장음표시 사용
2쪽
Uo jam pridem precati eramus , ut is Christianet reipublicet Pontiis contingeret, qui Principis partes non tam imperii
majestate , quam patria charitate uer tur, idque a se deberi putaret , quod omnibus prςesset, ut omnibus benefaceret eum datum nobis tandem esse non publicis tantumjudiciis, sed etiam privatis, quorum quo liberior, eo verior sensus esse solet , mutuo gratuIamur. Α superiorum qui dena Pontificum ea ratio fuit, ut vix eximiis succetarum virtutibus contenti esse possemu, ita quippe supremum Sacerdotium administraveranti ut is optimus dici solum posset , qui eorum quamsi milliurnus haberetur Uerum ut horum virtus caeterorum lex quaedam fuit, norma virtutis, ita quid sperandum nobis
foret in Pontifice deligendo praescribere visa est captis eniti, singularium virtutum splendore animis , quas obversari no bis ante oculos quotidiesvidebamus , nihil humile poterant homines, aut mediocre cogitare . Sane post immaturumsInnocentii XIII. Utatum eam inrorat Antistitis fomani Α, an,
3쪽
animo conceperamus, quam qui exprimeret, non ille ex veteribus Politificibus aliquis ad nos relatus , sed divinis prope virtutibus videretur instructus. Facile enim quidlibet licere votis nostris volumuS; praesertim cum de Ecclesiae principe agitur, quo nec commune majus bonum ullum est , nec privatum . Cum BEMEDICro XIIl. Pontifice renunciato , quo potissimum die ne suspicari quidem poteramus Put idipsu ingratum sciret, quod inopinantibus accidebat , haesimus gaudio , effusaque ad Comitiorum locum urbe tota , occursantesque aliis alii vix auribus nostris , vix oculis credebamus Ut enim iis, qui ex longa siue uum iactatione evaserunt, i stabilis primum incessus esse solet, obstrepente maris aesta litoris traiiquillit ii ita dilato saepe spei nostrae exitu , li-cEt quod concupieramus manibus teneremus, vix credibile videbatur, quod a nobis sierat tantopere concupitum es telligebamus quippe, Mificem nobis dari summo sacrorumus , doctrina , humanitate , innocentia , animo demum orbis terrae imperio pari, ut palam fateremur, sensisse nos tandem,&quid ultra optare potueramus, quid in posterum pene non possemus. Neque vero alium eum esse oportuit,quem amplissima Praedicatorum Familia Ecclesiae sum re parens
optima Pontificum optimorum Equidem cum veterum temporum memoriam usurparem,ut libentius solemus quet literis didicimus,quam quae oculis percepimus prςdicare, plurimum, nec immerito , arbitrabar tam pr claro huic ordini Ecclesiam debere, quod Innocentium V. Benedictum XI. Pium . a privatis vitae rationibus ad orbis terrae custodiam transtuli siet. Quis enim non beatissimos putet, qui tam egregios Pontifices, quorum primi quidem doctrinam , alterius munificentiam , tertii vero religionem aeternitas omnis intuebitur , palam colere , de oculis usurpare potueruntes Verum cum Basam ui XIII. publica hominum salus Pontificem exoraverit, quid est quod alienae felicitatis recordari velianus , nostr oblivisci DNeque vero alio diuinae providentiae consilio crediderim tam praeclarum Pontificem tamdiu Ec-
visis dilatum, qua cruor ipsa beneficu nobis magni,
4쪽
tudo probaretur incideretque interea tempus illud catholicis religionibus consecratum,quod cum divinam quamdam Pontificis virtutem requireret , Basantcrus potissimum delitisices ex illa temporum longinquitate viderentur. Etenim cum eam potissimum virtutis partem in eos, qui rempublicam trahant , conferre Deus consueverit, quae temporibus maxime convenit et , quid fieri accomodatius potuit , quam ut ad eum, cui reseratis sacrorum adytis hoc praesertim piaculari anno catholica respublica ,- sapientissimis institutis formanda sit, de liberalissimessustinenda , de exemplis instituenda sanctissimis, id potissimum supremus rerum moder tor deferret , quod in superiores illos ex eadem religiosas milia Pontifices contulisset Cum enim has statuo optimi Pontificis partes esse , tum Baulicro XIII ita in omni vita seculiares eas fuisse sentio , ut qui in ejus mores inspexerit, illum Innocenti U. doctrinam,Benedicii XI munificentiam, Pii . religionem complexum esse fateatur. Equidem cum
multa intelligo convenire in eos oportere divinarum ornamenta virtutum, qui in alios dominantur cium Pontifices arbitror in altissinia illa orbis terrae specula collocari, ut supremi sideris more quantum ab aliis secesserint, tantum luce
