Dominici Bertacchii Camporegianensis ... De spiritibus libri quatuor. Necnon De facultate vitali libri tres

1쪽

Extraxit doctus vitam Beriacchius Orco

2쪽

ΡOTENTISSIMO VE

ALFONSO EST ENSI.

DUCI FERRARIENSIUM ET C.

ὶ me, atq;inuictissime Princeps, eaq; ω patria ales ii atque educanis, iii'quibuy. post DFum a que diuitia numma nisil

l tuorum maioru rec datione dignius, nihilque tuo nomine honorificentius, aut diuinius inueniri, excogitariue porcst. quare cum simul cum lacte, hanc ego quoque a meis parentibus opinionem hau sissem coepi adhuc puer te unum inter mortaleS Omnes colere ac venerari . sed postquam mihi corporis tui on Eulisti; sed naturalem, & optimam constitutione perspicere licuit; acerrimumque ac singulareingenium tuum animaduertere, eximium tum animi, tum corporis robur, insignem rei militaris peritiam, religionem, magnanimitatem, prudentiam, iustitiam,liberalitate, coeterasq; virtutes omnes, qus animum tuum complexae,ipsit in mirabiliter ornaeint, atq; illustrarent; in eam veni sentcntiam, neq; Herculem, neq; Theseum , neq;

i et Achillem,

3쪽

tille . cum itase talem de te a teneris annis opinionem

concepisse , eam 4, in dies illigis, in isq; ςuxissem,&pr0 tuis tandem mmmo ausheneficiis. tibi summopere deuinctum combictis'; no cerein, Mihi, mihi vh iuim Eptabilisis fuit, quani posse aliquando mes in te lingularis obseruantis significationem aliqua prsbere.Sed quid ego socii a infimus, &ingenio AG dissimus, 4ncredibili vir te, i perabilirotentia,

incomparabili nobilitate ac serenimina. propeq; diuina celsitudine dignum prasegre pRNIam Zat, quae animmi propensionem, Xenerationem is Ostςndunt, quam

uis per se mininia sint: ten xρ Ria ςsolent , nec, Lbent. Cum itaq; fgpe tori , ic sieme, plus ocii quani

antea nantis,ex nonnullis , quos iam inchoaucra, duos libellos, alterusa de spiritibus, hoc est deprimis anim hinstrumentis,alterum de facultate vitali climauissem ac perfecissem, & his de causis celsitudini tuae illos dicare c*nstitui: & ut aduersius obtrecta Iores, in alevolosque Artissimo celeberrimi nominis tui clipeo, tuti essent, . atque muniti: hos ergo grato animo accipe. diuque 1ς-.bx bive,&Valo uti ubi ibi ait q

4쪽

CAMPO REGI AN EN s Is

CANDIDIS LECTORIBVs. S. D.

muli ars medica praeclarissimos, λα numerosq; siemper auctores habueris, summis istudiis, atque laboribus, ea=η

non modoperquisiverint,m inuenerint, sed mirum etiam in modum excolue--------- rint,atque perfecerint: m hodie cvivarius, quam inopia librorum laborare vidcatune quia tumen

illius amplitudo maxima est inouis s e morbi emergunt, acinoua remedia reperiuntur: multorum mero idustrium mediαcorum siripta, aut perierunt, aut adeo breuiter, stes ob urἡ fuerunt exarata, misine interprete vix intelli ossint: a huc locussiverese midetur, in quo quinauiter, accurateque ip*sam pertractent . non parua cum laude mersari possint. quiis Enim tam barbarus reperiripotest,σ inhumanus, qui eos lau de dignos non censeat, qui artem queario praeclaram, hucimanoque generi necessariam reparare ac perficere conentur tCum itaque ego res summosemper honore prosecutμs fuerim qui,ω ad communem itilitatem ipsiam exercerent, set sicriptis Locupletarent, atque omarent: eos etiam pro ingens mei tenuitate nunquam non imitari, eorumque vestigiys non

insistere paμi: misi eiu edi eorummem minus con equipssem oluntate saltem mirici ioximo accesse . asarem ii

mea aetatis maioram puriem in medicina tura facis ηι ι tum i

5쪽

nactus, ex aliquibus a me iam lacohatis,acpropemodum absiolutis tractationibus duas rilegi alteram de Γpiritibus, alteram de facultate mirati, quas imprimis perficiendas, in me 'diumproferendas esse putaui. in his et ero Hippocratis atque Galeni decreta non modo festari , sed mbique etiam indicare constitui. tum quia ijs, quae in sicandis corporibus, morbisque curandis long usisseruata fuere, malis congrua reperium tur: tum etiam mi illis qui ad medicinae studia si conferunt. m,iorem missitatem asserrepossent. In qua quidem re non pararum laboris ac temporis insumere opus fuit. Hippocrates enim matri breuis est obstarus: Valenns vero copiosus quidem, oe ornatus, sedquandri. nimis pciplexus,minuoαlutus: m iccirco saepe illius verba interse pugnare videntur,mfortasse etiam reuerapugnant. 6um enim ipsi aliter phialosephum, aliter medicum de eadem re liqui debere iudicet: nec simpermisermo accuratus sit ac proprius uras se: ea saepe scribit, quae nisi recte enodata. ac percepta fuerint ibi inuicem aduersari mideantur. Cum praeterea diu miserit, saepeque peregrinatus fuerit, sivisque tunc libris sit par est credere caruerit: s, in omni aetate ac loco libros conscrip erit: haud mirum et, quod mel longo ludio siententia mutata,atque per

sedia: vel eorum etiam non omnino memor, quae prius tradimira repugnantiae quandoque insiuis sicriptis irrepsisient. AIulta ergo quae ab eo in suis libris mage disiedia, ac disseminata fuerunt, di entera nobis conquisita, collicita, cin ordinem redacta reperies et multa item quae sibi aduersari, intersique

decertare iidebantur, conciliata m explanata. . multa postremo qua ab ipso aut intacta, aut penitus obscura derelicita

