Danielis Sennerti,... Operum, tomus primus

671쪽

Lib. V. Part. I. Sect. I. Cap, VI. 6 as

672쪽

63o De Secundis Med. Qualitatib.

ratefacientia sunt, quae meatus cutis aperiunt, po acrimoni M, & ii corporis meatibus illina nidi tosque ampliores reddunt, ut vapores per eos mς culter auelli p0ssunt. Quaedam vero etiam aqu46 ti Itu, dissi,si possint. Talia medicamenta sunt calida, aereo humore sunt pςxfuia, Cenacia tamen, Vt oleurivetum moderate , partium tenuium , & non siccan dulce. Talia sunt: u Fluma Pom, balix, cerussi. . titia. Itaque solum quae citra molestiam dc poti bot- , terra sigiliat , Ansum, iit haretriam, ρl λα- cum voluptato caleficiunt, rare Acientia sunt: Vt, Vmm, radice althes , sitiori in , seMEn f misis;

althaea, mercurialis , anethum, flores chamameli, me mucit ines c tres, farisa triticea, pineorum et UL Luti , sambuci ,sem nonueraci, lini ,sicus artis, o ς' mβ rati, mini ay bisum, sarcocolla, tragacambri a L iustius , butνrum. et sit praecipuς ς pei recentiores s mddulla, butyrum recens,casemrae 4 fiunt, quae vasorum ora aperiunt, unde etiam Grae oui albumem, cera. His Opponuntur ὀκφυκτικὰ icui uicis nomen acceperunt: tamen ad omnes interior generis etiam sunt Haec enim duo medietarum partium ductus, ut venas, asterias , Victerς a mentorum genera saltem secundum magis & ininu,

expediendos & aperiendos accommodari positant, differunt. Nam quae in superficie soldm Alde, tu

unde , Latinis in genere aperientia nomin nrus, ferunt , seu in cute seu in ulceribus, ρ ικα, extet Aperientia autem cum ad profundiora penetistro, gentia nominantur: quae verδ subtilioris sunt sub cratasque humores praeparare atque attenuare de ' stantiae,& maioris esticaciae, atque etiam in polo, beanti non solum calida, vix tamen Vltra secun- penetrant, z-φρακτικα & -καθαρτικοῦ, obstructio dum gradum, sint oportet, sed & crassiore nonnihil nes tollentia& inseretv Ηberantia appellantur. viii substantia praedita , in qua calor fundatu diuti M. que autem lentos deglutinosos humores corpori id conseruetur, nec facile di sipetur donec actum suum haerescentes eluunt,atque eos transeundo secum de expleuerit. In hunc usum maxime amara conuem ducunt δc rapiunt; & proinde vim exsiccandi curi, niunt. His cognata sunt-- , artς- tenuitate substantiae obtinent. Refrigeratione Veio tenuantia frigida, ut succus limonum, acetum, xymel. Atque talia sunt omnia, quae olfactui, aut ustui, vel utrique mordicantia & calida apparent, uae nittollim & salsum saporem habent; quae item

Mara,& quae acida sunt. Verum cum magna corpor si, a teriae item obstruentis,possit esse varietas, & nunc

' Medicamentis Dolorem sedentibiu, o i

674쪽

ώ I a De attrahentibus4 repellentibus;

uentia seu senerantia nominantur ; non quδὰ ipsa pus generent, sanguinique corrupto formam putis inducant , sed quhd sine iis putis genen alio a haluta perfici nequeat, caussaeque sine qua non rationem habeant. Nam & istiui concoctionis natura caussa est, quae beneficio caloris natiui omnibus,

quae in corrore n0 ro sunt, ipsis quoque iis, optimam, quam po est, formam indui Hi subiiciat, ulcus, qud est humidius, eb san indicamento, quod magis siccet,indigere,&nu , - in sicciore est corporis teperamento, eis magis cis cantia requirere,& quanto corpus est humidiuL. 1es minus siccantia postulare; & a Galeno aliisu etiam Medicis Inicet sarcotica numerentur, q- rmum ordinem si andi excedunt: sareoti, iii

primum liccantium ordinem adstringi nori ,3

680쪽

63 8 De purgantibUS.

