Benedicti Ariae Montani Elucidationes in quatuor Euangelia, Matthaei, Marci, Lucae & Iohannis ; quibus accedunt eiusdem elucidationes in Acta Apostolorum

4쪽

BENEDICTI

ARIAE MONTANIELUCIDATIONES

EVANGELIA,

I O H A N N I S. Quibus .accedunt eiusdem elucidationes in Acta Apostolorum.

ANT VER PIIS,

Ex officina Christophori Plantini Archi typographi Regij.

M. D. LXXV.

5쪽

SvMMA PRIVILEGII.

REsis Privilegio cautum est , ne quis alius praeter Christophorum Plantinum, librum hunc cui titulis e t,

Bend. Ariae Montani elucidationes in quatuor Euangelia, & Aeta Apostolorum : intra decennium imprimat , aut impressum in suas ditiones importet ,. venalemve habeat. qui secus faxi poena fisso Regio exoluenda multabitur: ut latius in Regio diplomate expressum est,

Salo Truxella LII. Aprilis M. D. LXXIII.ante Pascha,

6쪽

AD SANCTISSIMAM

MATREM ECCLESIAM

PONTIFICEM SUMMUM ET LEGITIMos MINISTROS OMNES,

BENEDIC ΤΙ ΑRIAE MONTANI

PRAEFATIO.

VLLuM ad mortalem hanc vitam recte instituendam beateque traducendam, atque ad aeternam demum salutem obtinedam aut Commodius

au t Certius aut Vtilius, aut maioris e

tiam compendii studium esse, quam sacriς disciplinq

eius, quae utriusque testamenti libris traditur, tum quamplurimis a Spiritu sancto dictatis & pronutiatis sententiis monitus, tum usu ipso & i5gioris temporis eXperimento edoctus, iam diu est quod intellexerim, ex quo videlicet philosophorum scripta di placita cum Christiani Euangelu simplicitate, auctoritate Sc maiestate atq- etiam essicacitate confe- Teba, portunitatem huic rei vacandi ex diuino beneficio nactus eo tempore 'Io ex scholarum meditatione atq; exercitationibus,in quibus meas partes

7쪽

utcunque feliciter sedulo tamen egeram, de turba in otium honestum solitudinemque me recepi.

Adeo namque suavem facrorum eloquiorum Cognitionem,adeo pulchram, adeo in omneS Vitae partes praestantem, adeo deniq Christiano pioque homine digna cognoui, Vt mirarer valde, qui fieri posset, ut qui ab huiusinodi contemplatione atq; CXercitatione alieni sunt, alicuius ingenij ac iudicij homines quicquam in Vita habere iucundi vel grati possint quod tanti talisque boni vel solari vel leuare inopiam valeat, sine quo neque Vitam ipsam vitam appelladam pute .Quid enim in hominis natura dignius,quid prςstantius, quam rationis sermonisque facultas Ec vis existimaturi quippe qua non modo singulorum hominum vita, quemadmodum instituenda,sed communis etiam coniunctio & secietas, quemadmodum colenda conseruandaque sit, Cognoscitur Sc explicatur. Quod si harum rerum Causa hominis natura inter c teras animantes, pr cipue felix dignissimaque est, utpote Cui Cogitare atque nimo meditari lc co itata efferre, inq communem Vtilitatem CXponere a rerum omniti conditore Deo donatum fuerit, quanto illud maius, quato praeclarius est ducendum, non solum aliorum hominum

colloquium, sed Dei ipsius qui Sc Verae rerum omnium cognitionis sapicntissimus doctor ipsius humanae felicitatis unicus est auctor, consiliis col- . loquiis-

