장음표시 사용
11쪽
ogotabilia magis tiam ulla alia naturalia a soli indole simulque coeli temperio ot ceteIi proprietatibus Pendero porto vidimus, et indo etiam vario modo hic quasi se iniicem comploci vel intorquere, illic nutem soli enionum vix cohaerentem magis extenuaro vel donique in articulo disjunctos dilabi perspicimus, deo ut omnitates inter singula gener jam nimium implicatae p- Pareant, jam nimium Aegrogatae, immo interdum distoriae,eVadant, quo si, ut systonia naturale ogotabilium ab omni parte et perfectum et usui practico bono inservitu-xum vix inquam inveniatur ). His dissicultatibus vitandis inservit Systema innaeunum pariter ac roliquae in Scientia a Linnaeo factae institutiones, quae, etiamsi jam
fero saeculum durarunt, tumen inter tot OV inuonta, quorum lia aliis successerunt, SempPr refugium iis praebuerunt, qui sic dicta Floras inprimis septentrionalium vegionum ediderunt. Ut nos autem tramitem ita probatum insisterenuis, non tantum hae ratione universalos effecerunt, verum etiam lia nobi speciale et Ioris quo aliis forsan minus perspeciae. Hinc neque mirum erit, nos pressius, quam ullo institutiones innaeana esse secutos; nec tamen in verbii magistri nos juravisse credant Lectoros senevoli. 13ec autem omnia melius illustraro jam liceat.
12쪽
Rationes, ob qua uos innaeuii pressius sequi sis bomus, mon tam gloriae patriae reSpectu praebet, quae, otiamsi nobis sanctissima. tamen pSa natura ejuSque cognitione manctior esse non potest) quam potius ejus rei consideratio, quod illius in hac scientia institutiones naturae latriae tropiores nobis Videantur, et institutionibus status ravecici, inprimis clitterariis, magis convenientes. Quantum scientiae institutiones tinnieanae maturae patriae accoinmodatae sint, in sequentibus iterum iterumque explicare, immo et ante culos ponere, studebimus jam oro primum convenientia Mariandem cuni institutionibus patriae indicanda. Utilitatis patriae amans innaeus non potuit non scientiam suam Ita concisam me dicam contractam reddero, ut institutionibus litterariis patriae, ob ope parcas et minorem numerum civium haud parum angustis, respon- dorsit Hae institutiones etiam nunc pedem sunt, cibiquenti morus tum discentium tum docentium multo minor quam in plerisque aliis terris, nec cum hisce scientiis increscorovo forsan potius dilatari possunt mine sitam, quantum fieri possit, ' nobis videndum, ut quid de concisa forma scientiae conservetur Ceterum nos, qui jam loram vo-eicum elaboramus et in usum convertimus, non tam opibus valemus, ut naturam egetantem exemplaribus propositam,
quod in majorem partem, multo minus totam, omnium terrariam et pleraque, ne dicam omnia, adminicula litteraria aliarum gentium ad illustrandam methodum generalom Otc. nostrae orae adquirere possimus, quae otiam ob distantiam aliasque rationem nobis multo carius constant quam plerisque aliis Iinquo non tantum iustum verum etiam necessarium videtur ut iis, quae in patria enata sunt et quoruna adhuc apud nos parvo pretio fiat copia, sicut per Linnaenna, μηgis insistamus, quam ut peregrina et nova sectemur si quid absolutum et fini convenion et usui generali plurimorum inserviturum praestare velimuS.
13쪽
Qui in littoras jam sedit, per triginta et quod X-
currit annos in canit' naturae labores forsan non leves sustinuit, simulqtio oriani, qui alii piae Stiterunt, spectu
tor fuit haud parum attentus. Conantina intero vidit varia ov. gr. Retlii Pro dromum bis diiuni t wartiagi Summam Floram vocicam perficiendi, quae ad finem orducta non suorunt, orsan ideo, quia obit iisdoni non constituti laserint limites Mature itaque apii suconstituit , sicut et innaeus ipse, vela contrahBre, et potius quid modicum, usui et fini accommodatum prae Stare, quain pus in dieii nimium disserre. Sic orta est praesens Flora, quRIn, ut rebus circuli1Stantibus perspe diis, dijudiconi Benevoli, Opto. Me autem ad Florain vocicam odendam haud paruin praeparatum esse credidi, o Siquam tot quot dixi, per Rnnos region se fere Omnes patriae iterum iterumqu pera graVi, a capite nempe IliaXiIn Septentrionali uropae iis quo ad ultiinani caniatu et e sun d mlaris usque ad sum sma cacumina glaciala alpium, atque adeo magis quam quis alius, ne innaeo quidem excepto, regiones locaque in
gula mihi perspecta reddidi, ceteruntque in ulpibus uropae meridionalis tum magis occidentalibus Holveticis)tum Oriontalibus Carpaticis regionibus quo consimilibus vegetationem illustrantem perquisivi. Quid natura erat, quid ferro ocuso in maxime variis his rogionibus locis que semper intelligere volui, planitisque Oinper respexi ut vivas a solo sendentes ot coelo gaudentes. Conside rationiblis his geographicis et iij sicis actuin est, ut plantae variae aliter mihi apparer sent o praecipue Species
et variationes aliquot secunduri sicca pocimina ad regulas artis, ut dicitur, Saepe constitutae, omnino VRneScerent, Vel ut naturae contrariae plane perversae fierent.