rima e si ' Flotes etiam persicorum aluum&vomitum mo-

ζο .Lii, -& sero a purgant. Myrobalani citii-esinua. nae sunt stigidae in primo, & siccae in secundo. Venia

abarbaria. reiculum quidem, intestina atque hepar roborant, elusus earum in viscerum obstructionibus minus tutus est. Rhabarbarum calidum & siccum in secundo ordine , purgat iuperioribus paulo fortius, sed tamen clementer & benigne,iutumque est medicamentum, omni aetati, atque adeo etiam pueris,in praegnantibus innoxium : purgat bilem nauam, & pItuitam quoque, sed non niti in proximis viis haerentem. Habet diuersas partes, atque aliarum ratione purgat, &aperit, aliarum adstringit. Obstructiones liberat, de affectus inde natos sanat, icterum,hydropem,splenis tumorem , febres putridas; lienteriae, dylenteriae, sputo cruento,ruptis & contulis commodum est. Inprimis hepati utile, unde a nonnullis anima hepatis, ab aliis theriaca hepatis appeti tur; stranguria verblaborantibus commodum non est. Datur in substantia, in suisione & decoctione , quae tamen leuis omnino esse debet ; cum sortiore vis purgandi evanescat, additurque tertia pars cinamomi,vel schoenanthi,vel santali cierint, di, ut spargi per venas facilius possit, additur plerumque spica Indica, sed in iis, qui

factu vomunt, & in grauidis ea abstinendum. Cum autem, ut dictum, diuersas partes habeat, si aperite obstructiones animus est, infusum commodius propinatur; si vero adstringere &roborare simul animus est, in substantia exhibetur. Nonnulli etiam in alui fluxibus leui tostione vim purgantem minui, & adstringentem augeri posse censenti: quod tamen improbat Amatus Lusitanus & Rondeletius,maluntque eius substantiam a lubtilioribus partibus,quibus vis purgandi inest, separare, macerando in aqua planta-gin & rosarum, ut coquendo,& reieeta priori decoctione denub coquendo tale exhibere. Vbi etiam institutum est masis purgare, quam adstringere , leuis fiat expressio: si contra, maior. Nam cum vi purgante adstitistoiij aliquid cum forti expressione tran Tmbinthina mittitur. Exhibetur de Terebinthina vel cum pulaere rhabarbari, vel cum saccharo, vel puluere glycyrtum alui solaendae caussa. De terebinthinae autem vitibus, praeparatione, do usu, ribus agit Levinus Lemnius, de complex. lib. R c. 9. Terebinthimet, inquit, non solam aluum citra noxam soluit, sed viseera omnia, interninque partes, is , litenem, nes, pulmouem expudi pertus in eliriendo sippresso ciuis,instranguria, atqua vi inaestillicido ulcerosis ae foedo,

in podagra, ac chiragra inpudendorum,atque obscenaram paritum a fetii bis etiam a contage Venerea contractis tinexpugnandis intern ου doloribus, quos idem morbus inuexit, quorum nonnullii ossibus videntur infixi, qu/d membra nerui, musiculi, tendonex, qui ossibus adiarent, humo um fuitia contandi, ac dilaniari contingat. suum

amem Galenus nucis Pontica, vel auella magnitudine, nonnunquam duarum aut trium hanc exhibere soleat, tum

uniuersaὸ subire possis, in sotionis formam conficio, ac liquore aliquo stillatilio , aut vino diluo : absque igni Drebinthina a Ffe , quod in hunc modum persei selet. Terebinthina praeparatist . Fisticae , hoc est, probata, cui lato citra vitamstaudis - -Adere , duciam aut statantem in mor- δεδήει biis. rari 'st 'ita di soluo , adiecto lutei seu vis ui oui pusilis,

iis, a sit. deinde i evertis licibus aquae vesicaria, vel vj, oel alterius liquoris ut exigit morbi natura, aut hominis conditio in uncias duas aut tres , haec tantis er subigo, dum

