Collectio dissertationum medicarum Marburgensium

291쪽

universae contagii doctrinae dissicultate pre mitur, nec BLANIUM latet, qui ex rariori vestimn maxime lauearum et sue liberiori per domicilia aeris triau stu, mutata corporis superfi

cie, ex majori dei l calore aecedente, mi malis volatilitate prioris argumenti rationes deducit o). Altero autem argumento, praeeunte FIUNT ERO,

calculmn addere inclinat animus, impeditumae denegatum per diversoria frigidiori tempore aeris transitulis accusaudo. Alta nempe hyeme et quacunque in terra gelu obsessa illud hominum genus, nudis incedens pedibus,

quod omnium maxime nostro patet morbo, tutum a frigore ac immiti horea in conclavibus quaerit refugium. Vestimentis igneque

292쪽

destituti miseri hi, magnis conveniunt catervis , fenestris portisque probe seclusis, perniciosis exhalationibus sordibusque in vestitu congestis, tantam brevi, vitali fluido labem

inducunt, ut qualicunque demum ratione gignendo et difleminando contagio aptum reddatur. Eodem fere modo res se habet in carceribus pauperumque tabernis. - Permulistas priori causas adjecere auctores , vicIum crudum , parum nutrientem , intemperantiam, viriumque imbecillitatem, nec non iu-gνata incusando auimi pathemata c). Quibus rite expensis eorum in sententiam ire, in remotarum serie illas collocando , non est quod obstet, cum junctis viribus corporis

293쪽

robur, animique fortitudinem evertendo, maximam inferant debilitatem, alteram utut e praedis polientium catalogo causam. Qua quidem praesente omnes functionςs plus minus. ve laedi, transpirationem ae se et excretiones supprimi , corpusque ad agmen morborum

potisti innira contagiosorum d) suscipiendum, proclive reddi, haud dissicile est intellectu

ι. Causa occasionalis. . In perscrutandis potentiis nocentibus duae in censum Veniunt arcto utcunque Vinculo adinvjcem nexae. Immundities nimirum, ma-Ε a xi-

294쪽

ximeque ueglecta corporis cura hominum loca ab aeris accessu remota, cohabitantium. In adium vero erumpit nullo non tempore

noster affectus in infimae sortis hominibus, quos dura premit Paupertas, rerumque necessitas, eaque petit loca, dictis obvia causis et tuguria scit. pauperumque diversoria; insequitur ptochodochea, ergastula, Operariasque domus; infestat castra et navigia cumprimis bellica; summoque prosequitur odio nos cOmia, carceresque ae quaeIibet dein captivorum receptacula , nimis referta. Pleraque haecde loca calamitatibus undique Obruta, summe infelicia reddit malum insurgensi Omiabbus enim, quae Vitam in tot tantisque miseriis perferendis jucundiorem faciunt, destituti; saevis subinde doloribus, morbisque excruci. ati , vinculis imo onusti, fractis fame, curis, vigiliisque viribus, prope jam consumun-

295쪽

tur malorum sociis Sordidis porro a multo inde tempore utuntur vestimentis, semiputridis fere, culanea perspiratione foetidissimis , omnique squalore immersis, rigidi si Summo tandem coeli beneficio sudo carent; eum a rein norati aeris haustu exclusi, suam noxiis totque pestiferis vaporibus emuviisque imbutam athmosphaeram ped Pulmones semel atque iterum imbibere cogunturi Fieri itaque non potest, quin tantam sensim contrahat vim ac nocendi potestatim ille aer, ut illaesa sanitate illum non amplius haurire possint mortales , ac praesenti inassuetis nonnumquam eVadat Veneno. - Quilibet nunc facile perspiciet, cur navigia, castra, no dochia careeresque potissimum infestet ferox ille assectus Illi enimeontagio prae ceteris ea favent loca , quae tantam tenent hominum multitudinem, quantam circumscriptus ViX Iocus capere Valet. . Causa