collustrent sua quidquid infra se positum intuentur . Praesertim in tanta causarum multiplicitate , de quibus cognoscere Pontificem oporteat cum constituendae sacrorum corrigendi mores, legesquq sanctissimae de religione sinciendae meditata de mum omnia , explorata , in futurum provisa esse debeant, ut summo imperio summa rerum cognitio exaequari videatur . Has tam multiplicis sapientiae partes quam cumulatesputatis ad Ecclesiae praefecturam Basam vica tulisse, cujus aetas pluribus inrinarum gradibus tr ducta, quam annis est cuique tardior temporis cursus fuit ad aetatis maturitatem afferendam , quam cursus ingeni t quid enim est , quod annis deberet , qui jam inde a puero ita est in philosophicarum disciplin rum tractatione
sentiendi libido coercenda , dc
5쪽
versatui, ut eum doctrinae stuctus, quos alii capere exire in senectute solent,hic ante du tulisset, palatii ostenderet, noli semper ab late pendere sapientiam . Reducite vobis ante oculos Auditores , praeclaram illam veteris philosophiae speciem, cum gravissimi homines in pal stris abditi de naturqardanis secum taciti meditabantur quod autem excogit verant , communicabant inter se concertabantque donissime put quidquid ingenii , quidquid doctring unquam foret parietibus illis contineri videretur . Horum lapientiae unius hujus adolescentis sapientiam oppono , eorum aetati hujus aetatem comparo. Quanto praeclarior species , adolescentem summo loco natum philosophari, repudiaticam plissimae fortunae lenociniis, quae veritati exquirendae inimi- ea maxime esse solent, diaternae domus palestra quasi veterum illorum Academiae cultorum disputationibus interes se , eorum inter se placita conserres, ad rationis normam
exigere, castigare splendidius dicta , quam verius , obscuris lucem, tenuibus firmitatem afferres ut mihi quidEm videantur e cariosa illa scriptorum , in quibns adhuc vivunt seu ctute Aristoteles, Plato , Carneades, caeterique Philosopli rum principes illud huic, quod Themistocli Praeceptor, ominati fuisse , nihil humile ab eo expectandum , cujus discendi initia incrementum propter amplitudinem vix expectarent Horum itaque institutionibus cum ingens laborum, post si sceptum religiosae vitae consilium,accessio ficta esidi,ut quis quid recentiores philosophi aut excogitassent ingenio, aut usu illustrassient , penestiis teneret , Brixi: euit. Audiebatur non a studiosis solum adolescentibus , sed a doctissimis
etiam hominibus, quibus quod eum audirent, amplissimum videbatur senectutis honestamentum suae. Erant in eo incredibiles quidam ad res investigandas ingenii motus , sum ma in dissolvendis difficultatibus firmitas , divina uero indisserendo perspicuitas quae cum admirationi erant , tum aetas praecipue primum enim , de vigesimum aetatis annum non excesserat, Quis autem non admiraretur, quod alii tempus propter impeditam rerum cognitionem' ad discendum
6쪽
vix sitis longum arbitrantur, eum id potissimum ad docendum contulisses Stirpibus etiam is arboribus testinationis
iidem impertiri videmus, si ante constitutum a naturalem. uus , fructibus exuberant quam commode autem patimur,
si in eis progignendis diutius allaborent i Quid Lartes ipsae
cum circa res sensibus obnoxias versentur artificio Quodammianuum contineantur, quarum muIto expeditior institutio est,quam anianiorum,quanto tandem labore, quam Ioneo annorum Urriculo haerent in hominum animis, consistunc tantas vero res, genere varias, de natura impeditas is copi innumerabiles intelligentia pervadere , preceptionibus complecti, apte distincteque proponere qui uossit, praesertim nondum .maxum aetatis robore, eum didicisse potius literas, qui hausisse, aut non ingenii habitis prope divino praeditum arbitrabimur Neque vero his solum studiis deditus ea aetate sui , quiausteritate quadam,
geniorum concerratione se commendant versatus ine etiam est literarum genere quq cum inhumanitate ut uni, adiunctamquamdam habent cum utilitate suavitatem. Nam Apoetarum libros attigit, primqvumque illum docendi morem ab sapientissimis hominibus usurpatum in carmina scri sit publici jam Iiteris ternitati consignata Quet vero ejus Iuli dicendi copia, cum ad confertissimas populi conciones toties in omni vita vςrba secit , quoties insatiabili sinu damalienes lutis ςupiditas ferre potuit, quem nemo erat, qui audiret, nil non mi Iu qua sanctissimi homines in EccIesiasor ierunx, orgiis his vis revocata videretur. Neque vero Uaudentius volpe , adulatione plerumque expresset, aut aurium volup x , certissimuli eloquenti testimonium , sed commutauit melius mores, compressa peccandi licenti , vite de ii rationes prioribus dissimiles exhibuerunt. Oxum si Principi viro, perenda maxini philosophia est, ostin ea rerum universi te prγ' peregrinari vide turn