Ita fore generatim intolligondus est senius hujus i bri, si specialia orspicere senigne volint se toros. Ians ud 4nocialiora haec interpretanda progredi liceat.
14쪽
ba singula carior erit. Hinc tinni o nova editione Florae innaeana multum cogitavi; sed demum considerans, quam divorsa lacios Silonymia successu imporis facta esset, et quam mulsa in institution libri nocessario addenda vel mutanda suis soni, et denique quam parum consultimi mihi foret, Asylum rius brevem Et concinnum ita imitari, ut inmon haud obscurus serom, - magis On eniens OSSO Operi, me post vel secundum innaeum editorem quasi Orn nox pe, sed in jusdem ornfundatae, prositori. Ioc modo rem ipsam optime in titu- Io Xpressum credidi, nec tamen intermittore unquam Volui optimo considornro et in usum OnVPrtere omnia, quae sint iis post inniae tempora nil rem actontia, quantum Scinna, praesti in Sint. Me nutem semonstratorem Boianicos Upsali sensem hanc oram paritor ne psallongem didisso animadvortendtim, ne quis iii Oxspoctet, huic muneri minus conveniens. Optavi oram conitioni Commilitonibus dilectissimis pra stare, non innium per region m mn-ximo classicam Upsalisensem Vorum otium, cum domum rodierint, per totam patriam, id quo etiam e consilio ut, in cognitionem meliorem et completiorem linae naturae Patriae, eorum, qua poStun pSi ViSa Ssent atque Ie-
culis peregrinis mulium indigeret, terminologia omnium notissima et brevissima inna ann vix discedere unquam volui. Assumi tantum sunt tormini vix minus classici Iaert norinni ructum o praecipuo omina plantarum respicionios, ita in nuria, ut eos in fordum magis ilionium lingit e vulgaris simulque Linnaealiae sectere Studerem, X.
15쪽
gr. nuce minutus Hippia iidis, cli Ooni Maris eiosc. ulbentius Semen nuculnio dicens. Termini quoque non pauci no cossarii Hod Wigiani domuscis aliisquQCr ptogamis recepti sunt, Sed ulterius huc in re procedere nolui, Verum potius partem plantae obviam in suo Ioco dosinitionibus ot oscripsionibus illustrare studui. Si in iis vel liis parum mihi constans depreliensu fuero, id sorsan potius studio roni Sine multa praeparationuni mole et Agno distiniculorum apparatu Xylicandi, quam ulli Mose incuriae, tributum iri, Spero. Quid ceterum genius systematicus Linnaeanus in Iassibus construendis, oneribus Onficiendi etc. etc. postu- Iot, quid ocuset, id vel jamdudum satis notum, vel hoc Ioco non sumcisenter xplicari potest. Sufficiat generatim declarasso me zec omnia . Secutum fuisse, et, ubi rationes hujus vel II ius instituti non satis ovidonios sorsan fuerint, me potius placitis innaeanis, quam aliorum,nSSen Sum ESSO, Omnes mutntiones, quae in melius perte non ducunt, Studi evitantem, o consormitas totius turharetur, B serie con Suota deperderetur, nec synonymianimis inpla inde oriretur . s. p. Monendum quoque, mutationes quasdam, in operibus generalioribus quident non Spernendas, Spep tamen in nostra Flora minus prod-PSSe quum nocerse ex . r. reductionem Monogamiae in classe Syngene Sipe, qua nomina ei prorum ordinum, linsi hac classe satis apta, omnino incongrua fiunt. Ceterum nunquam obliviscendum, me Ormam concisam scientiae innaeanam libentius conservare quam dilatatam magis australium et recentiorum asSumere voluisse. Ita ex gr.