8쪽

loquiisque moneri, praeceptis imbui Sc instrui,pro

missis pollicitationibusque excitati, ac manifestis promissorum donorum exemplis augeti Sc confirmari ὶ Equidem vel minimam horum beneficiorum partem Cum nullis mundi huius diuitiis, nullis opibus, nullis voluptatibus, nullis delitiis conferendam esse tu mihi fanetissima mater Ecclesia

iam inde a puero persuasisti illud apud te tapissime

audire Sc canere docto. Quam dulcia faucibus meis eloquia tua, super mel ori meo i In via testimonio- rum delectatus sum, sicut in omnibus diuitiis. Bo- num mihi lex oris tui super millia auri lc argenti. Quam quidem ob rem nihil ipse mihi praestantius

in vita atque iucundius fore duxeram, quam Vt inter caeteros qui in tuis castris, mater sanctissima, variis muneribus Sc ossiciis excolendis intenti militant,Vnu S CX priuatiS militibus vitae meae tempus in

sacris libris ad meam utilitatem legendis ponerem, ignotus tamen in mea solitud1ne agerem, vel fallem ea qui; didicissem, cum iis tantum communicarem, qui mihi vel familiaritate coniunctissimi, vel con- suetudine essent proχ1mi. Sed cum praeter animi

consiliique mei propositum illinc diuulsus, peregrinari , varia loca inuisere cogerer, atque illius otu mei cum amicis in familiari colloquio, tu tibi Ecclesia Mater in sacro illo Cocilio Trideti coacto ex officij mihi impositi iure ratione reddere debere,a mul- et tis

9쪽

tis cepissime monitus Sc postulatus, atque adeo efflagitatus fui, ut studia in sacros libros mea cum quamplurimis communicarem Christianis, atque id ut quam diligentissime imprimis agerem, quorundam piissimorum ex te virorum obtestationibus prouocatus sum, qui sibi plura de me pollic

bantur quam ipse Vnquam a me praestari posse existimauissem. Sed cum tot ac tantis postulationibus, salua pietatis reueretia, omnino deesse me non posse intelligerem , periculum facere coepi facultatis meae Sc obsequij tibi, Mater, hoc scribendi officio demonstrandi, incepto in duodecim Prophetas mi

nores commentario, quod ante quatuor annos ti

bi dicabam , cui operam meam qualemcunque, omnem tamen quam in facris studiis a me poni Contigerit, consecrare constitui. Prodiere postea in lucem ad publicum Christianorum usum Celeber

rima illa Biblia Philippi Catholici Regis mei consilio, iussit Sc liberalitate Antuerpiae eXcusa, atque per me Regis ipsius nomine tibi primum, Gregori

Pontifex maxime ac satinissime Pater primis pon-ficatus tui mensibus coram istique sanet e Romanae sedi oblata , in quibus praeter nominis mei qui illud.opus procuraueram) tenuitatem, nihil existimo ab aliquo, qui recte examinauerit atque animaduerterit, fuisse exceptum: quanquam ille qui absoluto operi adiunctus est Apparatus, aliis quibusda1n

10쪽

busdam partibus instrui posset, neque incommodis, neque inutilibus quas tamen temporiS quo tanta moles constructa fuit, angustiis, nempe quadriennio exclusi, adornare Vt par erat, non potuerimus . Fuerunt interim alia nobis publicam utilitatem perpetuo cupientibus per festos dies composita vario Carminum genere ad pietatis tamen

cultum dc studium destinata, quippe Vtraque ora tionis forma Spiritum sanctum ad Ecclesiam suam iuuandam, oblectandam dc excitandam usum misia se constat Quibus omnibus laboribus nostris

quamuis exilioribus d pro rerum argumentorumque grauitate leuioribus, tamen hominum de nobis iudicia experiri coepimus, plerumque aequa, eΟ-rum praecipue,qui non ex personae auctoritate ac dignitate, neque eX Verborum apparatu dc ornatu,sed ex rerum ipsarum pondere dc utilitate aestimandum esse arbitrantur. Huiusmodi enim animo aC mente assectorum quam plurimorum ex omni ordine virorum squos ob multitudinem enumerare aC nominare superuacaneum modo esset) tum praesentibus iussionibus Sc hortationibus, tum epistolis ac mandatis dc tuo praecipue sanctissime Pater iussu permotus atque impulsus fui, ut iuuandis hoc om-cij genere Christianis fratribus meis dc sacrarum disciplinarum studiosis totum me dederem, id quod ipse quam libentissime excipiens diuino beneficio promor