Paulus Stephani j.u.d. sac. theolog. profess. parochialis ecclesiæ, et insignis collegiatæ opitergensis decanus ... ad v.c. Michaelem Dioclesium sac. theolog. doctorem

1쪽

SAC THEOLOG PROFESS. PAROCHIALIS ECCLESIAE , ET INSIGNIS COLLEGIATAE OPITERGENSIS

SAC THEOLOG DOCTOREM VENETII MDCCXCV.

SUPERIORUM PERMISSU.

3쪽

AD LECTOREM.

Emunimi Ingenii lavitas hae est. In eius

itaque commentatione , e ordine artem

Errasse miram noli expectate , Lector humanissime, neque novam exhibendi rationem, neque in partium harmoni eoneinitatem, vel denique in eis mutuo necteadis atque evolvendis sollertiam . Fatebor ingenue Eximia tibi debentur,is egregia Nee satis. Subtili atque splendide orationis ornata seripta, stilo sententi virum ponderi pare , lategro, robusto , vario , opti morumque ad exemplarium normam efformata is sim diosissime elaborata , eonveniunt . Verum miseranda Seriptoris inopia , praetiosissimis hisee, summoque peis

re expectendis opibus, omnia taret . Quin ab arila pigmentis , atque ab adulterino fuco quam longissima abest . Quid igitur Non desunt , qui de Iuris diuinti fleum disciplina non magis , quam de puerilibus, feris me dixerim , Studiis ad nauseam usque sentiunt. --rum istiusmodi, qui Erasmo dumtaxat aecepti, periucundi esse possunt, pertaesus sub rudi exeogitati Alumni imagine, sine ulla orationis Merbitate, tanti

4쪽

studii nobilitatem , atque in rebus Theologicis necessitatem naturali quodam stilo unieuique sua lineamenta sunt 3 adumbravi. Excerpta hare a sesectissimis , gravissimisque Auctoribus atque laudata , perhumanitati tua , ac sapienti censurae subia mitto . Et quamvis tanta inter me, sanctum Hie ronimus , quanta maxima potest esse , scientiarum ae eruditionum orbis , insuper insignis . enormisque ignorantiae meae, distantiaci rhilominus in serendo de hae levitate iudicio , ne dimittas quam , quod maximus ille Doctor ad amaehium sermi r Si tu νbide nebulosae varae fluent non est alvei culpa sed fontis . Ex quibus nisersis persp=cuum est meis εἰ που dixisse , sed Horum in omnibus seeti tum esse sententiam , qui de eclesiasticis dogmatibus disputaverunt . Lese Tertulianum , lege C pr anum , lege Ambrosium is eum illis vel m. utensa et me Libera. Nil ex me procreare , recit x , comminisei, aut volui, aut debui, Vale.

5쪽

V. C.

MICHAELI DIOCLES IO.

QUO egreuiua ille tuae disciplinae Alumnus suis

mavioribus primum Literis eruditus, incre dies; deinceps diligentia is industria sum Buam Artibus intantioribus navans operam: aera tandem Theolagiae Faevitatem praeeipue amplexus ἱ inia tegrum tanti Studii ursum mem etia , iudicio, atque magenio prope divinis quam felicissime absolveritis norunt boni omnes eorumque voluntate , laudes iure , aumerito testatas habet. Neque desurri omnium memores, quodam odo indiees , qui me ullari dicant eum celebri

rate eo in Gymnasio lumnus olim Graeeae Latinae Etruscaeque saeundiae tirocinia posuit ibi Eloquentiae ru- dimen

6쪽

dimenta, atque literas politiores apessivit naturae penetralia in Aetademiam. N. subtilissime serutabatur Sa- et Codicis, altissimaque Divinitatis insteria, rara quadam ingenii faeilitate assequebatur ibi csisertis ne pero in Yantem ibi Philosophiea ibi Theologie areana explicantem sapient i sumes, alteri meque propugnantem acceptismus quin etiam a publico Sugesta de rebus vinis dicentem audivimus. Nemo exultabundi prosequebantur in Saerae Theologiae abditis et irandis promptior ne inmo, Linguae Sanctae non ignarus, in dificultatibus enodandis Deilior. Hisce Artibus, atque Scientiis, quod forin asse minus saepe, quam utiliter pueritiam instituit, exercuit assidue adolescentiam, iuventutem magna eum exin cellentia exeoluit, provectiorem aetatem eopiosissime la eupletavit suspiciebant porro aequi rerum intimatores praeclarissimam praeter indolem perapimcissimum ingenium

sultissimam raeei . latini . atque italie sermonis eleem tiam, nitorem, ubertatem , sensus animi, circumscripto put est, quaedam cientiae Theologieae oraevia , quibus

in Aetademiae regendae parem ostendebat. Quid igitur mirum, si aucta de die in diem tantae literaturae fama Viris Sasentissimis, doctissimisque Geptissimus fueris apud quos iamdudum singularem sibi existimationem,

benevolentiam, atoue venerationem maeulaverat

7쪽

Uerum quantumvis lux splendida sit, ae magnitida Studiorum, scientiae potissimum Theologica comparandae ratio longe tamen splendidior, atque exeelsior alia est, qua Theologus erudite, docte, perite persecteque disse

rendo honorificentissima sua munera dupliei quodam Stu dii genere , tuto, graviterque exertere contigerit . Praetertim vel in propri; aedibus maritia rapiens vel iurustinendo meresis orbe, suo Episeopo literarias, prudentescua suonetias ferens et Iu Benetralia maxime verenda ingressus, de rebus discillimis, sententiam, & erudiritionis praesidium rogatus vel ubi Religionis integritati