Siatico a moriam comprehendit, quae genera in magiSnustralibus terris, multa species utriusque generi habentibus, magis commode quam apud nos distinginantur. Ex his generatim observatis ot conventioni quodammodo subnixi jam procedendum ad species, quae ipsius
16쪽
ilalairm sunt Praesertim regulae innae ante jubent ab ar iificiali ciliethodo per genera 1Rgis maturalis denium ad Species riuum ma Xisne maturales accedere lxοgrossum hunc, quantum potuinius, Sequente S cIRSSES et Ordines artificiale non mutavimus, quacunque AEIRS Se primuin Schema ordinum et senerum synOpticum vel artificiat dedimus, dein senseri cuique suo Ioc chardeterem magis turalem et fusius explicatum praemisimus Sies doniquρ ad Species, adeo qu ipsam naturam, perveniente Urget nos quaesti, illa incops omnino et solutu perquam disticilis, quouSque . Species maturae conVenienter multiplicandae v0Ι distinguendae sint, quaestio, inquam, tum neeΡS ut m ο- rem quam ulla inlim inter Bolanicos moverit discordiam, immo et Orta huc do re inter summos sui speculi Boianicos, tinnaeum sim allorum, dissensio, inimicitiarum quoque factn sit origo, licet ambo naturam incerrime quae sivorint Aecesse est, ut, cum tramitem innae anum ad Species contrahesndas perfiequar etiam antiones ijus ex natura petitas, quantum fieri possit, declarem, me schis-Πiata talia nimiunt repetantur Naturae convenit, ut quo niugi Versu Rustrum procedanius, O Rg' luxuriet e getatio, et eo magis Singulae species in varietates dilabantur qua demum formam magis fixam totidem specierunt assumunt Contra quo, magis ad sopientrionem inccedi-nius, eo etiam sibi Invicem propiores fiunt hae formae, usque dum se iterum omnino consuant, vel ut aberrantes,
hi cit dicam. formae principali ob cardinali speciei se quasi submittant. tu pocios, oro ut gradus longitudinis; globi j eiraquei vorsus meridiem dilatantur Vel multipli
17쪽
similis vadit C. b. si in tograe, ut non nisi divisione bracteasum eaque evidenter fortuita discrepet. Holiantho mum elandi cum in olandia et canum et alpQ stra omnino absorberct videtur. Valde evidens est, quomodo Verbasca in regionibus septentrionalibus et sylvestribus constantissima Sunt, sed in maxune ruderati si maritima oteampestri olandia dilabuntur adeo in aristates, ut inter Species notissimas ubiquQ formae intermediae exsistant, Ex quibus tot, quot placet, Species diversa lacere possunt harum rerum forsan nimium curiosi Myosotides tam multae domum subsumuntur sub cardinales species cit. Scorpio idem et arvensem. Sic otiam affinitates Ionge aliae in summo septentrione o doctarant Ex gr. Ar naria ciliata, in alpibus australioris Europae radice sua perenni etc. tam diversa, pud nos omnino annua sit et A. serpylli soliae tam similis, ut vix nisi petatis majoribus, cum foliis etiam ursum Iatioribus quodammodo correspondentibus, distinguntur. Verum quidem est nonnulla genera versus septentrionem magis Iuxuriar ex. gr. Salicos et Carices sod aut illae ossiorescunt in D ma nimium vagas, ut hae quasi ob angustiam a se invicem melius separantur, adeo ut de neutra harum tanta dissensio unquam fuerit. Ceterum quomodocunque Sit, non mihi proposui logos aliis praescribere, sicut innaeo objiciobatur, sed tantum vegetationem vecicam exhiber talem, qualem ego, pariter ac Linnaeus, eam reperi.