orationis inducultas, quod ejus io hominum animos efficacius imperium est, quam potest lici mulio certe expetibitio disciplina ea est, quae cum Deiam propius inrue ivr, ioeum
7쪽
euit maxini convenit, qui vicariam litetur in iactis M. minis dignitatem . illa ruit sciendi magistra, qu Inn
centium . morti pret reptum famet commendavit clama se .culorum memoriae sempiternet, qui cum Parisiis in illa studiorum , ac literarum sede docuisset , doctissiinisque editis
libris consecuturas tales illustrasset, supremum Sacerdotium est literarum suarum prςmium consecutus. Non ille majori apud eos, qui tum vivebant, in admiratione fuit , quam apud nos, qui tam longo intervallo nati sumusci quanquam enim neminem interire sinat summa rerum potestas tamen cum Innocenti nomen audimus , facimus natur quodam ducti, ut prius quid sciverit , quam quid potuerit meminerimus . Adeo perennio literarum memoria est , quam
potestatis . Verum quid attinet posteritatis de eo testim nium exquirere , in quo ingenii vim , sententiarum firmit tem , doctrin copiam miratus Thomas Aquinas est , -- levolorum post mortem criminationibus impetitam existimationem validissime asseruit Par vero fuit ut qui priorum temporiim sapientissimos homines aut q-verat, aut vicorat , ab eo potissimum, cui nulla unquam tempora parem serent, vindicaretur. Ad hanc tam egregiam doctrine a dem, ad quam aspirare homines vix possent , vocatus Bamiis mcrus est, ut nullum esset superiorum Pontificum orname tum,quod in eo requireremus . Et vero quantum in eo the logicarum residere disciplinarum oportuit, qui cum tanti ingenio valeret , ut In studii contentione e teris posset
sciendi laude pretcellere , tantum studio contenderit, quasi nullam ab ingenio subsidium expectaret. Quid in eo rerum genere scriptum est , quod non intelligentia complexussit, de memoria continuerit' quantum ex editis ab eo libris, quantum ex innumerabilibus concionibus, ex responsis, decretisque sanctissimis, quet de impeditissimi sinu stionibus
de sacrorum usu, de Ecclesiet disciplina, de corrigendis moribus promulgavit , ad ejus laudis prvdicationem promanare arbitraminit Ac mihi quiddm videtur quod olim d
Homero factum ς Smyrno suum Chii , α Sal minii,
8쪽
animi, aliique Getaearum urbium cives suum dicerent, quod in ea terra poeticae principatum residere putarent oportere, qMe.talem virum procreasset idipsum NManicet obtigisse ait quaedam veluti contentio inter liberales disciplinas exi-
seret cum sibi potissimum singulta tantum virum vindic rent. Ita enim omnibus in sumnis temporis angustia studuit, ut in singulis e celleret ita in singulis excessuit, ut ad ea in potissimum natus, cui sim studeret, videretur. Adeanti, bliothecas literarum arces, altricesque optimas, qui graviorum disciplinarum studiis delectantur, omnes earum oculos, ac sedes perlustrent quam doctrisue partem tam abditam re perient, quae illi pervia non fuerit ' quis illo in secrarum Lterarum cognitione scientior, quas tam primos sapientiae fontes semper duxit, tum ab eis haust praeclaram illam re rum agendarum rationem non humanis , sed divinis consilis in .rmatam , qua duci solum debet, qui bene gestae reipublicae laudem quaeri quae temporum memoria diligentius literis, quam ejus scientiae consignata est quam primclare de morum institutione, quam luculenter ripsit tquae sanctorum Patrum monimenta non legendo solum complexus est , sed etiam vivendo ea vero omnia , quae ad sacrorum religiones ritusque pertinent, quam penitus eum ν tenere putandum est , qui nullum ab eis tempus, ut recte
atque ordine inducerentur , jungendum putaverita Nam quid ego de ea loquar scientiae parte, quae Conciliorum , summoruntque Pontificum lagibus placitisque continetur, in quibus ita versatus est , ut omnibus omnium aetatum com ciliis, omnibus omnium Pontificum temporibus non intelligentia , memoria, sed spiritu, de vita interfuisse videatura Vereor ne minus omnium iudiciis, quet de eo late percrebuerunt, quam aliquorum doctissimorum hominum testimoniis duci videar quod tamen minus grata ea sunt, quae de sapientissimis viris legimus, quam quae ab ipsis tanquam sonte perita audimus , vocem mittant pontificia sapientiae testem certissimam, qui in consilio ab eo adhibentur , cum eorum , quibus demandandae Ecclesiarum praesecturae sunt,
