius licentia, ut non committat falsum,ob eonsuetudinem, etiam uoluit Bal. inci .col .ii.de seu.cog.& in rub. C. de fide instrv. col. ii Moo xer. quid ergo de eo quod quotidie fit. ' & iudex pro serrendo sententia contra lege no dicitur esse indol
353쪽
ob consuetudinem, ut per Bart. in l. i.in s. prin. s. quod quisq; iur.& voluit Glos. & ibi Abb. in c. cum venera-at bilis, de consuet. ' ex qua insertur ad eam consuetudinem , quae se habet pueri ludentes eum lapidibus excusentur. esto quΘd sequatur delictum, & etiam in
colluctatione & torneamentis, ut voluit Anch .in consi. cclxxviii. inci p. iure scripto. & Ias. in l. singularia . nu. 9. E. si cer. pet.& Deci . late in consi.ix.& Glo. in c. obiiciuntur, in ver. crimen.xxxii. q.iiii. dicit u eonsuetu- a 2 doterimen xcusat per text. ibi, qui dicit quod quandomos erat crimen non erat,& Roma. In l .certi conditio.
236.si numos. g. si cer. per. dicit, 'quod ob consuetudinem multa conceduntur contra regulas iuris.& ibi late Ias. 1 in tertio notab. ' & dicit Alexan. in l. huiusmodi,in suprinc. ff. de lega i. notarius qui confecit instrumentum debet taliter conficere secundum formam consuetam,quod sit de iure validum. & hoc ex mente Bal. in d. l. huiusmodi, per text. singularem in l. fin. C. de fidei-2s com. ' & ex hoc notarius qui est smpliciter rogatus a partibus de contractu. intelligitur rogatus , P apponat clausulas consuetas, etiam si a partibus non sit dictum. secundum Bal. in l. si quis sub conditione. in fi .sside co-di. insti.& per alia quae adducit Alex.ibi,& idem Alex. in cons. xxvii.in causa,& lite ver.accedit,& in cos. cvii. pro inuelligatione, col.penui .vol. iii & in cons. xxxvii. incip. viso dicto instrumento, col. ii. volu . iii. & late Fe-W.in c.cum M. Ferrariensis, in iiii. notab.de constitu.&26 ibi Deci . latissim ε in v. not.' Praeterea consuetudo sonae quae defenditur est attendenda & consideranda , Ut est text. in l. vel uniuersorum. F.de pigno. act. & in l. iii.C. de episco.audien . R in l. sin. C. quod cum eo. & l. sed Iulianus.g. proinde. versi.quod dicitur. T. ad Mace a do.& ini. si seruus pIurium .g. f. Ede leg. primo. t& dicit Glo. ind.l. vel uniuersorum, quod praesumptio inducitur ex consuetudine patrisfamilias.& est text. in l.
dominus Sticho.9. testamento. s. de pecul.lega. & in L
354쪽
cru UUu LLI DIlIMId qui semisses, in s.ff. de usur. & dixi supra in prima parte, in ver. qualitas occidentis . . 23 t Quarto conliderari etiam debet pro rei de sensione,ut si quid gestum dicatur ' respiciat praecognitio nem defendedo id propinatur reum illa fecisse palim , di aperte omnibus videntibus cum id quod palam fir, caret suspitione doli & fraudis. l. cum ipse tutor. & ibi Bal.& Saly. C. de contrah.em p., Glo. in l. si in emptio a' ne. Teo. de contrah.empl. t S Bart.in l. dolum in fi . C. de dolo.dicit quod quando fit actus qui aliquo casu. est permissus,aliquo non, si fiat palam non praesumitur dolus,nisi probetur. l. fi .F. de rit. nupt. & l. non intelligitur. 6. si quis palam. ff. de iur. fis quem refert & sequi-3o tur Fely. in c.si autem, in iii. sall. de rescrip t. ' &dicit Azo in suis brocardis,m rub. de poen.& mal. in ver. ma gis deliquit qui palam, quod cum dubitatur, an delictu ignoranter, aut scienter sit commissu in , praesumitur scienter.quando clam est commissum , secus si palam, S Saly.hic in ii. Oppo. dicit 'a od 'ea quae sunt in specie prohibita . si fiant clam praesumitur dolus , secus si fiant 3 1 palam. ' & e contra occulte factum, non careat dolipti sumptione. .donatio .6 i. C.de donati .c. i. vi eces e. henesi.& ihi Abb.& alii Canoinlexa.& Ιa Lin l. si quis id quod .F. de iurisdict.omn.iudi. & idem las. in l. clam possidere. F. de aequi. possessio. N Barto. in l. post con tractum. f. de donat. de quo dixi in l. fin .st. de quaestion. 3 1 in ver. alienatio. ' & Lue . de Pen. in l. quς madmo dum. C. de agricol & censi lib. undecimo, praes. xxi. di cit quod praesumptio doli & fraudis est, quando ali-qyid occultὶ fit, per text. In l. fin. F. de ritu nupt. & in l. non existimo. T de ad min. tuto. S in l. pupillus. s. san), 33 de aut. tuto. ' & Bal. in l. prima.C. de inter. mat. dicit quod sexus Sc rustic Itas excusat in iis quae sunt aperte, sed in iis quae clam fiunt per eos non datur excusa tio. S de iis quae occu re fiunt dolum praesumi debere,
multa ponit Hippoly. in l. prima, in priuia ςolum. Tdq
355쪽
siear.& dixi in d. l. s. in ver. tempus.