Quaedam hanc rem ulterius illustrantia infra p. m-xHdicam, rubi do distingvondis speciebus disserendum. Alia postea urget quaestio amplitudinem libri in genere respiciens, Scilicet quantum adventitiae planiae exiscludendae sint, ut natura originalis pura magi remanent. Fateor in in hac re non tantuni Linnaeum Secutum missP. verum etiam paullo ultra procθη Si S SP, ed, ut Spero, na
18쪽
iam 'aene perscrutata. in ii vegetabilin Spontanea iamprie valeant et ab adventitiis tam paritu premantur P. quod ab indolo moli set copli simul pondero id se tur Mirum omnino, quam parum plantae indigenae pud nos exstirpari possint, cum contra adventitiae magis latiniculter conserventum quam alibi. I innaeum dongo aliter sensisse scimus coloniis plantarum mimium indilicium; Sic ex. r. 'pronicam peregrinnm msSumsit, ea spe fretuS, ut copiosior SucceSAu temporis evaderet, Sed contra hanc opinionem jam rubique ita disparuit, ut ne specimen quidem cicur SVecanum videro mihi contigor it Datura Stramonium 4n loris quo regionibus, ubi antea vulgaris suit, ita vanuit, uicinna ui littora maris extimn quae-rρnda sit. Sic plantae otiani permultae pri icohe et horti-coti post tinnaei tempora uariore Ver, OVnserunt, forsan in tota Si scin ob andem causam ac in Lapponin, ut ibi optimo observavit Laestadius '). Quo ni in anagis tum agri tum horti sementem sibi ipsis praehont, eo minuΚox aliis eterris radportantur semina porogrina et eo magis VRneScunt eorum plantae, quippe quae vicissitudines climniis per longum annorum Seriem sustinero non possint. Scinius
quoque apud nos dari tam longa interuntia inter vicissi-
iudi nos climatis, ut non nisi eae Sicut oriturantes respiciendae Sint qua per unius Antium luminis memoriani porgiit serunt Nec ut sponto Sive per Se perdur intos RS- Si monitae 'SSae Videntur iae, qua; agricola ve horticola listo invitus una cum cerontibus vel oleribus is moti it sub tectis uis conservat meo non aequo invitus dein Serit, Sicut avenam Orion talem, strigosam et interdum brevem una cum Antiva. Pisum arvens cum
19쪽
in colluri conserantis. Ad in insupor accedunt onmo Ain torra ciuis hortulant iocin hospitantes. Longo nil huc
lanten uni Diagis quam antea talis glarea in provinciis austi nitoribus d portus inuniendos adhibotur et defoditurvo alto lapidibus contegitur, deo ut vix nisi in Pptentrionalibus nuda projiciatur, ubi Sic duontitiae plantae longo minus diris ominari possunt, ideo quo e Diinus nobis sunt observanda . Ex inlin Singulnri Xeniplo cum terrai OuZ-2olana Cni Iscronae adiuta est C Ochioni in Drnhn oteorte ibi molius quam in ullo horio botnnico, quamvis sino
ulla cura, sensebitur plantata, cum terra patriae Suae in rogiOn nova gaudere poSSit, quam Plantam itaque Olo nostrae patriae adscribere non possumus. Cum jam per saeculi fero Xporientiam Scinmuri, quam certo OS Iustra liquot pereant et torum aliis sua vico perituris subStitunntur, ita ut semper alia iterum tuo lite laciona Vngiam orae pra)hiturae sint, et cum doniquo tam parvum partem egetn-tionis nostrae patriae ossiciant , - certe hae omnΘ excludendae Sunt, praesertim in Flora praesente, indagationi patriae interioris p Studiosorum domum rodeuntium instituendae ostinata. Potius eaedem toleranda sunt in loris urbium poci aliorum sicut nos otium in Flor Upsa Itonsi unani niteranivo hic sexclusam admisimuS praesertim meridionalium, in quibus deniquo extra patrinii sex. r. Borolini omnino ob requentiam suam Iocum sibi
necessario vindicant X vero in foro libor noster omni indici plantarum advolatitiarum vulgo Ssumturum cur rei, AEntuIOgum aruli ad calcein adjecimus, quem inaneu
20쪽
ut minimo persectum censeri OIunius. Quo cortius apud nos terminos inter plantas indigenas set adventitias Onero Ιicet, eo melius convsenit has ipsas adventitias plantas omnes in Hospitam FIOre in Veciae QSerVare, quam, si fata permiserint et otia, idere in animo est. Expositis oneratim hi omnibus, quae e Spectant, ut contrahendo et excludendo parceretur Oc et sic plus acquireretur spatii , quod ad meliorom tractationem plantarum vere diversarum et indigenarum satis osset, jam ad hanc tractationem explicandam propius accedimus. PriuSquam tamen eo usque procedamus, generatim inquirere Iiceat, quatenus restituenda sint innae nomina, inprimis specifica, variis de causis vel forsan potius fortuitis casibus Ost ejus tempora permutata. Haoc inquisitio eo magis jam necessaria Videtur, quod de nominibus plantarum Saepe Vulgatissimarum gitur. Primus liber innaeanus plantas vulgares reconsens fuit Flora apponica; attamen se completum herbarium hujus terrae non habere ipse ore tostatur in annotatione ad
Arundinem Calam agro Atidoni, ubi indicat se varias plantas apponicas perdidisse in cataracta. Osto inmoIIandia degon o Angliam Galliamque subito visitans tam occupatus fuit in condendis oneribus atqiis visitandis hortis, ut ad species Spontaneas facilo permittandas R-rum attenderet. Dein rofessor psallensis factus, per Sueciae provincias remotiores itinera faciens hexharium
Suum Vecicum Praecipue, ut credimus, condidit; attamennoglexit in idem plantas varias circa psaliam vuIgatis-Aimas introducere. Sic scimus ipsam suam Isinem modiam desideratam fuisse. Deniqu versus Senectutem a discipulis suis per terras remotiores peregrinantibus accepit Varia specimina herbarum, quae rin 'cum vulga- Ex Praelectionibus in orae Natur. d. GiSeho p. 554.