renovandos errores perturbati ne abutentis, audaeiam rein

eundendam vel in Sacerdotio gerendo, Mimpenae sanis euioris dactrinae pabulo gregem sibi ereditum paseendori atque ad omnem virtutem inlamandes vel denique Aehademiis, ubi aera. Polytie Respublica gloria tur se sortitam esse viros omnibus numeris absolutot Tanta Studii Thetaogiei commoditate, prosperitateque Alumnus noster Theologi providentiam . ta, haud equidem inficior, implet non tamen omnes exple Optimi Theologi partes, quem non Religionis tulini tantu- modo, sod Eeelesiae non minus fellaitati, studiis suis prospieere oportet. Non orthodoxae fidei dititiam nobi tantum exhibeat, eiusque obsequium,is venerationem PI

8쪽

promoveat sed Christianae Reipublicae animim intenis dat, necesse est. Abunde a magnifice Studio suo Realigionis maiestati, atque ysteriorum sublimitati proovidit Alumnus; at morum integritati ae sanctitati etiam a Theologo providendum. Ne satis est ut magnae mentis curas, cogitationesque tonvertat ad Μysteria fidei explieanda , atque Religionem Catholicam perspicaci tuendam ingenio verum ab errorum, vitiorumque colluvie arctam eam, doctrinarum pondere, tectamque servandam, ut incumbat, opus est. Porro nequaquam sumet si orthodoxam fidem retaret,is ab haereseos monstris nisi etiam ab infestis Sanctitati vitiis, a m Tibus sinceram conservet Uerbo dieam. Non minorum Librorum Codex tantum, sed Sacrorum Canonum Codex, atque utriusque nexus, cone ordia Uiro Theo-

logo in aeque iuris Pontifieum Peritora necessarii omnino sunt, ut tanti nominis, dignitatem amplissimam

eum veritate, .cumulatissime prae se ferat.

Optimi Theologi gemina veluti basis est divina San.

ctorum Librorum, Traditionumque auctoritas , QSaera urium Ecclesiasticorum Potestas, fidelissima Trais ditionum custos, conservatrix quarum altera Theologus dogmata fides , morumque doctrinam explanans, cultum, honoremque Scripturis Sanctis , atque Traditionibus vendieat altera dogmatum fidei Cmorum doctri

9쪽

doctrinae felicitati consulens , amorem inspiratin obe dientiam. Hinc sapientissime Patres Concilii Toletani. ι V. Ignorantia mater unctorum errorum maxime nSaeerdotibus Dei vitanda est, qui docendi ineium in Populis susceperunt . Sacerdotes enim egere Sanctas Scripturas frequente , admonet Paulus Apostolus di-rens ad Timotheum o attende lectioni, o exhortationi,

doctrina ' semper premane in his . Sciant igitur Sacerdotes Seripturas Sanctas Canones , uropus eorum in praedicatione , doctrina consistat I at

que ad feent unctas tam de nimii , quam ope inrtim disciplina Praeverterat venerandus ille, ctissimusque Conventus, quod postea non Theologorum Principis dumtaxat a sed omnium praestantissimorum Theologorum in Canonicae Sapientiae Peritorum consensu

sancitum est. 3 Non sola videlieet orthodoxae fidei notitia , verum ad normam Catholicae fidei recte vivere veram, sanctamque Religionem constare atque illum denique perfectum absolutumque esse Theologum , vel iuris Pontifieum Peritum, in quo inspiratae Religi ni Scientia in Eeclesiasticarum Legum una sit c ditio. Haec nimirum est pervetus Ecelesiae disciplina de qua Concilium Carthaginense III universale. Cum sola Sacrarum Literarum lectio, o in eis meditatio vel exacte diligens, non raro a quaestionibus obscurissimis,

10쪽

que implicatissimis, immunis prorsum non sit O nunquam satis ad Saeerdotalia munera recte, probeque obeis unda, nisi accedatin altera Canonum stitieet eclesia visorum intelligentia, quae culmen, vel basis est ton uismatae Scientiae Saeerdotalis. Voluerunt Patres, dictoqu

sanxerunt, Decreta Conciliorum ab Ordinatoribus Ordinandorum auribus in levi. Plaea;t, Constitutio est Africanorum Episeoporum in Coneilio iam iam lauda. to , ut Ordinandis piseopis , a Cloἰeis ab Ordina-

ον. bus suἰ Dee et auribus eorum ineuleentur , ne se

adiguid rantra Statara Concilij feeIssa poeniteat. 4 Contemplabantur procul dubio Africani Patres , quod iampridem Sapremus Melesia moderator S. Sirieius Himerio Taraeonensi Episcopo indixerat natura , seribebat Sapientissimus Pontifex , adis Apostolica εἰ Camonum venerabilia definita nulli Saeerdotum Domin.

ignorare sit ita νum. Sacerdotum sane est scire Legem

Domini, o interrogationes respondere de lege, ut Hieronymus Clarum gravissime admonebat 3 Quare Maximorum praecipue Pontifkum, quibus nihil videtur augustius, nihil optatius est, quam se, suaque omnia verae, unicae, aevi teteque Religionis in columitati,in gloriae devovere, adeo cordi semper sui Saerorum Canonum Scientia, atque admirabilis, quin necessaria, cum Studio Theologie foeretas, ut summo Eeelesiae discrimini