296쪽

t c. Causa pro X ima. Ad proa imam, quae restat investiganda,t B IIarn. . morbi enucleandam perniciofior aeris status ii , quo evolvitur mi asina , in discrimen venat j). Purus autem aer nunquam

contagium secum devehit, sed emeacissimum inrisinatis videtur antidotum; quod quidem loca, in quibus diffunditur contagium ratio- Iaesque ipsi occurrendi testantur. e) Magnas hinc subqat mutationes, ut illi spargendo

Par evadat contagio, necesse. est. Hoc vero vitium in athmosphaera tunc latitans ex MΠa

Qua in re mecum dissentit c A ΜPA L I. Ita I VS qui illaria e d bilitat corporis ac vasorum cerebri non in fis tuto doducoro studet.

297쪽

que hallucinatione vix deduci licet, quamvis constet omnem non aerem, constitutivas si respexeris partes, ad spirandi negotium aequeCVadere aptum. Omnium quidem consensu respirationis organis ainicissimus ac suini no-pere idoneus dephlogisticatus deprehenditur, seu ignearum partium ditissimus aer. f). Licet autem permultis in morbis magno sit au- Nilio , minimam tamen atmosphaerae constituit partem: nam meracum sine valetudinis detrimento sanus diu ferre nequit. E diametro ipsi oppositus, qui audit phlogist, catus , phlogisto scatet g) , magnaque licet

copia atmosphaerico maritatus aeri , perutilis ejus habetur pars, quantitate Uero Peecans, phlo.

298쪽

phlogisti secretionem ejusque evacuationem per pulmones cohibendo, minime nocet. Fixus denique aer singulari gaudens acido, non tamen phlogisti expers h), ni exsuperet impune fertur; meracus vero athmosphaerico junctus pessime corpus assicit, nam suo, quo omnibus praecellit, pondere, acerrimus est Uitae hostis i . Iustum quamdiu inter aeris trigam consistit aequilibrium nec inflammabili principio, aliisque vitiis peccat atmosphaera, saluberrimo tamdiu circumfundimur jove, omni labe immuni. Quod si vero una aeris species exsuperat, vita plus minusve Pem recli-

299쪽

rlalitatuiti Sed omnia cum animantia, quast respirant , dephlogisticatum seris principium absumant, et fixum ac Phlogisticatum reddant aerem kγ, hinc ille, qui ea subit ac circa circum stagnat haud renovatus et nicillitudine illorum circum fas us usui inser Ui ens, brevi tempore summo ipsis erit detrimento. Talis est aeris conditio in carceribus no domi is, iast vibus et quocunque multorum hominum d versorio non rite Ventilato. SUmmam, ni ante ostensum est, concipit virulentiam, cum quisquiliis tot variique generis impuritatibus in vestimentis sordidi corporis maXime nidulantibus ino uinetur. Rerum adeo heterogenearum con eursu et miXtione Veluti e germine ignotum evolvitur Venunum , quod

300쪽

propriam: sive speciem, novamque quasi tu. xis genesin, sive specificum dixeris , suique

generis mi asina , in illo obvolitans sere ' . Obori tui tamen suspicio , iliis esse virus si imgularis indolis, subtile admodum ae volatile. Quod si semel fomitem concepit, coeco tum actum furore huc illuc vagatur dimanatque in

vicinos, simili labe eos assiciens. Nulli fere Parcens aetati, aut ulli corpori in sanos non solum aegris incautius assidentes propagatur, sed et hi contagionis nescii, vestibus, qui bus diutius adhaeret, in dissitas maxime secum asser re Poliunt regiones. - Prima Vero quae Ingeniosa AldUrso uti l. e. 16. 32. prol. hyp0thosis; qui, hocce inius a vΘnenatae cot PoriSm3Ximeque Pulmonum eXcretioni, febre vi ventium exhalationibus enata, 1 am debere originem, evincere studet, inanitatis suspicionem prae sis ferre videtur