9쪽
'doctrinaeognoscitur inaniae illis admirationi Pontificis responsa sunt: quam late in omnibus, quam penitus ejus deprehendunt versatum ingenium timori est Principis non , majestas, sed sapientia , quo tamen nec gratior ullus , nec salubrior esse potest. Quis agendi scientiam quantam in eo esse oportet, qui a prima pueritia in paternae dictionis administratione aetatem consilio antevertit, prudentia experientiam, cujus vita omnis in Sipontinae , Caesenarensis ,
Tusculanae, Portuensis, Beneventana Ecclesiet praeiecturi traducta est in gravissimis negotiis , partim ob ipsam rei porum oportunitatem poni susceptis , partim Summorum Pontificum imperio demandatis, in causis , in morum 'cognitione , ut etiamsi nunquam literas attigisset, pismum usu scientissimux esse posset.- verum. cum de principe orbis terrae viso agamus, cujus sapientia pars in xima in beneficentiae sita est , quod patriae in omnes volantate silmmam rerum debeat potestatem moderari Ἀ-- daret quideri, an multiplicem doctrina copiam posuriaias , aliquid certε in Bauam inrequireret si nota summum humanarum rerum iastigium parem literis munificentiam attulisset Fuerit quidem in privatis hominibus non natura , sed fortuna sterilis sapientia in iis certe , quorum summae opes sunt , facem praefert, ut quo illa praeit, rerum potestas consequatur. Non enim turpius quid Entiendum , quam quid agendum sit, ignoratur; nec minus incliteris cognoscen- disdiscitur, quam in hominum calamitatibus sit blevandis Tua Bauanto Sanctissime qua fuit aliae doctrinae rario quam ut in omnibus tuis dictis , factis, cogitati beneficentissimus. teperireris i Caepisti eosdem beneficentiae exorsiis , ac vitae:
aliorum enim bono nascebaris Nam quid pueritiam tuam comi morem , quo tempore cum omnium utilitatibus suderes te tuae solum expertem manitatis esse voluisti Praeeras jam tum relictis a patre populis sua omnibus dignitas, salus, otium constabat tu tibi non parcebas, ut quidlibet ex tuis, nihil ex aliorum commodis detraheretur ac liquidem quorum res agebamin, lavius tulissent dolorem sinam
10쪽
s propter aetatem , cuius imbecillius consilium esse solet, do . siderari aliquida potuisset. as vim tanteii id micelidum promptior ortuna fuit, quam ad opem serendam principis
munificentia; nec calamitas sua ulli acerbior , Ram principi puero. Fuit tamen, brevique fuit, ne laudes solam tuas per sequi videamur , in quo qui tibi parebant , accusarent duritiem tuam Lillis enim praeesse diutius noluisti: quod licet illi magno cum dolore facerent, altiore credo tui, sui certe nou leviter peccabant par enim erat , ut unius populi parens esse desineres , qui esse deberes omnium: ita quippe coniiciebant
homines, quorum tu tamen ut expectationi adversareris, ac
ne tibi quidem uni praeesses , quod reliquum tibi solum fece-- abdicatis amplissimae sertunae copiis , sanctissimis te Praedicatoriun legibus obligasti a Tenuerat tam praeclarus ordo per omnes aetates summam virtutem, gloriam, dignitatem, te tamen uno auctus cum est, ς presentari sibi vetera omnia oonamenta, atque exaggerari iudicavit tu solus intelligere nolebas, beneficium accepisse te putabas quod voluntatibus
isse tuis paruit, cum recepit. Quanquam quaerebas latebras, quae a capere non poterant , meque in publicam re lucem eo gloriosius emitterent quod invitum. Iterum enim imporium; iterum rerum omnium copia expetivit te Romanae purpurae splendor, ut a te plus lucis acciperet, quam conferret a
Quo tempore quid prius a te fictum est , quam ut sectas h
oqriim soriunas non tam acciperes, quam profundere. Prima sensit largitatem tuam, quae prima .receperat,Veneta Prae. dicatorum familiaci tribus enim aureorum millibus attributis ejus aedes in ampliorem sermam restitutas pietatis tuae testes esse voluisti. Verum quid singula commemorem , quorun a in pr dicatione iam ipsa expeditissimus ille humanarum rerum sermo laborat, nunquam sane timidior , quam cum aliis ea probat,quae vos oculis intuemini,nunquan veracior,quam cum pene incredibilia de Bauamcro praedicat. Obstupescent exterae gentes, cum haec apud se celebrari hominum sermonibus audient, acceptaque in manus Italiae descriptione,quo t