34 t Quinto sciendum est animum in delictis dupliciter considerari, nam quidam ex animus qni praece die delictum, per aliquod tempus, ut si in uno delinquente proponatur ad hoc ut dicatur ex proposito & apostate hominem interfecisse, necesse est, quod praecesserit voluntas & intentio occidendi, quae voluntas, cumst quid inscitum in eorde, o stenditur ex indiciis & signis. de quibus dixi in d. l. fin. ff. de quaestioni. & dicam
insta in pluribus autem delinquentibus,animus cognoscitur ex tractatu a locutione aliis occultis, de quibus in d. l. fin. & ista omnia praecedunt necessario, ipsum actum homicidii,& in casu quod plures imputantur de occiso. & si aliqui non percusserint omnes tenetur, pr supposito tractatu seu praecogitatione. Vt per Bald.& alios in I.fin. T de sicar. & dixi in d .l. fin. nume. 2 26. Datur etiam animus in eodem instanti. & in eo tempore in quo homicidium committitur, nam si unus obuiauit inimico suo,in eo quod vidit ira a te esus stricto gladio ipsum inter secit. & s animum habuerit ad interficiendum ille animus fuit eo tempore. & in eodein stanti, vel quod ortis iniuriosis verbis inter duos, illis crescentibus, ad manus & ad ferrum veniant, &occidatur. eo tunc bene potest e sse animus ad occidendum , qui in eodem instanti consideratur. & talis animus non habet praemeditationem in se, nec ex eo quis dicitur praecogitare & ex proposito interfecisse, ut declarat Bart. in d. l. si in rixa, in oppo. de sicar. S lite animus qui tunc oritur tempore rixae ostenditur ex inspectione ictus.nam si percutit in parte corporis peri culosa, vel cum armis.ex quibus faciliter quis occidi
tur. cum faciant Vulnus magnum & mortale.& tunc ex tali ictu animus cognoscitur. an suerit ad occidendum,
S illud est quod voluit Barto. in dict. l. si in rixa, & de istis vulneribus & percussionibus dicam infra . Et in hoc est aduertendum, quod Hippoly. ind. l. si in rixa, male
356쪽
male intellexit locum. Batto. ibi,dum Hippo .dicitia prima colum . quod Barto. non bene soluit, distinguendo inter legem Corneliam & legem Aquiliam, sed ipse soluit quod non est praesumendus malus animus in ipso actu homicidii,per t. merito. T. pro sec.& in l. semper in obscuris.de reg. iuris Vel quod dicamus in criminalibus requiri probationes luce meridiana clariores. l. si . C. de probatio. Barto.in d. l. s n. in eo quod dicit aduerte istud dictum Glos etc. non profert illa verba ob eam causam quod voluerit soluere contrarium,
de eo quod dixit animum esse in illo tempore, sed habuit in illis verbis ad sol u. Glo. du distinguit inter homicidium ex pro post to,& in pura rixa.& istud est quod dixit aduerte illud dictum Glo.non de animo in instati, quia de eo Glo. no loquitur, sed de proposito ex parua rixa, ut iam dixi. & distinguit inter legem Cornelia S legem Aquiliam, prout etiam dixit idem Bart. in l. i. g. Diuus . ff.de sicari quod lex Aquilia requirit factum,
alias autem non venit poena. unde si quis non occiderit sed mortis causam praebuerit non tenetur. l. item si
obstetrix. ff. ad leg. Aquili.& hoe quia in l. Aquilia dicitur si quis occiderit, ut in l. ii. g. eo. ad leg. Aquit.& in hoc ex mente Bar. ibi lex Aquilia, & statutum ciuita tis a pari procedunt ut requiratur factum in utroque , nec animus sussiciat sine facto. Sed aduerte'ex prodicta. ratione, pro eo quod lex dicat op si quis occiderit requiratur factum. eodem modo dicendum est in lege Cornelia, cum in i .i. in princ. q. eo.de scar. dicatur lege Corn. de sicar.& vene. tenetur qui hominem occiderit, unde respondendo dicas quod lex Cornelia processit Vlterius & declara uiti ea l. teneatur qui animum habuerit ad oeci dedum in illis verbis eiusdem i.i. in prin. dum dicit quiue hominis occidendi, furti ue faciendi causa cum telo ambulauerit, & melius declarat animuattendi in ea. l. in g. Diuus, & sic in l. Cornelia animus principaliter atteditur, in Aquilia factum,& parisor . miter
