Noui calendarij Romani apologia, aduersus Michaelem Maestlinum Gaeppingensem, ... tribus libris explicata. Auctore Christophoro Clauio Bambergergensi e Societate Iesu

4쪽

NOVI

CALENDARII

ROMANI

A POLOGI A, Aduerso Michaelem Maminum Gani ensem,

in Tubingensi Academia Mathematicum , TRIBvs LIBRIS EXPLICATA.

BAMBER GENSI E SOCIETATE IESU.

PER MISS V. SUPERIORVM.

6쪽

CAESARI AVG. CHRISTOPHORUS CLAVIVS

Tambergensis e Societate I ES V.

ANT A est nonnullorum hominum siue natu- vitio, seu prauo ipsorum studio peruersitas CAESAR INVICTISSIME, ut quemadmodum nihil unquam tam falsum, absti duinq; fuit,quod non suos patronos habuerit: ita nihil adeo verum, ac laudabile, quod vi tu peratorum calumnias omnes effugerit. Argumento esse potest ne longius abeam) Calendarium Romanum nuper ex auctoritate GREGORII XIII. Pont. Max. ingentici; cum caeterorum Principum, Gymnasiorumq; orbis Calliolici, tum vero sacrae Maiestatis tuae approbatione, ab erroribus, quos dies paulatim attulerat, vindicatum : & aliquando maximis omnium prope nationum studi)s vel editum, vel receptum. Uod quidem tametsi & recte atq; ordine factum est , & concinnatum apposite ad morem, vimq, eum, que semper DEI Ecclesia tenuit in celebrando sacrosancto Paschae die, cael etisq; festis, quae mobilia appellantur; inuentus est tamen Mi- chael Maest linus, Mathematicus Tubingensis,qui ut est homo Vbiquetariae haeresis labe infectus, ita egregium hoc spectit-etumque Calendarium oppugnando,Ecclesiae Catholicq concordiam dissoluere nefaria fraude tentaret .: Atq; ut omittam ea, quibus Pontificis Romani, Ecclesieq; auctoritatem conti meliose labenistare cotendit: ut facile conijcere liceat,euni neque veritatis, neque publici commodi studio, sed odio Ro mani Ponpilicis nouam anni restitutionem oppugnare illud

L a a praecia

7쪽

praecipuum telum est, quo Calendarium notrum expugnare conatur; qu bd scilicet ipsum veris coeli cursibus non rcspondeat omni ex parte: verum id quis non videt valere in unumquodque Calendarium quippe quod temporibus maxime notandis inuentam, ut videlicet sit, quod in diebus festis agendis, in emendo,vendendo, locando, caeterisque rebus contrahendis vulgo sequantur omnes ad popularem utique intellis gentiam, usumque accommodatum sit oportet, regulasque faciles, & ex Ciclis depromptas habeat necesse est, quales non modo Catholicam Ecclesiam iam inde usque a Concilio Nicaeno in Calendario, sed etiam Iulium Caesarem, Arabesque,& veteres omnes in suis fastis seruasse accepimus. Quis igitur est adeo rudis atque hospes in Mathematicis disciplinis,

qui Calendarium ullum esse arbitretur, quod cum verorum motuum, qui prorsus inaequales sunt, tabulis congruat omni no ; cum nec medijs motibus, qui aequales sunt, undequaque