omnia ocli sic t , Mixtura tam suauiter candore lacteo reuia in assimilis, nec aliud Iesbiρὸ Uuarim, qui bis ira egeacismahia modi potiones ebibendas offero. Aloe calida est ot cidine secundo,sicca tertio,valde amara, aperit oris

venarum, abstergit. Ob id iis, qui haem uteri Auxibus , aliisque haemorrhagiis obn i sicut&praegnanti is, hecticis & omnino calidi

siccis extenuatasque corpori tras non tuta atque ora venarum aperiat nimis, doli uni uiastic

putam unum adiici solet. Modus praeparandi alota passim in libris de pharmacopinia scriptis editat Commodus satis hic est : Aloe in puluerem ted: gatur, icique in cucurbita vitrea aqua endiu1ὰ vel 'bortaginis & rotarum affundatur, ut quatuor dixi ii, emineat, atque in Balneo calido per biduum, Vise clauso , tinctura rubicunda extrahatur ; qua per in

clinationem vasis separata, nouae aquae tantundet inundatur, iter simque tinctura extrahatur, atque id toties repetatur, donec aqua nullo amplius colore

tingitur. Aqua omnis postea coniuncta destillando separatur ad crassitiem mellis, & in fundo aloe putarissima relinquitur. Cuius stj iii addatur succi solati Damascenarum rig. & ad ignem in unam masiam

coagulentur, idque bis vel ter repetatur, habetur aloe rosata optima. Non autem in potu propter-aritudinem facit E aloe, sed commodissimὸ in pituli,

exhibetur. Sed de aloe etiam supIa, M. . pari. i.

eap. 6. dictum. Psyllij semen bilem purgat, stigidum u1-

in secundo gradu,in reliquis temperatum,nec ipsum ad eb vehemens remedium. Xο γαγα fortiora. Inter purgantia autem bilem sortiora primas scam- se ami& siccum in gradu tectio,prompte & cito e distantioribus locis bitem,postea de pituit olbs de humores tr hens, & quod, nisi caute hene correctum adhibe tur, magnum corpori damnum infert. Magna enim trahendi facultate est praeditum, vaserumque Drapius, quam par est, aperit. Abraditque acrimonia sua

intestina,& tormina ac tenethium excitat, venarum

orificia aperit, sangit inem per inferiora educit, &dysenteriam excitat. Flatus praeterea quosdam Mosedaces, gignit, iisque ventriculum lacessit,ut sumentibus nauseam concitet. Imo ventriculo, hepati &cordi, totius substantiae proptietate obest. Caliditate quoque sua spiti tus inflammat, & febres excitat. Ac propterea nunquam solo scammonio utendum; sed in compositis solum. Et cum eo uti muttine intestina radat,addenda pinguia, de quae intestina corroborant, Vt tragacanthum, bdellium, oleum amygdalarum dulcium, semen pi)llij, de ne Viscet a laedat, adiungenda cinamomum, spica,galanga m. Mniculi, mala cydoniamaastiche, violarum do rotatum succa Visitatissima correctio haec est: scammonium tritum in malo cydonio,pasta obuoluto, coquitur. Z po prefugerato scammoni ueximitur,vsui seruatur de dia grydium vulgb nominasut.Nonnulli cocto ita icam monio succum cydoniorum affundunt,3c iterum sic cant.Operosior de utilior est praeparatio,qua Cres tu proponit, quae fit, si b scammonio succo rosarum nu trito spiritu vini, in quo sem anisi,taniculi,& ipi nardi macerata fuerint,extra u paratur, eiu Wς γ' ciae uni succi cydoniorum j iiij. δe succi rosarum xR b rumgj addantur,& lento calore itetum ad exti . formam redigantur. Vide etiam 3 modus parandi extractum scammoni j docebitur.ης ceΠti res alij hoc modo praeparant. Scammoni Q inmortario tenuissime trito aflandunt spiritus V ιm ii Rut olei sulphuris per campanam fani,item olei ς

stillati anili, vel sceniculi aliquid ,ex .g.ad 3jscam Nς nij Spir. vitriol. vel olei sulph. Θρol. an ius dlx IJ Diligenter omnia agitat F. massa instar picis vini O : quam usui seruant, & a gr. xv. ad 5 H