357쪽
miter in statutis factum requiritur, ut dixi supra. 3 6 l Sexto sciendum est,quod commoditas attendi debet, an alias potuerit commode eum de quo est imputatus occidere. quo casu pensamenti indicium tollitur, ex quo praesumendum non est quod voluerit vitam sua in periculo ponere. quando commode in alio loco eum
inter secere potuisset. ,3 7 Istis i sic generaliter praemissis, veniendo ad particularia dico, praeparamenta aliqua si ex actis probata sunt contra reum, defensor consuetudinem ciuitatis &loci,primo inspiciat, an per eam amoueri possit suspicio quae insurgit. Item etiam mores ipsius rei, an simi-38 lia aliquando fecerit,ut dixi ut supra. 'Si arma emisse appareat, cum quibus delictu commisium sit.illud tolli poterit, si constitum fuerit eum longius, iter facere vol uisse,& ob id arma necesiaria emisse . ex eo quia delatio armorum ex causa itineris est licita. e. i.si. si quis rusticus,de pa. tenen.& ibi Bal.& alii. & Alex. in addi. ad Bart. in I. i. g. ad leg. Iul.de vi publ. in ver. non licet,& dixi in d.l. s. in vers. armorum delatio, vel quod alia aptiora habebat ad delictum committendum, ex quo
non est verosimile, quod in eam causam arma emerit,3 9 sed ex alia causa,iuxta ea quae superius dixi.' Si exercuisse in armis probatum sit, id tale mouetur, demonstrando quod inimicos habebat no eum quem inter- secit) quos valde timebat. & ex eo se in armis exercuisse, vel quod per aetatem id sibi licebat, cum iuue-4o nes talia facere sint soliti,in eo loco.' Si experientiam , cum armis secerit,ad videndum an pugio pertransiret, si consuetus fuerit similia facere, & per ante a multoties secerat , excusatio orietur, ita etiam si palam, & i omnibus videntibus hoc fecerit. ' Si limare S praepa- .rare fecit arma abiliora ad occidedum, excusabitur si talia fecisse frequenter probatum fuerit, vel Parma erant gravia, ideo tali praeparatione egebantur, vel
41 in more est in loco iudicii & delicti . ' Si praemonui e
358쪽
am cum, illud secisse demonstret,quia mulierem anaasam, adducere volebat. & aliquos timebat, vel quod bona aliqua per ea loca deserre volebat, & publicanos timebat, vel quod ad mulierem aliquam ingredi volebat,uel quod solitus erat per eum locum transitum fa-eereM timebat inimicum, ideo praemonuit amicum,Vt 43 audito rumore auxilium praestaret,neocideretur.' Si reposuit arma in alterius domum, illa amico egenti comodasse demonstret, vel quod occisus non erat solitus per illum locum transire, ex quo non sit verosimile , Pob ea cam arma reposuerit, vel si est filius familias, Fibi arma posuit penes amicum , ne viderentura patre ,
qui agere serebat inimicitias & rixas, vel quod timebat inimicos,i leo posuit arma, ut se posset defendere, Sc44 illa misit palam ac omnibus videntibus. 'Transitus non solitus vel frequentatio viae si probata suerit,haec tolluntur si negotium aliquod erat occisori ob quod necesse fuit,& transitum facere, & frequenter id agere, vel quod amasiam eo in loco haberet,uel quod occisus
non erat solitus transitum per ea loca facere, & eius cosuetudo erat ira sire per alia,in quibus facilius potui ne interfici, cum in illis locis, non erat tam frequens
transitus hominum , & etiam quia multi ex amicis &propinquis occisi,ea loca in quibus est intersectus habim tabat, ex quo non est vero simile, quod praecogitassee velle in eo loco interficere, in quo non poterat id tale agere, sine magno periculo vitae, & nullus est tam stul-4s tus, qui velit ponere se in periculo. ' Armorum delatio si contra reum fuerit obiecta solitum esse illa deferre ostendet, vel quod austam causam deserrendi haberet,cum alios inimicos potentes haberet, quos valde 46 timebat. ' Armorum genus si animum,praecogitationemque ad occidendum inducat, defensor illa accepisse essendat, cum iter facturus esset de loco ad locum , Vel quod multoties alia arma detulit, vel quod communiter alii utuntur similibus armis, ut in rusticis quide-