Cyclus vllus, qui in Calendario adhibendus est, respondere queatὸ Et quidem in anni restituendi compendio,quod GREG O RIVS XIII. ad M.T. caeterosque orbis Catholici Principes misit, haud obscure ostesum est,id fieri nullo modo posse. Testes sunt Solaris Lunarisiue anni aequationes duae, autera ex Alphosina, altera ex Copernicana anni ratione; quae nimirum idcirco propositae sunt,ut liberum esset Mathematicis, utram massent,in Calendario restituendo sequi: Et simul significatum est, qui utraque aequatio si forte eas a ueris motibus logiusquam par est, aberrare usus coarguat facili negotio in pristinum statum reuocari queat. Gid tandem cratc usae, quamobrem id fieret, si aequationem nostram, aut cuiusqua omnino,ueris caeli cursibus perpetuo,& usquequaque respondere posse arbitraremur Itaque frustra, atque adeo stulte in eo claborat, desudatii; Maesilinus, ut ostendat, ςqub noctium, quod inaequabili cursu fertur, propter squationem, quam semper aequabile, & ut ita loquar,uniformem esse conjuenit, haudquaquam in Yxj. die Mariij sedem fixam, ac stabulam habere. Quid enim Θ nos id ipsum no fatemur λ non ultro etiam testamur caoa id necessario fieri docemus, quod aequNnoctium

8쪽

noctium,ob sui inaequalitatem motus, eum diem tum antec dat, tum sequatur Verum enim uero hoc neq; absurdum est,

neq; novo aduersatur Calendario:quippe cum nec ueros,nec

medios, ut dixi,motus ullum Calendarium sequi possit,sed solam Cyclorum rationem. Adde quod uel multis annoru mirulibus, certa per interualla aequinoirium sua sponte ad praestis

tutum reuertitur diem. Quod ego non ingenio, sed ueritate nixus, ita planum hoc uolumine faciam,ut si absit pertinacia, certamenq; uincendi, nullus deinceps futurus sit dubitationi lacus. Quocirca Maesilinus oleum, ut dicitur, & operam perdidit, nisi ostendat, Calendarium ueros ad motus potius, qua ad Cyclorum rationem & normam referri debere. Quae sane res& ualde absurda esset, ac noua,& incredibiles in Christi na Remp. perturbationes inueheret, Quis enim in lata Astr

nomicarum uarietate tabularu uidere,ac statuere posse quas

potissimum, uelut certas, Duces sequi oporteretὸ Iam quod M stlinus nostras Epactas, indicta causa, capite damnat, quia in Interlun ijs indicandis paulo sunt tardiores; plane temer rium & iniquum est. Nam Epactas rectissime in Calendario collocatas csse, earumq; aequationem,ad indicanda in annos quartadecimam primi melis Lunam , ex qua recta Paschς celebratio omnino pendet, accuratissime ex usu Ecclesiς institutam, secundus huius uoluminis liber docebit. Qua ex re necessario sequitur,Interlunia in Calendario patito esse tardio'ra ijs,quae in caelo contingunt. Quid igitur nostro Calendario crimini dat aduersarius,quod in quodlibet Calendarisi, qu cunq; ratione compositum saluis modo Cyclis, & aequabilitate anni no aeque conueniat ξ Neq; enim ullum omnino huiusmodi Caledarium condi potest, quod prorsus aut cum ca

It cursibus congruat, aut omnia uitet incommoda. Vnum est,

quod pr termitii in Calendario nullo modo debet,ut scilicet

tota eius ratio certis instructa regulis quam minimu a med ijs absit motibus : qua utiq; laude cumulatum esse Calendarium

nouum, nostra haec Apologia fidem profecto faciet; quae non dubito, quiniustis existimatoribus expediata magis, quam strauideatur. Etenim mihi item, ut caeteris Mathematicis,