6쪽

e fuctoritatibus interim rationibusique haec omnia Osristot lis Platonis, allarumque philosophorum ac medicorum, Mia sintentia figi pocratis, 'atque ciuieni non di creparent, con

firmare, ac comprobare conati sumus. Fateor mero me non

bique nec serias , euidentesque demonstrationes adinvenἰre Fotui se: res enim de quibus agitur , saepe ario abstruse siunt, atque reconditae, mi non parum esse mideatur, exemplis, aut probabilibus argumentis eas ostendispe, ac dilucidasie Si itaque mihi contigit, Dela rei natura , ipsaque meritate non disiceria. re, mellabem aliquid operae praeci, et scisse, Deahabendae fiunt gratiae, inde bona omnia proficiycuntur.=n minus, idsaltem praenitisse optauerim, Ut ex his meis lucubrationibus praeclara aliqua ingenia excitentur, quae arduas basie dissertationes ita persequa,itur t tandem dilucidae, omnibusique suis numeris p fetiloant. Te autem lector humansiimeetiam atque etiaoratum volo, ut meos hos labores hilari benignoque animo amplisiaris assoveas: aut saltem ipsos non damnes rejciasse, nisi

priuim ista perlegeris, quae a medicis incredibili studio

adinventa obseruata, ac trudit ueresedulo perceperis . priliceor mero quod si has meas lucubrationes te probare intela lexero, alias propediem in lucem preferam, quibus ad c pessendam , atque tractandam medicinam non rarum

iuueris. Vale.

7쪽

DSmuisti qui cos de Diritibus scripserunt.

Capitasecundi libri.

eap. Icap. 3

QV t sint prima tenera sphrituum.

Ex spiritibus alms insitos e se, alios lassuentes. Deinsito tumis trisu,tum calore. Osub una tantum speciemi omnes*hilusissiti.σ minqvid νη quisque eorum permaneat a principis que risinem vitae. . c p. 4Mnlpa tus impartibus praecipuis insta, distinctam ab illis naturam .habeant, qui ab eisdem partibus influunt. cap. I De loco sturimum cap. 6q-mora couusis spiritibus no con dantur facii tarin iniones. cap.7De s=iritu naturati o eius diecimus. cap. ἐDe i iritu intuli, eius specicbus. - cap.

De Diritu animali, eius speciebus. cap. I o Despirituum disserentijs. c p. I IDe motu irituum. cap. I 2 De temperamento lirituum,ct primum de eorum qualitare activa. cap. I 3 De qualitate ρέsiva. cap. I Quomodo per Materio ori tempora m tentur temperamenta βλrti m. cap. I s

8쪽

QE conseruetio β Vs Uut . . ccp. L. x uomoto si ιnstitus spiritus a naturali statu recedat, recessentve, in pristinum aut melioremsit Uuu Nda . i. - - ΛDe construatione sipiritus naturalis. cap. 3 -'ia stiritus naturales set sotruendi si mrarati Jam recedaηt. em De conseruatione sipisitus vitalis. cap. sDubitationes incapradicta. i Quomodo xitia vitalis spiritus set corri enda. cap. I De conservatione animalis sipiritus. cap. 8 Indicatur repugnantiam verbis Galeri de materia ψίritus animalis,oe

explanatur cap. 9M motu cerebrI. cap. o Proponunιtir ct explicantar quassiones alismi de motu cerebri. cap. ων P in contra Lone,vel dilatatione cerebri attrahatur. 1 cap. 1 1μ co in quo Diritus animalis extremam perfectionem recipit. cap. 13 Lamuntur rilucidantur quaeui es nonnulla, qua exp actiso intur. . i cap. I si modo ritia animalis pisimi set corruenda. i mp. II

9쪽

Sumptiones, seu obseratasti es non uti ponantur vi vera lausa pulsus facilius inueniri queat. - ' eo. Sententia Ari Utelis affertur, di declaratur. cap. 3Quod Galenus quandoq; adhaerere videatur opinioni Ar Otelis,qui , , opi atus fuerit Asclepiades. cap. Aristotelis, sclepiadis opinio reiicitur,stris aeurem Galeni rac allata interpretantur. cap. 3' inio DMraomaerea, itis '

cap.

confutantur rationes Averrois atque Gentilis. . .

Ansi storum medicorum sententui de causupui ui ct ensisse ' Capita libri secundi.

litas rationibus Galenus oe eius sectatores plura facultatum placi- 'μ p venda esse censeant i. p C

10쪽

Capita tertii libri.

DVbitationes de facultate vitali. cap. Quomodo allatae arumentationes simi diluinia. cap. 2Di cultates de facultate qua pulsum e cit. cap.3Quomodo di cultates allata mi removendae. cap.sson actio facultatis 'sola diastole,aut AlaθΠοleseu utraque . cap. sAn pulsus ab una tantum facultate fiatieu a duab'r. cap 6

Quod coro arteriae mul dilatantur,simulq; contrahuntur. cap.7 6seruator rationes eorum, qui putant arterias contrahi, chm cor dialviatur. capariunquid in diastole influat sanguis o spiritus a corde in auertas,stupotius in systole quando rurIus transmittatur ab arteri in Cori cap.9qVomodo argumentis superius antis sit respondeudum. cap. IO