359쪽
serunt quasi semper sagittas & arcus, arcobusios, ar-m ' δ' , baec namque consuetudo eos excusat vidi-67 xi iupra, ' Alienatio bonorum , vel asportatio si fuit probata, causam aliquam defensor reperiar. vel quod
graue aes alienum contraxerat, ideo necesse erat venere , vel quod ante contractam inimicitiam cum occiso, saepe icactauerit velle vendere , vel alio velle inhabitare, vel quod bona alienata non erat sibi utilia vel quod no poterat commodE accedere ad suas pota eLSIOnes, ut poteneiam inimici, ideo necesse sibi erae prouidere de alia re & bonis, vel quod precium habi-
si appareat ex p ocessu.aec indicia debilia fiant, si defensor & persona occisi. N personam occisoris & factum ipsum considerabie. 9 Tnx persona occisi,considerari debet eum non sui tale solitum transire per eum locum in quo fuit oecisus.& frequentius per alia loca transiebat, in quibus facilius potirat interfici, sine periculo & occulte. Item. quia ea hora non erat solitus domum exire, nec potuit hoc per occisorem p taesciri ob distantiam locorum. vel qnod repente illud euenit, vel quod occisoriam multo antea ob aliquam causam, domum exierar, vel quod occisus fuit primus aggressor,ex quo occisor non serae cogitate accessit ad eum locum, si non constat de primo aggressore, tuc deductio erit quod oecsor erat sortior,robustior.rixosus, solitus in armis,qui erat armatus, qui negauerat velle facere pacem, homicida. quod erat potentior, respectu sociorum & auxiliantium &armorum, nam tunc semper pri sumitur illu suisse surreptorem rixae,ut dixi supra .so t Ex persona occisoris deduci debet eum tune suisse inermem pacificum non solitum rixari, mirem debs lem . & pauciores socios habentem, & si armatus es.lec id solitum facere & lpacem petiisse , quod etiam
360쪽
prouocatus,& verbis lacessitus, vel alio signo venit ads I arma & rixam,& quod a casu ibi venerat.'Ex eum occidit, in loco periculoso ob amicos, consanguineos occisi. qui in loco propinquo erant & faciliter poterant offendere occisorem. Item & eo tempore in quo multa grauia poterant contingere ipsi occisori,ex quo
non est praesumendum quod voluerit se ipsum ponere in periculo, ut dixi supra. s a i Aduertendum est etiam quod ad hoe ut locum ha- beat dispositio illa, ut dicatur homicidium ex proposito commisisse,necesse est quod praecogitatio fuerit in particulari & in specie de eo homicidio quod subsecutum est, & quod praecogitauerit velle eo tunc occidere, nec sufficit praecogitatio in genere, quod desideret inimicum occidere, nam talis praecogitatio non est considerabit is a lege,ut poenam mereatur , nec ex pro
posito , ob id diceretur inimicum occidisse , ut dixi su- si pra. '- Proditio vel percussio de retro , si fuerit obiecta.defendet se reus, quod occisus aufugiebat, & ideo in partibus posterioribus fuit vulneratus , vel quod
unica fuit percussio, si in caput, tunc ostendet in reliquo corpore occisum fuisse armatum, vel quod occisus erat paruus , & occisor magnus, ex quo non pote
σε rat faciliter alio percutere.' Si per insidias occisus dicatur , tunc ostendat locum , non suisse aptum ad insiss dias, imo palam occisorem ibi stetisse. ' Si finxisse amicitiam dicetur, verba iniuriosa pricessisse deducat,s 6 ςx quibus ad rixam eo tunc processum sit. t Multitudo vulnerum si in occiso fuerit, defensor prinei pium rixae consideret, si casualis , vel ob verba iniuriosa obuenerit, ut dixi in da. fina. nu. 197.& quia timebat eum quem occidit cum esset rixosus, fortis, homicida,& ipse .ex aduerso mitis, debilis etc. ut dixi supra in de- , sensione inimicitiae, vel quod erant vulnuscula, vel quod occisus evaginato ense continu E infestabat oc-