9쪽

Marsilini examen usq; eo leue,ac nugatori u semperest ui sum ut risu potius,quam responso dignum iudicaretur. Caeteruincum Marsilinus nouum Calendarium petulanti ssime exagitare, Mathematicos omnes unus audacissime lacessere, &tanquam parta victoria de nobis triumphare non desistat, securua scilicet, quod iacinoomnino usquam gentium reperiatur,qui mendax eius examen examinare & excutere vel possit, vel audeat; meas partes esse duxi, tumidos istius spiritus aliquando fragere,frigidasti; ac ieiunas eius calumnias pro virili propuli sarc : ne forte ut nunc est) qui in hoc genere nihil vident,caecum,ut dicitur, sequantur Ducem. Quocirca aequis, iniquissi; derrionstrabo, illum quamuis lynceus sibi videatur, in Computo Ecclesiastico, quem vocant, tanquam caecum di saepe,&grauiter offendisse: quippe qui ut alia omittam temere affirmauerit, Pascha Luna xv. nefas esse celebrari; quod omnibus Patrum decretis, Concilijsque aduersatur: Item lue Lis nam xiiij. 1 plenilunio non differre ; quod non modo absurdum, sed etiam ridiculum est. En cur Calendarium nouum tanto doctissimorum hominum studio, ac labore restitutum Moesti in iis , tam maledich cauilletur. En cur GREGORIO Pontifici Max. tam audacter insultet . En cur, uelut arbiter honorarius orbis terrae Rom. Imperatorem, caeterosque Principes Christianos ad suum tribunal ad causam dicendam uocet . Me uero, ut meam hanc qualemcunq; Apologiam ti

bi potissimurn, CAESAR INVICTIS, IME dedicare.

multae causae impulerut nec leues,nec obscurae. Primum,cum Rom. Imperator suo iure primarius Ecclesiae Romanae, Se-disq; Apostolicae defensor sit, ac propugnator: hic meus liber pro Catholicae Ecclesiae, Apostolicarci; sedis dignitate dimicans,cuius ductu, ac praesidio magis exire debuit,quam Imperatoris Rom. sacrosanctae Ecclesis praestatissimi,& uimini Ducis ξ Deinde cuius magis, quam tua, interest, perspectu de exploratu habere,Calendarium nouum, quod toto Imperio Romano, Maiestatis tuae auctoritate uulgatum est, non flagiti sum,temerariumque negotium e fle, quod Maesilinus temere,

di impudenter iactat; sed egregium,& Astronomis praeceptis,

10쪽

antiquissimisq; tum orientalis, tum occidentalis Ecclesiae institutis subnixuria Θ atq; ita subnixum, ut non solum Maesti inileuissimi uelitis tela, uerum etiam cuiusuis aut Ecclesiae Rom. odio, aut alia de causa oppugnatoris, facile impetus omnes,& machinus eludat: Huc accedit,quodsuperioribiis annis clarissimus uir Iacobus Curtius a Scythenati, homo summa prudelia, omniq; doctrini oci here ii sigilis, idemqi s T.C. M.thmapud S IX T V M V. Pont. Max. Legatus, mihi pro familiaritate ignificauit, op are te, ut liquis iniqlςrabilem istius ca lumniatoris audaciam frangat ei inq; cauillatione ac figmenta diltiat, nes nullus ei responderet, homQ suimet laudator egregius se nouum Calendariu funditus euertisse iactaret: In- du na quippe; d est xuar quoq; maiestati vigeri, homunculum vqu ex multis tantos sympsisse spiritus, ut aduersiis 6puι Tam praeclarum, adeoq; ab omnibus optatum . pe ludibrium oblatrare,& orbe terrae uniuersum ad pugnam prouocare non dubitarit. Itaq; tu a me tacita quidem,sed Imperatoria aucto- to simiae,de ad ,mn inutili, victbrie,&ad tanti Patroni

adoptandi cupiditatem erexit. id quod Augustissima A m

STRIA C A familia studio religionis incensa, pharimis,m ximisque domicilijs nostro ordini extruetis,ac dotatis, vetera benescia poliis quotidie cumulat; tuaq; erga nostros hQUi--nes regia beneuolentia, ipsi aequ*lis artati, adeo nostranati' bi devinxit Societatem,ut ea n 5 gratili , quam verius, Olmnia se vobis debere,prae se feratὸ Quocirca,ut ego quoq; pro Virili parte tua: Maiestati, .Regiaeq; stirpi vestrae aliquid gratiq,vtcunq; licet, per tuam; volui hunc ingenij mei foetuin, quasi testem,atq; obsidem esse nostrae erga vos perpet uς voluntatis.

VALE. ROMA. Anno Me D. TXXXVIII. Quinto- decimo CA L. N VEMB.